Spiritus; ademtocht, geest, wat het lichaam verlaat bij het stervenxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Mens-mentis; geest, verstand

Het “BEWUSTZIJN”  of de manier hoe iemand uitwendige prikkels ervaart:

De wetenschap kan al achterhalen hoe bepaalde prikkels verwerkt worden, maar

of een andere persoon dezelfde prikkels op dezelfde manier ervaart blijft een open vraag. ‘Uiteindelijk kun je zelfs niet weten of er behalve jouw geest nog andere geesten bestaan.’

Vaak probeert men zich in te beelden hoe het zou zijn om iemand anders te zijn, of meer nog, hoe het zou voelen om  een vogel, een vis, een insect te zijn.

Typisch menselijk is dat we alles proberen te bewijzen en te berekenen om zo kennis “macht” over de dingen te krijgen. Aan de hand van chemische en fysische analyses kunnen we inderdaad bepaalde processen begrijpen. We kunnen dus wél inzicht krijgen hoe wij de dingen ervaren. Maar men zal nooit precies weten of iemand anders of  iets anders de dingen op dezelfde manier ervaart zoals jij die op jouw manier ervaart. Elke ervaring is als het ware uniek.

We kunnen hooguit vermoeden hoe iemand anders de dingen ervaart.

-Ervaart iemand pijn of is het slechts een fysiek automatisme om  de spieren samen te trekken en  “auw” te roepen, zonder dat er meer achter zit.

-Wat voelt je beste vriend als hij zegt dat jij zijn beste vriend bent…

Betekent dat gevoel even veel voor hem als voor jou? Om iemand blindelings te kunnen vertrouwen, ga je er van uit dat de andere zijn gevoelens voor jou gelijkaardig zijn als de jouwe voor hem / haar.

-De gustibus et coloribus non disputandum

Waarom vindt mijn kleine broer spruiten vies en kan ik er wel van genieten. Smaken verschillen zegt men, maar zijn het wel die receptoren (zoals smaakpapillen) die verschillen of is het de gevoelservaring (het bewustzijn) die verschilt.

-In hoeverre mogen we dan ook ons smaak-oordeel aan anderen gaan opdringen...?

Moet iedereen kaviaar als een delicatesse ervaren??? Is elke Picasso een subliem meesterwerk??? Moet iedereen muisstil worden als hij een werk van Beethoven hoort??? (let op! Het gaat hier niet om de “waarde” maar om de louter gevoelsmatige ervaring)

Hebben  andere levensvormen een bewustzijn?

Dieren hebben een bewustzijn, maar misschien hebben zelfs andere levensvormen ook een bepaalde vorm van bewustzijn. Let wel, vrij recent is vastgesteld dat aardappelen net voor het schillen bepaalde gassen uitstoten. De vraag hier is of dat enkel een chemische reactie is of een vorm van verdediging wat op een zeker bewustzijn kan duiden…

Indien je het bewustzijn van andere levensvormen aanvaardt kom je bij de vraag: met welk recht domineren wij als denkende wezens deze planeet….

Bewustzijn is meer dan “input” en “output”,het is de mogelijkheid tot interpretatie.

Technologie wordt steeds beter, sneller en intelligenter. Elektronica moderniseert aan zo een snelheid dat men zich op de lange duur kan afvragen of deze ‘dingen’ inmiddels geen eigen intelligentie hebben ontwikkeld.

‘Aan het einde van de twintigste eeuw stond de wereld dan ook verbijsterd toen de schaakcomputer Deep Blue de toenmalige schaakkampioen Gari Kasparov versloeg.’

Computers lossen bepaalde problemen op met een snelheid waaraan geen aards wezen kan tippen, ze kunnen verscheidene stappen vooruit denken. Computertechnologie is iets dat mensen altijd al heeft aangesproken: sinds het begin van “de film” maakt men video’s over robots, machines die een eigen denken hebben ontwikkeld en de wereld willen overnemen, het houdt ons wel degelijk bezig. De Amerikaanse filosoof John Searle meent echter dat de rekenprocessen van een computer nooit aanleiding kunnen geven tot echte intelligentie. Hij probeert dit te bewijzen met een gedachte-experiment waaruit hij volgende concludeert: ‘aangezien pc’s de stap van formele tekens naar inhoudelijke betekenis niet kunnen zetten, begrijpen zij eigenlijk niets. Zij kunnen hooguit de indruk wekken dat ze iets begrijpen.’

