Vorig weekend (zaterdag 7 en zondag 8 oktober) konden we genieten van een extra maandag en dinsdag. Dinsdag 10 oktober is hier nl. een van de feestdagen en een van de weinige extra vakantiedagen voor iedereen. Op 10 oktober 1868 riep de landeigenaar Carlos Manuel de Céspedes op zijn landgoed zijn mede-Cubanen op tot verzet tegen de Spanjaarden die toen Cuba als kolonie beheersten. Hij liet zijn slaven op zijn suikerplantage vrij en veroverde een stadje (Bayamo) waar er een revolutionaire regering werd gesticht met onze Carlos als president van de republiek. Het Cubaanse volkslied werd toen voor het eerst gezongen, een echt strijdlustig en trots lied dat hier iedereen vanbuiten kent. Het is dan ook leerstof in de lagere school. Wat nationalisme betreft, kunnen wij nog wel iets van hen leren…

Deze nieuwe republiek bestond maar kort. De Spanjaarden lieten zich niet zomaar van het eiland afsmijten en de opstanden werden neergeslagen. Toch was dit het begin van een onafhankelijkheidsstreven dat uiteindelijk leidde tot Cuba’s onafhankelijkheid in 1898. In dat jaar werd de vrede van Parijs ondertekend. Dit betekende het einde van de Spaanse overheersing, maar ook het begin van de Amerikaanse invloed. De vrede van Parijs was een onderonsje tussen Spanje en de V.S., Cuba was zelfs niet vertegenwoordigd! De V.S. hadden zich handig in de oorlog gemengd door hun eigen mariniersschip te doen ontploffen ( de Maine, lag voor de kust van de haven van Havana om er op een neutrale manier Amerikaanse burgers te beschermen). Vervolgens beschuldigden ze Spanje van een aanslag en sloegen samen met de Cubanen de laatste stuiptrekkingen van het Spaanse leger neer. De oorlog was eigenlijk al door de Cubaanse opstandelingen gewonnen op dat moment. Dat de Amerikanen zelf hun schip hebben doen ontploffen, dat wordt hier algemeen verkondigd. Mijn gids van Cuba blijft wat dat betreft neutraal hierin, maar tussen de regels kun je wel lezen dat ze dankzij deze ‘aanslag’ wel konden rekenen op steun van de publieke opinie thuis en dat de bedoeling duidelijk was een stem te hebben in het vredesverdrag. Ook is het belachelijk te geloven dat Spanje een aanslag zou plegen op een neutraal Amerikaans schip. Ze hadden de oorlog zo goed als verloren en gingen zich niet nog meer vijanden op hun nek halen…Enfin, als iemand ergens hierover iets vindt, laat maar weten! Als je dan de lijn doortrekt naar vandaag en je denkt terug aan de aanslag op de WTC-torens, dan kun je je natuurlijk wel voorstellen dat iedereen hier in Cuba heilig gelooft dat de Amerikanen zelf achter deze verschrikkelijke aanslag zitten en dat het heel normaal is dat ze het brein hierachter B.L. niet vinden, volgens hen zit hij in Camp David zelf…’Wij hebben dit al meegemaakt’. Zelf geloof ik het niet want er is nog een verschil tussen een bootje tot ontploffing brengen in het buitenland en wat mariniers, vooral zwarten natuurlijk en met een lagere graad in het leger, te verliezen en een aanslag plegen op je eigen economisch hart op zo’n manier. Bovendien toonde deze aanslag ook een enorm falen aan van de Amerikaanse veiligheidsdiensten en kreeg onze Amerikaanse president toch ook enorm veel kritiek te verduren vanaf het eerste moment. Tenzij hij natuurlijk houdt van spektakel, vroeger veel oorlogje gespeeld heeft en het voor iedereen geloofwaardig wilde maken…De waarheid zal over 30 of 40 jaar hopelijk geweten worden…

