Brieven aan de ander... 'Nachtvlucht' is een verzameling brieven met een chronologisch vervolg. Brieven van twee vrienden, twee zielsgenoten met een eigen verleden, een eigen toekomst. Beiden staan op een kruispunt met vele wegen. Ze bevinden zich op een kantelmoment waarbij ze ingrijpende beslissingen dienen te nemen of reeds genomen hebben. Vaak hebben ze een andere visie, een verschillende aanpak, ontstaat er een conflict. En toch, er is een rode draad die hen met elkaar verbindt: beiden zijn op zoek naar de waarheid over zichzelf, over de anderen, over hun plaats in dit beperkte leven in deze Grote Wereld...
De karakters zijn bijna fictief, de gebeurtenissen misschien waar gebeurd. Maar de gedachten zijn oprecht en hoeven niet getoetst te worden aan hun waarachtigheid...
Zou je, beste lezer, jezelf in het verhaal herkennen, dan berust dit louter op toeval. Tenzij je niet in toeval gelooft...
25-04-2009
Brief 20 - Bij nachte
Beste Frank,
Het kwam er maar niet van om enig zinnig woord op papier te krijgen. Ik ben nu al een tiental dagen werkzaam als nachtwaker, en ik kan je verzekeren dat dit het uiterste vergt iemands lichaam en geest. Natuurlijk ben ik al wat gewoon, een jetlag is mij niet vreemd, maar dat constant wisselen tussen dag en nacht eist zijn tol. Temeer daar ik overdag een slechte slaper ben en dat er verondersteld wordt dat ik s nachts wakker blijf, natuurlijk. Enfin, dat laatste heb ik al wat naar mijn wensen aangepast: ik slaag er in en dit enkel wanneer de gasten zich rustig houden een paar uurtjes weg te dommelen in de grote canapé bij de open haard. Ik ben natuurlijk niet verplicht om hier te blijven, maar ik zie het als een nieuwe uitdaging. Daarbij, eigenlijk hou ik wel van de nacht, en vooral, ik hou er van wakker te zijn wanneer iedereen slaapt. Dan heb ik het gevoel dat ik even de wereld voor mij alleen heb, en kan ik mijn gedachten laten rusten. Hotel Al Moro is een mooi oud pand dat ooit toebehoorde aan een adellijke Italiaanse familie uit de 17de eeuw. Als ik s nachts mijn ronde doe door de ruime vertrekken, via de krakende trappen en de labyrintische gangen, waan ik mezelf in een andere tijd, een andere dimensie. Mijn fantasie doet dan de rest, en aan dat laatste is er zeker geen gebrek. Er is ook een prachtige tuin bij waar ik, gezeten op één van de banken, mijn tas koffie drink en mijn sigaret rook. Dan kijk ik naar de sterrenhemel en voel ik me voor even heer en meester van het heelal. Het is zelfs alsof ik de wereld voel slapen, dat ik de dromen van de slapenden hoor en zie. En die stilte Frank, hoezeer hou ik van die stilte. Daarvoor alleen is de job de moeite waard. s Morgens, na de taak, wanneer ik me terug onder de levenden begeef, dan besef ik welke impact geluid heeft op mijn mentale gestel. Ik raak er zo door in de war. Je moet weten dat de laatste jaren mijn gehoor er fel op achteruit is gegaan als gewezen muzikant heb je dat wel; die fijne tonen zijn er af; het bokaal-effect, noemt men dat. Daarbij komt nog dat ik sinds enkele weken last heb van oorsuizingen. Begrijp je waarom de stilte van de nacht meer dan welkom is? Sommige mensen zijn bang van de nacht. Dat was ik ook, ooit, heel lang geleden, een trauma van uit de kinderjaren; maar welk kind heeft dat niet? Die confrontatie met het duister, akelige dromen, en het zien van de waanbeelden die je zelf op de muren van je kamer hebt geprojecteerd. Zo stond er in mijn slaapkamer bij mijn grootmoeder een groot beeld van