Dag 8 : Logroño-Najera : 45296 st 31 km zonnig + buitje
Gisteren verbleven we in een prive uitgebate albergue, daar de municipal compleet was wegens een invasie van Brazilianen ( waarschijnlijk pas geland in Logoño en van daaruit de camino starten ). In het restaurant, naast de deur, zouden we de pelgrimsmenu proeven. De señora kwam met een bord af waarop een beetje gekookte spaghetti, wat gestoofde groenten, een hoopje witte bonen en een stapeltje aardappelen in een tomatensaus lag. We konden onmiddellijk tonen wat we als voorgerecht wensten. Heel praktisch, geen vertaling nodig, van efficiëntie gesproken ... Toen kwam de kat op de koord .... diezelfde señora showde een bord met 4 soorten vlees, ze wees het soort aan en "kakelde als een kip, loeide gelijk een koe, knorde bij het varkensvlees en blaatte als een schaap ¡¡¡ Telkens barstte een lachsalvo los bij de pelgrims, want deze show herhaalde zich telkens er een nieuwe tafel pelgrims aankwam. Dit was nu eens een heel aanschouwelijk menuaanbod ¡¡¡ Wij hebben meer gelachen dan gegeten, de ene slappe lach na de andere ¡ In de albergue sliepen vooral pelgrims uit Oost-Europa, die sfeer was totaal anders dan vorige dagen, veel minder hartelijk, meer elk voor zich, ... nee, niet onze dada ¡ Deze morgen vertrokken we om 6u10 door de heel statige stad Logroño, een echt reklamebord voor de Rioja. De vele groepen dronken jongeren, die een nachtje gestapt hadden, waren minder aangenaam. Wat waren we blij de drukte van de stad te mogen verlaten en ons naar de landelijke wegen te begeven ... weer rust ...¡ We passeerden een reuze vijver waar de vissers zich al aan het uitleven waren ... en ontwarden twee kleurrijke stipjes in de verte, het waren de 2 Nieuwzeelandse felle madammen ¡ Blij hun terug te zien ¡ Aan de bedrading langs de autosnelweg zaten duizenden zelfgemaakte kruistekens vast, we hebben er voor elk van ons ook eentje vastgemaakt. Vandaag doorkruisten de caminofietsers regelmatig ons pad, ook zwaargeladen en fluoriserend. We zagen ze afgelopen dagen regelmatig in de verte langs de autowegen ... en dachten "Wat missen die sportievelingen toch heel mooie paadjes ¡", waarschijnlijk denken zij van ons hetzelfde ¡? Ontbijt namen we ongeveer halverwege onze tocht in Navarrete, nadat we de zeer donkere kerk bezocht hadden. Enkele oude vrouwtjes waren hardop in TGVsnelheid de rozenkrans aan het bidden. Bij de uitgang hing er een Vlaams drieluik met de Jacobusroute erop, er was geen schilder vermeld. Navarrete is een gezellig dorp waar de Vlaamse Alice De Craemer begraven ligt, ze verongelukte hier met de fiets. Enkele dagen geleden zagen we ook het herdenkingskruis voor Frans Koks, die op de plaats het leven gelaten had. Meme, maak je geen zorgen, we leven nog, hoor ¡¡¡ Op de weg ontmoetten we de eerste pelgrim met een hond, een heel jong nog. Dit duo slaapt zeker buiten, want dit dier is om hygiënische redenen in geen enkel albergue welkom. Het landschap was een mengeling van groene en bruine lappen , met in de verte de nog fel besneeuwde bergtoppen. VEEL wijnvelden, minder olijfgaarden, imposante wijnhuizen, veel slakken, 1 ooievaar en regelmatig een koekoeksgeluid op de achtergrond, S. zou zeggen dat er hier een heel nest zit .... maar bij deze soort zal dat wel niet waar zijn zeker ??? De eerste netels hebben zich vandaag aangemeld ¡ Langs de kanten van de wandelpaden stonden hele rijen "steenventjes", pelgrims amuseren zich ermee om deze creaties ( met