2. Wat zijn mogelijke manieren om als leerkracht om te gaan met rouwen met kinderen?

Volgens Manu Keirse hebben kinderen op kleuterleeftijd minstens drie dingen te weten over  de dood.

Ten  eerste:  de dood is onomkeerbaar en voor altijd.

Ten tweede : als je dood bent,  functioneert je lichaam niet meer.  Kinderen hebben daarover namelijk heel concrete  vragen. Bijvoorbeeld: ‘Moet opa nu aarde eten onder de grond?’. ‘Wie  gaat er nu zijn pijp stoppen? ‘.  In hun denken kan je dus nog  je pijp stoppen of eten als je dood bent.

Tenslotte: alles wat leeft,  sterft ooit. Mensen, dieren, bloemen, bomen, planten, …  alles wat leeft, gaat dood.

Dat zijn dus inzichten waar we  in onze  gesprekken en activiteiten aandacht aan kunnen geven, en die we zeker aan bod kunnen laten komen in ons contact met de kinderen.

Maar er is uiteraard meer: kinderen gaan namelijk op heel verschillende manieren om met een verliessituatie.

• De ouders: vragen naar en hen zelf informeren.

Als juf houd je best rekening met de mening van de ouders. Als je van plan bent om iets in de klas te ondernemen zorg je ervoor dat de ouders daarbij betrokken zijn. Sommige ouders hebben liever niet dat er iets rond het overlijden op school gebeurt. Dat moet je dan ook respecteren, hoe moeilijk dat ook is. Het is wel belangrijk om met de ouders te blijven communiceren over wat jij als leerkracht belangrijk vindt voor het kind, zonder in een welles-nietesdiscussie te vervallen.  (Verliefde, E.)

Volwassenen hebben zoals gezegd een enorme impact op de verwerking van het verdriet door hun kind. Ze zijn dan ook het eerste toonbeeld voor kinderen. Hoe volwassenen dus omgaan met de dood en hun verdriet, geeft jou als juf heel veel informatie over hoe jouw kind in de klas er allicht ook mee zal omgaan.  Vaak weten ouders echter niet hoe ze met verdriet en dood moeten omgaan, zeker niet bij hun kinderen. Hierdoor creëren ze angst bij kinderen. Door met de ouders te praten over het verlies van een persoon of dier,  kan jij dan omgekeerd ook tips geven en  informatie over de manier waarop jij hun kleuter met het verdriet ziet omgaan.

Als juf kan je dus, door hierop in te spelen, de wisselwerking tussen ouder en kind versterken en sturen naar een goede en veilige verwerking.  

• Tekenen, poppen, stil zijn, hoekjes, maar ook verhaaltjes vertellen die de dood en het verdriet op een zachte manier in de klas brengen. Enkele concrete voorbeelden om te gebruiken…

-      Prentenboeken:

·         Rikki en de eekhoorn:

Het verhaal gaat over Rikki die in het bos een eekhoorn vindt. Samen met zijn vriendin Anni brengt hij de eekhoorn naar huis. Uiteindelijk blijkt dat de eekhoorn dood is. Ze begraven de eekhoorn om deze niet meer te vergeten.

·         Sterrenkind:

Het verhaal vertelt over Tineke. Haar broertje is overleden. In de klas vertelt ze hierover. Ze vertelt over hoe haar broertje ziek was, hoe hij er uitzag als hij dood was en hoe ze hem hebben begraven. De juf praat met de kinderen over dood zijn. Wat is dat? Waar ga je dan naartoe? Doet dat pijn?

Het verhaal is geillustreerd met prachtige prenten door Katrien van der Grient.

·         Kikker en het vogeltje

Dit verhaal gaat over de dood van een vogel en hoe de andere dieren hier mee omgaan.

·         Lieve Oma Pluis

Nijntje’s oma is doodgegaan. Iedereen, ook Nijntje, neemt afscheid. Nijntje doet dit op haar eigen manier. Ze maakt van het graf van Oma een tuintje met mooie plantjes omdat Oma graag plantjes zag.

·         Groter dan een droom

Het verhaal vertelt over een jongen wiens zusje overleden is. ’s Nachts komt ze hem bezoeken en gaan ze samen op weg. Ze  maken samen een onvergetelijke reis die precies één nacht duurt. Het verhaal wordt door prachtige prenten geïllustreerd.

