Beste Marcus,

Jou brief werd mij gebracht door de piloot himself. Al vele weken lang zat ik bijna iedere dag te werken aan een zeilboot waarvan de romp uit metaal bestaat maar waarvan al de rest een puinhoop is. Het gevaarte werd met veel poespas tot bij mijn vuurtoren gebracht en ik was erop gevlogen als een vlieg op een koeienvlaai. Ergens had ik een innerlijk streep van emotioneel stilzwijgen overtrokken. Mijn roodharig mysterie zat al weken en maanden door mijn kop te suizen. Ik voelde tijd voor verandering en nieuwe uitdaging. Mijn omgeving werd ongerust vanwege mijn afwezigheid. Hoe toevallig of niet soms dat wij met dezelfde gevoelens worstelen.

Wij koesteren immers allen een aangeboren diepgeworteld verlangen om onze ziel in dat lichaam de juiste plaats te geven. Uit de brij in onze hoofden woedt af en toe een elektrische storm die ons heen en weer doet botsen. Door vallen en opstaan zijn de grote inzichten tot stand gekomen en is het niet een kwestie van eindeloos uitproberen. corrigeren, bijsturen, analyseren en weer proberen. We zijn complementair aan elkaar en dat kunnen we niet ontlopen. Jij de avonturier die steeds nieuwe horizonten opzoekt maar ik de sedentair die onlangs schoorvoetend een nieuwe horizon verkent. Mijn baard is figuurlijk een stukje ingekort en dat betekent heel veel.

Nu lees ik je brief en het is valavond. Buiten heerst die soort klaarheid die je aantreft voor zonsopgang, wanneer het alledaagse leven nog niet helemaal bezit heeft genomen van de dag. Iedereen slaapt nog, en alle ideeën, verwachtingen en verborgen agenda’s zitten nog verstrikt in de wereld van de droom. Maar die echte wereld lijkt koel, klaar en koud als een fles melk uit de ijskast.

Aan bepaalde zaken kun je nu eenmaal niks veranderen. Ik krijg mijn liefde voor mijn mysterieuze vriendin niet vertaalt en jij worstelt zoals van oudsher met oude demonen die toch je leven ergens zin geven. Jij hebt die worsteling nodig, net als ik. Nu schrijf ik deze brief want typen doet mijn gevoelens en gedachten steriel overkomen. Het krassen van de punt van een zilveren en gouden pélikan op een onbeschreven blad heeft mijn gedachten een extra lading mee.

Wij zijn onderhevig aan de wet van de traagheid : een voorwerp dat in beweging gebracht wordt, zal altijd blijven voortbewegen in een rechte lijn zolang er niet een andere kracht is die het naar een andere richting beweegt. Wij hebben constant zijwaartse krachten die op ons inspelen of ons aantrekken. Wij wijken af van die voorspelbare rechte weg en weten nooit waar we zullen uitkomen. De eerstvolgende afwijking is voor mij die ijzeren boot. Ik kalfateren hem op en ga er mee op zee. Die vuurtoren houdt me te dicht bij het verleden van mijn overburen. Ik versmacht en verzwelg soms in dat eindeloos verlangen dat maar niet vervuld geraakt. De molenaar is bereid om het commando over die vuurtoren over te nemen. We hebben een stil compromis gesloten dat ik binnen enkele maanden het ruime zeesop kies en dat ik zijn dochter meeneem. Begrijp je nu waarom ik als een gek aan die boot werk.

Het is inderdaad die rusteloosheid die ons tot goede vrienden maakt. Ah ik wilde dat het landschap tot stilstand zou komen, dat die ingebeelde fantasiemensjes die de hele tijd met hun verlangens machine het decor voor mijn blikveld aanzwengelden eindelijk eens op rust zouden gaan. Helaas blijft het landschap echter met ogenschijnlijk steeds sadistischer vastberadenheid voorbijrazen.

Jij bent één van mijn enigste trouwe vrienden die nooit of te nimmer ook maar één greintje steun hebt gevraagd. Iemand die in de diepste ellende nog energie en tijd kan opbrengen om te luisteren en te schrijven. Geef toe Marcus jij bent iemand die vooruitrijdt. Een mens moet nooit te lang achteruit rijden. Ook ik heb soms veel te lang stilgestaan op mijn verkloot verleden. Alle uitdrukkingen in onze taal die betrekking hebben op vooruitgang gaan over een beweging naar voren : ‘een flinke stap voorwaarts, volle kracht vooruit! Inderdaad laat ons al die negatieve connotaties zoals : ik voel dat ik achteruitga vergeten. Focus je op de horizon of doe zoals ik, werk eerst aan de voorsteven van je boot. Dat achterwerk volgt wel.

Geef toe, heel diep in je binnenste kijk je al uit naar een nieuwe horizon. Laat me gerust weten hoe je evolueert ook al is dat binnen 3 maanden.

Het ga je goed en doe nogmaals de groeten aan Fatima.

Groetjes van Frank.

Beste Frank, 

Je bent een goede vriend, dat weet ik. En ik weet ook dat je het me niet kwalijk zult nemen dat ik je al die weken in het ongewisse liet. Jouw laatste brief dateert van 5 mei ll, en sindsdien heb ik je niet meer geantwoord. Toch spijt het me omdat ik jou wellicht met vele vragen achterlaat. Enerzijds maak je je weinig zorgen, ik heb nu eenmaal de reputatie een plantrekker te zijn. Aan de andere kant ken je mijn slappe koord waar ik téveel op dans. Dat soort labiliteit waar anderen zich zo vaak aan hebben gestoord. Die onvoorspelbaarheid. Altijd verrassend, dat wel, maar weinig berekenbaar. Zegt men. ‘Marcus is als een blad dat zich met de wind laat meevoeren, uit welke richting die ook moge komen, in welke richting die ook moge blazen. Een fragiel bootje dat men ooit op de grote oceaan heeft gedropt. Nu eens kabbelend, dan weer net op tijd ontsnappend aan een zoveelste storm.

