Verslag van een fiets- en treintocht in het spoor van Juul Sablon aan het oostfront
05-09-2016
Er wordt niet gegraasd in Graz
Toen we vanmorgen om 6;15 uur naar buiten keken zagen we voor het eerst donkere wolken en viel de regen gestaag naar beneden. Al bij al niet zo erg vermits er een stevige klim van 11 km op het programma stond, en dat om de dag te beginnen; We waren nauwelijks vertrokken en we zagen rechts van de baan een bord : 15 %; Ja we waren meteen wakker en of het in de kuiten beet ! Ik zal jullie de details besparen, maar als ik zeg dat we over de 11 km meer dan 2 volle uren hebben gedaan weet je genoeg...
Gelukkig was het vervolg van het parcours meer op maat gesneden en rolden we rond 17.30 uur Graz binnen. We logeren in het JUFA hotel, een soort veredelde jeugdherberg niet ver van het stadscentrum. Het is onze bedoeling om morgen de sporen van vader Juul op te snorren.De kazerne waar hij toen 4 weken verbleef bestaat nog en heet 'Belgier Kazerne'; Dat is alvast één objectief...
We hebben vandaag afgezien, maar toch ook gedacht aan vader, die tijdens de lange treinreis naar Graz het ook niet onder de markt had. Zo schrijft hij : "Stilaan verdwijnt de geestdrift en word je onverschillig aan alles wat er rondom jou gebeurt. De schoonheid van de streek kan ons niet meer boeien, de blik is harder geworden en de lach verdwijnt van de gezichten."Blijkbaar kwam dan toch het enthousiasme terug bij het binnen rijden van de stad, want vader schrijft : "Daarna rijden we onder luid 'hoera' het station van Graz binnen"; Voor ons met onze zwaar beladen fietsen geen donderend hoera, maar de zucht van opluchting deed ook wel deugd
Morgen hebben we iets meer tijd, dus misschien wat uitgebreider verslag, maar we beloven niets !
Slaap wel en vergeet niet de bloemetjes buiten te zetten als het regent !
Niets nieuws onder de zon : ook vandaag een snikhete dag, de fietsroute die grotendeels de rivier de Drau volgt maar af en toe venijnig uitpakt met een helling om u tegen te zeggen. Resultaat : een gepeperde rit van 125 km en 1420 hoogtemeters; En of we blij waren dat we rond 17.30 uur 'ons' gasthof bereikten. Een etablissement zonder pretentie, waar je je meteen op je gemak voelt, en op nauwelijks 3 km van de Sloveense grens. We zien bovendien de helling die we morgen moeten op fietsen vanuit het gasthof. Morgen fietsen we immers naar Graz, een tocht van vermoedelijk 100 km met heel wat klimwerk, vooral in het begin. Enfin, dat zijn zorgen voor morgen (men voorspelt trouwens regen in de voormiddag, en opklaringen in de namidag...); Over het weer gesproken : tien minuten nadat we 'binnen' waren barstte een stevig onweer los, een goede zaak gezien de zwoele warmte die al dagen over de streek hangt en vooral het klimmen met de zware en bepakte fiets behoorlijk bemoeilijkt !
We kijken al uit naar ons verblijf in Graz, omdat we dan weer het spoor van vader Juul kunnnen oppikken. In Graz (eigenlijk Wetzeldorf) kreeg vader zijn militaire training; de kazerne bestaat nog en uiteraard ook de heuvel die ze bij elke oefening moesten beklimmen; In zijn verslag geeft vader trouwens nogal wat details, en daar zullen we morgen of overmorgen zeker op ingaan. We blijven immers een volledige dag in Graz om de sporen van vader op te snorren, en ook wel om wat uit te blazen, want ons +/- 60-jarige lijf (Koen 59 en ik 63) kan wel wat rust gebruiken
We wensen jullie een fijne avond en vergeet niet de kat buiten te zetten alvorens je gaat slapen. Ciao !