-      Gedichten

Je kan de kleuters zelf gedichtjes laten schrijven. Dit hoeft daarom niet altijd met woorden te zijn maar kan ook met tekeningen.  Zo kunnen de kleuters hun ervaringen uiten.  Je kan ook zelf een gedicht aanbrengen aan de kleuters en dit bespreken. Met behulp van doorwerkactiviteiten kan je bespreken welke gevoelens / emoties het gedicht bij hen teweegbrengt.

Hier is bijvoorbeeld een mooi gedichtje van Claire Vanden Abbeele (uit: Nu jij er niet meer bent. Rouwen met kinderen en tieners)

Er moeten woorden zijn

Zoals wind en water

En zucht en zoen

Zoals jij en ik

En wij die dit alles voor eeuwen zijn.

Er moeten klanken zijn

Zoals zee en zoethout

En weefsel en warmte

Zoals zij en hij

En samen

Zacht beminnen

En levende liefde zijn.

-      Creatief bezig zijn (tekenen, schilderen, muziek maken,..)

Communicatie is ook expressie. Kleuters leren dat al ‘doende’. Door zich muzich uit te drukken met klank, zang, klei, verf, potlood, woorden of hun lichaam krijgen kinderen vat op hun wereld van gevoelens.  (werkplan Rooms-Katholieke godsdienst)

Kinderen kunnen niet altijd verwoorden wat er is. Creatief bezig zijn is een andere vorm om zich uit te drukken. En het is een heel ‘veilige’ vorm, want ze moeten niet iets ‘zeggen’.  De manier waarop de kinderen te werk gaan, zegt ook meestal iets over een kind.  Het kan aanwijzingen geven over hoe dat het kind zich voelt en hoe hij ermee om kan gaan. Belangrijk hierbij is om geen kritiek te geven of niet beoordelend te reageren.  Het moet voor de kinderen duidelijk zijn dat ze zich mogen uiten. (Kleuters en ik)

-      Spel

Jonge kinderen gaan hun verdriet rond het verlies makkelijker, -want onbewust-,  integreren in hun spel, in tekenen, met symbolen of poppen, door te voelen of op andere manieren. Elk kind kent wel een eigen manier om iets te verwerken.  Deze vormen kunnen erg bevrijdend werken (Feys, M).

Kleuters werken hun verdriet uit in hun spel of in hun gedrag. Voor kinderen is hun spel hun werk. Spelen is het meest natuurlijke intsrument voor communicatie bij kinderen. In hun spel kunnen ze zich op een veilige manier uiten. Ze spelen als het ware angstwekkende gebeurtenissen na en proberen die zo onder controle te krijgen.  Spel is de taal van kinderen

-      Gesprek

Bij het bespreken met je kleuter over het verlies, zijn er een aantal factoren waar je best rekening mee houdt.

Eerst en vooral observeer je eerst het kind. Je zorgt ervoor dat het kind zijn verdriet een plaats krijgt in de groep.

Je let er dus op dat je het kind niet allleen laat met zijn gevoelens. Je zorgt ervoor dat het kind niet afgezonderd, geïsoleerd geraakt. Een mogelijke manier om hieraan te werken is door een gesprek of activiteit te voeren met de hele klasgroep over het overlijden. Je laat iedereen er iets over vertellen. Wat is dat, de dood? Wat zou er dan met je gebeuren? Wat gebeurt er onder de grond? Je antwoord op de vragen van de kleuters.
Hierdoor maak je het bespreekbaar in groep, en bied je het kind de kans en het inzicht dat verwerking altijd beter gaat vanuit een sociaal contact met anderen rondom jou.

Ten tweede  is het belangrijk is dat je het kind niet forceert. Je volgt zijn tempo. Binnen een veilige en alerte omgeving die jij kan creëren, zal het kind, wanneer het de behoefte  voelt om over het verlies te praten, zelf naar je toe komen.  Dring je niet op aan het kind, maar blijf wel alert op signalen die het kind uitzendt.