We proberen al lang een antwoord te vinden op de relatie tussen het bewustzijn en het lichaam. Descartes geloofde in het dualisme, dit wil zeggen dat lichaam en geest eigenlijk gescheiden zijn, het lichaam is een vergankelijke materie en de ziel, (onvergankelijke geest zoals hij zegt), die er in opgesloten zit voldoet niet aan de wetten van de fysica.

Plato, een Grieks filosoof (± 428/427 - 347 v.Chr.) mag in deze problematiek de grote voor-denker genoemd worden. Hij stelde toen reeds dat alle materie en dus ook ons lichaam tijdelijk en vergankelijk was. Hij vond het lichaam minderwaardig, een gevangenis van de ziel. Het geestelijke, het bewustzijn zag hij daarentegen als eeuwig en onveranderlijk en juist daardoor ver boven de materie verheven. Dus zijn het lichaam van de mens en de menselijke ziel geheel van elkaar gescheiden, ze behoren tot twee verschillende zijnssferen. De verheven geestelijke ziel zit volgens hem gevangen in een verachtelijk lichaam. Dit idee vinden we in verschillende religies terug. Ascese, boetedoening, zelfkastijding, vasten, allemaal manieren om het lichaam uit te schakelen. Pas dan krijgt men toegang in het bewustzijn.

Ook ik ben van mening, samen met velen anderen (ik vermoed met iedereen die wat over het leven nadenkt) dat de geest een onsterfelijk…iets is. Je lichaam veroudert en verslijt, maar je geest niet. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat er na de dood niets is, daarmee wil ik niet zeggen dat ik in reïncarnatie geloof of in een hemel. Onze geesten zijn te krachtig om zo maar te verdwijnen. Alles wat in de voorbije jaren gebeurd is (herinneringen), wat je gevoeld hebt, de zaken waarover je bewust en onbewust hebt nagedacht,.. dit alles kan niet plots stil gezet worden. Het komt wel voor dat door het aftakelen of door een afwijking van het lichaam, je geest minder ruimte heeft om vrij te functioneren, het gevolg is dan dementie, spraak-problemen, waanzin..maar echt verdwijnen?  Neen!

Eenmaal het lichaam sterft en de ziel vrijkomt is deze weer ,zoals het woord zelf zegt, vrij. Wat er met de zielen gebeurt na de dood blijft een open vraag. Maar ze blijft aanwezig, hiervan getuigen voldoende de contacten van mensen met overledenen (seances). Verhalen over geesten en spoken moeten toch iets van waarheid hebben. Misschien worden ze inderdaad herboren in een nieuw “wezen”, maar waar zit dan het sturingsorganisme dat voorkomt dat  een sterke, ruime mensenziel niet terecht kan komen in bijvoorbeeld een dierenlichaam, dat niet kan spreken, redeneren maar louter instincten volgt?

Over de noodzaak tot het verwerpen van zijn lichaam om tot je eigen bewustzijn te kunnen doordringen volg ik de stellingname van Plato niet. Dat zou betekenen dat in onze huidige welvaartsmaatschappij (bodycultus) niemand meer bewust zou kunnen leven…

Door meditatie kan men wel rechtstreeks in contact komen met zijn eigen spirituele kant. Je ontspannen en je geest vrij maken zodat je tot innerlijke rust en harmonie kan komen. Dit is misschien wel  makkelijker in een sobere omgeving, comfort en het voor ons noodzakelijke materialisme kan ons afleiden! Maar hangt dat niet meer van het karakter van de persoon zelf af?

De meeste religies stellen de idee van een “onsterfelijke ziel” voorop. Een ziel die tijdelijk vertoeft in een materieel sterfelijke wereld. Maar allen koppelen ze er een reeks voorwaarden aan een comfortabel verblijf van de ziel in het hiernamaals (hemel voor de christenen, Walhalla voor de Germanen, Nirwana voor de Boeddhisten…). Je moet die onsterfelijkheid als het ware verdienen. Juist daar heb ik een probleem mee, welk organisme zal die beoordeling maken…Wie is de jury, wie bepaalt de voorwaarden, wat is een goed leven en wie leeft er slecht…

Andere filosofen zijn voorstanders van het eigenschapsdualisme.

