De Bende van België (deel 1)

Op 9 november 1985 was ik getuige van de laatste overval van de Bende van Nijvel, in Aalst aan het warenhuis Delhaize. Acht doden, acht zwaar gewonden. Het bloedbad was niet te overzien. Niet dat ik oog in oog stond met de moorddadige bende, een geluk, maar ik lag vlakbij, op de buik schuilend achter een tuinmuurtje. Ik hoorde de schoten, zag de politie panikeren en blunderen, zag de mensen de straat op vluchten, in elkaars armen vallen. En huilen. Van blijdschap dat ze er heelhuids van waren afgekomen en/of van de horror die ze hadden meegemaakt. Terreur. Blind terreur was het. Doden om te doden. Zelfs op kinderen schieten, iets wat ‘normale’ gangsters nooit zouden doen. Je overvalt een warenhuis voor het geld, niet om mensen te doden. En een ongeschreven wet is dat je altijd kinderen spaart. Wat was hier aan de hand?

Ik heb heel lang de stelling gevolgd dat de reeks overvallen van de bende in 1985 hadden te maken met het zaaien van terreur in ons land. België was te pacifistisch, of tenminste, te laks voor die linkse rakkers die hadden betoogd tegen het installeren van kernwapens in ons land. Het was Amerika die er op een of andere manier achter zat. De moorddadige raids moesten ons land naar rechts doen zwenken, de Rijkswacht meer middelen bezorgen, kortom, we hadden een sterke arm nodig om ons bewust te maken van de onderhuidse infiltratie en het gevaar van de Russische communisten. Als je het mysterie van de Bende wilde ophelderen, moest worden gezocht in de extreemrechtse kringen in ons land, Westland New Post op kop. Rechts gespuis. Dat zat er achter.

Ik herinner mij de dagen na de aanslag nog goed. Ik woonde in Aalst. De straten liepen ’s avonds heel snel leeg, de winkels zagen nog weinig volk. Carnaval had nog maar weinig betekenis meer. De stad met de eeuwige feestneus treurde. De clown had alleen nog maar bittere tranen. Er waren valse beschuldigingen en insinuaties. En er waren vooral heel veel vragen. Waarom Aalst? Waarom bij ons? In Aalst.

Het dossier liet me nooit los. Als mens, en als journalist. In die laatste functie kon ik met talloze mensen spreken, een paar keer met personen die volgens mij iets meer afwisten, maar nooit het achterste van de tong lieten zien. Zo iemand was Michel V., twee jaar geleden thuis dodelijk van de trap gevallen. Ik zoek er geen complot achter, maar hij nam wel een deel van de waarheid mee naar zijn graf. Benoit baron de Bonvoisin was ook zo iemand, bijgenaamd de Zwarte Baron omdat hij (valselijk) was beschuldigd geweest de financier te zijn geweest van extreemrechts in ons land. Hij werd menigmaal in de media beschuldigd van banden met de Bende. In het dertigtal ontmoetingen met hem begreep ik dat hij zelf zocht naar de waarheid, behept naar de zuivering van zijn naam, en tegelijk vaak ook naïef. Daar schrijf ik later nog wel over. Volgens de jongste berichten leeft hij nog, maar na zijn zware hersenbloeding nog altijd als een kamerplant. Arme, fiere Benoit die mij leerde om de dag te beginnen met het eten van een appel. Ik had hem graag, de zwarte duivel. Ik hield van zijn onderhuidse humor, zijn aristocratische trekken, de tafel die zijn Spaanse huishoudster dekte voor ons en de lekkere soep die ze opdiende. ‘Biologisch geteelde groeten,’ liet hij niet na om te preciseren. Wat zou ik graag nog eens aanbellen aan de boulevard Saint-Michel aan zijn statige herenhuis. Misschien zou hij nog eens een stuk voor mij klaarleggen uit zijn archief. Hij heeft mij de ogen geopend voor de Bende van België.

Dat heb ik onder meer van hem geleerd. Er bestaat geen Bende van Nijvel. Het gaat om de Bende van België. Ik geloof dus niet in de stelling dat de reeks overvallen van 1985 het werk waren van Amerika. Het heeft met geld te maken, grof geld. Er werd een commando ingeschakeld dat de naam kreeg van de Bende van Nijvel. Er werd een amalgaam gemaakt met de feiten uit 1982 en 1983. Volgens mij een grote denkfout.

Maar wat was de Bende van België?