Ten derde is het belangrijk dat je eerlijk bent  en ECHT luister naar wat het kind wil vertellen. Zijn gevoelens zijn zeer belangrijk.  Als het kind concrete  vragen stelt (bijvoorbeeld: Kan opa nog eten als hij onder de grond ligt?), dan antwoord je daar heel eerlijk op. Als je dingen gaat verzinnen, gaat dat de relatie  tussen jou en het kind schaden.  Weet je zelf niet meteen een  antwoord op een vraag, geef dat dan ook eerlijk toe.  Waar je ook aandacht aan geeft is dat je jezelf weerbaar opstelt. Hoe voel jij je bij de situatie? Zo ontstaat er een vertrouwensband. Het kind voelt dat jij je openstelt.  Een relatie waarin het kind zich veilig voelt en en die gebaseerd is op vertrouwen is een enorm hulpmiddel om zowel te leren omgaan met het proces van rouw als met het levensproces (uit: Kleuters en ik).
Authenticiteit en eerlijkheid zijn zeer belangrijk!

-      Rouwhoek

Je kan een hoekje in je klas voorzien, waar je plaats maakt voor prenten, foto’s, voorwerpen,… die aan een overledene verwijzen.  Zo krijgen ook deze personen (en dieren) een plaats in de klas. De kleuters kunnen hier dan gewoon even komen zitten, komen kijken of eventueel iets te vertellen.

Naast een hoekje voor het droevige , kan je ook een blij hoekje maken waar de kleuters prenten van leuke gebeurtenissen, leuke herinneringen kunnen zetten.  De juf die ik had geïnterviewd werkte dit idee uit met een plek op de muur waar het ‘blij nieuws’ en het ‘droevig nieuws’ zijn plaats krijgt. De kleuters mogen daar zaken omhooghangen die ze zelf hebben meegebracht:  een tekening, een gedicht dat hen aan een persoon doet denken, een doodsprentje, een geboortekaartje, …

-      Herinneringsboek

De keuters zelf een boekje laten maken of een algemeen klasboek samenstellen waar je foto’s van overleden mensen of dieren in kunt plakken. De kleuters kunnen er een tekening bij maken of de KO er iets bij laten schrijven.  De KO kan gesprekjes voeren met de kleuters over hetgeen er in het boekje staat. Zo blijven deze mensen / dieren altijd in de klas en kunnen we ze nooit vergeten. Het is ook mooi dat iedereen er iets van zichzelf aan kan toevoegen. Je zou ook met de kleuters een popje kunnen maken die de overledene symboliseert.

-      Bidden – stil zijn

Je kan als KO een stilteplekje in de klas voorzien, met bijvoorbeeld een  Mariabeeldje en een kaarsje. De kleuter kan dan gewoon even bij het kaarsje zitten en in stilte aan de overleden persoon denken.

30-05-2014, 00:00 geschreven door Elisabeth  

1.    Welke invloed hebben gesprekken en activiteiten rond rouwen op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen?

·         Hoe gaan kinderen om met verlies?

Tenzij ze er voordien al mee geconfronteerd werden en/of er iets over leerden, is het pas vanaf de leeftijd van zes  jaar dat kinderen een besef krijgen van de dood zoals wij volwassenen dat ook min of meer ervaren.

Uit het interview met Manu Keirse blijkt dat het eerste wat kinderen doen bij zo’n ingrijpende gebeurtenis: naar de volwassenen kijken.  Kinderen willen weten hoe volwassenen met de dood omgaan. Ze willen weten wat er is gebeurd.  En stellen daar vragen over.
Wat volwassenen echter heel vaak niet weten, is dat voor kinderen de dood niet bedreigend is. Voor hen is dat vrij neutraal. Het is pas op basis van de houding van volwassenen ( volwassenen houden kinderen vaak weg van de dood) dat kinderen leren angst te hebben voor de dood. Als je als volwassene dus spontaan omgaat met de dood, gaan kinderen er ook spontaan mee omgaan. (Manu Keirse)

Los daarvan reageren peuters en kleuters heel verschillend op afscheid, scheiding en verlies.  We bespreken hier kort enkele vaak voorkomende gedragingen van kleuters bij verlies op basis van de inzichten van Martial Feys.

-          Emotioneel heel verschillende reacties

Kleuters  kunnen zich boos voelen en/of in de steek gelaten. Ze kunnen ook heel angstig zijn en/of zich schuldig voelen.