de vele losliggende stenen en keien ) achter te laten. Ons zondagsmenu verorberden we gezeten op onze rugzak onder een stralend zonnetje : een sinaasappel, een reeks rijstwafels en veel noten. Enkele dagen geleden spraken we met de Haarlemse "Mijnheer Doktoor" en zijn vrouw, hij vertelde dat het niet nodig was om zoveel te drinken ... en wij maar ons best doen ¡¡¡ We trekken er ons niets van aan en voelen ons goed met dit drankoffensief, wij gaan ermee door ¡ Waar we nu wel extra aandacht aan besteden is ons eetoffensief .... we moeten veel SMOEFELEN ... heerlijk idee ¡¡¡ We arriveerden in Najera om 14u ¡ We waren trots op onze stapprestatie van vandaag ¡¡¡ In de albergue werden we zo vriendelijk ontvangen door de vrijwilligers ... welk warm gevoel ¡
Wij zijn nu een weekje aan het stappen, in tijd lijkt het pas van gisteren maar aan opgelopen ervaringen .... vele weken ¡ Anne V., onze "internet-camino-meter", toen we jou ontmoetten in Mechelen bij de pelgrimszegening, nam je ons stevig vast en zei, met veel overtuiging : "Jullie gaan zo n mooie tocht maken ¡¡¡" Dit klopt echt voor 100 procent ¡ Als het nu de Heilige Jacobus of de Heilige Corneel , ons om t even, die de ingever/ontdekker/createur van deze tocht was ... hij was zeker een eerste klasse mensenkenner/psycholoog ¡
Dag 7 : Los Arcos-Logroño 41.884 st 28 km buitjes/zon/bewolkt 18gr
Gisteren vergeten om het weer te vermelden : schitterende opkomende zon, daarna sluimerende bewolking, volle zon rond de middag, een onweersbuitje in namiddag en een gewone droge avond ..... We hebben een mooie pelgrimsviering gemist in Roncesvalles vorige week dus we wilden die van Los Arcos zeker halen.... In late namiddag greep er een begrafenis plaats, heel het dorp naar de kerk en ook achteraf naar het kerkhof, zo n massa ¡ Door deze gebeurtenis kon de pelgrimsviering niet doorgaan, dus werd het een interieurbezoek aan de kerk. We aanzagen een prachtig H. Jacobsbeeld met kallebas en een zwaar overladen kerkgebouw en dat voor een eerder klein dorp, trop is teveel en teveel is .... . Door de Vlaamse uitbaatster van de albergue kregen we priveleges, we mochten in een 4-persoonskamer slapen ( 2 x 2 stapelbedden ), dit extraatje was meegenomen. We deelden de kamer met een ouder Engels echtpaar en vroegen hen als het niet zou storen indien we extra vroeg zouden opstaan. Geen probleem, maar zij hadden meer rust nodig dan wij, vertelden ze ons. Wie vroeg op de stokken gaat kan ook vroeg uit de veren ... dus om 5u10 verlieten muisstil de kamer ... vanuit de slaapzak van de lady zagen we een zwaaiend hand en "buen camino". De kerkklokken luiden juist 6 keer toen we de albergue wilden verlaten .... oei, kerekeerwere, .... een plensbui verwelkomde ons ..... Dus ons ochtendritueel herbegon : regenbroek aantrekken, rugzak herschikken ( onderaan de slaapkamer, vervolgens de dressingroom en tenslotte de badkamer met medicijnenkastje .... mijn leerlingen, gaat er een belletje rinkelen bij jullie ...Ingrid en Nicole ??? ), regenjas aan, zware rugzak aandoen om daarna de poncho over alles te trekken. ( We moeten opletten voor mijn bagage, want mijn regenhoes flappert ergens in de Pyreneeën rond. Deze werd zondag letterlijk op de hoogste flanken weggeblazen, wij moesten ons toen zelfs schoren met onze wandelstokken om niet letterlijk omver geblazen te worden ¡) En wij in het donker op weg .... geen sinecure om de gele pijlen en de blauwgele St Jacobsschelpen terug te vinden. Na 500 m