Beste filokes,

Op dinsdag 26/3 zetten we onze tanden in een echt filosofisch onderwerp: de ontologie van de mens.  Amai, als dat maar goed komt  ?!

Logos =  woord of leer  en ontos = van het zijnde.   Aristoteles (384-322 v.Chr. ) schreef als eerste zin in het boek Gamma van zijn metafysica: Er is een weten dat het zijnde als zijnde onderzoekt. Als jet woord gaat opzoeken zal je zoals gewoonlijk merken dat het woord in de loop van de geschiedenis weer een aantal nuanceverschillen heeft opgelopen en bij verschillende auteurs soms andere dingen betekent.  Maar, ne compliquons pas les choses, laten wij het er maar op houden dat we ons gaan bezighouden met de vraag: Wat IS de mens? Dat zal al ruim ingewikkeld genoeg zijn, want probeer het maar, simpel is het niet. Diezelfde Aristo had o.a. over een zoön politicon, vrij vertaald, een sociaal levend wezen. Maar wolven zijn ook sociale dieren. Dus daar schieten we niet veel mee op.

Zeer vaak probeert men de mens te definiëren in vergelijking met dieren,  maar dan moet je regelmatig je definitie bijsturen want steeds vaker ontdekt de wetenschap dat dieren minstens over  een soort proto-vorm  beschikken van de eigenschap waar wij dan zo fier over zijn. Je leest dan: de mens is het enige dier dat… b.v. taal bezit. Quod non, natuurlijk. Nadien, het enige dier dat werktuigen gebruikt…Ook niet waar natuurlijk. Enz… 

Toen dacht men  - en zeer veel mensen zullen dat tot op heden  nog vinden -  dat de mens het enige wezen was dat over een moraal beschikte. Valt ook niet vol te houden. Bij sommige hogere dieren die sociaal leven is een soort proto-moraal vastgesteld. Niet in onze cultureel ontwikkelde vorm met afgesproken spelregels natuurlijk, maar toch met duidelijk gevoel voor wat wel en niet als rechtvaardig wordt ervaren bij het samenwerken.

Er is dus blijkbaar voor allerlei eigenschappen en bekwaamheden een continuüm van dier tot mens  wat het moeilijk maakt om op die manier een duidelijke scheidslijn te trekken die het mogelijk maakt om te zeggen: dit is een mens en dit is een dier. In puur abstracte principiële zin natuurlijk. Niemand doet moeilijk over het feit dat een goudvis iets anders is dan een mensAlhoewel?  Wij mogen geen mensen eten, maar wel dieren. Is dat zo? Wel runderen, maar geen honden en poezen? En hoe zit het dan met paarden? . Is het überhaupt wel mogelijk om op een continuüm een scheidslijn te trekken? Toch moeten we dat vaak doen in het leven, telkens we ons een oordeel proberen te vormen.

En dan hebben we het nog niet over een nog veel heikeler thema. Vanaf wanneer is een blastocyst  ( een bevruchte eicel )  een mens? Bij 16 of 32 cellen? Na X weken of Y maanden?  En waarom dan?

Of onmiddellijk bij de bevruchting? En waarom dan?

Je ziet, een onderwerp waar iedereen zeker een mening zal over hebben, maar je weet  dat ik - slecht karakter -  zal klaar zitten met één zeer eenvoudige vraag: Waarom is dat zo?

Werk aan de winkel voor onze grijze cellen. Tot dinsdag 26/3

Max

17-03-2013 om 12:14 geschreven door elcker-ik centrum  

Geachte mevrouw

Geachte heer

UCSIA vzw en Antwerp Management School nodigen u graag uit op een lezing door em. prof. dr. Luc Bouckaert: Als de problemen onoplosbaar zijn, over crisis en spiritualiteit.  

De lezing vindt plaats op donderdag 18 april 2013 om 18:00 uur in Aula R.001, Rodestraat 14, 2000 Antwerpen .

Hartelijk welkom!  U kunt gratis deelnemen, maar we verzoeken u om tijdig uw plaats te reserveren met het online inschrijvingsformulier.

Meer informatie vindt u op onze website: www.ucsia.org.

Met vriendelijke groet

UCSIA

14-03-2013 om 16:52 geschreven door elcker-ik centrum  

VERSLAG VAN DE DIALOOG OP 26 Februari 2013

Onderwerp : SPERMA DONOR

--- Bepaalde instellingen vermelden via de media een tekort aan sperma donors.                                            

      Maar bij een sperma donor komt het neer op een ontlopen van zijn verantwoordelijkheid.

     En hij wordt er nog voor betaald ook .Kinderen ervaren daardoor soms een gebrek aan

    liefde , vandaar het zoeken naar de biologische ouder.

---Er is een probleem met overbevolking , denk aan Afrika : sperma van wie ? een groot

    Aantal kinderen van één vader ,kinderen bevinden zich in de anonimiteit , een kind moet

    CENTRAAL staan , lesbiennes passen ook niet in dat kader.

---De vraag naar sperma donors blijft stijgen , we dienen dus rekening te houden met de WENS

    van die vrouwen . Wat is het alternatief?  Gun iedereen zijn  kind .

---De gevaren van de bevolking aangroei mag men niet onderschatten in bepaalde gebieden   

     van Afrika : ouderloze kinderen  , spanningen en agressie in bepaalde streken leiden tot

    geweld en oorlogen , vluchtelingen kampen en uitzichtloze situaties ook voor veilige opvang.

---het kind van de donor moet volgens de wet over het recht beschikken om contact

    op te nemen met zijn biologische vader  en  omgekeerd.

---Sommige tegenstanders van het donor systeem leggen te veel nadruk  op het EIGEN

    GENETISCH kind

---Vroeger had haast iedereen een EIGEN gezin , was dat altijd zo ideaal ?  neen,

   Daar stond het kind ook niet altijd centraal . Het belangrijkste is een ‘goeie thuis’

---Een donor is niet per definitie een onverantwoordelijk iemand , is eerder iemand

    met besef  voor de kindernood van de mensen net zoals een bloeddonor besef heeft

    van de noodtoestand van een patient.

---Overbevolking is wel een bedreiging  maar die staat LOS van de donorproblematiek.

---In China bestaat de VERPLICHTE  kinderbeperking  tot één kind per gezin al enige

   Jaren met als gevolg dat meisjes dikwijls geaborteerd worden ,of erger.

---De mogelijkheden om kinderen te adopteren zijn nog beperkt in Europa , er is nood

   aan versoepeling van de voorwaarden .

---Bij  sperma donatie gaat het om de kwaliteit boven de kwantiteit ,wat dat betreft

   Is een strenge controle noodzakelijk.

NABESCHOUWINGEN :

Het vrouwelijk gezelschap was hier ( nog maar eens)meer aan bod , wat gezien het onderwerp

te verwachten was .Het ging eigenlijk tussen de  keuze  voor donatie en deze voor adoptie .

Alhoewel een derde groep onder bepaalde voorwaarden , zowel adoptie als donatie

aanvaardbaar achtten .

Misschien ter verduidelijking voor sommigen ,hier enkele informaties, opgevangen

tijdens een uitzending van de “kruitfabriek” op 13 -2-2013 :

Limburg zoekt sperma :  prof. Willem Ombelet  wil in het ziekenhuis van Genk een sperma bank

Oprichten  die een beeld nastreeft van de bevolkingssamenstelling in onze contreien.

Tot op vandaag  is het Deens sperma het enige exportproduct , verspreid over gans Europa.

De bedoeling is volledig onafhankelijk te worden van het Deens product. Daarvoor en ook

Gezien de schaarste van het sperma product ,is de oprichting van de kliniek noodzakelijk.

Moeilijkheid : er is veel steun nodig , zowel op financieel vlak als op het terrein van de

donors, maar alle reclame daaromtrent is nog verboden.

Anonimiteit voor de donor is voor 100% gegarandeerd , zijn identiteit wordt in p.c.

opgenomen. Na een vragenlijst volgt nog een controle met test aangaande erfelijkheid

en mogelijke infecties . Alleen donors tussen de 21 en 45 jaar komen in aanmerking.

De kliniek beoogt een mengeling van etnische groepen . De vergoeding aan de donors

Bedraagt  50 à 85 euro . Slechts 6 personen mogen bevrucht worden via één donor.

De ideale donor ;zoals de bloedgever , werkt in het kader van de solidariteit.

Tot slot voor diegenen die toch nog niet uit hun twijfel raken , de mening van

Etienne Vermeersch  betreffende de ‘sperma donor’ :

“Over draagmoederschap , heb ik  nog altijd een aarzelend standpunt . Ik heb respect voor

mensen met een sterke kinderwens. Maar dat moeder een kind negen maanden draagt

schept zowel biologisch als cultureel een band en een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

Als het draagmoederschap ‘normaal’ wordt , kan die verantwoordelijkheid verminderen

VREES IK… Daarom ook heb ik zelf nooit geen sperma gegeven.”

