Vandaag wil ik jullie een boek voorstellen. Een boek waarvan ikzelf vindt dat iedereen het gelezen moet hebben. Het is zo mooi geschreven, met zo'n mooie beschrijvingen, zo ontroerend zelfs dat het van mij zeker een literair meesterwerk genoemd mag worden. Dat boek dat mij helemaal betoverd heeft is "Manja" van Anna Gmeyner.
Het boek vertelt het verhaal van vijf kinderen. Vijf kinderen uit vijf verschillende milieus, maar die ondanks hun verschillen een heel sterke vriendschap hebben. Doordat het verhaal vanuit de ogen van die vijf kinderen verteld wordt en het gaat om vijf totaal verschillende karakters kan je je als lezer gemakkelijk identificeren met de personages. Iedereen vindt wel een personage in het verhaal waarmee hij of zij zich het beste kan vergelijken. Zo heb ik alleszins ook een favoriet personage in dit boek, maar nu loop ik te snel vooruit.
Ook al speelt het verhaal uit het boek zich af in een bepaalde periode, toch zou het ook naar vandaag vertaald kunnen worden. Via dit verhaal leren we de leefwereld van de Duitsers kennen na het einde van de eerste wereldoorlog en in het begin van de jaren dertig. Het speelt zich meerbepaald af vanaf 1920, het jaar waarin de vijf kinderen verwekt werden, tot aan 1934, de periode dat Hitler aan de macht kwam en er in slaagde een groot deel van de Duitse bevolking zodanig te manipuleren dat ze bepaalde bevolkingsgroepen als minderwaardig en als schuldige van de economische crisis gingen beschouwen. We leren deze periode echt kennen vanuit de leefwereld van de vijf kinderen.
Het hoofdfiguur van het boek is Manja. Een meisje van Joodse ouders die in 1920 vanuit Polen naar Duitsland zijn gekomen. Zij is ook het enige meisje van de vijf kinderen en daarenboven ook het cement dat hun vriendschap ondanks hun verschillende achtergronden bij elkaar houdt. Naast Manja heb je nog Karli Müller (de zoon van een communistische vader), Heini Heidemann (de zoon van de dokter Ernst Heidemann, iemand die sterk geloofd in rechtvaardigheid en ook wel een idealist genoemd mag worden), Franz Meissner (de zoon van een Nazi en een moeder die uit angst voor haar man niet tegen hem in durft te gaan) en tenslotte Harry Hartung (de zoon van een Joodse bankier en een niet Joodse moeder).
Ik vertelde al dat er in het boek heel wat mooie beschrijvingen te vinden zijn, maar een beschrijving is me echt wel bijgebleven. Het is een ongelooflijk mooie manier om een bepaalde situatie te omschrijvingen.
...'Ik ben helemaal niet goed, Heini, maar als er iets omvalt, raap ik het op en ik zal nooit iets omvergooien.'
'Ik weet wat je bedoelt, Manja,' riep hij vol vuur. 'Een hele tijd geleden lag er bij ons op school op het plein een kever op zijn rug. Ik heb hem omgedraaid, zodat hij weer verder kon, maar er waren jongens die hem telkens weer op zijn rug draaiden, om hem te laten spartelen. Dat waren de anderen.'
'Er zijn veel anderen,' zei ze zacht.
'Ja, hé? Opeens vreselijk veel,' gaf hij toe. 'Maar Manja, als wij laf zijn en alle andere mensen ook, dan moeten alle kevers op de wereld op hun rug blijven liggen.'
Manja zweeg en kneep in zijn hand. 'Eén kever heb je al omgedraaid,' zei ze, 'die krabbelt al weer rond.'
Deze omschrijving uit het boek vind ik zo mooi en kan je gemakkelijk toepassen op vandaag. Soms heb je het gevoel dat alles hopeloos lijkt en dat er geen einde komt aan de onverdraagzaamheid en het geweld in de wereld, maar dan denk ik aan dit fragment uit het boek en dat doet me beseffen dat hoe hopeloos iets ook lijkt het nooit zinloos is. Ook al kan je niet de hele wereld mooier maken en iedereen helpen, je kan alvast een iemand gelukkiger maken en daar moet je het voor doen.
Ik hoop dat ik jullie met deze korte recensie over het boek warm gemaakt heb om het boek ook te gaan lezen en dat het boek jullie net als mij mag betoveren en gemotiveerd houden om de wereld een beetje mooier te maken. Hoe moeilijk dit soms ook lijkt als je naar het nieuws kijkt of wanneer je weer eens geconfronteerd wordt met mensen die meer van jou verlangen dan dat jij kan realiseren je mag nooit opgeven en denk op die momenten aan dit prachtige fragment uit het boek.
Voordat ik hiermee afsluit nog een ding. Ik heb jullie al verteld dat ook ik een favoriet personage heb in dit boek en het zal jullie waarschijnlijk niet verbazen dat het de jongen Heini en zijn vader Ernst Heidemann is. Op heel wat momenten herken ik me ook wel in hen en het is dan waarschijnlijk ook helemaal niet verwonderlijk dat ik juist een fragment gekozen heb waarin deze jongen een rol speelde. Ook ik ben vaak een dromer en idealist. Ik geloof sterk in rechtvaardigheid en kan daardoor vaak enorm geëmotioneerd geraken als ik merk dat anderen ergens veel harder op reageren. Dat doet me me dan soms afvragen waarom ik bepaalde zaken allemaal doe, maar dan besef ik weer dat dit is wie ik ben en dat dat ook mijn drijfveer is in het leven: andere mensen gelukkig maken. En ook al kan ik niet iedereen tevreden stellen, ik doe mijn best en dat is het allerbelangrijkste.
groetjes,
Eva
|