stopte de regenbui ... we stapten verder in dit tenue. Flink staptempo, het gekraak van het steengruis onder onze schoenen, de frisse ochtendgeur opsnuivend en in de verte enkel een minidorp met 4 verlichte straatlantaarns, enkele huizen en een kerk .... Toch al zwetend in ons plastieken outfit ... dus verandering van kledij ( deel 2, weg met de regenkledij ). Na een 2-tal uren stegen we tot in Sansol/Torres del Rio, magnifieke dorpen, op zoek naar een snuggere Spanjaard die ontbijten serveert ... in het eerste dorp, na straffe klauterpartij, was hij niet te vinden ... en Gerda had zo een zin in verse welruikende koffie ( Martine ook, MOET ik erbij noteren). Gelukkig vonden we die Spanjaard wel in het tweede dorp ¡ We bezochten er ook een parel van een minikerk. Ondertussen was de volle zon opgedoken .... dus verkleedpartij nr. 3 langs een ( gelukkig voor ons ) rustige camino : fleece uit, broek afritsen en topje aan, lekker veel zonnesmeer ... en we konden er weer tegenaan. Prachtig glooiende landschappen, erehagen van witbloeiende meidoorn, veel ratelpopulieren, de eerste bladen aan de jonge en halfoude wijnstokken, de oude laten nog op zich wachten .... Wie onze tocht meevolgt in het groene boekje "Camino de Santiago" uitgave van Michelin, weet dat de stapweg van vandaag als een "groentje" bestempeld wordt d.w.z. gemakkelijk en vrij vlak ¡¡¡ Amai, onze frak, ..... het was zeker donkergroen dan ... en ons moeder thuis maar denken dat het gemakkelijk was vandaag ¡¡¡??? Een jonge pelgrim overstak ons langs een steil smal wegje, we wensten hem "buen camino" ... zijn blik gleed weg en zeker geen oogcontact ... vanwaar herkennen we dat alweer, collega s ? Toen vroeg Gerda, droogjes en deugnietachtig, "zij ge nie curieus da vandage ???".Je ziet de wonderen zijn de camino nog niet uit ¡ Naar het schijnt maak ik anders regelmatig een praatje met de andere pelgrims, wie niet vraagt, niet weet ¡¡¡ We kruisten de Barranco Mataburros ( = de kloof die het de ezels ( en pelgrims, denken we erbij ) lastig maakt ). In de verte lag het mooie dorp, Viana, naar ons te lachen. Aan de rand lag een nieuw bouwproject met een groot aantal huizen in luciferdoosstijl. Door de gekozen kleuren ( terracottarood en vuil roze, dezelfde van de natuurlijke omgeving ) en vormen werd dit woongebied volledig opgeslorpt door het landschap. Puik resultaat ¡ In Viana konden we de grote, stemmige kerk binnen. Elk van ons maakte het stil op eigen wijze, dit was fysisch en psychisch uitrusten ¡ In volle zon trokken we verder ... oei regendruppels ... volgende verkleedpartij nr 4 : rugzak op de grond, regenjas aan, rugzak op de rug en poncho erboven ¡ Na 1 km ..... stop gespetter .... weer volle zon .... dus changement nr. 5 ¡ Waarschijnlijk zullen jullie ons niet geloven ... maar dit scenario heeft zich nog 3 keer herhaald ¡¡¡ Vandaag hebben we de provincie Navarra verlaten en de Rioja ingestapt, al na 2,5 km kom je in de hoofdstad Logroño aan. Langs de landelijke weg ontmoetten we het mevrouwtje uit de "Man bijt hond/de weg naar Compostela"-reportage die de taak van haar mama overgenomen had en zich onder een boom installeerde met een caminostempel en veel commerciële brol om elke pelgrim te bedienen. Ze gaf nogal van haar Spaanse latte ¡¡¡ Tenslotte zijn we om 15u in de albergue kletsnat toegekomen, natuurlijk beschermd door onze aangepaste kledij ¡¡¡¡ Het was een K.V.-dag, fietsdames ¡¡¡