Tot daar filokes , tot ziens  in de sperma kliniek van Genk , ………of toch maar niet ?

Steeds ontvankelijk voor commentaar     Swa Schoeters.

06-03-2013 om 19:10 geschreven door elcker-ik centrum  

23-02-2013 om 09:48 geschreven door elcker-ik centrum  

21-02-2013 om 11:26 geschreven door elcker-ik centrum  

VERSLAG VAN DE DIALOOG OP 29 JANUARI 2013

Onderwerp:  ontwikkelingshulp

Reacties vanuit de groep : Mogelijke hulpbronnen worden overwogen : internationaal,

Nationaal, ngo’s , privé initiatief en technologische hulp

--Er is twijfel en onzekerheid  t.o.v .de betrouwbaarheid van  de overheden in bepaalde hulp-

   behoevende staten . De spanningen tussen rebellen en overheid doet de vraag oprijzen

   of plaatselijke gemeenschappen  niet eerder in aanmerking komen voor hulpverlening.

   In ieder geval is meer transparantie noodzakelijk.

--18000 VN vredessoldaten werden reeds ingezet in het kader van een internationale

   solidariteit. Kunnen we verwachten dat de internationale gemeenschap krachtdadiger

   zal optreden tegen war lords en sommige zogenaamde rebellen ?(o.a. in oost Congo)

--De betrokken landen moeten op eigen kracht kunnen doorzetten ,de nodige structuren

   moeten  duidelijk omschreven worden en in werking gesteld

--  Is de hulp die wij overwegen (individueel) uit gewetensbezwaar of uit edelmoedigheid?

--Als een mens als individualist toch beschaamdheid ervaart ,dan is zijn hulpverlening een

  uiting van naastenliefde.

---We staan voor een dilemma , we raken het vertrouwen kwijt  in de hulpdiensten ,

   Wat te doen  ? gewoontegetrouw verder,  met steun aan de diensten , of beslissen alle

   hulp stop te zetten . Het straatje zonder einde mondt dan uit in onpersoonlijkheid

   en onverschilligheid.

---Zinnige hulpverlening , ook zuiver financieel , beoogt de mens  tot ZELFSTANDIGHEID

    te brengen , als dat niet lukt dan verkommert de zelfstandigheid tot AFHANKELIJKHEID.

---Zuiver technisch zou men inderdaad hulp kunnen verlenen , maar de bevolking van die

   Landen  kijken op een  ANDERE WIJZE tegen het leven aan . Gezonde hulpverlening  is

   op basis van WEDERKERIGHEID , dan is het resultaat merkbaar. Hulp krijgen uit

   gewetensnood is destructief , onproductief  en zelfs psychologisch nadelig . De haast

   overdreven agressieve hulpaanbieding is een vorm van EKONOMISCHE  UITBUITING.

   Het is een  PATERNALISTISCH E  benadering vanuit onze eigen westerse cultuur .

---Hulp kan inderdaad leiden tot hulpeloosheid , waardoor een slachtofferrol ontstaat .

---Alfertin  : Door sommigen als positief voorbeeld vermeld , dat met micro krediet-

   Instellingen en fair trade verenigingen , kredieten toekent  aan plaatselijke,  eerder beperkte

   Initiatieven.

---Hulpverlening kan zich ook richten op de uitbouw van een of meerdere  plaatselijke   

    onderwijsinstellingen  ,  maar de rol van de overheid en de gender problematiek  kunnen

   dergelijke initiatieven bemoeilijken. De overheid zou de nadruk kunnen leggen  op de nodige

   onderdanigheid  bij de leerlingen , wat kan leiden tot een ‘schijnvertoning’  dat niets heeft

   van een hulp project maar eerder als een ‘politiek spel ‘dient begrepen.

---In ieder geval hebben vrouwen ter plaatse al bewezen een belangrijke bijdrage te kunnen

     Leveren  zowel op vlak van opvoeding , onderwijs  en zelfs wat betreft economische     

     initiatieven  .   

NABESCHOUWINGEN :

 Iemand  stelde de vraag  wat er van de oorspronkelijke mening  overbleef

in verband met ontwikkelingshulp , na de dialoog. Ik kon er geen duidelijk antwoord op geven.

Ja kan toch niet verwachten dat dergelijke ingewikkelde complexe materie , na enkele

gesprekken , met gevarieerde uitlatingen een duidelijk inzicht zou mogelijk maken. Ook

daarvoor is meer expertise nodig , vandaar dat ik sommige uitspraken nader onderzocht heb

ten behoeve van de twijfels en de onzekerheden  die tot uiting kwamen.                                                                                              

In verband met Alterfin  : cooperatief vennootschap opgericht in 1994 , investeert  in micro-

kredietinstellingen  en de vereniging van ‘Fair Trade’ producten in Afrika , Azie en Latijns

Amerika . De organisaties verstrekken krediet aan duizenden kleine boeren  en ondernemers.

Zij willen bijdragen  tot meer  ‘MENSELIJKE WAARDIGHEID ‘ in ontwikkelingslanden , door

het promoten van INDIVIDUELE  en COLLECTIEVE economische aktiviteiten , die LOKAAL  worden

opgestart , gericht naar DUURZAME ontwikkeling . Financiele diensten worden aangeboden

door lokale , duurzame en TRANSPARANTE  instellingen .

Voor projecten op vlak van ONDERWIJS , blijven giften de enige weg. Niet zo voor economische

projecten want daardoor zou een markt  ontwrichting kunnen ontstaan . Vandaar zijn ze aangewezen

op kredietverstrekking .

66% van de klanten zijn VROUWEN .

Niet financiele  producten  : 56% van de klanten doen beroep op diensten ter versterking  van

de positie van vrouw.

53% vraagt om opleiding voor volwassenen .

Ik heb me beperkt tot die informatie die kan gerelateerd  worden  aan opmerkingen en

bedenkingen vanuit de dialoog. Het micro krediet lijkt  een  POSITIEF  ELEMENT in het kader van ontwikkelingshulp , maar verdere expertise blijft een noodzaak.    Voor meer  informatie: internet   onder   ‘Alterfin’   .   

In verband met microkrediet :

Mohammad Yunus  ,  Bangladesh  : De ‘vader’ van het microkrediet systeem , oprichter van

De ‘Grameen bank’ (dorpsbank) ,waardoor hij in 2006 de Nobelprijs voor de vrede ontvangt.

Wordt ook de bankier van de armen genoemd. Hij stelt zich als doel :afschaffing van de armoe

In de wereld.   Zijn klantenbestand bestaat voor 97% uit vrouwen . Meer dan een miljoen

vrouwen zijn daardoor uit de armoe gelicht.(de overheid in Bagladesh  tracht Yunus te

vervangen en conrole op de bank uit te oefenen , niet alleen uit financieel oogpunt ,eerder

nog vanwege de gerichtheid van de hulp op vrouwen.)

Kennis link NL , wetenschappelijke webside : “ Naar onze mening is het microkrediet ‘ALLEEN’,

niet in staat de armoe in de wereld VOLDOENDE te verminderen . Daarom moet men meer

inspelen op gebied van scholing en gezondheidszorg. Opletten voor een toenemende

commercialisering  waardoor men van de groepslening wil overstappen naar individuele

leningen met de nadruk op leningen van  grotere omslag.” (kennis link NL)

Intussen wordt het microkrediet ook toegepast in Brazilie (Dilma Roussef) en in Argentinie

(Christina Kirchner) als middelen tegen de armoe.

Het lijkt er dus wel op dat ontwikkelingshulp niet overal enkel ‘politiek spel’ is.

To slot :

Geldelijke hulpverlening  is en blijft voor iedereen , afhankelijk van zijn inkomen.

(niet zo voor Bill Gates en Warren Buffet  uiteraard) Ook  kinderen en kleinkinderen

kunnen soms hulpbehoevend zijn. Het is dus niet uitgesloten dat een tegemoetkoming

daar practisch volledig aan opgaat. In de hoop op ‘wederkerigheid’ blijven wij ook

verantwoordelijk voor ons nageslacht ,  al is de term ontwikkelingshulp hier niet van

toepassing , net zo min als de uitspraak ‘eigen volk eerst’ .

 Altijd ontvankelijk voor bevraging en kritiek              Swa Schoeters

09-02-2013 om 18:26 geschreven door elcker-ik centrum  

 Beste Filokes,

Toen ons volgende onderwerp in de bus viel (of uit de bus kwam ?!)  vonden een aantal mensen dat toch wel heel ver van hun bed.  Het onderwerp was ‘ spermadonors” .  En inderdaad, ik denk niet dat ze met dat van mij nog heel veel kunnen aanvangen.

 Maar wees gerust, het gaat natuurlijk niet over de triviale, want fysieke, maar over de ethische, dus filosofische aspecten.  Wie er nog mocht aan twijfelen, ethiek is een volwaardig –  belangrijk zelfs – onderdeel van de filosofie.

