Ik was nog heel jong toen ik - overigens zonder echte reden - besloot om van Noorwegen mijn favoriete land te maken. De fjorden, bergen, bossen, elanden, ... Alles wat Noors klonk kreeg in mijn ogen een mythische betekenis.
Het romantiseren van het land ging op latere leeftijd verder. Noren stoken zelf hun eigen alcohol... Waw! Geen zonlicht in de winter... Waw!
Toen ik eindelijk vriendin èn geld had trokken we drie weken op vakantie naar Noorwegen. Zoals altijd bleek een deel van mijn ideeën toch net iets te romantisch (pintjes aan 8 euro... pizza aan 25 euro... vis, vis, en nog eens vis... slik!), maar een deel werd bewaarheid (wat een landschappen!).
Muzikaal beperkte mijn kennis zich oorspronkelijk tot Eurosongwinnaars Secret Garden - een smet op het Noors blazoen - maar toen ik de gothicmuziek ontdekte kwam ik uit bij EBM (electronic body music)-formatie Apoptygma Berzerk) en metalgroepen als The Sins of Thy Beloved (overigens: wat een zangeres!) en Theater of Tragedy. Het klopte allemaal in het plaatje van droevige Noren die bij gebrek aan zonlicht en goedkoop bier ook droevige, donkere muziek maken. Dat er ook Noorse muziek buiten de gothic-scene bestond, was toen nog niet in mijn opgekomen.
Ik leerde Röyksopp kennen, dat bij tijden zowaar vrolijk klonk, en ontdekte het fantastische Madrugada, een all time favourite. En toen was er Gazpacho. De band startte wat onopvallend met enkele albums waarin ze bewezen goed naar bands als Radiohead, Muse en Marillion geluisterd te hebben. Maar Night is anders, helemaal anders. Het is een conceptalbum, en ook al is het bon ton om dan maar meteen de hakbijl boven te halen, dat verdient het album allerminst. Het concept vind je terug in de teksten, die rond de nacht en dromen gaat, maar ook in de muziek. De klankkleur verandert bijna 55 minuten amper, het hypnotiserend ritme waarmee 'Dream of Stone' de plaat opent zal 55 minuten lang niet meer veranderen. De plaat kabbelt voort, soms onderbroken door een bijna klassiek intermezzo waarin viool en piano een droevige melodie ineen knutselen.
Voortkabbelen is een correcte omschrijving voor Night, maar de pejoratieve gedachten die dit woord opwekt (ja, ook de recentste R.E.M.'s kabbelen voort), maar daar waar ogenschijnlijk heel weinig verandert - zelfde ritme, zelfde sfeer - gebeurt er onderhuids verschrikkelijk veel. Juist doordat er aan het oppervlak niet veel verandert, hypnotiseert Night des te meer. Sterker nog, het bedwelmt je. Het werkt verslavend. Je wil de volumeknop nog luider zetten. De trip is nog lang niet gedaan.
Gazpacho wordt voor de gemakkelijkheid tot de progrock gerekend. Dat opener 'Dream of stone' al ruim 17 minuten duurt zal daar natuurlijk ook wel iets mee te maken hebben, net als het feit dat op 55 minuten tijd slechts 5 nummers de revue passeren. Een band als Marillion duikt in recensies ook vaak op, dat speelt ook mee. Maar minstens even veelzeggend is dat naast Marillion ook Talk Talks Spirit of Eden als referentie gebruikt wordt. Met Spirit of Eden heeft Night muzikaal niets te maken, en toch klopt de vergelijking. Eigenlijk is Night gewoon een uniek meesterwerk, een mijlpaal binnen de Noorse muziek.
Overigens zal Gazpacho dit huzarenstukje nog eens herhalen met opvolger Tick Tock, dat op het ritme van een klok voortdrijft, maar iets heviger is qua gitaarspel dan Night. Twee meesterwerken op twee jaar tijd, faut le faire.
|