Gisteravond in een tof eethuisje de pelgrimsmenu gaan proeven, samen met een lieve Nederlandse heer ( ja, ja, die bestaan ¡ ) en een Nederlandse jonge freule. Een gezellig, diepzinnig gesprek ... en steeds kom je terug op hetzelfde onderwerp "de camino". Daar we vandaag een trip deden waarlangs geen bevoorrading was, kochten we ons gerei bij de plaatselijke kruidenier. Deze man was zichtbaar tevreden dat wij voor de regionale kaas kozen, onmiddellijk werden we getrakteerd op een paar plakjes ham ¡ Een ideetje voor Denis ??? Vandaag stapten we naar Los Arcos, waar de Vlaamse Genootschap voor Compostela een aubergue openhoudt.... Wij WILDEN en ZOUDEN hier zeker een bed krijgen, dus om 5u opgestaan en om 5u45 op stap. Gerda verliet het pension met het "tok-tok-gebaar" ( wijsvinger aan voorhoofd tikkend ) .... nu zouden ze ons in België eens moeten zien ¡¡¡??? Met de mijnwerkerszaklamp op het hoofd verlieten we de eenzame, oranjeverlichte straten van Estella. Op zoek naar de caminoweg, vroegen we meer uitleg aan een Spaans ochtendmens...... We vermoeden dat deze man ons de weg beschreven heeft van Estella tot in Los Arcos, een twintigtal km verder .... We waren ervan overtuigd dat we de enige vroege volgels waren ... niets van ... achter ons daagden 3 cowboy-pelgrims ( Henry Fonda-stijl )op. De geur van mout sloeg ons in de neus, de grote brouwerij was reeds aktief. Aangekomen bij het wijnhuis Irache, tankten we wijn in onze drinkbus, een fijn gebaar naar de eerste pelgrims van de dag .... en dat waren wij ¡¡¡ Dit statisch domein was vroeger een benedictijnenklooster. We gaven de info door aan een verbaasde Zweedse jonge man ... Achteraf stapten we samen de aangenaam frisse morgen in ¡ Een stijgende tocht tot in Villamayor de Monjardin, om 8u15 waren we halverwege en over het hoogste punt. Op het infoplaatje stond dat de kerk een hele dag ook binnenin te bezichtigen was ..... dus wij er naartoe ... en alweer gesloten ¡ Langs de geeloranje paden staken enkele groengevlekte hagedissen over naar het terracotagekleurde veld... we passeerden tussen de donkergroene tarwe- en bleekgroene gerstvelden, hier reeds volgroeid en klaar voor het rijpingsproces. De wilde venkel, bloeiende tijm, geurende boerenjasmijn vergezelden ons samen met een vogelgezang. Zelfs een veld lange groene asperges staken hun kopje boven. Zo rustig, zo eenvoudig, zo wijs ¡ Enkele ruïnes deden ons terugdenken aan de vroegere pelgrimshospitalen ... Met stevige tred haalde de Australische oma ons in ....zich verontschuldigend dat ze geen zware rugzak meer kon dragen wegens een hieloperatie ... maar het tempo dat dit vrouwtje ging .... ja hallo .... ze wou zeker op tijd zijn voor haar siësta in Los Arcos .... ze zal er veel te vroeg aangekomen zijn ¡¡¡ De vermoeidheid bij de pelgrims slaat toe ... ( TOTNUTOE nog niet bij ons ... ). Langs de kant van de weg zien we regelmatig de pelgrims hun voeten extra insmeren, masseren, verzorgen .... ook het aantal moeilijkstappenden stijgt .... . De knieverbanden worden ook bovengehaald ... Voor ons is het nog altijd heel aangenaam om op te staan en niets te voelen in voeten, benen en schouders .... ervan genieten zolang het kan ¡ Om 11u15 zijn we in Los Arcos geland bij de albergue van het Vlaams Genootschap, als eersten. Onderweg hebben we nog maar 1 Vlaming ontmoet, op de eerste avond was er een Waaslander ( die Machelen goed kende, had nog aan de versteviging van de Leieoevers gewerkt ) die per fiets vanuit België naar Santiago trok ..... en dat was het ¡¡¡ Onder de pelgrims hoor je alle talen ... enkel het Frans opvallend weinig. En nu .... gaan wij naar onze siësta ¡ Tot morgen ¡