Christus op de schouw. Ik was er bang van, en toch kon ik het niet laten om vanonder mijn lakens mijn blik te focussen op dat silhouet. Als ik dan lang genoeg keek, dan was het precies alsof dat beeld tot leven kwam. Dan begonnen die open armen van Jezus langzaam te bewegen, net alsof hij zich klaarmaakte om weg te vliegen. Ik zag het beeld groter en groter worden, en als het té eng werd, dan riep ik mijn grootmoeder en moest ze het christusbeeld van de schouw nemen. We herinneren ons veel van wat er overdag gebeurt, maar van de nacht houden we weinig over, tenzij we die tenvolle beleven. Elke nacht, tijdens mijn dienst, komen herinneringen naar boven waarvan ik nooit zou gedacht hebben dat ze zouden bestaan hebben. Herinneringen die te maken hebben met dingen die zich afspelen in het donker, tijdens de weinig momenten waarop je de nacht bewust hebt beleefd. En dat kan vanalles zijn: nachtelijke ruzies, vrijpartijen, compleet lazarus langs de straatwanden schuren of, bij nachte aankomen, ergens in een verre luchthaven, een taxi nemen naar een onbekend hotel op een onbekende bestemming, om dan wakker te worden in een compleet andere omgeving. Dat is het mysterie van de nacht. Het is de nacht die de mens er op wijst dat de mens toebehoort aan de dag en dat de nacht dient om te slapen, zijn gedachten te ordenen en te recuperen van zijn overlevingsactiviteiten. Ooit lag ik in een kamertje, bij een Ladakhi familie uit een klein dorpje in de Himalaya; hoe stil het daar is, dat kan ik niet beschrijven; elke beschrijving zou die stilte geweld aandoen. Maar vanuit mijn bed kon ik door het raam kijken, zag ik de bergen en het Tibetaans klooster waarvan enkele muren verlicht werden met toortsen. Er was een volle maan, en enkel in de verte hoorde je het geluid van een blaffende hond. Met dit beeld viel ik in slaap om wat later gewekt te worden door de vroege, diepe gezangen van de monniken. Het was alsof ik aan het sterven was, en dat sterven, het mooiste was wat een mens kon overkomen. Ik kan me best voorstellen dat jij Frank, daar in je vuurtoren, vaak met gedoofde lichten naar de zee kijkt, en dat je dan dingen ziet die overdag aan je oog zouden ontsnappen. Soms vraag ik me af, of ik zou kunnen aarden in een continue nachtelijk bestaan. Wellicht zou ik nog meer dingen van de wereld snappen. Ook de nacht geeft haar geheimen prijs, maar enkel aan diegenen die zich er voor open stellen; als je lang genoeg kijkt en je je ogen de tijd geeft zich aan te passen, zie je veel meer dan bij een vluchtige blik. Soms zien we de dingen niet omdat we er niet lang genoeg naar kijken. Ik begrijp waarom de mooiste werken geschreven of gemaakt zijn tijdens de nacht. Ikzelf heb er nog moeite mee om het een en het ander op papier te krijgen, maar dat komt omdat ik nog het juiste ritme niet heb gevonden. Mijn geest is te nieuwsgierig naar de geluiden en de sensaties die ik hoor en voel tijdens mijn acht uur aanwezigheid in het hotel. Daarbij Frank, er moet ook nog wat gewerkt worden! Tegen een uur of vijf schiet ik in gang om het ontbijt van de gasten klaar te zetten. Ik weet niet hoelang ik het hier zal volhouden, maar er staat geen limiet op. Iets zegt me het niet te gauw op te geven...
Groetjes Marcus
17-04-2009
Brief 19 : vliegen als een vlinder.
Beste Marcus,
Jou brief heeft me echt deugd gedaan. Ik lees ook tussen de kleine regeltjes die flaterende vertwijfeling die ons in beweging houdt als een zeilboot die eventjes van windrichting veranderd.