De zevende dag rustte God, maar dat is aan de Sablon brothers niet besteed. Een flinke etappe vandaag (104 km en 1400 hoogtemeters). Vooral de eerste 10 km waren een verschrikking : stroken van meer dan 15 % werden ons voor de wielen geschoven, tot we het pittoreske stadje Bad Gastein voorbij waren en konden uitblazen op weg naar het stationnetje van Bockstein, waar we voor een kwartiertje de trein op konden dwars door de bergen heen. Over de rest van onze tocht valt niet zo veel te melden. : we volgden voor een groot stuk de rivier Drau, maar zoals de vorige dagen werd toch af en toe wat klimwerk ons deel. Zeer warm overigens, en dat lijkt ook de volgende dagen zo te worden. Het is niet altijd evident om aan water te geraken en dat is nochtans een pure noodzaak om te blijven presteren op de fiets.
Momenteel zitten we in de goed uitgeruste jeugdherberg van Villach, niet ver van het drielandenpunt met Slovenië en Italië. Morgen zetten we koers oostwaarts, maar we zullen opnieuw een fietsroute volgen,namelijk tot Lavamund vlak bij de Sloveense grens. Het zal onze langste etappe worden, maar enigszins vlak en we passeren enkele van de beroemde Karinthische meren. Meer details morgen. Verzorg u en poets goed uw tanden; Groetjes van Jan en Koen.
-het was de dag dat we in de jeugdherberg van Salzburg bijna alleen aan de ontbijttafel zaten; Wel kwamen we de vriendelijke meneer tegen die ons gisteren toch binnenliet alhoewel we veel te vroeg aan de receptie verschenen...
-het was de dag waarop we voor een hele tijd de rivier de Salzbach volgden, afgewisseld met gruwelijk steile hellingen. In totaal afgerond 100 km met als hoogtemeters 1636.
-het was de dag dat we onze eerste mechanische pech hadden ; Koen zijn ketting liep vast, en gelukkig kon hij zich nog aan een muurtje vasthouden. Het duurde even voor het euvel hersteld was en Koen liep een gehavende vinger op, maar het lukte !
-het was de dag dat we vanuit Bad Hofgastein onze fietsen moesten omhoogduwen omdat de baan zo ontzettend steil was op weg naar de biologische boerderij. Maar door het vriendelijke onthaal van de uitbaters, de kippen en de kat was het leed spoedig geleden
-het was de dag dat we gingen eten in een nabijgelegen hotel dat er ontzetten sjiek uitzag maar waar we voor een heel redelijke prijs heel lekker hebben kunnen eten. En daarna in het pikdonker via een bergweggetje terugkeerden naar 'onze' boerderij, waar we andermaal door de kat werden onthaald.
-het was de dag dat we merkten dat onze blog al 203 keer is bekeken . Merci, lezer, merci !
Morgen via de o.a; de Tauerntunnel naar Villach;
Drink een pint op onze gezondheid, wij doen zeker hetzelfde !
Momenteel zitten we in de stad van Mozart, Salzburg, in een jeugdherberg.We klagen niet over een gebrek aan afwisseling : na de grootstad Munchen hadden we gisteravond als pleisterplaats Bernau, niet ver van de Chiemsee. We logeerden er in een typisch Beiers Gasthof, je kent dat : Lederhosen, Dirndljurkjes en gezellige oempapa muziek. Alles ok dus, maar ook daar een internetloze, dus blogloze avond...
De rit van Munchen naar Bernau was overigens best pittig :108 km en 1355 hoogtemeters. Schitterend weertje trouwens. We passeerden Rosenheim, een stad die ook vader vermeldt : "'s Morgens vroeg rijden we verder tot Rosenheim (...)Rosenheim dankt zijn naam aan de kweek van eigen rozen. Voorts is het een nijverheidsstad met talrijke fabrieken". Van Bernau naar hier was iets korter en rustiger : 65 km en bijna 800 hoogtemeters. Zo hebben we nog wat in de stad kunnen flaneren. Mooie barokke stad !