Dag 5 : Puente la Reina-Estella 36.820 stappen 24,5 km
"Buen camino" ( goede pelgrimstocht ) is de begroeting die we tientallen keren per dag horen en ook terugsturen. Deze fijne zegswijze gebruik je telkens je iemand inhaalt, ook de oudere Spanjaarden begroeten je op deze wijze. Elke avond eten de pelgrimsmenu ( te vergelijken met een dagschotel ) samen met de andere pelgrims, heel tof ¡ Gisteren aten we samen met 2 vriendinnen ( 50+ ) uit Nieuw-Zeeland. Gespreksonderwerp nr.1 : hoe reageerde je omgeving op jouw Compostelaplannen ? Ongelofelijk maar de reacties waren zo gelijklopend ... dus waar je ook woont, menselijke reacties zijn overal hetzelfde ¡ Om 6u. gaat het licht aan in elke refuge. Onze slaapbuurman was een macho Italiaan de andere buurvrouw een Poolse. Onze macho verroerde geen vin en lag zijn tijdelijke harem te aanschouwen .... heel afwachtend. Na een knipoogje naar onze Poolse, zijn we ons in t toilet gaan omkleden. Zijn gluursessie mislukt ¡ Om7u15 uit de albergue ( = refugio = herberg ) vertrokken en eerst door het mooie Puente la Reina ( brug van de koningin ) gestapt. Eventjes, heel eventjes, dachten we aan de Vlaamse werkende bevolking. Langs de smalle straatjes stond er een kloosterkerkdeur open ... dus wij binnen ¡ Het rijkelijk interieur konden we bewonderen in half duisternis .... Hebben jullie al eens een kerkdeur gezocht in het donker ??? Wij wel, probeer het maar eens ¡ Na het ontbijt stapten we over de prachtige oude "Puente", letterlijk een geschenk van de vrouw van koning Carlos III aan de caminoweg. Verderop kwamen we weer in de rustige, kleurrijke, welruikende natuur terecht. Zo ontspannend, zo wijs ¡ Het landschap was 1 groot groen lappendeken, regelmatig draaiden we ons om om alle richtingen te kunnen bewonderen. De geur van de gele "kolleblommen" vergezelde ons een hele dag, de klaprozen zijn hier dieper rood dan bij ons, tengels komen hier niet voor maar de distels zoveel te meer. Sedert gisteren komen we langs de eerste wijngaarden ( de Rioja is aan het naderen ), ook de olijfboomgaarden worden talrijker. De vele verschillende soorten wegen, wandelpaden, wegeltjes vragen constant onze oplettendheid. Boven ons hoofd zagen een zwaar ondersteunde betonnen geul, daar liep het "Canal de Alloz" letterlijk over de velden en over een autosnelweg ¡ Gelijkaardige versie zagen we in Friesland ( bij Drachten ), fietsdames ¡ De zon brandde goed vandaag, deze namiddag in open veld toonde onze "fluitthermometer" 29 gr.. Logisch gevolg : wij zijn "creatief" aan het bruinen d.w.z. onze handen, linkerarm en linkerdeel van ons gezicht + een streepje op ons onderbeen, is aan het verkleuren ... en de rest blijft bleek ¡ We vallen in herhaling maar de route was alweer schitterend : dorpjes als Mañeru ( vroeger compleet in eigendom van de Kruisvaarders : mooie herenhuizen en heel gezellig dorpsplein ), Cirauqui, ... Onderweg nog een min-ommetje voor de "Ermita de San Miguel", een klein kerkje te midden van de olijfbomen .... en zonder enige buurman. Rond 15u kwamen we in Estella aan .... een beetje later dan voorzien, want het koffietje had lekker gesmaakt en we hielden ook veel foto-klik-pauzes. Er was geen plaats meer in de herbergen, vanwaar herkennen wij dit ook alweer ? Onze oplossing : een tweepersoonskamer in een prive-pension, eens een luxueuser nachtje.