Ik weet niet wat het is maar een vrouwenlichaam tegen je aangeleund. De ongedwongen genegenheid en ontwapende charme van iets dat helemaal niet geconsumeerd moet worden is poëzie. Il ya des femmes suberbe commes une statue zou Charles Aznavour zingen. Je kunt het al raden ik heb een beetje muziek in mijn leven binnengelaten. Het was zo stil geworden in mijn toren en ik smacht naar muzikaliteit. Het is altijd mijn tweede passie geweest en de fibraties van een muziekinstrument zijn een verlengstuk van het hart.
Ik kan er ook niet aan doen maar mijn mysterieuze vriendin woont nog altijd in mijn hart. Het zal wel slijten denk ik dan maar in onbewaakte momenten komt het bovengedreven. Ik krijg dan dat heimwee gevoel en betrap me erop dat ik me erin wentel zoals een varken in de modder. Misschien heb ik dat wel nodig dat gemis, dat knagende gevoel. Je kunt niet geloven hoe groot mijn creativiteit wordt onder dat soort lijden. Misschien bestaat de magie van mijn verlangen uit het feit dat er nooit iets concreets uit zal groeien. Ik ben rustiger geworden in een bepaalde richting want ik weet wat de grenzen zijn van het bereikbare. De zee is nooit ver weg en het water herbergt ook een soort oneindigheid en avontuur. Ik geniet van een rustige avond als de zon zijn laatste kleuren op mij loslaat. Ik herinner mijn eerste verliefdheid voor mijn vrouw die me nu haat als een stuk verdorven hout dat zo snel mogelijk moest verwijderd worden. Hoe kan de chemie der dingen soms vreemd lopen. Weet je Marcus met een glaasje Pastis in de nabijheid wordt alles wat verdraagzamer. Ik voel me goed in mijn passionele pijn .
Ik vind het goed dat je die job van nachtwaker hebt aangenomen. Je bent een nachtmens. Als ik je zie in mijn herinnering toen jij weer op weg was naar een vreemd continent dacht ik rusteloos en steeds op zoek naar een nieuwe horizon waar de zon nooit zal ondergaan. Nu heb je met je nachtelijke waakzaamheid eindelijk een andere keuze gemaakt voor die nacht waar oude herinneringen je zullen omarmen als een stelletje sirenes die je gek maken met hun liederlijke gezang. Begrijp me niet verkeerd. Maar ik weet hoe rusteloos je bent. Je litterair ei zal geboren worden want schrijven dat kan je. We zijn complementair in onze litteraire misère.
Gisteren nog vond ik het woord lieveling uit en droeg het op aan mijn roodharige vriendin. Ik had het op een papieren ballonnetje geschreven en met een kaarsje eronder steeg het op met een gedrevenheid die je nog nooit gezien had. Het kleine ding zweefde recht naar de molenaar alsof vreemde krachten mij gunstig gezind waren. Ik droeg het woord op een rood kussentje naar haar.
Met dat soort dingen hou ik me bezig de laatste tijd. Af en toe kook ik een heerlijk quiche of bak ik een taart. Al die dingen worden gedeeld met de kleine biotoop waar ik nu in vertoef. Weet je Marcus geleidelijk aan herwin ik een soort huiselijkheid waar ik jaren verwaarlozing in heb gehad. Het is eigenlijk schrijnend dat een mens zon lange wegmoet afleggen om te beseffen dat de essentie van de dingen heel eenvoudig kan zijn. Inderdaad ik heb wat gas teruggenomen omdat ik nu rekening hou met het feit dat ik alles over me heen laat komen als een regenbui bij felle zon.
Ook jou leven heeft een kentering genomen. Fatima is heel gehecht aan jou en ik lees tussen de regels dat je haar niet volledig zal loslaten. Je bent een nieuwe weg ingeslagen en die job zal je goed doen. Een nachtmens die de ochtend omarmt, dat wil ik zelf nog eens meemaken.