-      Magisch denken

In het magische denken gaat een kind vaak denken dat hetgeen het gewenst heeft, ook effectief uitkomt. Het legt bvb een verband  tussen wat er vooraf plaatsvond tussen hem en de overledene, en hanteert deze link om zichzelf de schuld te geven voor de dood van de overledene. Een kind denkt bijvoorbeeld dat zijn opa  gestorven is omdat hij z’n opa heeft doodgewenst toen het een standje kreeg. Achteraf krijgt het kind dan spijt, omdat het denkt dat zijn opa gestorven is, net doordat hij hem dood wenste.

Belangrijk is om te peilen naar dit soort schuldgevoelens van het kind en deze niet zomaar weg te wimpelen. Door deze schuld- en/of angstgevoelens weg te wuiven of weg te redeneren, krijgt het kind niet de kans om de pijn van het gemis te verwerken, wat hem socio-emotioneel verhindert om opnieuw warmte te ondervinden of om nieuwe relaties aan te gaan.

-      Behoefte aan fysieke en psychische veiligheid

Het kind stelt realistische vragen om zichzelf te beveiligen. Bijvoorbeeld: ‘wie zal nu mijn eten klaarmaken? Wie zal mij nu wassen?’ Een kind die zo’n vragen stelt, heeft dus nog geen realistische voorstelling van de dood. Zolang een kind zich geen realistische voorstelling kan maken van de dood, is het voor hem onmogelijk om echt te rouwen. Het kind schuift dan het rouwen voor zich uit tot er aan zijn behoefte aan fysieke en psychische veilgheid is voldaan.

-      Het kind wil begrijpelijke, eerlijke en concrete informatie op de spontane vragen die het stelt

Ook hier wil het kind veiligheid en vertrouwen. Het voelt haarfijn aan wanneer hem niet alles wordt verteld of dingen worden verzwegen, of mooigepraat.

Durf dus ook toe te geven dat je iets niet weet en leg ook uit dat er vragen zijn waarop niet meteen pasklare antwoorden bestaan.

-      Reactie van ontkenning

Bij ontkenning zien we dat het kind in feite het verlies negeert. Dit geeft aan dat het kind het verlies op dat moment niet echt aankan, en wegvlucht in zijn pogingen om het verlies te ontkennen. Het schijnbaar gevoelloos blijven na de dood is vaak een reactie op het onvermogen om over het verlies te praten en dit belet meteen elke rouwverwerking.  

-      Reacties van regressie

Een kleuter doet als reactie op een overlijden weer ‘baby-achtig’. Het heeft moeite met dingen die het reeds beheerste, zoals voorbeeld bedplassen.  Dergelijke reacties geven aan dat het kind geen gepaste manier vindt om zijn verdriet tot uiting te brengen.

·         Het nut van gesprekken en activiteiten rond rouwen met kinderen.

Als men jonge kinderen niet ondersteunt bij de confrontatie  met het verlies van een nabije persoon, kunnen ze een gebrek aan vertrouwen ontwikkelen.  Contact maken met hen, hun verdriet erkennen via gesprekken  en andere activiteiten, helpen zonder twijfel in hun sociaal-emotionele ontwikkeling.  Vaak zien we ook de volwassenen rond het kind zo bezig met hun eigen verdriet, dat ze vergeten dat ook het kind zijn eigen rouwproces heeft en beleeft.

Iets wat heel (en nog te) vaak voorkomt is dat de volwassene zijn kind wil beschermen. Je wil als ouder zoveel mogelijk veiligheid bieden, maar men vertaal dit in de idee de kinderen niet onnodig te confronteren met emotionele pijn. Ze menen ze het kind te moeten sparen om zijn ontwikkeling zo vlot mogelijk te laten overlopen. De vraag is nu of we kinderen wel überhaupt kunnen beschermen, en of dit het best gebeurt door te verzwijgen?  Kinderen voelen de verandering in sfeer en stemming namelijk haarfijn aan. En de vraag is dan of we hiermee niet veeleer het vertrouwen van ons kind schaden,en dat op het onbewuste niveau.

Het spreekt voor zich dat ook de ouders een belangrijke rol spelen in het rouwproces van kinderen. Zij worden nl als eerste voorbeeld ervaren, en beïnvloeden dus sterk  de sociaal-emotionele ontwikkeling.