Aanleiding was een krantenbericht waarin de studenten van de K(atholieke) U.L.  opgeroepen werden sperma te doneren en dat ze daar X euro zouden voor krijgen. Bloed geven gebeurt  echter  gratis. Merkwaardig verschil, maar dat terzijde.

Iemand vroeg zich af hoe het dan met het ethisch aanvoelen van die donors zat. Hebben die er dan geen probleem mee dat er binnen pakweg  9 maanden ettelijke kinderen  zullen rondlopen die eigenlijk papa moeten  zeggen? En de opvoedende vader is dat dan geen echte vader ?  Of ligt de kern van het vader zijn in de opvoeding en slechts gedeeltelijk in de fysieke component?  Of is het iets waar wij, de buitenstaanders, zich hoe dan ook niet mee te bemoeien hebben. Als de donor en de wensouders akkoord zijn, wat is dan het probleem?  Enz enz…

Nadenken en verwoorden, maar steeds je standpunt tegen het licht houden. Bij voorbeeld door je af te vragen of je standpunt ….., juist, …standhoudt,  mocht je geconfronteerd worden ( denkbeeldig, gezien de gemiddelde leeftijd ) met de onvruchtbaarheid van de mannelijke partner in je relatie?

Stel je bent dertig en de klok tikt en je blijkt ( of je partner voor de dames) infertiel te zijn. En er is een grote kinderwens. Toch maar naar de spermabank?   

En nu we toch bezig zijn. Wat als de vrouw infertiel is? Een eicel inplanten?

Voor de tegenstanders van grote vrijheid in ethische wetten:  Vraag je steeds af wat je argumentatie is als je poneert dat b.v. een ‘heilig’ want levend statuut heeft

Voor de voorstanders: Als je vindt dat een beginnend embryo – een blastocyst – slechts enkele cellen zijn die enkel  in potentie mens zijn, vraag je dan ook af of er niet zoiets is als een symbolische orde waarbij die enkele cellen voor het koppel in kwestie veel meer betekent dan dat  puur fysieke feit.

Stof tot nadenken in overvloed. We zien mekaar dinsdag 26/2/2013 Als je vooraf al iets te melden hebt, het blog!!

Groeten,

Max

09-02-2013 om 17:14 geschreven door elcker-ik centrum  

Beste filokes,

Zie hieronder voor een uitstekende en goed beargumenteerde tekst van jullie cafévriendin Gilberte. Of ik het er mee eens ben of niet doet niet terzake, maar hij is wel helder opgebouwd. Naar aanleiding van recente politieke feiten  in onze "koekestad" zat Gilberte met iets in haar maag.  Maar één en ander was nog niet helemaal helder en dat bleef in haar achterhoofd zeuren. Ik gaf haar het advies om zich, in plaats van te blijven malen, achter de PC te zetten en haar gedachten op papier te zetten, te herlezen eventueel te herverwoorden. Zie hieronder het resultaat. Zodra je de tekst leest zal het duidelijk zijn waarover het gaat. Het laat zich gemakkelijk raden waar ze mee zat. Gilberte is iemand die zich open en tolerant opstelt en al helemaal geen raciste is, maar ...., ja, maar wat? Lees maar en toon jullie appreciatie voor haar inzet, ook en misschien wel vooral, als je het niet met haar eens bent. Maar doe dat dan zoals zij het gedaan heeft, met argumenten en niet met loze kreten vanuit de buik. 
Noteer ook de structuur van haar tekst.

Een korte inleiding waarin ze zegt waarover het gaat.
De argumenten van de opponent in diens eigen woorden.
De stelselmatige en duidelijk weerlegging of nuancering van die beweringen.
Het expliciteren van haar eigen standpunt.
Conclusie en oproep.

Ik licht er ter illustratie één zinnetje uit, dat nog niet zo meteen opvalt in het geheel, maar dat in al zijn eenvoud perfect illustreert hoe je een analyse maakt van de te verwerpen argumentatie en die dan ook stap voor stap mèt een tegenargument en niet met een of andere culpabiliserende uitroep ( Dat is racistisch!!!) , weerlegt.

 “Nadine Peeters verdedigt onnodig de bekwaamheid van Karima gezien niemand een verband had  gelegd tussen die bekwaamheid en haar hoofddoek.  “

Geniet ervan en doe mij, jezelf en Gilberte een plezier door opbouwend te reageren.

Tot volgende keer

Max

 







RELIGIEUZE  SYMBOLEN  IN  DE  POLITIEK

N.a.v. de recente verkiezingen van het stadsbestuur in Antwerpen waarbij enkele verkozenen met religieuze kentekens de eed aflegden onder protest van het Vlaams Belang, schreef fractievoorzitster Nadine Peeters van Pvda, het volgende:

“...de nieuwe bestuursploeg die die diversiteit goed weerspiegelt. Net zoals ook deze districtsraad zelf de diversiteit uitdrukt, allemaal Antwerpenaars die verkozen zijn, sommige van Joodse komaf, iemand van Pakistaanse afkomst, verschillende raadsleden met Marokkaanse roots, een raadslid van Afrikaanse afkomst.
Gaan we katholieke verkozenen, met een kruisje, verbieden om in de districtsraad te zetelen?
Gaan we joodse verkozenen, zoals Samuel Markowitz, die met een keppeltje in de raad zetelt, verbieden op de districtsraad aanwezig te zijn?
Gaan we verkozenen met een islamitische achtergrond, zoals raadslid Karima Maliki, verbieden om in de districtsraad aanwezig te zijn? 
Waar ligt de grens? Het kan niet zijn dat mensen worden uitgesloten op basis van afkomst, geslacht of religie. Dat is pas discriminatie, dat is pas een schending van de democratische uitgangspunten. 
Gelijkheid van kansen tussen mannen en vrouwen is een zaak die ons, als PVDA, nauw aan het hart ligt. Maar wanneer die gelijkheid misbruikt wordt om een hele groep vrouwen uit te sluiten, dan zullen we ons daar ook als eersten tegen verzetten.
Wij zijn tegen de dwang, in beide gevallen. De hoofddoek verplichten of hoofddoek verbieden: in beide gevallen is het achterliggende principe dwang. Dan praten we niet meer over de vrijheid van religieuze beleving, en zeker niet meer over de vrije keuze van vrouwen.
Wat ons betreft, is religie een privézaak. In die zin maakt het ons niet veel uit van welke afkomst je bent of welke religie je aanhangt.
Wij geloven in Karima omdat zij, vanuit haar eigen ervaring, heel goed weet wat het probleem van overbevolkte scholen is, wat het betekent om jaren en jaren op de wachtlijst voor een sociale woning te staan, wat het betekent om in een buurt zoals het Kiel te wonen, wat het betekent als er weinig betaalbare gezondheidszorg bestaat en wat het betekent om slachtoffer te zijn van discriminatie.
Laat ons alsjeblief ook in dit district inzetten op een beleid dat uitgaat van de noden van de inwoners en dat probeert hen te verbinden in plaats van te verdelen. Dat is alvast onze inzet voor de komende zes jaren.”

Tot hier de argumenten van de Pvda die m.i. ofwel volledig naast de kwestie zijn ofwel de zaak verdraaien of verkeerd interpreteren. 

De vraag om TIJDENS  het uitoefenen van een politieke functie geen religieuze kentekens te dragen betekent NIET dat er mensen worden uitgesloten of gediscrimineerd worden, heeft niets te maken  met (on)gelijkheid van kansen tussen mannen en vrouwen, noch een verbod om in de districtsraad te zetelen, noch het uitsluiten van een hele groep vrouwen, noch het ontnemen van de vrijheid van religieuze beleving, heeft al helemaal niets te maken met de origine of de religie van de verkozenen en  hun bekwaamheid wordt evenmin ter discussie gesteld.

Er wordt te pas en te onpas geschermd met het recht op godsdienstvrijheid.  Blijkbaar zijn onze politici de decennialange strijd vergeten om godsdienst uit de politiek te weren en de macht van de kerk in te perken om uiteindelijk de scheiding van kerk en staat te bekomen in de grondwet.  (Of een “scheiding van moskee/synagoog en staat” hier ook onder valt...?)

Door de groeiende multiculturaliteit in onze samenleving dreigt deze verworvenheid ongemerkt af te brokkelen.  Het toelaten van religieuze kentekens in het stadsbestuur is een eerste stap in het doorbreken ervan.  Hierdoor dreigt de neutraliteit van bestuursorganen in het gedrang te komen.  Ik vrees dat het belang hiervan onderschat wordt en de gevolgen over het hoofd worden gezien.  Wij moeten voorkomen dat belangrijke verworvenheden en waarden dreigen verloren te gaan.

Waar schuilt het gevaar?  Bij de eedaflegging was een groep moslima's (met hoofddoek) aanwezig om Karima te steunen.  Door hun kledij profileren zij zich als een aparte groep die, op basis van een godsdienstige samenhorigheid, los staat van zij die er niet bijhoren.  Het is juist dit onderscheid (dat niet cultureel is) dat het volk verdeelt in “wij en zij” i.p.v. het te verbinden.  Nadine Peeters draait de zaken dus om.  Het stadsbestuur moet er zijn voor  ALLE  Antwerpenaren, ongeacht hun geloof of afkomst. 

