Hoe ga je als kleuterleidster om met de verschillende feestdagen in de kleuterklas, rekening houdend met de verschillende religies?
06-06-2015
Lezersbrief à la klasse
Kleuterleidsters en kleuters komen dagelijks in contact met diversiteit, dit is een belangrijk aspect om kinderen om te vormen tot volwaardige volwassenen. Een deelaspect hiervan is het omgaan met verschillende religies in de kleuterklas.
De verschillende ontwikkelingsdoelen die gestimuleerd worden zijn:
Lichamelijke opvoeding: spontaan overgaan tot het maken van eenvoudige afspraken binnen het functioneren in subgroepjes
Muzische vorming: eigen belevenissen, ervaringen, gedachten, gevoelens, handelingen verwoorden; zich inleven in personages en dingen uit de omgeving en deze uitbeelden
Nederlands: de bereidheid vertonen om naar elkaar te luisteren en zich in te leven in een boodschap; zich inleven in duidelijk herkenbare rollen en situaties en vanuit eigen verbeelding/beleving hierop inspelen
Wereldoriëntatie: tonen in concrete situaties voldoende zelfvertrouwen in eigen mogelijkheden; weten dat mensen eenzelfde situatie op een verschillende wijze kunnen ervaren en er verschillend op reageren
Feesten als de beesten!
We worden van het ene feest naar het volgende getrokken, maar wanneer is het eens tijd om even te pauzeren met al dat gefeest?!Dat de december periode hectisch is, zal niemand ontkennen. De kinderen zijn heel wat drukker, emotioneler en soms zelf angstig. Hierbij is het belangrijk om kindgericht te werken en zeker niet te overdrijven. Een aangename, rustige sfeer zorgt voor aangename, rustige kinderen.
Enkele tips om mee te nemen tijdens de feestdagen:
Begin niet te vroeg, dit zorgt voor extra onrust
Leg niet teveel nadruk, ga uit van de interesse van het kind
Hou vast aan de dagelijkse rituelen
Laat de kinderen bij drukte -buiten - uitrazen
Christelijke feestdagen en religies
Jaarlijks keren de dezelfde, vaste feestdagen terug. Door rekening te houden met de verschillende religies tijdens deze periode, wordt de leefwereld, kennis en bewustzijn van kinderen verbreedt. Hierbij is het belangrijk om samen met de kinderen te zoeken naar gelijkenissen. Bijvoorbeeld: Pasen brengt vasten met zich mee. Vasten brengt de ramadan met zich mee bij de moslims, bij de joden hebben we Pésach -een zevendaags feest - waar de geboorte van het joodse volk centraal staat.
Bij het jodendom zijn er erg veel gelijkenissen met het christendom. Bijna elk christelijk feest - buiten kerstmis- is vergelijkbaar met een joods feest. Ook bij de islam zijn er veel gelijkenissen terug te vinden.
Evenals bij kerstmis zijn er in de verschillende religies gelijkenissen terug te vinden. Bij de islam wordt een gelijkaardig verhaal geschreven over "Isa". Hoewel moslims - geen- kerstmis vieren, is dit wél een goede gelegenheid om meer te vertellen over de islam. Wanneer een moslim "kerst" viert is dit uit dankbaarheid voor Allah want het is de dag waarop zij geboren zijn en de dag waarop zij hun eerste openbaring kregen. De joden vieren rond deze periode het feest van de lichtjes of chanoeka, een inwijdingsfeest dat acht dagen duurt. De boeddhisten spreken een wens voor vrede op aarde aan alle mensen van goede wil. Hierbij zijn er enkele verschillen op vlak van het omkomen van de profeet , Jezus - Boeddha. Tot slot zijn er nog de hindoeïsten, deze religie viert kerstmis met een spirituele focus.
Religies en de politiek
Er zijn verschillende partijen die maar al te graag streven naar een multiculturele samenleving. Zij vinden het belangrijk om kennis met overkoepelende leerdoelen te bepalen. In een samenleving, met een steeds grotere diversiteit aan religies, zijn we genoodzaakt om samen te sporen voor en met toekomstige generaties. Het is echter belangrijk dat, wij als leerkrachten, oog hebben voor de verschillende waarden en normen. Deze mogen niet uit het oog verloren worden, om op die manier meer verbondenheid te stimuleren. Door op te voeden zonder vooroordelen zullen we ons allen thuis voelen, op een plezierige manier van elkaar leren, samenwerken, groeien en alle aspecten van onze persoonlijkheid bevestigd zien.
Tot slot -waar het eigenlijk allemaal om draait - zoals Gandhi zegt: "de religies zijn als prachtige bloemen uit dezelfde tuin."