Vanaf morgen wijken we af van de route van vader omwille van de fietsbaarheid. We fietsen morgen richting zuiden, in twee dagen tot Villach, nadien in oostelijke richting naar Graz; Nog vier etappes van elk een 100-tal kilometer. Tot Villach zullen we een uitgetekende fietsroute (de Adria alpenroute)volgen, nadien wordt het zoeken met behulp van de GPS en kaart. Morgenavond slapen we (als alles goed gaat) in een biologische boerderij in de buurt van Bad Hofgastein, dat is weer eens wat anders.
Nog enkele observaties :
-in Beieren en hier zit men nog volop het vakantiegevoel. De school begint immers pas op 12 september...
-zowel in Leuven, Munchen als hier mochten we genieten van een supervriendelijk onthaal van de jeugdherbergmensen. Ook de accomodatie valt prima mee. Hier hebben we zelfs tv op de kamer !
-zowel in Duitsland als hier wordt er geweldig veel gefietst. De fietspaden zijn over het algemeen zeer degelijk en goed onderhouden, vooral zelfs in de grote steden. Daar kunnen we in Vlaanderen nog meer dan één punt aan zuigen !
Ten slotte : aan iedereen die vandaag in het onderwijs van start ging : geef er een lap op !
Hallo, hier zijn we weer na een dag onderbreking. We zaten gisteravond immers zonder internet en dat scheelt een slok op de borrel... Ondertussen zijn we weer een land verder en zitten we in de hoofdstad van Beieren, Munchen, in een moderne en ruime jeugdherberg. We kwamen hier pas om 21 uur aan, na een lange dag met 80 km fietsen en heel wat meer kilometers trein, namelijk van Basel naar Munchen (7 uur trein). En in een donkere stad zoeken naar een jeugdherberg heeft ook iets. Gelukkig toonde een jonge Spanjaard ons te weg... En daarnet aten we nog iets in een Italiaans restaurant...Europa leeft
Ook gisteren konden we genieten van de unieke combinatie trein-fiets. Het heeft wel iets als je om 7.3O uur tussen de forensen staat met een zwaar beladen fiets in een overvolle wagon omdat de trein gehalveerd is qua aantal wagons. Ook fijn is je fiets twee keer uiteen te halen , in een zak te stoppen en nadien weer ineen te steken, bijvoorbeeld omdat je van de Gare du Nord moet fietsen naar de Gare de Lyon.
En neem dan Cernay (het vroegere Senheim). Ons gereserveerde hotel was pas om 18 uur open. Door het late uur en de foutieve informatie van de bediende reden we een heel stuk de Grand Ballon naar omhoog, en dus vonden we de kazerne van vader niet terug. Wel zagen we een indrukwekkend soldatenkerkhof uit de tweede wereldoorlog, met hoofdzakelijk Franse soldaten en ook veel graven met Arabische opschriften...
We moeten dus zeker nog eens terugkeren om de sporen van vader Juul beter te kunnen opzoeken, misschien dan wel met de auto, dat gaat vlotter.
Vanaf nu is enkel de fiets onze trouwe gezel , maar daar zijn we niet rouwig om.
O ja, we zijn er nog niet in geslaagd om foto's op de blog te plaatsen. Ze zijn te groot, hebben te veel pixels enz. We zouden eens wat meer tijd moeten hebben ... Druk, druk, druk
Ziehier dan nog enige citaten uit het verslag van vader Juul :
-Eén maand zijn we in Sennheim geweest, en die kan aanzien worden als een sportkamp...
-Ook heb ik opgemerkt dat je met de Franse taal alles kon krijgen , terwijl het Duits weinig bijval had...
-Om tien uur in de voormiddag waren we vertrokken ,met als eerste halte Mulhouse...