Bij de volgende verkiezingen kunnen religieuze symbolen het stemgedrag beïnvloeden en wordt een toename ervan voorspelbaar.  De kuddegeest van gelijkgezinden zal doorslaggevend zijn; broeder- en zusterschap (gescheiden collectivisme...) is tenslotte één van de basisprincipes van bepaalde godsdiensten.  Een gevaarlijk principe dat bij het kleinste incident aanleiding kan geven tot impulsieve reacties wat, met de huidige technologische middelen (SMS, sociale netwerken) snel kan ontaarden in baldadigheden en geweld. 

Wat als na verloop van tijd in het stadsbestuur 40% een hoofddoek of keppeltje draagt?  Het is niet ondenkbaar dat er dan een verbreid protest op gang komt tussen voor- en tegenstanders.  Politici moeten anticiperen op zulke ontwikkelingen.  Nú is het cruciale moment om in te grijpen; het zou verkeerd zijn om af te wachten tot kleine problemen uitgroeien tot onoverkomelijke conflictsituaties. 

Wat als er in een volgend stadium een eigen partij wordt opgericht op grond van godsdienstige overtuiging?  Bepaalde groepen kunnen de overhand krijgen en dan is er van neutraliteit bij de overheid geen sprake meer.  Dan zijn Egyptische toestanden niet ondenkbaar.  Politici hebben de morele plicht om het volk hiervoor te behoeden. 

Als godsdienst dan toch een privé zaak is, en dat is het ook, dan horen religieuze kentekens niet in het stadhuis.  Een “dresscode” opleggen tijdens het uitoefenen van een officieel ambt of in een publieke functie doet geen afbreuk aan godsdienstvrijheid noch het recht om in een bestuursorgaan te zetelen.  Afstand doen van de eigen geloofsovertuiging is evenmin een voorwaarde om recht te hebben op een zitje in het stadsbestuur. 

Van discriminatie,  een woord dat maar al te graag misbruikt wordt in een vermeende slachtofferrol, is hier hoegenaamd geen sprake; niemand wordt uitgesloten of ongelijk behandeld als de regel geldt voor iedereen zonder onderscheid; zij die er zich niet kunnen in vinden sluiten zichzelf uit.  Dat is wat godsdienst met mensen doet: het autonome denken belemmeren.  Jammer, want zij maken zichzelf tot slachtoffer.

Gedrags- en dresscodes gelden bij allerhande gelegenheden en zijn de normaalste zaak in onze maatschappij, zowel op de werkvloer als privé; niemand die daar een probleem van maakt.  Zelf heb ik op mijn werk nooit een lange broek mogen dragen en daar heb ik mij gewoon bij neergelegd. 

Een verbod op religieuze kentekens aanvaarden in een politieke functie getuigt van respect en empathie voor andere levensbeschouwingen.  Noem het wellevendheid of fatsoen of een elementaire beleefdheid tegenover andersdenkenden.  Wie dit niet begrijpt geeft blijk van een gebrekkig inzicht in psycho-sociale wetmatigheden.

Er zijn discrete symbolen maar ook opzichtige... Alleszins scheppen ze een bepaalde sfeer.  Stel je voor dat katholieken een kruis van 20 cm. zouden dragen op hun borst of dat in een bestuursvergadering of politiek debat op TV iedereen een T-shirt zou dragen met daarop zijn levensvisie.  Door de kwestie uit te vergroten wordt het misschien duidelijk dat het veruiterlijken van een ideologie niet wenselijk is.

Dat ik niet de enige ben die voorstander is van een regeling bewijst de heisa en de polemiek die al jaren rond  dit thema woedt.  Blijkbaar zijn er meerdere mensen die dit uiterlijk vertoon als onaangenaam ervaren.  Als men dit algemeen gevoel in de samenleving blijft negeren en associëren met racisme of islamofobie, etc., zal het ongenoegen onder een andere vorm opduiken; een verrechtsing?  Merkwaardig toch dat er omtrent Afrikanen, Chinezen of eender welke andere bevolkingsgroep, geen pennestrijd ontstaat.  Dit geeft te denken...

Persoonlijk stoort het mij om voortdurend en overal geconfronteerd te worden met een bepaalde god. Dit geeft aanleiding tot allerlei negatieve associaties die mijn gemoedstoestand beïnvloeden.

Het zou een goed compromis zijn om een dresscode in te voeren bij alle gemeentelijke diensten en publieke plaatsen waar mensen een taak vervullen; ook de vrijheid van de werkgever moet gewaarborgd zijn.

Een samenleving zonder regels kan niet functioneren.  Vrede kan nooit gedijen op absolute vrijheden.  Dat er aan godsdienstvrijheid ook grenzen zijn illustreert volgend voorbeeld:  stel dat tijdens de ramadan om 4 uur 's morgens op de minaret luidkeels wordt afgeroepen dat men eten en drinken moet staken tot zonsondergang.  Wie ooit een moslimland bezocht, kent dit verschijnsel.  Als dit hier zou worden toegelaten kan men zich wel aan een volksopstand verwachten. 

Dat godsdiensten een bedreiging vormen voor vrede hoeft geen betoog; niet alleen het (recente) verleden maar ook de actualiteit zijn daar het levend bewijs van.  En het is niet door de tolerantie te verhogen dat die vrede kan gewaarborgd worden.  Dat zou te kortzichtig zijn.  Integendeel, een te grote mate van tolerantie is nefast voor het algemeen welzijn; vandaar dat duidelijk afgebakende compromissen noodzakelijk zijn.  Aparte zwemuren bv. horen daar niet bij omdat dit de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in stand houdt.  Dit hoort niet in een democratie waar het gelijkheidsbeginsel verankerd is in het verdrag van de rechten van de mens.

In een samenleving met uiteenlopende geloven en overtuigingen houdt elke veruiterlijking van religieuze symbolen een potentiële provocatie in.  Daar waar culturele verschillen verrijkend zijn, blijven ideologische verschillen beter op de achtergrond in het belang van de multiculturele samenleving.  Een verantwoordelijkheid die politici op zich moeten nemen.

Het verbod op religieuze symbolen in scholen is empirisch gegroeid en zal het harmonieus en vredevol samenleven ten goede komen, dat is al bewezen, en hopelijk ook een halt toeroepen aan de hegemonie van de man.  Dit heet compromissen sluiten binnen de relatieve vrijheden van godsdienstbeleving. 

Steeds weer hoor ik de vraag: “waar trek je de grens?”  Mijn antwoord: politici die niet in staat zijn  een oplossing te vinden voor zo'n eenvoudig probleem, zijn die functie niet waard.

Nadine Peeters verdedigt onnodig de bekwaamheid van Karima gezien niemand een verband had  gelegd tussen die bekwaamheid en haar hoofddoek.  Als er al een verband zou zijn dan is dit wel dat de toenemende tendens naar meer segregatie verder in de hand wordt gewerkt juist door manifest te tonen dat je bij een aparte groep hoort. 

Om het volk te verbinden is er wel een taak voor haar weggelegd, nl. zorgen dat kinderen van allochtone afkomst aansluiten bij Vlaamse jeugdverenigingen zodat zij in contact komen met Nederlandstalige kinderen en de taal kunnen leren in de praktijk.  Zo haalt men hen uit hun omgeving en kunnen zij d.m.v. allerlei activiteiten leefervaringen en zienswijzen uitwisselen die hun blik verruimt en hun toekomst betere vooruitzichten biedt.  Nu worden kinderen 's zondags naar de moskee gelokt voor sport en spel en indoctrinatie. 

Van fundamenteel belang is dat het onderwijs kinderen behoedt voor de valkuilen van godsdiensten, voor religieuze opvattingen die strijdig zijn met wetenschap en mensenrechten; onderwijs dat vrij is van irrationele taboes en beperkingen, onderwijs dat een universele moraal bijbrengt en filosofisch leert redeneren.

Eveneens belangrijk is dat allen die van mening zijn dat er een dresscode moet ingevoerd worden in officiële functies, hun stem laten horen.

09-02-2013 om 12:35 geschreven door elcker-ik centrum  

01-02-2013 om 14:49 geschreven door elcker-ik centrum  

01-02-2013 om 14:45 geschreven door elcker-ik centrum  

01-02-2013 om 14:42 geschreven door elcker-ik centrum  

30-01-2013 om 09:25 geschreven door elcker-ik centrum  

24-01-2013 om 12:07 geschreven door elcker-ik centrum  

Beste Filokes,

Volgend onderwerp is “ ontwikkelingshulp “ . Prima, maar zeer breed natuurlijk. Er zijn gewoon teveel invalshoeken. Best even ‘kadreren’ om te voorkomen dat we door de bomen het bos niet meer zien. Weerhoud u niet om nog vooraf te reageren op het blog als je vindt dat ik iets over het hoofd zie dat er toch echt wel bij moet.