Bronnen:
- Geentjens, K & Wens, K.(2012) Gewoon een gewoonte: Rituelen in de kleuterklas met oog op het multiculturele. Vorselaar Katholieke Hogeschool Kempen - http://www.vragenoverkerst.nl/religie - http://www.moskeewoerden.nl/public/wp-content/uploads/2014/02/Mogen_moslims_kerstmis_vieren.pdf - http://nl.wikipedia.org/wiki/Isa_%28profeet%29 - http://nl.wikipedia.org/wiki/Chanoeka - http://buddhavacana.be/uposatha_teksten.htm# - http://www.ohmnet.nl/hindoewijzer/radio/hindoes-vieren-ook-kerst/ - Keulen, A van (2004). Jonge kinderen discrimineren niet?! Omgaan met
diversiteit in kindercentra en op school.B.V. Uitgeverij SWP: Amsterdam. - Feller, J, B. Volgens de Joodse traditie. Feestdagen, religieuze en
culturele gebruiken, verhalen, liederen en culinaire specialiteiten.
Uitgeverij Elmar b.v.: Rijswijk. - https://www.youtube.com/watch?v=l2KQXPiZGYg - http://www.kuleuven.be/thomas/page/politieke-standpunten/ -
http://screening.steunpuntdiversiteitenleren.be/sites/default/files/visie_op_omgaan_met_diversiteit_waarom_werken_aan_deze_competentie.pdf
Ik heb dit filmpje gekozen omdat vooral de wijsheid van Gandhi mij hierin aansprak, nl.: "De verschillende religies zijn als prachtige bloemen uit dezelfde tuin." Dat is toch waar het allemaal om draait? Het geloof dient toch net om je ergens aan vast te houden, wanneer alles in het niets uitdraait? Geloof is toch iets persoonlijk, iets wat je eigen maakt?
Filmpje van Barak Obama: "Landen zijn succesvoller als hun vrouwen succesvoller zijn. Elk meisje haar leven is belangrijk, elke dochter verdient dezelfde kansen als onze zonen, elke vrouw zou over straat moeten kunnen lopen en de bus veilig moeten kunnen nemen, ze hoort behandelt te moeten worden met respect en waardigheid, dat verdienen ze. Tussen onze landen hebben we hindoes en moslims, christenen, mensen die in God geloven, joden, boeddhisten, en zoveel anderen... En we herrinneren ons de wijsheid van Mahatma Gandhi, die zei: voor mij zijn de verschillende religies als prachtige bloemen uit dezelfde tuin. Of we zijn allemaal twijgjes van dezelfde indrukwekkende boom. Onze vrijheid van religie staat geschreven in onze stichtingsdocumenten en nergens is dat belangrijker dan in India. Nergens is dat zo noodzakelijker om een waardevolle stichting, vooruitgang te laten maken. India zal succesvol zijn zolang het niet splintert onder de verbondenheid van religieus geloof, zolang het niet splintert door enige strafregels en zich samenvoegt als één land."
Wat ik hier vooral uithaal is dat het geloof het gemeenschappelijk gedeelte is, aan gelovig zijn. Dat alle mensen gelijk horen behandelt te worden. In dit filmpje gaat het over vrouwen gelijk te behandelen als mannen, maar dit kan evengoed doorgetrokken worden naar alle kleuters gelijk behandelen. Rekening houdend met hun religie, levensbeschouwing en zingeving, maar uiteindelijk is het iedereen gelijk voor de wet. Dat is voor mij een belangrijke waarde en norm om mee te geven met de kleuters, elkaar gelijkwaardig behandelen, want uiteindelijk, zijn we allemaal mensen die geloven in iets en daardoor, zijn we allemaal verbonden met elkaar.
5 politieke partijen: - Vlaams belang: deze partij mocht ik niet missen, wanneer het gaat over geloof en vrijheid. Volgens deze partij moet er in de klassen niet aan diversiteit gedaan worden omdat het onderwijsniveau naar beneden zou gehaald worden, het zou leerkrachten afschrikken om les te geven in multiculturele klassen en we zouden onze kinderen racisme aanleren. Persoonlijk vind ik dit heel erg, het "vlaams belang", zoekt enkel naar negatieve redenen, terwijl onderzoek aangetoond heeft dat gemengde klassen ook voordelen heeft. Daarnaast is het niet essentieel om de nadruk te leggen op de verschillen, maar net op de gelijkenissen die mensen vertonen, of deze al dan niet met geloof te maken hebben. Mensen behoren niet tot één groep, maar tot verschillende groepen. Omdat een persoon meer dan één kenmerk heeft, op die manier krijgen we elk een eigen, unieke persoonlijkheid of met andere woorden een meervoudige identiteit.