Mag ik besluiten met enkele verzen dat bepaalde dingen frapeert.
Gemengde gevoelens het is zoiets als kleur mengen, je hebt er meer. Je aarzelt om te kiezen maar uiteindelijk weet je dat ze allemaal zo belangrijk zijn dat je er stil van wordt. Die stilte moet je vangen als een vlinder die nooit geboren is. Laat hem in gedachten opstijgen en denk eraan hoe mooi de onbezoedelde dingen zijn. Het voelt zoals thuis waar je nooit echt zal thuishoren maar dat geeft niet want wie ooit heeft kunnen wegvliegen weet wat het gevoel is om zich los te maken van de dingen.
Het ga je goed Marcus en voor mij graag een spiegeleitje met een krokant broodje.
Groetjes Fank.
14-04-2009
Brief 18 - Hotel Al Moro
Beste Frank,
Het is goed dat je wat gas hebt teruggenomen. Ik had het gevoel dat je van de regen in de drop was beland. Er was een einde gekomen aan jouw huwelijk, je had je min of meer bevrijd, en nu zag het er naar uit dat je je pletter aan het lopen was tegen een nieuwe romance. Je hebt even genoten van het vuur van de passie, jouw fantasie de vrije loop gelaten, maar uiteindelijk op tijd ingezien dat jouw vuurtoren jou niet de rust zou verschaffen die je zo verhoopt had. Hou het nu even rustig Frank. Geniet van je celibaatschap met de zee en de meeuwen als bondgenoten. Laat jouw Muze jou niet teveel muizenissen bezorgen; dat is het laatste wat ik je toewens. Maar ik begrijp je. We hebben het er nog over gehad in een vorig schrijven: eenmaal dat de chemie zijn werk doet hebben we nog heel weinig in de hand; en ik ben de laatste omdat te ontkennen; de figuurlijke brandwonden op mijn lichaam, de vastgeklitte hersenkronkels zijn niet meer te tellen. Ik heb vaak de hoop gekoesterd dat ik ooit finaal van het fenomeen vrouw zou bevrijd zijn. Niet omdat ik niet van ze hou, dat niet. Maar voor een of andere reden raak ik de weg kwijt, verlies ik mijn weinig evenwicht wanneer ik in een relatie stap. Als ik even terugblik dan moet ik lijdzaam vaststellen dat er heel wat energie is opgebruikt tijdens die amoureuze impasses. En telkens maar opnieuw: je wordt er zo moe van. Voorlopig kan ik rustig blijven ademhalen. Er is niemand van het vrouwelijke geslacht waarover ik me momenteel hoef te bekommeren, of aan wie ik dien te bewijzen dat ik van haar hou. Soms heb ik er behoefte aan, om mij even te koesteren in de schoot of aan de borsten van een schoonheid; er gaat niets boven de geur van sensueel geparfumeerde huid. Ik hou het nog even van me af. Ik zeg wel: nog even. Op een nacht werd ik wakker en voelde dat er iemand onder mijn lakens sloop. Het was Fatima. Ze had een lastige nacht achter de rug (heb wijselijk geen details gevraagd...)en vroeg of ze even bij mij kon aanliggen. Ze had er behoefte aan. Eerst was ik niet erg enthousiast: samen met haar was er een wolk van allerhande ondefinieerbare geuren de kamer binnengedrongen. Ik kon bijna tellen hoeveel mannen ze bediend had. Ik heb haar dan ook gevraagd om zich eerst te wassen; wat ze dan ook deed. Neen Frank, we hebben niet gevreeën, maar toegegeven ik heb die nacht goed geslapen. En zij ook. Het ontwaken was helemaal van een andere orde. Rond tien uur werd hevig op de deur gebonkt. Het was Brunetti, de uitbater. Hij was woest. Blijkbaar had iemand van de andere meisjes verteld dat ze Fatima in mijn kamer had zien