Deze namiddag lazen we voor het eerst al jullie reacties. Heel fijn en ontroerend ¡ Dank voor ZOVEEL belangstelling en steun ¡
Maak jullie vooral geen zorgen over de moddertoestanden, dit was het resultaat van het weer van vorige week. We horen er hier nogal dramatische verhalen rond ¡ We "jeunden" ons echt, als 55-jarige chiromeisjes, langs deze paden ¡ We zijn wel echt goed uitgerust tegen regen zodat die ons niet zou kunnen deren ¡ Groetjes ¡
Dag 4 : Pamplona-Puente la Reina + ... :48.955 stappen 34 km
Ik moet nog iets kwijt over gisteren. Gerda en ik kwamen met zware rugzak met schelp ( teken van Jacobus ) aan in het oude gedeelte van Pamplona, toen er een oude Pamplonese heer ons aansprak "Zijn jullie pelgrims ?" . We dachten dat dit overduidelijk te zien was ... Knikten ja, vervolgens vroeg hij naar ons land van herkomst en haalde voor elk van ons een mandarijntje uit zijn boodschappentas, pakkend ¡ Dit is een oude Spaanse gewoonte ... iets delen met een pelgrim ¡ Deze morgen vertrokken we om 6u50 door het frisse Pamplona, de nonnetjes trokken juist naar de kathedraal voor de eerste mis. ( Kathedraal en klooster : zeker bezoeken als je kan ¡ ) Op het marktplein ontmoetten we andere bekenden en vertrokken samen richting Puente la Reina, zonder ontbijt. Bij eerste gelegenheid stopten de Nederlandse pelgrim, zijn vriendin en een Australische mevrouw om lekker te happen .... en wij stapten verder knabbelend op onze rijstwafels .... wie was hier eigenlijk de "Hollander" ???? Op de steile weg naar Cizur Menor sleurden we ons naar boven .... onze rugzak woog echt als lood. Dus gestopt alles opnieuw herschikt en alle riemen aangetrokken, vooral de heupriem .... wat een verschil ¡ Alles was weer "draagbaar" ¡¡¡ Het was een zalige, zonnige wandeldag vandaag ¡ Er stak een klimmetje in van 6 km en een niveauverschil van 300 m, dat is nu echt geen probleem, hoor ¡¡ De landschappen waren alweer magnifiek : groene graanvelden, gele koolzaadgewassen, wijdse vergezichten, de "Sierra del Perdon" met rijen windmolens en de prachtige bronzen beeldenroute met pelgrims ¡ Wie stijgt moet ook dalen .... en het werd een lange keienafdaling ... opletten geblazen ¡ Na 2,5u konden we ontbijten op een kerkplein. De plaatselijke koek, een tostas, smaakte heel goed. Ook het drinken van water of sportdranken gaat vlot : meer dan 2 liter per dag ( zonder de vloeistof bij de maaltijden ) lukken aardig ¡ Deze namiddag stapten we samen met 3 Oostenrijkers ( fietsdames, we hebben al een gids gevonden ... als we ooit eens van Passau naar Wenen willen fietsen ¡), ons volgend gezelschap was een Zwitserse dame kreunend onder de pijnlijke voeten .... maar wilde niet geholpen worden ... een vorm van boete, denken wij ¡¡¡??? Om 14u15 hadden we ons dagdoel bereikt : Puente la Reina. We slapen, zoals steeds in een stapelbed, de jongste bovenaan ¡¡¡ Naast ons, deze keer, een Italiaan en een Poolse jonge dame. Hier in Puente la Reina komen verschillende caminos samen o.a. camino frances en camino de aragon. We zijn nog een beetje langs de camino de aragon gaan stappen tot aan het kleine, heel stemmig Mariakerkje "Sancta Maria de Eunate", een parel. Wie zat er daar haar dagboek in te vullen ...de Amerikaanse lieve dame die we al 2 dagen niet meer gezien hadden .... Dit is de reden van ons hoger aantal stappen en km, bij onze daguitstap maakten we nog een ommetje van 10 km ¡ Dat is voor ons "de camino" : constant nieuwe ontmoetingen, elke dag nieuwe dingen ontdekken, even rustig genieten, die prachtige heel afwisselende wandelpaden en het stil maken in jezelf ..... een pracht- ervaring ¡ Deze tekst kregen we vanuit de refugio in St.Jean-Pied-de-Port mee : Wandelaar, jouw voetstappen zijn de weg, niets meer ; Wandelaar, er is geen weg, de weg maak je al lopende. Al lopende maak je de weg, en als je omkijkt, zie je het spoor, dat je nooit meer zult bewandelen. Wandelaar, er is geen weg, alleen de rimpelingen van de zee.