Dit was even een ommetje voor de mensen die van geschiedenis houden. Het komt er eigenlijk gewoon op neer dat we van zaterdag tot en met dinsdag vrijaf hadden en dus veel hebben kunnen zien. Zaterdag hebben we de ronde van Santa Clara gedaan, het stadje van Che Guevara Steven verblijft. Je kunt er de ‘plaza de la revolución’ iets buiten het centrum zien: een groot plein met een bouwwerk waarop een standbeeld van Che prijkt. Binnen is er een museum over deze nationale held en ook zijn graf dat recent naar hier werd overgebracht, kun je er bezoeken. Dan ligt er op de weg van de universiteit (8 km van het centrum) naar de stad ook nog de vereerde plek ‘el tren blindado’ waar commandant Che voor het eerst zijn ongeëvenaarde talenten als militair strateeg liet blijken. In opdracht van F.C. bezette hij met 364 vrijwilligers – een hopeloze strijd van 1 tegen 10 - de zwaarbewaakte stad Santa Clara, met de hulp van de bevolking weliswaar. In Santa Clara kwam eveneens de ‘tren blindado’ of geblindeerde trein voorbij met daarin tot de tanden gewapende soldaten die de troepen in het oosten moesten gaan versterken. Door verschillende bruggen ten oosten van Santa Clara op te blazen, werd de trein tot stilstand gebracht in het station van Santa Clara. Aan de oostkant van de stad liet Che een twintigtal meter rails weghalen en de volgende dag veroverden Che en zijn vrijwilligers het station en verschillende kazernes. Ze voerden hierna een verrassingsaanval uit op de trein waarop de soldaten van Batista (de laatste dictator van Cuba vóór de revolutie van F.C.) in paniek raakten en met de trein uit het station vluchtten. Zoals voorzien ontspoorde deze trein in het oosten van de stad waar de rails weggehaald waren. Met nauwelijks 18 man voerde men een aanval uit op de ontspoorde trein en de soldaten capituleerden vrij snel. Deze gebeurtenis riep toen en roept nog steeds een enorme waardering en bewondering op voor Che Guevara. Hij is hier de grootste nationale held en wordt tot vandaag nog steeds vereerd. Enkele ontspoorde wagons liggen nog steeds op de plek die ‘el tren blindado’ wordt genoemd. Binnenin de wagons is een soort klein museum ingericht over het wapenfeit zelf. Musea hier zijn niet al te fantastisch; meestal enkele losse voorwerpen waar weinig informatie bijhangt en zeer revolutionair getint natuurlijk.

De volgende twee dagen waren weggelegd voor een uitstap naar de Varkensbaai ten zuidoosten van Santa Clara. Op weg hiernaar lag ook een krokodillenboerderij en ‘La laguna del tesoro’(de lagune van de schat). In de boerderij werden de bezoekers geleid over een wegje met her en der steeds spannendere informatie over hoe groot krokodillen wel kunnen worden en verschillende soorten en zo tot de climax…een grote hut –restaurant- waar je door moest lopen om tot aan een grote vijver te komen waar de grote krokodillen te bezichtigen zijn…maar die krokodillen hebben waarschijnlijk al lang genoeg van al die starende toeristen en gillende kinders en laten zich niet zien. De climax werd dus snel anticlimax…De laguna del tesoro was daarentegen wel de moeite. Met een motorbootje werden we eerst langs een ‘zeestraat’ gevoerd met links en rechts hele typische, arme vegetatie. Opeens kwam deze zeestraat uit op een groot meer met in de verte een eiland. Hier leefden vroeger, volgens de overlevering, indianen die bij de dreiging van de Spaanse veroveraars hun schat in het meer wierpen…vandaar de naam. Nu ligt er een soort hotel waar de kamers allemaal aparte houten hutjes zijn verspreid over het eiland. Er is ook een indianendorp nagebouwd. Het eiland zelf is heel moerassig, je loopt continu over houten weggetjes op palen. Op het meer liggen soms vlaktes bezaaid met witte lelies.

Per taxi reden we verder naar Playa Larga waar de chauffeur ons afzette bij een gezellig huisje aan de baai waar we konden overnachten. Playa Larga ligt helemaal landinwaarts aan het einde van de Varkensbaai. Deze baai zal bij jullie wel een belletje doen rinkelen, het is de baai waarlangs 1400 Cubaanse bannelingen, getraind door de CIA met toestemming van de Amerikaanse president Kennedy, in 1961 probeerden Cuba te heroveren. De CIA hadden de koraalriffen echter voor zandbanken aanzien en de bootjes strandden jammerlijk genoeg onder het vuur van enkele Cubaanse vliegtuigjes. De bannelingen werden achtergelaten door de Amerikanen en werden later omgeruild voor voedsel, medicijnen en medische apparatuur voor de ziekenhuizen in Cuba.

De volgende ochtend zouden we een motor ter onzer beschikking krijgen om zo alles in de buurt te kunnen bezoeken. Transport is hier nl. het grootste probleem in Cuba. Ik denk dat Cubanen ook wel de meest geduldige mensen ter wereld moeten zijn. Als je snel en goed transport wil, toeristenbussen of taxi’s, dan is het redelijk duur. Dus zo’n motor leek een toffe oplossing…als hij dan ook effectief aankomt natuurlijk. De volgende morgen bleek onze motor voorlopig een droom te blijven en na een uur wachten besloten we dan maar te gaan liften. Na tien minuten hadden we al beet…een ambulance weliswaar stopte voor ons en we konden achterin meerijden samen met drie andere lifters en een man die op een brancard lag en wiens buik volledig verpakt was in gips. Hij was wss degene die de ambulance kwam halen en naar het ziekenhuis bracht. De ambulance zelf zag er vanbinnen wel mooi uit met overal schuifjes en zakjes voor verschillende geneesmiddelen en ander medisch materiaal, maar alles was leeg.