Hoewel je natuurlijk alles kunt ontwikkelen door hulp te bieden, hebben we het wel degelijk over de klassieke vorm: Steun ( vooral financieel ) van het ‘rijke’ Westen (wij) aan het ‘arme’ Zuiden (zij).

Is dat een goede zaak ? Moeten wij ons daartoe ethisch verplicht voelen? Is het geen bodemloos vat? Hebben wij door de kolonisatie geen schuld aan hun achterstand? Dat lokale hongerende kind kan er toch niet aan doen dat de leiders corrupt zijn? Hebben wij de voorbije +/- 40 jaar goed werk geleverd ter zake? Zit de islam er voor iets tussen? Valt er überhaupt wel iets te ontwikkelen op die manier door de structuur van het tribalisme? Hoe komt het dat het in sommige regio’s wel lukt ( type Azië) en in ander absoluut niet (type Afrika)? Enz enz…………

Het blijft breed. Ik neem daarom een voorschotje op jullie inbreng en ga er gemakshalve even van uit ( corrigeer mij indien nodig) dat we het toch min of meer eens zijn over het volgende:

Zelfs de meest overtuigde voorstander van ontwikkelingshulp zal toch min of meer akkoord zijn met de volgende stellingen:

Ook als we aannemen dat het onze plicht was en dat de meeste initiatieven goed bedoeld waren, moeten we vaststellen dat in zeer veel gevallen ( in feite de meeste) de resultaten pover zijn in verhouding met de geleverde inbreng, ook al zou je vinden dat er meer had moeten gedaan worden. We kunnen over het algemeen niet van een successtory spreken. Dit wordt bevestigd door Afrikaanse economen. Die spreken zelfs , niet van een gebrek aan succes, maar van contraproductiviteit. We doen dus soms meer kwaad dan goed. Mogelijke oorzaken van het falen zijn er voldoende en je kan debatteren tot je blauw ziet over welke nu de ergste miskleunen waren, maar laten we even in willekeurige volgorde van het volgende lijstje uitgaan:

· In oorsprong werd al te vaak uitgegaan van het eigen westers belang.( Vb Onze firma’s gingen daar hoogspanningsleidingen aanleggen)

· Manifest corrupte heersers werden toch ontzien omwille van westerse commerciële belangen ( Wilfied Martens : Ik hou van dit land, zijn volk en haar leiders)

· Strategische belangen (uranium, kobalt enz )

· Er werd teveel en te vaak geïnvesteerd in ad hoc en niet in structurele oplossingen, gevolg, dweilen met de kraan open + hongersnoodcamera’s weg, hulp ook weg.

· De opbrengsten die er zonder twijfel waren uit bv. grondstoffen zijn zo goed als nooit bij de lokale bevolking terecht gekomen.

· Op ’t einde van de kolonisatie werden de landen verlaten met een soms vrij goede infrastructuur, maar met een absoluut gebrek aan know-how om daar mee om te gaan.

· Onze hulpgoederen doen daar de landbouwprijzen dalen zodat de lokale boeren beter stoppen en hun hand ophouden.

· De ontwikkelingshulp wordt stilaan een industrie met eigen belangen en ettelijke duizenden medewerkers. Dat begint een eigen zelfbestendigende en selffulfilling logica te volgen, zelfs al gaat het niet altijd om bewust misbruik.

Tot zover ( naar believen uit te breiden ) enkele uit een reeks mogelijke oorzaken waar het Westen minstens gedeeltelijk in de fout is gegaan. We kunnen dat dinsdag nog eens allemaal herhalen en erop drukken hoe erg we dat vinden, maar in feite zeggen we dan niets nieuws. Wij weten dat, de ontwikkelingshelpers weten dat en onze overheden weten dat. Als daar geen verandering in komt moet het dus gaan om dieperliggende oorzaken. Daar zijn een aantal mogelijke oorzaken bij die tot voor kort ( en in feite tot op heden ) niet mochten vernoemd worden wegens politiek niet correct of zelfs wegens shhhhttttt het R-woord.

Ik vermoed dat het filosofisch boeiender is om over die ‘nieuwe’ reeks te spreken. Nieuw met dien verstande dat die oorzaken er altijd geweest zijn, maar nooit mochten vernoemd worden.

Andere oorzaken:

· Het blijkt een onhaalbare kaart te zijn (hoe goedbedoeld ook) om een westerse democratie, laat staan een westers economisch systeem zondermeer over te planten naar een cultuur die daar de nodige voorgeschiedenis niet voor heeft. Onze westerse systemen zijn er niet van vandaag op morgen en ook niet zonder slag of stoor gekomen. Waarom dan veronderstellen dat het daar meteen moet lukken omdat wij het hen komen vertellen.

· Uit een complex amalgaam van oorzaken licht ik er twee uit. Het zijn waarschijnlijk niet de enige, maar alleszins volgens mij zeer belangrijke. In wat we maar gemakshalve het arme Zuiden zullen noemen zijn in de loop van ettelijke eeuwen maatschappelijke systemen ontstaan die vaak gebaseerd zijn op 1 chef die aan het hoofd staat van een uitgebreide familievorm of stam ( vandaar tribalisme ) met een zeer grote druk op de stamleden en/of familieleden om elkaar te helpen indien nodig. Dit heeft waarschijnlijk prima gewerkt sinds mensenheugenis, maar nu die stammen volksstammen geworden zijn met (honderd)duizenden leden heeft dat een aantal ongewenste neveneffecten.

Opnieuw zeer complex, maar laten we er schematisch twee uithalen:

1) Iemand die om één of andere reden een succesvolle zaak heeft opgebouwd is zedelijk verplicht neefjes, nichtjes en familie tot in het zesendertigste knoopsgat verder te helpen ook als die bij wijze van spreken geen st… onder hun ….waard zijn. Gevolg, er blijft niets over om te herinvesteren in de uitbreiding van zijn succesvolle zaak. Iets waarop onze westerse rijkdom gebaseerd is.

2) Iemand die om één of andere reden macht bezit (lokaal op nationaal, kleine of grote potentaat) heeft er absoluut geen moeite mee om die macht te gebruiken voor giften allerhande. Het is trouwens vaak de enige methode om hoe dan ook aan een in komen te geraken. De gedupeerden zullen exact hetzelfde doen van zodra ze de kans krijgen. Vooral als het geld of de middelen komen van iemand buiten de eigen stam. Zij hebben dus niet de indruk dat daar iets verkeerd gebeurt.

3) Honderdduizenden mensen die op één of andere manier creperen, dat is in feite niet zo erg als ze niet tot je eigen stam of familie behoren.

Drie voorbeelden uit een reeks van vele. Wij kunnen dat verwerpelijk vinden, maar dat systeem is bij manier van spreken logisch en automatisch voortgevloeid uit de vroegere stammeneconomie. Opnieuw, een stammeneconomie die natuurlijk ontstaan is en toen ook uitstekend werkte in de toenmalige klimatologische en aardrijkskundige situatie.

Laten we ook niet terugschrikken voor vragen die tot voor kort absoluut verboden waren door de politieke correctheidspolitie, zoals:

· Hoe komt het dat de miserie zich vooral afspeelt in Afrika? En bv niet of toch veel minder in andere landen die toch ook gekoloniseerd zijn geweest?

· Hoe komt het dat 10 jaar nadat de Aziatische bootvluchtelingen ( toch ook geen groep met enorme rijkdom en kansen ) zo goed als allemaal een min of meer succesvol bestaan hebben opgebouwd met kleine handeltjes allerhande in de USA terwijl dat met de meerderheid van de African Americans veel minder wil lukken?

· Hoe komt het dat +/- 50 jaar na Mao

Enz enz….enfin, u begrijpt mijn punt.

Een filosoof moet ook die vragen durven stellen. Is zelfs verplicht die te stellen als we willen aantonen dat racisme een onheilzame weg is om wat dan ook op te lossen.

Waar wij naartoe willen als filosofen is dus niet naar de vraag of we die X euro nu het best spenderen aan medische hulp of aan voedsel of aan nog iets anders. Dat zijn technische beslissingen waar wij toch te weinig inside informatie over hebben, maar hoe zit het ethisch met de vraag of we überhaupt moeten verder doen met de hulp die a) blijkt niet echt te helpen b) zelfs contraproductief blijkt te zijn c) hoe dan ook zelden aankomt waar ze moet aankomen enz enz….

Uiteraard zijn er nog vele andere vragen en invalshoeken , maar het vorige dient om ons er toe aan te zetten filosofische vragen te stellen en geen technische .

Werk genoeg dus. Tot dinsdag 29/1/2013

Max

24-01-2013 om 11:21 geschreven door elcker-ik centrum  

VERSLAG VAN DE DIALOOG OP  18-12-2012

Onderwerp :ZELFBEDROG

-Eigenlijk is het leven een georganiseerde vorm van zelfbedrog.                                                                                

Zoals eveneens al die religies die ons een hiernamaals beloven. Hoelang zijn we hier nog?    Zelfbedrog is het thema van het leven. Het zinloze staat centraal.