Vroeger had ik er weinig last van dat men er zo over dacht; ik had weinig zicht op mijn eigen reilen en zeilen. Nu is het enigszins anders. Mijn leven is als een boemerang tegen mijn kop terecht gekomen. Een pijnlijke smak. Een wakker worden, maar niet op een zoete manier. Het was alsof ik uit een langgekoesterde droom werd gerukt en dat ik een soort realiteit zag waarvan ik besefte dat ze wel eens de juiste zou kunnen zijn. Ik werd gedreven tot het opmaken van een balans: waar sta ik? Wat wil ik nog realiseren in de dit leven? En vooral, wat zijn mijn mogelijkheden? Ik was verlamd, Frank. Ik stond in een kamer met vele deuren. Geen enkele was geopend, of beter: ik kreeg er geen enkele geopend. De kamer was donker, kil en beklemmend. Er was geen uitweg. Er was die angst, Frank, vooral die angst, die zelfs mijn vingers niet meer aan de toetsen van mijn schrijfmachine kreeg. 

Ik weet niet of het te maken heeft met mijn taak als nachtwaker in het hotel, maar de eenzaamheid van de nacht – en dit vele nachten na elkaar – heeft me parten gespeeld. Er was tijd om na te denken. Teveel. En nadenken in een vermoeid lichaam, met een vermoeide geest, is als fietsen met de remmen dicht. Op dat moment had ik het liefste met jou kunnen praten, daar aan de tafel in de grote inkomhall, of op de bank in de tuin. Ik heb tientallen gesprekken gevoerd, in mijn gedachten. Elk gesprek was een nieuwe brief die ik prompt weer weggooide. Per woord sloeg de twijfel toe over wat ik geschreven had. Noem het totale verwarring. Zelfs nu, op dit eigenste moment, durf ik niet te garanderen dat ik je de brief opstuur. Wanneer je dit leest, weet dan dat ik iets overwonnen heb. Een teken dat ik aan de betere hand ben.

Een paar weken geleden ben ik gecrasht; dat laatste vind ik een vies woord, maar voorlopig is dit de beste omschrijving; de rauwe klank is treffend... Ik voelde mij temidden in een tol die men heel hard had aangedraaid. Aan het tollen leek maar geen einde te komen. Miljoenen fragmenten uit mijn leven schoven aan een ijltempo voorbij. Ik kon er nauwelijks naar kijken en toch zag ik ze: beelden uit mijn kindertijd, mijn jeugdjaren... Beelden van situaties, geliefden, gelukkige momenten en mislukkingen. Dit alles leek op een virtueel testament, een afscheid van een leven zonder dat ik klaar was om te sterven. Ik die altijd dacht dat ik over enige controle van mijn denken beschikte moest lijdzaam toezien dat een duistere macht die controle had overgepakt. Méér dan ondergaan kon ik niet doen. (Wat is dat toch met het brein? Je wordt er voortdurend door op het verkeerde been gezet...)

Wellicht moet ik aanvaarden Frank dat ik op een punt gekomen ben dat ik mij geconfronteerd zie met de begrenzingen van psychisch, emotioneel en fysiek kunnen. Het is een besef, en dat besef troost me. Het geeft me zelfs een push om er weer tegen aan te gaan. Aanvaarding, heet dat dan. Aanvaarden dat het leven is zoals het is. Er teveel over nadenken leidt onherroepelijk tot een soort doemdenken dat je finaal ten gronde richt. De grote existentiële vragen dien ik voorlopig opzij te zetten, wil ik mijn leven leefbaar houden tot op het einde. Het einde van wat? Van mijn leven, tiens.

Waarschijnlijk laat ik je met deze brief achter in een soort wazigheid. Toch weet ik dat je mij tussen de regels volgt en zelfs de hiaten in mijn verhaal opvult. Ik heb er aan gedacht om terug naar huis te keren. Maar ik doe het niet. Ik wil mezelf de kans geven mijn leven een andere wending te laten nemen. Een laatste grote sprong. Alweer. De innerlijke rust heb ik wat teruggevonden en dit dankzij Fatima. Ze bekommert zich over mij. Bij haar kan ik aanliggen. Zomaar. In de geborgenheid van haar schoot. Hoe resoluut ze in haar meningen ook mag zijn, zo zacht zijn haar strelingen door mijn haar. Ze luistert naar wat ik zeg. Al heeft ze bepaalde verhalen al tientallen keren moeten aanhoren. Op dergelijke donkere momenten heb je vooral behoefte aan iemand die luistert. Zonder een teveel aan raadgevingen, want dan ben je weer gedwongen om gericht na te denken over hoe het verder moet, en daar heb ik nu geen behoefte aan.

Ik weet het Frank, wat ik je schrijf klinkt niet bepaald opbeurend. Ik had het je willen besparen, maar mijn vriendschap tot jou vraagt enkel maar eerlijkheid. Tenslotte liggen vaak in hetzelfde bedje ziek, elk op onze eigen manier. Ik weet dat je mij niet zult veroordelen, dat je mij niet zult overstelpen met een overdosis aan advies.

In een eerstvolgende brief aan jou beloof ik je even van mezelf weg te gaan. Wat jij schrijft boeit me, vergeet dat niet.

Marcus