-Ik moet mijn reis voortzetten naar het grote München, waar we op een avond aankomen en er de hele nacht blijven staan. Daardoor konden we van de stad natuurlijk niet veel zien, behalve de zwarte schaduwen van de machtige torens en het imposante stationsgebouw.
-Zo dwarrelen mijn gedachten op dat ogenblik dooreen tussen beelden van onheil en verwoesting enerzijds en het vredige heimatbeeld dat ik verlaten had anderzijds.
Gelukkig leven wij in vredestijd.. morgen fietsen we richting Salzburg, en overnachten in de buurt van de Chiemsee.
Oostenrijk, here we come !
Net als vader zetten we koers naar Graz. Hij deed er met zijn compagnie zeven dagen en nachten over...per trein. Wij zullen er normaal 6 dagen over doen ... per fiets.
We zijn dus vertrokken. Eerste etappe van Belsele naar Mollem. Daar broer Koen opgepikt, die door mijn schoonzus Martien wordt afgezet. Daarna lunchpakket verorberd in 'Trapkes Op' en dan de weg op naar Leuven, 82 km op de teller. We overnachten in de jeugdherberg 'De Blauwput'. Goede jeugdherberg met zéér vriendelijke uitbating, wel heel warm op de kamer, maar er is voldoende bier, dus niet getreurd.
Enkele citaten uit het oorlogsverslag van vader :
"Op het moment dat mijn reis begint schrijft men in de tijdrekening 18 april 1943. Voor mij was dat een onvergetelijke gebeurtenis : het vaderhuis, mijn moeder ,broers, zus en familieleden verlaten om ,wie weet, ze misschien nooit meer terug te zien."
"Rond zeven uur stopten we in Leuven en vanuit het station ging het in gesloten orde naar de kazerne, waar we avondmaal kregen ."
"In de stad stierven de laatste klanken van de zondagsstemming langzaam uit (...). Alhoewel de nacht helder was had een vage schaduw onze trein omhuld, maar het was het laatste stukje Belgische hemel dat ik dat jaar nog te zien zou krijgen...
Morgen een stressdag : met de trein naar Mulhouse via Brussel en Parijs. En dat mét fietsen en bagage. We houden je op de hoogte !
Morgen rond 12 uur hebben Koen en ik afgesproken aan het (ondertussen zwaar gerenoveerde en onherkenbare) huisje van meter Beek in 'de koemme' (=dorpskom) van het pittoreske dorpje Mollem (tussen Merchtem en Asse gelegen). Normaal eten we dan onze boterhammen op in het café 'bij den Blaan' (=de blauwe), een herberg die er al was in vaders tijd. Hij vertelde het hilarische verhaal dat een jongen van het dorp met zijn fietsje de trapjes van het café (die zijn er nog altijd)afreed, de straat over en recht de kerk binnen...
Daarna fietsen we (vermoedelijk tegen een gezapig tempo gezien de warmte) naar Leuven, waar we in de jeugdherberg overnachten.
Ondertussen heeft mijn immer alerte zus Annemie, die zich intensief met het strafdossier van vader heeft bezig gehouden, mij gewezen op enkele fouten in mijn tekst van gisteren. Aangezien de geschiedenis haar rechten heeft zet ik hierbij die onjuistheden recht, met dank aan mijn zus. Vader werd niet veroordeeld tot levenslange dwangarbeid, wel tot levenslange hechtenis. Hij kreeg geen amnestie (een politiek zwaar beladen term, nog altijd), maar werd voorwaardelijk in vrijheid gesteld. Volledig eerherstel volgde pas in 1963 (!), dus bijna 20 jaar na de oorlog...
Ziehier een fotootje van vader met enkele vrienden in oorlogstijd, genomen in Shitomir (Oekraïne) in juli 1943. Je vindt hem onderaan. Bovenaan zie je de 'lange Van Rossem', die vader het leven redde tijdens de aftocht richting Duitsland.