‘dit is de opvatting dat alle bestaande dingen een fysische realiteit hebben, maar dat de fysische werkelijkheid ook niet-fysische eigenschappen kan hebben’. Elke waarneming heeft een hoop automatische gevolgen, reflexen, maar tegelijkertijd speelt zich ook een tweede proces af dat je niet kan waarnemen en dat enkel de persoon zelf kan voelen, en dit zijn dan de niet-fysische eigenschappen die niet verklaard kunnen worden maar toch tot de fysische realiteit behoren.

Dit alles staat recht tegenover de visie van de hedendaagse wetenschappers.

Deze geloven totaal niet in de theorie van Descartes maar zijn er van overtuigd dat de mens, zowel lichaam als geest enkel uit fysische materie bestaat. Deze visie wordt het materialisme genoemd. Deze visie gaat inderdaad gepaard met de huidige tijdsgeest, namelijk dat alles te verklaren valt. Maar hoe verklaar je dan dat de hersenen ‘eenvoudige’ prikkels kunnen omzetten tot zo’n onbeschrijfbare gevoelens…

 


bronnen:
dualisme van plato
wikipedia
http://phi.vgst.nl/artikelen/?artikel=Searle

02-05-2010 om 17:23 geschreven door Hanne

Tomas, <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Interessant onderwerp dat inderdaad heel veel vragen oproept, waarvan er volgens mij een heleboel nooit te beantwoorden zullen zijn. Jouw benadering van dit filosofische vraagstuk boeit mij enorm en ik kan me er ook grotendeels in terugvinden. Toch heb ik een paar kleine bemerkingen bij jouw visie.

Ik sluit me volledig aan bij het feit dat onze geest zo krachtig is, dat hij onmogelijk zomaar kan verdwijnen na de dood. Jij stelt het als onmogelijk dat alle gevoelens, gedachten en herinneringen na de dood abrupt afgebroken worden. Dat is waar, maar is het niet gewoon juist in die dingen dat we verder leven? Is het niet de herinnering die we oproepen bij iemand, die ons onsterfelijk maakt? De gevoelens die we tijdens ons leven hebben losgemaakt, zijn het niet zij die ons onvergetelijk maken en een eeuwig leven schenken in de harten van anderen? Met onze gedachten en emoties hebben we volgens mij dingen vrijgegeven over onszelf, hebben we onszelf een stukje eeuwigheid geschonken door een spoor na te laten op het leven. Een spoor van liefde, vriendschap, een spoor van intellectuele vooruitgang.

Het feit dat je aan seances de waarde toekent van bewijsmateriaal, verbaast me ook sterk. Ik persoonlijk sta tegenover dergelijke dingen nogal sceptisch, hoewel ik van nature redelijk spiritueel aangelegd ben. Ik kan het me moeilijk voorstellen een dode te ontmoeten, zoals sommige mensen letterlijk getuigen, er mee te praten, hem/ haar terug te zien. Ik geloof eerder dat dit sporen zijn van gemis op de menselijke ziel. Wanneer de ziel onderworpen is aan een hevige drang, emoties, kan hij volgens mij de geest inschakelen. We geven als het ware in gedachten vervulling aan onze diepste verlangens.

Over het sturingsmechanisme waarover je het hebt, dat onze geest halt zou moeten toeroepen bij de intrede van een primitiever wezen, geloof ik simpelweg dat het niet bestaat. Er is volgens mij ook geen nood aan. Als wij inderdaad reïncarnaties zijn van vroegere levens, als onze geest inderdaad gerecycleerd is uit een vroeger bestaan, heb ik het dan toch nog nooit ervaren. Dat zou willen zeggen dat de inhoud van de geest, voor het betreden van een nieuw lichaam, volledig gewist zou worden. Anders zouden we herinneringen hebben aan dat vroegere leven. Het zou dus bijgevolg een blanco blad zijn, dat op om het even welke manier beschreven zou mogen worden in een nieuw wezen.