Bepaalde islamitische waarden en normen werken gewoon contraproductief in onze moderne Westerse samenleving. Van deze uitspraak ben ik geschrokken! Ik ben akkoord dat islamitische waarden en normen verschillend kunnen zijn met die van ons. Maar dat hoeft daarvoor helemaal niet negatief te zijn. In plaats van elkaars geloof, waarden en normen naar beneden te halen, zouden we beter de positieve kenmerken van elkaar over nemen en mee integreren in onze "moderne Westerse samenleving", want dat is uiteindelijk toch ook wat wij van hun verwachten?
- CD&V: deze partij heeft christelijke roots , door de 4 V-woorden, verbinden - verzorgen- versterken- vooruitzien, heb ik toch de indruk dat zij voor alle mensen klaarstaan. Zij vinden neutraliteit, door de context, een loos woord wanneer het over levensbeschouwing gaat omdat een school staat voor een pedagogische traditie en een specifiek waardendiscours. Hierbij weet ik niet goed of ik dit al dan niet positief dien te interpreteren. Omdat ik vind dat scholen horen mee te groeien met hun leerlingen en ouders. Tradities, waarden en normen worden aangepast doorheen de jaren.
- Groen: zij willen streven naar een multiculturele samenleving waar dialoog en ontmoeting centraal staan, deze worden in praktijk gebracht op school.
- Open VLD: deze partij vindt het belangrijk om samen te sporen voor de toekomstige generaties, en vindt dit dus betekenisvol.
- Sp.a: zij vinden het belangrijk om kennis op te doen over de overtuigingen van een ander. Het is een nood om kennis op te doen over de verschillende levensbeschouwingen en culturen die aanwezig zijn. Ook dient er volgens hen een vergelijkend perspectief aangeboden te worden door een specifiek opgeleide leerkracht. Eén leerkracht zou de verschillende levensbeschouwingen vergelijkend moeten aanbieden, ze willen hierbij niet de bedoeling om de leerlingen in verschillende groepen op te delen. Er zouden overkoepelende leerdoelen bepaald moeten worden. Bijvoorbeeld: respect voor diversiteit en verdraagzaamheid.
Eigen mening: Ik kan mij het beste vinden met de sp.a omdat dit het meeste aansluit bij de informatie die ik reeds gevonden heb. Daarnaast is dit ook een visie waarbij ik mij persoonlijk het beste mee voel. Hierbij worden ook concretere voorbeelden gegeven, waardoor ik mij een duidelijk beeld kan vormen, dit is niet het geval bij open VLD en groen, waar ik mij ook in kan vinden.
CD&V geeft mij een dubbel gevoel, de V-woorden vind ik krachtig en goed, het zijn zeker woorden waar we betekenis aan dienen te geven en waar we rekening mee moeten houden. Daarnaast vind ik het belangrijk om tradities te durven loslaten, om plaats te maken voor nieuwe gewoontes, waarden en normen. Waar iedereen zich goed bij voelt, want dat is uiteindelijk wat telt in een klas.
Als laatste hebben we vlaams belang, deze partij komt in mijn ogen racistisch en klein-geestig over. Ze staan niet open voor vernieuwing en groei van onze samenleving. Ze breken diversiteit af, in plaats van hiervoor open te staan, nieuwe kennis op te doen en te kijken naar de meervoudige identiteit.
Bronnen: https://www.youtube.com/watch?v=l2KQXPiZGYg http://www.vlaamsbelang.org/nieuws/11078 Neven, M. (2015-2015). Leraar worden II. Algemene beroepsgerichte competenties II. KHLeuven: Heverlee. http://www.kuleuven.be/thomas/page/politieke-standpunten/
Ik las een artikel dat ging over het pauzeren van feesten. Het ging er vooral over dat er meer kindgericht dient gewerkt te worden, in plaats van dat de leerkrachten de feestdagen opdringen. Voor kinderen is dit een heel drukke periode met veel chaos.
Tips die ik meeneem uit het artikel zijn: - Begin niet te vroeg, dit zorgt voor extra onrust. - Niet teveel nadruk leggen, ga uit van de interesse van het kind. - Hou vast aan de dagelijkse rituelen - Laat de kinderen bij drukte, buiten uitrazen
Door dit artikel te lezen, begon ik mij af te vragen waarom feestdagen zo belangrijk zijn. Het krijgen van cadeautjes is fijn voor kinderen, maar het zijn vooral de volwassenen die tradities wensen door te geven. Voor kleuters zorgt dit vooral voor veel drukte en stress. In mijn ogen is het beter, om zoals in het artikel aangeven, meer kindgericht te werken. Dit zorgt ervoor dat kinderen rustiger zijn en minder angstig zijn.
Bron: Brink, A. van den. (2010). Wanneer is het pauze van de feesten? Kiddo 8