Er is een wisselwerking tussen de manier waarop de ouders omgaan met hun eigen verdriet en met de houding die zij aannemen ten opzichte van hun kinderen. Deze wisselwerking is van grote invloed op de rouwverwerking van een kind. De verwerking van het verlies wordt niet echt bevorderd met een gesloten houding waarbij je het niet bespreekt met je kind, omdat het dat nog niet zou aankunnen of omdat dat niet goed zou zijn voor hem. Met dergelijke rem verhinder je de rouwverwerking van je kind. Ook uitspraken als “Je ziet toch dat dat kind zoiets niet aankan? Laat ze het maar vlug vergeten. Dan komen ze er snel overheen.”, drijven het kind eerder in het negeren van het verdriet dan in het verwerken ervan. Bij veel ouders zien we dat het heel verleidelijk is om toe te geven aan dergelijke uitspraken, alhoewel hierdoor de kiem wordt gelegd voor latere emotionele ontwikkelingsstoornissen. (Martial Feys)

Alles begint met de manier waarop het kind op de hoogte wordt gebracht van het overlijden. Het is namelijk belangrijk dat men aan het kind zo correct mogelijk de waarheid meedeelt. De manier waarop men vertelt wat er gebeurd is en/hoe het gebeurd is, hangt uiteraard  van de leeftijd van het kind af. Het gaat er tevens om, om  eerlijk te zijn in de mededeling zodat het vertrouwen niet onnodig geschokt wordt, want dit kan op latere leeftijd zware sporen nalaten. Zo kan er afwijkend gedrag optreden bij crisistoestanden in zijn latere levensloop. Het spreekt voor zich dat de betekenis die de confrontatie met de dood en het sterven krijgt, mee-evolueert met de ontwikkeling van het kind.

Volgens Feys  zijn kinderen jonger dan acht jaar nog niet echt in staat om hun verdriet in woorden uit te drukken. Daarom is het als juf belangrijk is dat je niet alleen aandacht schenkt aan het verbale. Jonge kinderen gaan hun verdriet rond het verlies makkelijker, -want onbewust-,  integreren in hun spel, in tekenen, met poppen of op andere manieren.  Deze andere manieren zijn meer eigen aan hun leefwereld  om een verlies te verwerken.   

Deze vormen kunnen dan ook erg bevrijdend werken. 
Door aandacht te geven aan hun verdriet, leert het kind bovendien dat het verdriet mag hebben, dat het niet verkeerd is verdriet te hebben.
Manu Keirse zegt dat gevoelens die niet geuit mogen worden,  daarom niet verdwenen zijn . Ze werken innerlijk verder en kunnen leiden tot zelfvernietigend gedrag.

Ook lichamelijk contact kan heel veel betekenen voor een kind. Gewoon een knuffel geven kan al heel veel deugd doen.

Gesprekken en activiteiten rond rouwen zijn daarom zeer belangrijk. Door stil te staan bij verlies en dood, door het een plek te geven,  stimuleer je niet alleen de emotionele groei bij iets wat toch wel een overweldigende gebeurtenis is, je maakt het ook mogelijk, je creëert een omgeving waarin het kind zich veilig kan voelen en met zijn verdriet mag omgaan.

29-05-2014, 13:34 geschreven door Elisabeth  

Interview juf F.

1.    Hoe lang staat U al in het onderwijs?

32 jaar

2.    Heeft U al ervaring gehad met kinderen die rouwen?

Ja, het overlijden van een oma, opa, een papa, een diertje (voor een kind is dit ook heel erg).

3.    Hoe voelt U zich daarbij?

Ik wil er dan zijn voor dat kind. Ik wil er samen met het kind over praten, zonder het te forceren.

Op zo’n moment komt ook mijn eigen verdriet (verlies om mijn papa en zevenjarig neefje) weer naar boven.

4.    Vindt U het moeilijk om met kinderen rond rouwen te werken? Waarom niet/wel?

Neen, ik vind het niet moeilijk, het is natuurlijk niet zo prettig, maar het hoort bij het leven. Je wilt in de eerste plaats je kind beschermen tegen pijn maar helaas is dit niet te voorkomen.