Welkom op de blog en Jan en Koen Sablon. In dit eerste bericht zal ik kort schetsen wat de bedoeling is van onze tocht en wat achtergrondinfo verschaffen. Juul Sablon, onze vader zaliger (hij overleed op 1/11/2011, 88 jaar oud) vertrok in 1943 als 20-jarige uit zijn geboortedorp Mollem om zich te voegen bij het zoveelste contingent oostfronters. Zijn moeder, onze grootmoeder ('meter Beek'), al 2 jaar weduwe van een veteraan uit de eerste wereldoorlog, bleef achter met de 3 broers en zus van vader . Duitsland had in die periode steeds verse troepen nodig om het wankele oostfront te consolideren. Vader kwam na een vrij lange en intensieve opleiding in Oekraïne terecht, waar hij zijn eerste oorlogservaring opdeed. Hij liep een aantal verwondingen op en dat redde vermoedelijk zijn leven. De Duitse troepen werden naar het einde van de oorlog toe meer een meer door de Russen teruggeslagen en uiteindelijk eindigde hun aftocht in chaos.
Vader keerde clandestien naar huis terug maar dat geluk was van korte duur. Snel werd hij opgepakt en berecht als colloborateur. Aanvankelijk werd hij ter dood veroordeeld, nadien werd het vonnis omgezet in levenslange dwangarbeid. Na enkele jaren kreeg hij amnestie en stichtte een gezin met Clotilde Joostens, ons moeder zaliger. Er kwamen vijf kinderen : Annemie, Jan, Machteld, Koen en Erwin.
Terwijl vader in de gevangenis zat te wachten op zijn vonnis schreef hij met potlood de herinneringen aan zijn oorlogsjaren op. Ik kreeg het document in handen en verwerkte het met hulp van mijn zoon Bart tot een lezenswaardig document. Aan de hand van het verslag kunnen we de tocht van vader vrij nauwkeurig reconstrueren. Het idee om de tocht van vader over te doen, liefst grotendeels per fiets, leefde al lang bij mij. Ik sprak erover met broer Koen, en die bleek warempel met hetzelfde idee rond te lopen. Zo kreeg ons project gestalte : wij willen per trein, fiets en onvermijdelijk af en toe vliegtuig in grote lijnen de tocht van vader overdoen, liefst zo chronologisch mogelijk. Uit noodzaak moeten we de reis in etappes, dus gespreid over verschillende jaren, afleggen. Nu zondag, 28/08, vertrekken we voor ons eerste deel rond de middag in Mollem, waar vader zijn odyssee aanvatte, nu 71 jaar geleden... We fietsen dan naar Leuven, waar hij zijn compagnie vervoegde en zijn eigenlijke reis begon. 's Anderendaags gaat het per trein naar Mulhouse, dan per fiets naar Cernay in de Elzas, waar hij zijn eerste opleiding kreeg. We fietsen de dag nadien naar Basel en nemen daar de trein naar München. Vanaf dan gebruiken we enkel nog de fiets tot in Wenen, met o.a. tussenstops aan de Chiemsee, Salzburg, Bad Hofgastein, Villach, Graz (waar de militaire training plaatsvond) en dan verder naar Wenen. Vrijdag 9 september keren we met het vliegtuig terug.
Het is de bedoeling om zo veel mogelijk plekken te bezoeken waar vader heeft verbleven. Op die manier willen we proberen hem dichter bij te halen, misschien zelfs beter te begrijpen...
Voor alle duidelijkheid : dat we deze reis ondernemen betekent niet dat we sympathiseren met de ideologie waarvoor vader ging vechten. Voor ons is hij in de eerste plaats onze vader, en we benaderen hem als de mens die hij toen was, zonder te oordelen maar met de verwondering en ook wel een beetje bewondering die daar mee samenhangt.
We zullen proberen zo vaak mogelijk een korte impressie van elke reisdag te geven via deze blog. Als het lukt zetten we er ook wat foto's bij. Achteraf wil ik een meer uitgebreid verslag maken, maar daarover hoor je dan wel meer ten gepaste tijde.