-Er is sprake van ‘onbewust’ zelfbedrog als we misleid worden door de cultuur waarin we leven.

 Denk aan Amerika : een wapen in de handtas is een garantie voor vrijheid . Dit kan

 beschouwd worden als een waanidee , zelfs als een ziekte. Bewust en onbewust maken

 nu eenmaal deel uit van de groepscohesie .

-Voor uzelf een ‘modus vivendi ‘ aannemen om te kunnen leven is geen zelfbedrog..

-Ik ken mezelf niet. Ik heb en ik ken wel mijn ‘ego’ dat er op uit is te bedriegen, maar

 dat kan eventueel aan de kant worden geschoven.

-Om het zelfbedrog tegen te gaan is een leerproces noodzakelijk betreffende de mens

 In de samenleving . De ‘eigen cultuur ‘ is niet altijd de aangewezen weg om het

 zelfbedrog te onderkennen.

 -Rekening houden met de realiteit, objectieve waarneming en herkenning van het

  eigen ego en de slechte voornemens , zullen het zelfbedrog minimaliseren.

-Het is ONzin te geloven in het ZINloze van ons  aards bestaan. Het leven dient  beschouwd                         te worden als een voortdurend leerproces voor  het individu en zijn medemens ,op die wijze

 Is er een bijdrage in het belang van de samenleving. (Hoe minimaal die bijdrage van het

 Individu ook moge lijken.)

Zelfbedrog kan niet begrepen worden als een vorm van overleven. In vele gevallen ,zowel

 van bewust of onbewust zelfbedrog , doen zich situaties voor die zeer  bezwarend kunnen

 zijn voor het individu.

-Voor sommigen is het zelfbedrog een middel om zich los te maken van bepaalde gevoelens en

 toestanden. Freud benoemt dat als ‘ afweermiddel ‘   t.o.v. een soms pijnlijke praktijk

 situatie.

Iemand uit de groep geeft een voorbeeld vanuit een zelf beleefde situatie, een voorbeeld  dat

de stelling van Freud ,uit de vorige tussenkomst bevestigt en nog verder verduidelijkt via een

drie staps beseffen  :

 1 – Alles ten dienste van de partner tot alles bereid , eigen behoefte onderdrukt ,beperking van

       het eigen ego

 2_ Het gevoel van die beperkingen trachten te onderdrukken door zich volledig aan werkzaamheden

      over te geven

 3-  Het besef dat deze toestanden een vorm zijn van zelfbedrog zorgt voor ondraaglijke

      spanningen.

 Na deze bewustwording , deze bezinning, is er radicaal afstand genomen van die situatie

 het is als een ‘bevrijding ‘ aangevoeld , die de vaardigheid met zich brengt om voor u zelf te

 leven. Een Bijbels gezegde: “de waarheid zal u redden” was hier van toepassing als afrekening

 met het zelfbedrog.

Als overdreven voorbeeld, verwijst iemand naar de Engelse reeks

op televisie  : “ schone schijn” waarin de hoofdrol speelster voortdurend prachtige voorbeelden

geeft van zelfbedrog.

-Onbewust zelfbedrog is een onvolmaaktheid, maar daarom nog geen bedrog, een fout of

 misvatting  is geen bedrog.

-Godsdiensten en georganiseerde religies worden door vele wetenschappers nog altijd

 aanzien als vormen van zelfbedrog.

-Het is zeer aan te raden religie en godsdiensten niet te benoemen als vormen van

  zelfbedrog. Een dergelijke benadering i s al eeuwen lang  aanleiding geweest  tot

  spanningen en agressie :  - Tussen godsdiensten onderling

                                                 -Tussen Godsdienst en Wetenschap.

                                                 -Tussen Godsdienst en Staat

NABESCHOUWINGEN :

-De eerste tussenkomst heeft even verrast  door haar negativisme . Ik vermoed alleen

  dat hier sprake was van een bewuste ‘uitdaging ‘ om de andere filokes uit hun tent te

  lokken.

-Toch een opmerking van mij ‘ in de ruimste betekenis’: Diegene , voor wie het leven

 zinloos lijkt, beleeft soms ellendige periodes . Niet vergeten : ellende is een narcoticum

 voor het leven , het kan leiden tot onverschilligheid , waar uiteraard  NIEMAND mee

 gediend is.

-In verband met de” waarheid “ verwees iemand naar de bijbel : ‘ de waarheid zal u redden ‘

 Weliswaar daar aan toevoegende : ‘uw bijbel ‘

Enkel ter informatie het volgende  :  Aan de ‘American Jewish Univ. ‘ spreekt een Rabbi  :

 “Waarheid van de Bijbel is wel  levenswaarheid  die we anders niet weten en niet kunnen

  Bewijzen”  Is de Bijbel dan  misschien toch niet zo onbelangrijk  ?

Enkele deelnemers beschouwden  ‘een leerproces ‘  als  ‘zingevend’ voor het leven.

In dat verband  het gezegde :

          “Om te genieten van het leven , leef iedere dag alsof het je laatste is.

           Om te leren en begrijpen , beschouw de tijd die overblijft als de eeuwigheid”

Tot slot : In verband met de laatste dialoog ,toch iets over het verschil tussen

Kennisoverdracht en filosoferen .

                      Sommige sprekers en vele leraars verwachten nog steeds dat iedereen zal

Luisteren en aanvaarden. Kennisoverdracht is en blijft noodzakelijk , maar een kritische

Ingesteldheid van de toehoorders mag nooit ontbreken . Bij het filosoferen is  het de bedoeling

om de kritische vrije mening  tot uiting te brengen , echter niet onder vorm van een

debat. Het is de start van een leerproces , waarbij iedereen de kans heeft , via samenspraak

op een respectvolle wijze , de eigen mening te herzien of beter te onderbouwen.

Daardoor ontstaat bij sommigen  de behoefte om meer info, meer  ‘kennis’ op te nemen

over een bepaald thema . Aan die behoefte kan niet voldaan worden tijdens het filosoferen.

Als dat toch gebeurt  is dat voor sommige deelnemers eerder verwarrend. Anderen  kunnen

zich eventueel richten op specifieke lezingen . Filosoferen en kennisoverdracht kunnen

niet ‘gelijktijdig’ worden aangeboden . In dat verband vermeld het boek ‘ Filosofie als

levensbeschouwing’ : “Filosoferen is als het ware een inleiding in de feitelijke levenservaring ,

als een manier waarop men het feitelijke leven vorm geeft “ (prof. Verhaeghe en Verrijcken)

Dus Filokes…..   we zijn  GOE BEZIG.

Voor wie meer wil weten over  ‘filosoferen’:  Plato , Menon,   pocket uitgave

( schoolvoorbeelden van filosoferen ,nog te verkrijgen bij DE SLEGTE)

-Moderne benadering : Martha Nussbaum , Niet voor de winst ,  Waarom de democratie de geesteswetenschappen nodig heeft, 2011, Ambo       (speciale aandacht voor het Socratisch gesprek)

  Steeds bereikbaar voor mogelijke reacties , Swa  Schoeters

10-01-2013 om 10:32 geschreven door elcker-ik centrum  

11-12-2012 om 16:56 geschreven door elcker-ik centrum  

Er zijn weinig filosofische onderwerpen die zoveel publieke discussie uitlokken als het al dan niet bestaan van de vrije wil. Dat komt omdat steeds meer neuropsychologen zich over deze kwestie buigen en op basis van onderzoeken aantonen dat de menselijke handelingen enkele milliseconden voor een eigenlijke beweging al in de hersenen beslist worden. Anders gezegd, de vrije wil is een illusie want mensen zouden worden gedreven door onbewuste impulsen. Dat is alvast de stelling van onderzoekers zoals Dick Swaab in zijn boek Wij zijn ons brein en Victor Lamme in zijn boek De vrije wil bestaat niet. Mensen zouden dus willoze wezens zijn en daarom niet echt verantwoordelijk kunnen gehouden worden voor hun daden. Dat is een revolutionaire stelling, want dat zou betekenen dat het begrip ‘schuld’ geen enkele betekenis meer heeft en dat misstanden niet langer kunnen toegewezen worden aan de persoonlijke verantwoordelijkheid van het individu.

In zijn boek Vrije wil is geen illusie biedt de Nederlandse neuropsycholoog Herman Kolk weerwerk tegenover deze visie, door aan te tonen hoe onze hersenen ons wel degelijk vrijheid verschaffen om deze of gene keuze te maken. Hij ontkent niet dat mensen vaak onbewust of automatisch handelingen stellen, maar toont aan dat onze hersenen ons in de loop van de jaren aanleren wat belangrijk is en ervoor zorgen dat ons gedrag hierop afgestemd is. In die zin zou volgens Kolk ons bewustzijn een veel grotere rol spelen dan wat de ontkenners van de vrije wil zeggen, en dat we dus wel degelijk verantwoordelijk zijn voor onze daden. Dat is zeker het geval voor alle mogelijke ‘vrijwillige’ daden die we stellen, daden waarvoor we de tijd kunnen nemen om te beslissen. Maar ook het feit dat een groot aantal van onze handelingen onbewust tot stand komen, neemt niet weg dat we ook bewust kunnen handelen. Dat laatste lijkt contradictorisch maar met een eenvoudig voorbeeld toont Kolk aan dat hij een sterke hypothese verdedigt.