Er zijn ook heel wat activiteiten methodes die je kan gebruiken om met kind rond ‘rouwen’ te werken.

5.    Wat vindt U belangrijk als KO om het kind te ondersteunen in zijn rouwproces?

Ik wil er zijn voor het kind. Het kind moet weten dat het met zijn verdriet terecht kan bij de juf. Ik wil warmte, geborgenheid geven, een luisterend oor zijn, begrip tonen. Het kind helpen of ondersteunen in zijn rouwproces zt soms in kleine dingen; een knipoog, schouderklopje, knuffel, een woordje, het kind steunen.

Een goede begeleiding voor rouwende kinderen op school kan ervoor zorgen dat deze kinderen niet geïsoleerd raken.

6.    Welke methodes / activeiten gebruikt U?

-      Werken rond gevoelens (doos van gevoelens)

Als de kinderen al op school terecht kunnen met al hun gevoelens, met hun kleine verdrietjes, dat zal er ook voor zorgen dat ze ook groot verdriet makkelijker kunnen verwerken.

-      Kringgesprek of praatronde

Met de kinderen een praatronde houden zodat ze hun verlies en gevoelens kunnen delen met elkaar. Bespreek ook jouw gevoelens zodat het kind voelt dat het niet alleen staat bij zijn probleem of verlies.

Het kind ook eens alleen nemen, waardoor het misschien meer zijn of haar gevoelens zal durven blootleggen dan in groep.

Ook al zegt het kind niets, wetende dat jij er voor hem of haar bent betekent veel. Tijdens de praatronde kunnen we een achtergrond muziekje opzetten, een kaarsje branden.

-      Een stille muur of hoek voorzien van foto’s van overledenen, de kinderen kunnen daar dan naartoe gaan als ze dat wensen. Het is eigenlijk een herinneringsmuur waar dat de overledenen een plaats in de klas krijgen.

-      Troostwerkjes maken (dit hebben we gedaan voor de overgrootmoeder van C., zij was bijna honderd jaar).  Dit kunstwerkje (allemaal hartjes van alle kleuters) is mee de kist in gegaan. Wij hebben hiervoor heel veel dankbaarheid gehad.

Er wordt dus met de hele klas een groepswerk gemaakt als geschenk om het rouwende kind te troosten. Bijvoorbeeld: een grote kaart vol kusjes, handen, hartjes en een mooi tekstje erbij.

-      Werken met verhalen

Je hebt bijvoorbeeld het verhaal van ‘Kikker en het vogeltje’ (Max Velthuys). Dit verhaal gaat over de dood van een vogel en hoe de andere dieren hier mee omgaan.

Een ander voorbeeld is ‘Lieve Oma Pluis’ (Dick Bruna) gaat over Nijntje zijn oma die is doodgegaan. Iedereen, ook Nijntje, neemt afscheid. Nijntje doet dit op haar eigen manier. Ze maakt van het graf van Oma een tuintje met mooie plantjes omdat Oma graag plantjes zag.

-      Tekening maken

De kleuters drukken herinneringen en gevoelens uit in een tekening.

-      Meebrengen van voorwerpen van de overledene. Aan de hand van de meegebrachte voorwerpen kan  de kleuter iets vertellen over de overledene. Dit helpt om de kleuters die weinig zeggen, te stimuleren om iets te vertellen. Ook de stillere kleuters komen aan bod.

-      Werken met poppen en knuffels

De kinderen kunnen zich gemakkelijk uitdrukken via knuffels/poppen. De kleuters kunnen zelf een knuffel meebrengen. Dit geeft een veilig gevoel.

7.       Spreekt U alleen met kinderen over rouwen en dood als er iemand in de klas zoiets meemaakt? Of is dit een jaarlijks terugkerend onderwerp?

Dit komt jaarlijks terug, vooral rond Allerheiligen. Hier praten we over de overleden persoon, het kerkhof. Wat is dat? Wat gebeurt daar? We brengen ook een bezoek aan het graf.