Dat je Plato niet volgt in zijn ideaal van de lichaamsverwerping, correspondeert volledig met mijn visie, maar wel om totaal andere redenen. Ik ga er immers  vanuit dat in onze huidige, gehaaste maatschappij inderdaad geen plaats meer is voor bewustzijn. Met de vooruitgang op technologisch vlak doen we onze eigen vrije tijd de das om, en dus ook onze tijd op te overpeinzen en bewust te worden van de wereld rondom ons en die in ons. Om daar niet te ver over uit te wijden, verwijs ik je door naar mijn blog ;) waar mijn opvatting over de huidige maatschappij in het lang en in het breed staat uitgelegd. Het is inderdaad wel de persoon zelf die ervoor kiest zich te laten opslorpen in vermarkting en matrialisme of op zoek te gaan naar zichzelf en de diepere waarden van het leven. Het feit dat lichaam en ziel/geest 2 onafhankelijke delen zouden zijn is volgens mij onverzoenbaar met elke psychologische theorie. De geest, de ziel en haar emoties zijn nauw verbonden met ons lichaam en beïnvloeden elkaar wederkerig. Hiervan zijn ziektes als dementie, anorexia, duidelijke voorbeelden. Alternatieve geneesmethodes (osteopathie, homeopathie,..) erkennen het verband tussen lichaam en geest en gaan dan ook veel holistischer (gezonde geest in gezond lichaam) te werk : aan elke lichamelijke klacht is een psychische stoornis verbonden. Deze holistische benadering behandelt, in tegenstelling tot de traditionele geneeskunde, niet alleen de klacht maar zoekt naar een diepere, onderliggende oorzaak.  Emoties en gedachten hebben een sterke invloed op het lichaam en kunnen het zelf ondermijnen, de mogelijkheden van het lichaam zijn vast gekoppeld aan kenmerken van de geest (uithoudingsvermogen). Het lichaam is de spiegel van de ziel. En in dit opzicht passen ook termen als ascese en boetedoening. Wanneer men vervuld wordt door spijt voor vervuiling van de ziel, wil men die spijt betonen met sporen op het lichaam.

Het verdienen van het zalige hiernamaals, waarover jij (net als elk menselijk wezen) nog met zoveel vragen zit, steunt volgens mij op individuele waarden. Het gaat erom dat jij geleefd hebt naar ethische en morele waarden. De vraag over het hiernamaals laat ik voorlopig nog open, maar voor mij gaat het gewoon over terugblikken op het leven. Wanneer jij geleefd hebt volgens de juiste waarden en jouw vruchtbare afdruk in het leven gelaten hebt, kan je vredevol in alle rust heengaan en zal jouw geest met respect gedragen worden over het leven heen .

Ik denk dat de kracht van onze geest, onze gedachten vaak onderschat wordt.

Ons lichaam kent beperkingen en deze groeien naarmate de mens ouder wordt; een lichaam takelt af, een geest wordt rijker.  Onze (gezonde) geest gaat over alle grenzen heen en is niet beperkt in tijd en ruimte. Telepathie levert het bewijs dat gedachten  energieën zijn die in het universum gestuurd worden en die zelfs op lange afstand hun werk doen.

Gedachten beïnvloeden ons hele zijn.

De kunst bestaat erin een evenwicht te vinden tussen denken en zijn, tussen denken/hoger reiken en met de voeten op de grond blijven staan. En dat is precies waar het aardse leven om draait : ons lichaam en geest met elkaar in harmonie brengen.

01-05-2010 om 15:11 geschreven door hanne

25-04-2010 om 20:42 geschreven door Bert

Wanneer men over het woord geest spreekt, doet mij dit altijd denken aan de geest uit aladin. Denken al die filosofen en jij dat de geest er echt zo uitziet? Of wat stel je je dan voor bij een geest? De geest is iets ontastbaar en het is ook nooit bewezen dat er inderdaad wel een geest bestaat in ons lichaam. Er zijn inderdaad wel al die verhalen over geesten oproepen, het fotograferen van geesten, klopgeesten, ... En ik moet eerlijk toegeven dat de meesten ervan wel erg geloofwaardig lijken. Maar zelf heb ik er nog geen ervarigen mee gehad, misschien is het daarom dat ik er nog steeds niet van overtuigd ben dat wij wel over een onsterfelijke geest beschikken. Dus op dit vlak ben ik het niet met jou eens. Naar mijn mening is de geest een benaming voor iets wat men toen wetenschappelijk nog niet kon verklaren : het verstand.Ik denk dat het ons verstand dat beslist waar wij heen willen gaan, hoe wij denken, wat wij onthouden, waar wij ons zorgen over maken,... Ik geloof er dus ook niet in dat onze geest heel ons leven in ons lichaam gevangen zit en na onze dood, eindelijk bevrijdt, blijft voortleven. Want hoe zou een geest dan zonder lichaam verder kunnen leven? Zoals in de filmpjes misschien ? Al zwevend , door alle muren heen kunnen gaan en helemaal onzichtbaar ? Dat lijkt mij een beetje absurd.

23-04-2010 om 18:09 geschreven door thais