Neem iemand die met de auto rijdt langs de autostrade. Die zal ‘automatisch’ rijden, gas geven, iemand passeren en stoppen, zonder dat die zich daar ten volle van bewust is. Het kan zijn dat zijn of haar aandacht in grote mate gaat naar een radiobericht of een gesprek met een medepassagier. Toch stopt, versnelt of passeert de chauffeur keurig met zijn wagen. Hij of zij hoeft hiervoor niet alle andere impulsen uit te sluiten om die noodzakelijke acties behoorlijk uit te voeren. Waar het op aankomt, aldus Kolk, is aandacht. Of, om het met een meer gespecialiseerd begrip te omschrijven, het gaat hier om cognitieve controle. ‘Aandacht versterkt alle gedragspatronen, afhankelijk van hun toegevoegde waarde’, aldus Kolk. Als die toegevoegde waarde klein is zal een geautomatiseerd patroon overheersen, maar als ze groter wordt neemt het bewustzijn toe. In die zin is het afremmen door duizenden automobilisten die in een file staan omdat de bestuurder voor hen vaart mindert, een vorm van bewustzijn dat men best op de rempedaal duwt om op die manier een aanrijding te vermijden. Aandacht maakt dat we wel degelijk in staat zijn tot vrijwillig gedrag.

Natuurlijk zijn er handelingen die we quasi blindelings kunnen uitvoeren omdat we uit een leerproces geleerd hebben dat we daarbij geen fouten maken. Maar zodra zich iets ongewoon voordoet, schakelen we over naar ons bewustzijn en maken we keuzes. In die zin kan een aanrijding na een totaal onverwachte stop door een voorligger leiden tot een botsing waarna we stellen dat we het niet zagen aankomen en waarvoor we ons niet echt verantwoordelijk voelen. Maar in heel wat meer gevallen stoppen we wel als een voorligger op de rem staat en schakelen we in de modus ‘bewustzijn’. Deze voorbeelden die ik hier aanhaal staan niet in het boek, maar leid ik af uit de gedachtegang van Kolk waarin ‘aandacht’ een grote rol speelt. Ik denk dat hij gelijk heeft, en dan hebben we het nog maar alleen gehad over de gevallen van een bijzonder kort beslissingsmoment. Want bij langere beslissingsmomenten lijkt de rol van de vrije wil me nog veel groter en dwingender. Neem de aankoop van een huis door een jong gezin. Dat is een beslissing die verregaande gevolgen heeft en doorgaans lang overwogen wordt. Hier kent de vrije wil weinig of geen onbewuste remmingen.

Maar terug naar de korte termijnbeslissingen. Naast ‘aandacht’ is er ook het element ‘verbeelding’ als middel om te ontsnappen aan automatismen. Verbeelding stelt mensen in staat om over de toekomst na te denken. Mensen hebben, aldus Kolk, ook de neiging om hun onbewuste processen te sturen door ‘innerlijke spraak (een vorm van sociale verbeelding) als een probleem te ingewikkeld wordt’. Hierdoor kunnen we niet alleen ons gedrag aansturen maar ook onbewuste hersenprocessen interpreteren. Dit lijkt contra intuïtief maar dat is niet zo. Ook hier gaat het om het leerproces dat we als mens hebben doorgemaakt en waarbij we afwegingen hebben gemaakt over wat voor onszelf belangrijk en onbelangrijk is. “Je wilde iets leren. Dat leerproces heeft geleid tot automatisch gedrag. Maar in dat automatisch gedrag zijn jouw persoonlijke waarden en belangen nog steeds verdisconteerd. Ofwel: veel van ons gedrag is weliswaar automatisch, maar daarmee nog niet per se onvrij”, aldus Kolk. Onze hersenen volgen dus geen eigen weg, maar staan op een soort ‘automatische piloot’ waarbij ze wel rekening houden met de instructies en beperkingen die op voorhand werden ingebouwd door ons leerproces, onderwijs en opvoeding.

Het menselijk gedrag is derhalve niet vastgelegd bij de geboorte, zoals Swaab ons voorhoudt. Natuurlijk spelen onze genen een belangrijke rol en zijn we voor een deel voorbestemd om te leven zoals we leven, maar onze vrijheid bestaat wel degelijk en kan ons op een hoogte brengen die men zich vooraf niet kon voorstellen. Dat is goed nieuws voor al wie zijn talent wil ontwikkelen, maar nefast voor al wie het begrip verantwoordelijkheid wou buiten kieperen. Natuurlijk kan het zijn dat men weinig of niet toerekeningsvatbaar is voor een bepaalde negatieve handeling omwille van een neurale storing, ziekte of plotse zinsverbijstering, maar vaak gaat het om een daad die ingaat tegen een moreel aanvaard en aangeleerd proces. In die zin kan men verklaren waarom de Einsatzgrüppen die honderdduizenden Joden hebben vermoord, zo schaamteloos handelden. Hun leerproces was compleet anders. Zij gingen ervan uit dat hun moordpartijen juist maatschappelijk gewenst en zelfs noodzakelijk waren voor het voortbestaan van het Duitse ras.

Hiermee wil ik een laatste steunpilaar onder de visie dat de vrije wil niet bestaat, wegslaan. Stel dat de vrije wil niet bestaat. Stel dat al onze handelingen het gevolg zijn van onze onbewuste, automatische of intuïtieve overwegingen. Stel dat we niet echt weten wat we doen. Dan heeft de ethiek geen enkel houvast meer. Dan spreken we niet meer over het ‘juiste handelen’, maar over het ‘onvermijdelijke handelen’. Beide visies zijn moeilijk objectiveerbaar. Maar terwijl we in de eerste visie nog afwegingen kunnen maken over wat slecht, goed en beter is, zullen we in het tweede louter afgaan op onbewuste motieven van mensen waarin geen enkel onderscheid meer bestaat tussen goed en kwaad.

Volgens mij is elke mens in staat tot het goede en tot het kwade. Het feit dat er gevangenen waren in Auschwitz die een deel van hun schamele rantsoen wilden delen met een medemens bewijst het eerste. Het feit dat er priesters waren en zijn die geen enkel schuldbesef hebben over het misbruik van kinderen binnen de kerk, maar dat toeschrijven aan een goddelijke wil, bewijst het tweede. In elk geval bestaat er een onderscheid. En juist dat bewijst dat er een vrije wil bestaat.

Recensie door Dirk Verhofstadt

Herman Kolk, Vrije wil is geen illusie, Bert Bakker, 2012

Links

07-12-2012 om 08:53 geschreven door elcker-ik centrum  

27-11-2012 om 21:08 geschreven door elcker-ik centrum  

Manipulatie.

De usual suspects liggen voor de hand: de media, de overheid, de reclame, de politiek, de populisten en uiteraard, niet te vergeten, de banken. De smeerlappen!! Goed, dat hebben we dan weer gehad. Een rondje klagen en fulmineren.

Mijn vragen liggen dan natuurlijk ook weer voor de hand: En wij¸ manipuleren wij ook in ons privéleven? Doen we dat vaak niet onbewust? Als we het bewust doen, doen we het dan zogenaamd omdat het om bestwil is?

Maar vooral, waarom làten wij ons manipuleren? Ideetjes rond de vrije wil. Of gebeurt dat bij jou niet. Want tenslotte, meestal worden beslissingen allerhande boven, ver boven onze hoofden genomen, maar als er nu één beslissing is waar wij als individu toch een beetje aan kunnen doen is het manipulatie. Zijn we niet stilaan oud genoeg om te weten dat een industrieel dessertje niet ‘NIEUW’ is en je in één klap supergezond zal maken omdat er toch wel XY29C in zit zeker? Die onzin werkt nochtans of dacht je dat die kerels dat zouden blijven doen als het in de praktijk niet bleek te werken? Werkt dat niet bij jou? Zeker weten?

Sterker nog, we doen er zèlf nog een schepje bovenop. Mocht je alle verkiezingsretoriek van de laatste verkiezingen kunnen herbekijken, dan zal je vaststellen dat er niemand gezegd heeft dat hij alle, werkelijk àlle problemen in één klap ten gronde en voor altijd zal oplossen. Toch trappen we weer iedere keer massaal in de retorische vallen.