Dag 3 : Larrasoaña-Pamplona 24.441 stappen 16,5 km
Gisteren kwamen we in een heel eenvoudige refugio aan, een beetje Spartaans, ... d.w.z. Gerda kreeg letterlijk een koude douche en ik, enkele minuten later, een lekker warme ¡¡¡ Het valt echt op hoe vroeg pelgrims gaan slapen ... om 20u30 lag de helft van de 24-koppige zaal al in bed ¡? Deze nacht zijn we gewekt door felle regenbuien, welkom volgende moddersessie ¡ Vanaf 5u30 begint men zich klaar te maken voor de dagtrip ... wij een beetje later ¡ Om 6u gaat het licht aan, onze ochtendceremonie duurt toch wel 45 minuten zonder ontbijt : vlug een beetje water in t gezicht, tanden poetsen, slaapzak zorgvuldig tot een minipakje oprollen, herschikken van rugzak, waterzak opvullen, .... We starten rond 7u, zo n frisse, zalige morgen. De mistslierten hingen over de valleien ( laatste uitlopers van de Pyreneeën ), de koebellen waren te horen maar de dieren zagen we niet, een eekhoorntje kruiste ons pad en de XL-regenwormen ( 30cm en zware exemplaren ) wriemelden zich in de vele waterplassen. Wij leken op Dixie Dansecoer, ingepakt tegen de regen, voorzien van poncho en met echte bouwvakkerschoenen aan ¡ Het origineel kleur van onze wandelschoenen is niet meer terug te vinden ... door de verschillende aarde- en modderkleuren ¡ Gelukkig bleef het weer aanvankelijk fris en droog. Daar we niet kunnen ontbijten in de refugio, gaan we elke morgen op zoek naar een "snuggere Spanjaard", die in zijn garage of tuinhuis een lekker ontbijt verkoopt aan de pelgrims. Succes verzekerd ¡ Vandaag smulden we een kraakverse tortilla en een straffe koffie ¡ Een ideetje om de werkloosheid in de regio te doen dalen ? Vervolgens zijn we naar Zabaldika, het dorpje met een mooie 13e eeuwse kerk ¡ Het extra kuitenbijtertje hadden we ervoor over. Zoals elke kleine dorpskerk hier ... was dit ook gesloten ( zoals bij ons trouwens ) ....pech ¡¡¡ Totdat we een lieve mevrouw met een reuze sleutel zagen aankomen om zo fier als een gieter "haar" kerk te openen voor ons. Het was een prachtexemplaar, een reuze Christuskader viel op met honderden groene post-itjes ( boodschappen van pelgrims ). Terwijl de stemmige muziek werd aangezet, bleef die mevrouw, een moderne zuster, vertellen over haar ervaringen met pelgrimbezoeken. Ze was zo fijn, zo diepzinnig, zo echt. We MOESTEN ook de klokkentoren beklimmen en de oudste klokken van Navarra laten luiden over dit zo rustige landschap. Via een oude versie van de camino kwamen we terug op het juiste pad. Een oudere Amerikaanse heer en zoon stonden ons op te wachten ... vragend naar onze route. Een eindje verderop bemerkten we de jongen uit Costa Rica, heel vriendelijk maar zijn been nog meer slepend dan gisteren. Hij had nu een oudere Spaanssprekende metgezel gevonden, hun stapritme was gelijklopend. Via een oude brug bereikten we Pamplona in het zonnetje, regenjassen opgeborgen en onze broekspijpen en schoenen ... niet om aan te zien ¡¡ Gelukkig konden onze dochters ons niet beoordelen ... het zou onze beste keer niet geweest zijn. In de saaie straten aan de rand van Pamplona kregen we het gezelschap van een Nederlandse manager en een 70-jarige Australische oma, die we de eerste avond ontmoet hadden, een blij terugzien. De oma kwam alleen naar Europa om de camino te stappen. Haar bagage laat ze elke dag nabrengen, gelijk heeft ze maar stappen doet ze als de beste ¡¡¡ Onze refugio van vandaag is gelegen in een oude kerk dicht bij de kathedraal van Pamplona, een voorbeeld van een verbouwing, schitterende inrichting en super netjes ¡ ( 114 bedden ) Om 12 u kwamen we hier in de 1 