binnensluipen en binnen blijven!, en dat is tegen de huisregels. Jullie hebben zich niet aan de code gehouden, brieste hij. Ik begreep er niets van, maar wat ik wel begreep, dat was dat het beter was dat ik hier niet langer bleef. Daarbij, ik had al opgemerkt dat vele meisjes het moeilijk hadden met het feit dat Fatima en ik goed met elkaar konden opschieten. En Brunetti van zijn kant als pooier, heeft er natuurlijk alle belang bij dat bepaalde potjes bedekt blijven. Fatima wilde niet dat ik wegging, ze wou me nog een tijdje in haar omgeving; of toch de tijd dat ze in Milaan werkzaam was. Ze wou zo graag helpen zoeken naar mijn huisje aan de kust. Ik weet waar je kan verblijven, zei ze. Hier twee straten verderop is er een mooi viersterrenhotel. De uitbater is een vriend van mij, ook een Marokkaan. Ik weet dat hij al een tijdje op zoek is naar een nachtwaker voor een vijftal weken. Het is misschien iets voor jou. Het verdient goed, het is een prachtig oud pand, je zal er s nachts in alle rust kunnen schrijven. Het zou maar goed zijn dat je hier uit dat nest weg bent; dat is geen plaats voor jou. En wat meer is, dan kan ik jou in alle rust komen bezoeken. Ik heb getwijfeld Frank, want nachtwaker, wat moest ik me daar begot bij voorstellen. Maar uiteindelijk heb ik de job aangenomen, en eerlijk het valt best mee; een heel aparte ervaring moet ik zeggen, maar laat me dat houden voor een volgende brief. Het is nu precies 4u50, over een kwartier begin ik met het klaarzetten van het ontbijt: croissants afbakken, boterkes aanvullen, kaas en fijne vleeswaren snijden, koffie maken en dan als laatste eikes bakken... Tegen 7u komen de ontbijtdames en dan kruip ik in mijn bed. Ik heb hier een gezellig kamertje gekregen dat uitkijkt op een prachtige binnentuin. Tja, tis weeral eens iets anders. Benieuwd wat ik hier boven mijn hoofd hangt! Wordt zeker vervolgd Groetjes, Marcus
07-04-2009
Brief 17 : In de mist van onbezoedelde dingen.
Dag Beste Marcus,
Dromen zijn de motor van mijn creatief bestaan. Ik heb niet dezelfde entourage rondom mij van mooie en behaagelijke vrouwen, maar teveel drukte zou mijn geest benevelen en als een besluitloos projectiel zou ik door de dag vliegen.
Het alleen zijn behept mij soms met een ongelooflijke hunkering naar tederheid en dan wentel ik mij in een melancholische saus van indrukken. Ik geef toe dat het steeds beter met mij gaat. Ik heb een zekere rust teruggevonden. Het is begonnen met het klaarmaken van simpele gerechtjes. Eerst was er die lasagne a la façon de Frank, maar nu zit ik al een stadium verder. Gisteren nog heb ik konijn klaargemaakt met olijven en een heerlijke saus waarvan ik de ingrediënten symptomatisch heb toegevoegd. Ik lever ieder keer een portie af bij mijn overburen, de molenaar en zijn mysterieuze dochter. Zij blijft door mijn geest wandelen als een soort van dromenfee. Ik heb mijn verlangens voor haar gekanaliseerd. Dat is ook zon term die men in de psychologie gebruikt. Kanaliseren, betekent zoveel als orde scheppen en afleiden. Met dromen werkt het zo.
Net als jou voel ik me optima forma. Mijn liefde voor mijn roodharige Muze is voorlopig althans in vriendschap gebotteld. Mijn ogen zijn nog net op tijd opengegaan. Eerlijk gezegd is het zij die het initiatief genomen heeft en daar ben ik haar dankbaar voor.