10-05-2014, 08:50 geschreven door Elisabeth  

16-04-2014, 14:45 geschreven door Elisabeth  

         Groen

  

Groen streeft naar een pluralistische maatschappij, een multiculturele samenleving waar dialoog en ontmoeting centraal staan. In die zin erkent Groen het belang van het naast elkaar bestaan van verschillende geloofsovertuigingen. Deze houding willen ze ook doortrekken naar het onderwijs.  Volgens Groen is de school een plaats waar ontmoeting en dialoog in de dagelijkse werking plaatsvinden en waar ouders het recht hebben om hun kinderen, via de schoolkeuze, waarden mee te geven. Kinderen verdienen daarom de erkenning van hun levensbeschouwing zonder dat ze deze zo nodig moeten verdedigen.

Vele jongeren zijn op zoek naar hun eigen identiteit, hun eigen plaats in de maatschappij. Aan de hand van levensbeschouwelijke vakken op school kan men die jongeren in dat zoeken ontwikkelingskansen bieden.  Dit moet echter een keuze blijven. Leerlingen kunnen m.a.w. niet verplicht worden deze vakken te volgen.

Groen vindt dus dat levensbeschouwelijke vakken niet verplicht moeten worden. Eerder kunnen ze aangevraagd worden, als een optie. Toch kiest Groen ook een overkoepelend eenheidsvak voor iedereen: ‘Burgerschap, filosofie en levensbeschouwing’.

            Belgische Alliantie 

  

Volgens de Belgische Alliantie is het aanbieden van levensbeschouwelijk onderwijs essentieel, zeker in onze hedendaagse competitiegerichte maatschappij waarbij jongeren met vele verleidingen en keuzes geconfronteerd worden.  De Belgische Alliantie wil de nadruk leggen op ‘wie kan ik zijn?’ in plaats van ‘wat moet ik hebben?’.

Volgens de Belgische alliante zijn de godsdienstlessen verplicht indien men kiest voor Katholiek onderwijs. Het officieel onderwijs kan kiezen tussen het aanbieden van godsdienst of zedenleer. 

      Open VLD

 

Levensbeschouwelijk onderwijs in zijn breedste vorm (lees: gemoderniseerd) als wezenlijk onderdeel van het onderwijs.  De levensbeschouwelijke vakken zouden mee moeten evolueren met de maatschappelijke ontwikkelingen, zodat deze te allen tijde betekenisvol blijven voor de jongeren.

       Sp.a     


  

Sp.a maakt een onderscheid tussen onderwijs ‘over’ een godsdienst/ levensbeschouwing en onderwijs ‘in’ een bepaalde godsdienst of levensbeschouwing.

Sp.a vindt dat we in onze multiculturele maatschappij best wel op de hoogte moeten zijn van de verschillende levensbeschouwingen of culturen.  Over welke levensbeschouwingen best aan bod komen in het onderwijs, neemt men als criterium de mate van aanwezigheid van deze levensbeschouwingen in ons land. Zo zijn de basiskenmerken van de Islam en het rooms- katholicisme (en in mindere mate het anglicanisme en protestantisme) best wel gekend , net zoals een basiskennis over de oorsprong en de kern van de vrijzinnigheid aangewezen zijn.

Sp.a meent dat één leerkracht de verschillende levensbeschouwingen vergelijkend moet aanbieden.  Leerlingen moeten dus niet opgedeeld worden in verschillende groepen, naargelang hun levensbeschouwing. 

Daarnaast krijgen de ouders de vrije keuze om hun kinderen les te laten volgen IN een bepaalde levensbeschouwing, waarvan de inhoud wordt vastgesteld door de betreffende achterliggende (deel)gemeenschap.

Men zou wel overkoepelende leerdoelen kunnen vastleggen die voor de verschillende levensbeschouwingen gemeenschappelijk zijn, bijvoorbeeld: ‘respect voor diversiteit en verdraagzaamheid’.

       CD&V

CD&V vindt onderwijs zeer belangrijk in de vorming van jonge mensen. Volgens hen spelen levensbeschouwelijke vakken daarbij een cruciale rol, want zij bieden ons handvaten om te leren relativeren, verwonderen, waarderen, becommentariëren en bekritiseren.

Het levensbeschouwelijk onderricht  moet volgens CD&V ingevuld en gegeven worden vanuit en binnen de specifieke context van het onderwijscentrum (bvb in casu het katholiek onderwijs). De overheid dient zich niet te mengen in de invulling ervan.    

