Hallo iedereen!

Deze week woog het vroege opstaan en het late thuiskomen wel even door. Iedere dag om 06.20 opstaan, dan een flinke wandeling tot de bushalte om om 07.00 de bus te pakken. Gelukkig heb ik een goede rug en dus geen last van de rit van anderhalf uur vanuit Havana tot het bodeminstituut (eigenlijk maar een goede 30 km, maar door het vele verkeer op deze weg en natuurlijk ook de toestand van ons busje (lees wrakje) duurt het toch wel lang). De flinke gaten in de weg en de bus die al lang zijn dempers of veringen of hoe het ook moge heten, onderweg verloren is maken het geheel tot een waggelende en schokkende bedoeling. Om 08.30 aankomen in het instituut en daar dan tot 16.30 werken. Het werken op zich is niet zo stressie maar als we op het veld gaan of gaan zaaien in de brandende zon, dan ben je ’s avonds toch wel pompaf. Dan weer anderhalf uur terug om om 18.00 aan te komen, weer een flinke wandeling tot thuis, in de douche springen om je terug fris te voelen en al die rode aarde en dat zweet af te wassen. Dan eten en voor je het ook maar weet, is het 20.00. Om 22.00 in je bed kruipen voor een deftige nachtrust is aangeraden, maar het komt er nooit van…Bijgevolg is het weekend op het einde van dergelijke vermoeiende maar leuke week wel welkom om terug op adem te komen en de batterijen op te laden.

Gisterenavond (zaterdag) was er een salsaconcert van een bekende Cubaanse groep op de dijk. Angelo en Rey (twee toffe Cubanen, de eerste geeft mij salsales en de tweede heb ik leren kennen via Roseline), Roseline en ik zijn er samen een kijkje gaan nemen. Ongelooflijk hoe de Cubanen kunnen dansen, spontaan en ritmisch, hun tweede natuur, ieder klein Cubaantje kan hier dansen voordat het kan lopen!! Ze controleren iedere spier en ieder lichaamsdeel afzonderlijk en laten alles shaken ‘al ritmo caliente de la musica’. Ze willen je dat dan natuurlijk allemaal leren. Bijgevolg ben ik nu dus ook druk aan het oefenen om alles te laten shaken, wiegelen en waggelen op verschillende frequenties, maar met stijve blanke spieren kost dat wel wat moeite. Ik beperk het oefenen dus voorlopig tot pasjes en move-jes voor de spiegel in mijn kamer en waar ook maar mogelijk zodra niemand mij ziet…

En ja, met een Cubaan aan onze zij liet de rest van de Cubanen ons helemaal met rust. Grappig hoe ze dat respecteren. Op het einde van de avond gingen Roseline en ik even met zijn tweeën wat te drinken halen. We voelden ons precies twee hulpeloze, blanke visjes tussen een enorme school hongerige, donkerkleurige, Cubaanse haaien. Gelukkig zijn het vriendelijke haaien en bijten ze niet als je niet kijkt.

Wat het werk voor het project betreft, daar heb ik wel een flinke en abrupte cultuurshock ondergaan. Tijdens de vorige thesis op Gasthuisberg leek alles altijd onder controle, alle apparaten werkten altijd en de reagentia raakten nooit uitgeput, alle experimenten vonden plaats wanneer je dat wilde en je planning bleek altijd wonderbaarlijk goed haalbaar als je maar voldoende lang werkte.

Hier draait alles meer op de golfslag van de zee. De windsterkte, iets oncontroleerbaars en veranderlijk naar Gods lieve wil, bepaalt de hoogte en de snelheid van de eeuwig rollende golven en bepaalt wanneer, waar en hoe ze zich op het strand en de dijken van Havana storten. Ons project en onze planning is deels afhankelijk van het weer vermits deze bepaalt of de grond bewerkbaar is en of we kunnen zaaien, of de bonenplantjes goed zullen groeien en of onze oogst goed gaat zijn. Andere oncontroleerbare factoren zijn de bus die het wel eens laat afweten, de beschikbaarheid en de reserve van de reagentia (zie Steven die al een maand op de bestelling van aceton aan het wachten is), de elektriciteit die gelukkig dit jaar nog maar één keer is uitgevallen en nog vele andere dingen die ik zelfs na mijn prille ervaring hier en met veel fantasie nu nog altijd naïef als constanten beschouw, maar die waarschijnlijk in de toekomst de planning wel eens in de war zullen sturen. MAAR…geen paniek! Een flexibele planning opstellen en vooral niet gaan stressen over dingen die je toch niet in de hand hebt, is wel duidelijk ‘the way to survive’ hier. Uiteindelijk komt er hier in Cuba voor elk probleem steeds een oplossing uit de lucht vallen, hoe uitzichtloos de situatie ook lijkt. En anders: ‘Vamos a ver mañana!’ (we zien morgen wel!).

Dit jaar is er uitzonderlijk veel regen en duurt het regenseizoen langer dan normaal. Het is dus wachten tot het droog genoeg is zodat de boeren hun grond kunnen bewerken en we kunnen zaaien. De oogst die drie maanden later is, zal dan waarschijnlijk op het einde of zelf na mijn verblijf vallen. Vorig jaar is dat ook gebeurd en toen hebben de mensen van het bodeminstituut de oogst zonder ons moeten doen. Op zich gaat dat wel, maar Roseline en Sarah (de vorige thesisstudent) hebben maanden moeten wachten op de data die zelfs te laat kwamen voor Sarah haar thesis. Roseline zou eventueel in februari nog terugkomen om dan mee te oogsten en de data meteen mee te nemen naar België. We zien wel…

Voor de geïnteresseerden volgt hier het project in het kort: tot nu werden in het doctoraatsproject van Roseline verschillende boonlijnen getest op het effect van inoculatie met Rhizobium (een stifstoffixerende bacterie die in symbiose leeft met alle vlinderbloemige planten waaronder boon) en met andere plantgroeibevorderende bacteriën waarbij de factor opbrengst de belangrijkste is. Hier werden de beste combinaties boonlijn-bacteriën geselecteerd in serreproeven. Vorig jaar werden deze combinaties dan in verschillende proefstations op het veld getest in Cuba en dit jaar testen we ze op het veld van de boeren om na te gaan hoe deze combinaties het doen op verschillende veldlocaties en met behandeling van de boeren. Bovendien kunnen we vergelijken met commerciële boonlijnen die de boeren gebruiken en kunnen we zien wat de boer van deze combinaties vindt. Werken met boeren is heel interessant maar ook moeilijker omdat je afhankelijk bent van hun tijdsschema en je op verschillende plaatsen moet werken, vooral als je weet dat transport hier de grootste moeilijkheid is.