Ik ben ook niet zo eenzaam als je denkt. Af en toe heb ik contact met schippers en kapiteins van voorbijvarende schepen en jachtjes. Ongelooflijk wat de mensen allemaal vertellen. Ik heb er ondertussen een soort logboek van opgemaakt. Ik schrijf je bij gelegenheid wel een fragment over van die gesprekken. Momenteel zit ik in mijn stenen toren, een cocon, waar de rups vlinder zal worden. Ook mijn vriendin heeft zoiets. Zij heeft altijd al last gehad van mannelijke aantrekkingskracht. Haar glimlach en haar mysterieuze charme werkt als een soort parfum. Ze sprak er mij over aan toen ik laatst het konijn met olijven bracht. Ze begreep dat niet maar ik verzekerde haar dat het waar was en dat ze het misschien ook wou. Een hunkering naar mannelijke aantrekkingskracht als compensatie voor iets dat ze in haar jeugd had gemist. We zijn allemaal de optelsom van wat er in onze jeugdjaren is gebeurd.
Kijk, dat soort gesprekken met mijn vriendin verdrijven de argwaan van onvervulde liefde. Die vuurtoren heeft me inzicht gebracht en het bouwwerk werkt als een soort van antenne. Ik weet dat het een soort van baken is, waar heel veel mensen zich naar richten. Hoe eenzaam ik soms ook ben, het geeft me een thuisgevoel. Met ons drieën zijn we eigenlijk één grote familie geworden en ik geloof dat we niet meer zonder elkaar kunnen.
Het verhaal van de molenaar heeft mij sterk aangegrepen en ik had tijd nodig om mij te her bronnen. Ondertussen heb ik zaken teruggevonden die voldoende bewijs leveren dat het waar is. In de kelder van de toren lagen er nog schilder spullen die ik nu gebruik. Oude penselen, verftubes en geprepareerde doeken lagen overal verspreid. Tussen al die rommel vond ik ook wat teksten en fragmenten uit brieven. Wie de kunstenaar ook was, hij tekende zijn Muze op wel duizend variaties. Er ging een schok door mijn lichaam want de herkenning was compleet. Ik werd angstig van zoveel gelijkenissen. Geloof me Marcus dit is een plek vol van energieën.
Ik ben een tijdje afwezig geweest. Het schrijven lag te ver buiten mijn wil. Alsof de gevoelens zich niet in woorden lieten vangen. Een dikke ondoorzichtige mist die de geluiden omhulde, en vormloze spoken deed rijzen, ging rond de toren. Het geluid van de misthoorn was het enige referentiepunt. Ik zat gevangen op mijn toren en de aftandse Fokker ging niet in de lucht. Geen mogelijkheid tot communicatie, geen teken van leven naar jou. Op een gegeven moment kauwde ik de mist. Spoken verschenen, streken langs mij heen en verdwenen. Lichtjes van denkbeeldige schepen glinsterden in de verte als dwaallichten. Door de mist is het alsof ik de klank van Sirenen hoor die weergalmt over het gedempte ruisen van de zee. Ik had plots lang geslapen, misschien wel twee nachten na elkaar. Toen een lichte vorm van opklaring alsof ik dreef in een glas gevuld met water en Ricard.
Plots is die mist verdwenen. Door het raam van mijn toren, tussen de neergelaten groezelige afscherming door, kwam een dunne streep zonlicht, de lente schittert alom in de lucht en jubelt opnieuw over de velden en het water. Ik fluisterde stilletjes tegen mezelf : 'wat is het toch heerlijk als die melancholie tegen wat zonlicht wordt ingeruild. ik kwam tot het besef dat er tussen twee mensen soms een afstand kan zijn. Tussen het roodharige meisje en mezelf. De wanhopige eenzaamheid van evenwijdige lijnen die elkaar nooit echt zullen ontmoeten. Rakelings en nooit dichtbij. De mathematische zekerheid dat elke lijn toch in een cirkel eindigt, geeft me hoop. Vroeg of laat komen twee cirkels bij elkaar en wie weet wat er dan gebeuren mag.
in die gedachte besluit ik deze brief. Vele groetjes van Frank, de mistoptrekker.