      Vlaams Belang

Het Vlaams belang zegt dat er niet geraakt mag worden aan de vrijheid van de scholen om zelf te beslissen welke inhoud zij aanbieden bij de lessen levensbeschouwing.  Volgens hen tast het voorstel van Karel de Gucht deze vrijheid aan. Zij gaan hier niet mee akkoord. Daarbij komt dat Vlaams belang vindt dat er in de meeste scholen tijdens de lessen godsdienst al aandacht wordt gegeven aan andere levensbeschouwingen en de vergelijking van verschillende levensbeschouwingen.   

      N-VA    

Volgens de N-VA moet men niets veranderen aan het huidige systeem. Zij vinden dat de overheid zich niet moet mengen in de opvoeding van kinderen. De ouders kiezen zelf de school waarvan het pedagogische project het beste bij hen aansluit.

      LDD     

Scholen en schoolgemeenschappen dienen volledig vrij te kiezen of zij levensbeschouwelijke en religieuze vakken aanbieden, welke zij willen aanbieden en op welke wijze

    Eigen visie:

Persoonlijk ben ik van mening dat men levensbeschouwelijke vakken moet verplichten voor de leerlingen aangezien ik het belangrijk vind dat onze kinderen bepaalde algemene waarden (zoals bijvoorbeeld respect voor een andere cultuur, verdraagzaamheid, respect voor de natuur,…) meekrijgen, en ook dat ze leren nadenken over hoe deze waarden beleefd worden en terugkomen in de verschillende culturen en religies.

Het levensbeschouwelijke gaat op deze manier  een basis vormen die de verschillende religies en culturen met elkaar verbindt. De nadruk leggen op wat ons verbindt veeleer dan op wat ons scheidt, is heel belangrijk volgens mij voor het multiculturele samenleven. 

Wat moet nu zo’n levensbeschouwelijk vak inhouden?
Hier vind ik dat de overheid in dialoog met het betreffende onderwijsnet (bijvoorbeeld het katholiek onderwijs) best samen overkoepelende doelstellingen (zoals bijvoorbeeld het bepalen van algemene waarden zoals verdraagzaamheid) vastlegt die aan bod moeten komen tijdens deze levensbeschouwelijke vakken.
De manier waarop deze doelstellingen dan verder aan bod komen, kan voor mij dan door de school zelf bepaald worden.

Zo behouden we een overzicht en een algemene sturing op het globale niveau, maar geven we tegelijkertijd ruimte en flexibiliteit voor een concrete invulling op het lokale niveau.

12-04-2014, 16:38 geschreven door Elisabeth  

07-04-2014, 00:00 geschreven door Elisabeth  

03-04-2014, 12:13 geschreven door Elisabeth  

Motivering onderwerp:

Ik heb als onderwerp 'Rouwen met kinderen' gekozen omdat ik het een zeer interessant en toch ook wel belangrijk onderwerp vindt. Ik vind het belangrijk dat je als kleuterjuf stil staat bij de emoties en gevoelens van kinderen, niet alleen bij positieve ervaringen maar ook bij negatieve ervaringen. Als kleuterjuf kan je de kinderen helpen om met hun emoties en gevoelens een plaats te geven en / of te verwerken. 
 
Startartikel:

Ik heb een interessant artikel uit het tijdschrift 'Kleuters en ik' gevonden dat gaat over rouwen met kinderen.  Het artikel is geschreven door Manu Keirse, hoofddocent aan de faculteit geneeskunde aan de KULeuven. Hij is door zijn doctoraat studie gespecialiseerd in rouwverwerking. Het artikel vertelt zeer uitgebreid over hoe dat we in onze maatschappij omgaan met rouwen bij kinderen. Verder vertelt het artikel over hoe dat kleuters met rouwen omgaan en het verlies van een persoon verwerken.

Bron: Keirse, M. (2005-2006) Het vertrouwen dat tranen worden gedroogd, niet voor altijd, maar altijd weer. Kleuters & Ik. jrg 22 (nr 3). p 5 - p 11

25-03-2014, 19:45 geschreven door Elisabeth  

WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.

WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.

WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.


Het Bloggen.be-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!

Met vriendelijke groeten,
Bloggen.be-team

03-03-2014, 22:57 geschreven door