meibetoging van de roodjes terecht, het ging er heftig en grimmig aan toe ... we hoorden daar niet thuis. Deze namiddag bezochten we deze stad en maakten nog maar eens een wandelingetje ¡ Men heeft ons gewaarschuwd ... wie de camino stapt, komt als een ander mens naar huis ¡¡¡ Familie Devlieger zet jullie maar schrap, de eerste symptonen zijn merkbaar. Na onze modderbaan vroeg ik aan Gerda of we zeker een handwasje zouden doen die avond ... De ALTIJD werkende Gerda antwoordde " Zeg, meiske, ik ben hier niet gekomen om te werken, he ¡¡¡¡??? Tot morgen ¡
Dag 2 : Roncesvalles-Larrasoaña 40.971 stappen 27 km
Gisteren waren we te moe om veel door te geven dus ... ¡ Het was pakkend te denken dat er reeds zoveel miljoenen mensen je op deze paden zijn voorgegaan, sedert de 12e eeuw reeds ¡ Tijdens onze koninginnerit zagen we de vale gieren zweven, als een zweefvliegtuig, rond hun territorium, prachtig spektakel gezien vanuit een hoger gelegen berg. Juist voor de Frans-Spaanse grens kwamen we de bron van Roeland tegen ( vazal van Karel De Grote werd hier vermoord en .... rarara er ontstond hier de bron, cfr. Roelandlied ). Tijdens de oversteek naar Spanje zagen we enkel een grote grijze steen met "Navarra" ( naam van de provincie ) ... en dat was het. De aanduiding van de camino in Frankrijk ... is op zijn Frans ... ¡ Maar in Spanje, hola ... piccobello in orde .... met kleurrijke borden, infostanden, .... De UNESCO heeft enkele jaren geleden de camino onder haar bescherming genomen ... en er zijn heel duidelijk "rijkelijke" voorzieningen bij getroffen. Gisteren wilden we rond 21u20 ons bedje induiken en dachten van de eersten te zijn, driekwart van de pelgrims lag toen al in dromenland .... uitgeblust ¡ Roncesvalles is een gehucht uitsluitend voor de pelgrims, de accommodatie is erg uitgebreid ( zeker plaats voor honderden ) men voegde er zelfs veel container-slaapplaatsen bij. We sliepen in een oud hospitaal ( vroeger gebruikt om zieke en gewonde pelgrims te verzorgen ), de inrichting deed me denken aan het Gentse "vleeshalle", het zijn uitsluitend vrijwilligers ( ex-pelgrims ) die in team veertien dagen de uitbating verzorgen, dit geldt voor de gehele camino. Deze morgen werden we wakker gemaakt om 6u, iedereen schoot in gang om zich klaar te maken ... voor een regenstapdag d.w.z. extra regenbroek aantrekken, poncho boven rugzak ... en zonder ontbijt vertrokken we om 6u50. Al in "Burguete" ( lievelingsdorp van Ernest Hemingway, de schrijver) konden we ontbijten. Het werd een echte natuurwandeling langs bossen, struikgewas, velden, weiden en langs de zo rustige en heel nette Navarrese dorpen. Onderweg hoorden we de eerste koekoek, zagen een prachtige flora, bloemen uit een chique boeket bij ons, groeien hier zomaar in het wild. Het stopte met regenen rond 11u en in de vroege namiddag maakten we kennis met de Spaanse zon ¡ Door het vele regenen van deze nacht waren de paden herschapen in modderglijbanen ... elke stap moest gecontroleerd zijn. Stel je maar onze schoenen en onze broekspijpen voor .... ¡¡¡¡ Onderweg merkten we een jonge pelgrim op die al slepend met zijn been ... ook die weg aflegt ¡¡¡ Hij was uit Costa Rica ... en kende de naam "Belgium" .... we hebben niet durven vragen in positieve of negatieve zin ¿¿¿ Een Amerikaanse mevrouw met een zwaar medisch verleden sleurt er zich ook door ¡ Wat zijn wij luxepaardjes daar tegenover ¡ We zijn om 15u30 aangekomen, gedoucht, ons bed klaargemaakt, de menu pelligrino gereserveerd en nog een beetje gewandeld in het dorp. Een heel eenvoudig dorpje ¡ Morgen : naar Pamplona om 1 mei te vieren ???