Hoe dan ook, het lijkt me een uitstekend onderwerp om ons te doen inzien dat iedereen die ook maar een beetje filosofisch probeert te denken maar één slogan moet onthouden: “IS DAT OOK ZO ??? “.

t’Staat in de gazet, autoriteit X heeft gezegd, iedereen wéét toch dat enz… Laten we de Schotse Verlichtingsfilosoof David Hume volgen met wat hij noemde de ‘ systematische twijfel ‘.

De Waarheid gaan we waarschijnlijk niet vinden, maar met graden van waarschijnlijkheid komen we al een heel eind.

Max Schneider

24/11/2012

25-11-2012 om 07:40 geschreven door elcker-ik centrum  

Sinds de Britse psychiater Theodore Dalrymple besloot zijn ervaringen als gevangenisdokter en psychiater in onder andere Oost-Londen op te schrijven, heeft hij veel stof doen opwaaien. In het grimmige Life at the Bottom: The Worldview That Makes the Underclass trok hij van leer tegen de ‘afhankelijke en weke’ Britse onderklasse. Met Our Culture: or what's Left of it: The Mandarins and the masses begon Dalrymple een aanval op de banale cultuur van de moderne samenleving een cultuur die gekarakteriseerd wordt door egoïsme, ongevoeligheid – sentimentaliteit tiert echter welig in de publieke ruimte, stelt Dalrymple in Spoilt Rotten: The Toxic Cult of Sentimentality - gebrek aan verbeeldingskracht en een overmaat aan oppervlakkig uiterlijk vertoon.

Buiten het Verenigd Koninkrijk veel interesse voor zijn ideeën. In oktober presenteerde Dalrymple zijn 'idee voor Nederland' in het Amsterdamse debatcentrum De Balie. In België sympathiseert NV-A-voorman Bart de Wever met Dalrymple's denkbeelden, zoals ook te lezen is in de bundel Vrijheid en oprechtheid, dat naar aanleiding van de prijs die Dalrymple van de denktank Libera! kreeg, verscheen. Dalrymple's werken zijn polemisch, wars van welke politieke correctheid dan ook en bovenal, zo stelt hij zelf, realiteitsgetrouw. De boodschap is gitzwart en geeft weinig perspectief. Toch biedt Dalrymple enigszins houvast. Hij spreekt namelijk één groep in het bijzonder aan: de intellectuelen. Zij moeten hun mentaliteit veranderen en hun rol in de samenleving opnieuw onder de loep nemen. Interview door Daniël Boomsma.

Ziet u uzelf als een optimist of een pessimist?

Theodore Dalrymple: In persoonlijk opzicht een optimist. Ik ben zeer tevreden met mijn eigen leven. Aan de andere kant ben ik een pessimist simpelweg omdat ik Brits ben. In het Verenigd Koninkrijk staan de zaken er slechter voor dan waar dan ook in (West-)Europa. Zij die schrijven kunnen echter nooit complete pessimisten zijn, omdat een schrijver altijd hoopt dat zijn schrijfsels iets teweeg kunnen brengen, tenzij hij alleen schrijft voor geld. Het is wellicht een dwaze hoop. In mijn eigen land zie ik namelijk geen tekenen van verandering. Maar ik geloof niet dat de bestaande situatie onvermijdelijk is geweest. In die zin ben ik ook een optimist: ik geloof dat het anders kan. Daar is echter wel een bepaald bewustzijn bij de meerderheid van de mensen nodig. Je kan niet op elke straathoek een politieman zetten of mensen wettelijk verplichten zich fatsoenlijk te gedragen.

Toen u in 2005 met pensioen ging schreef u een artikel in de Sunday Telegraph waarin u het volgende schreef: ''Retired at last! Retired at last! Thank God almighty, retired at last!'' Heeft er een bepaald breekpunt plaatsgevonden waarna u besloot om te gaan schrijven?

Theodore Dalrymple: Nee, zo'n moment heb ik niet gehad. Ik hield van mijn werk maar ik kon de bemoeienis van de overheid niet aanzien. Ik zag hoe bureaucratische controle, die ook steeds absurder werd, geleidelijk aan toenam. Wat me echter het meest beïnvloedde was het dagelijks contact met patiënten. Het luisteren naar hun verhalen zette me aan het denken over de zaken waar ik over geschreven heb. De diepe malaise waarin de samenleving in het Verenigd Koninkrijk verkeert, maakte ik toen dagelijks mee. In Frankrijk zijn de sociale problemen bijvoorbeeld geografisch bepaald, denk aan de banlieues. Of dat beter is weet ik niet, maar in het Verenigd Koninkrijk is de malaise die ik in onder andere Life at the Bottom en Our Culture: or what's left of it beschrijf, overal. Egoïsme, zelfverheerlijking, het uitgangspunt dat de samenleving een soort supermarkt is waarin je uit kunt kiezen wat je leuk vindt; je kunt er niet aan ontsnappen.

Er is echter een verschil in wat u in bijvoorbeeld 1983 schreef, en de boeken die u nu publiceert.

Theodore Dalrymple: Ik denk dat het zien van zoveel patiënten tijdens mijn werk als psychiater ervoor heeft gezorgd dat mijn visie op de maatschappij langzaam aan veel duisterder is geworden. Zonder die ervaring had ik denk ik niet geschreven wat ik nu schrijf, ook al was er geen breekpunt.

U spreekt vaak van ‘restoration’, herstel. Dat impliceert dat we betere tijden hebben gekend.

Theodore Dalrymple: Mensen zeggen vaak dat ik schrijf over een soort ´gouden eeuw´ die er ooit zou zijn geweest. Een dergelijke periode is er echter nooit geweest. Elke eeuw heeft zijn eigen problemen. Maar als je bijvoorbeeld kijkt naar de criminaliteit in Engeland die de afgelopen decennia enorm is gestegen (één van de hoogste in West-Europa) dan kun je zeker stellen dat het vijftig jaar, of zelfs honderd jaar geleden beter was. In het Verenigd Koninkrijk staat we er het slechtst voor, al komt Nederland dichtbij.

Kunt u een voorbeeld geven van hoe ons dagelijks gedrag is verslechterd?

Theodore Dalrymple: De laatste twintig jaar ligt er in het Verenigd Koninkrijk - ik weet niet hoe dat in andere landen is - veel meer afval op straat. Dat laat zien dat mensen geen respect hebben voor de publieke ruimte en zich niets van andere mensen aantrekken. Hetzelfde geldt voor kauwgom op de stoep. Als je kijkt naar de hoeveelheid dan is de logische conclusie dat honderdduizenden, zo niet miljoenen mensen zich hier schuldig aan maken. Dat is vroeger anders geweest.

Denk u dat dit kwalen zijn die specifiek de moderne samenleving karakteriseren?

Theodore Dalrymple: Als het slechts een gevolg zou zijn van de menselijke natuur dan hadden we de problemen overal gezien. Dat is echter niet zo. Als je mensen toelaat om alcohol te drinken dan is massale dronkenschap niet het onvermijdelijke gevolg.

Identificeert u zich met hedendaagse cultuurcritici of cultuurcritici uit het verleden?

Theodore Dalrymple: Nee, en ik zie mezelf niet als een vertegenwoordiger van een bepaalde academische of filosofische school. Ik houd bijvoorbeeld wel van het werk van Michael Oakeshott (1901-1990), vooral zijnRationalism in Politics, dat onverminderd actueel blijft. Een rechtbank in Keulen stelde afgelopen zomer (juli) dat besnijdenis indruist tegen mensenrechten. Er werd gesteld dat het een verminking van het lichaam van het kind is, en dat dat zwaarder weegt dan de rechten van een grote groep geloven. Dit is precies het probleem waar Oakeshott op wijst: men problematiseert bepaalde onderwerpen door er een matter of first principles, dat wil zeggen een strijd tussen rechten, van te maken. Vervolgens wordt het 'probleem' door middel van een afweging 'opgelost'.

Is het liberalisme in deze de boosdoener?

In veel opzichten ben ik zelf een liberaal. Ik geloof dat iedereen zelf moet kunnen bepalen hoe hij binnen bepaalde grenzen invulling geeft aan zijn leven. Het is denk ik meer een probleem van de moderniteit. We hebben de neiging om onze problemen op een Cartesiaanse wijze op te lossen. We beginnen met het onweerlegbare punt, de aanname waar niemand aan kan twijfelen. Vanaf dat punt proberen we door middel van syllogismen tot een 'oplossing' te komen. Het uiteindelijke motief is dat mensen hun rechten steeds meer willen uitbreiden. Ik moet zeggen: een wereld waarin mensen alleen maar aan hun 'rechten' denken is verschrikkelijk. Daarbij komt dat de meeste rechten in abstracte zin complete nonsens zijn. Naar mijn mening heeft niemand bijvoorbeeld recht op gezondheidszorg. Als iemand dat recht heeft, dan vloeit daaruit voort dat iemand ook een plicht heeft om er voor te zorgen. Dat is absurd. Stel dat iemand op straat ligt. Denk je dat ik diegene help omdat hij een 'recht op gezondheidszorg' heeft? Je biedt iemand hulp aan op basis van menselijke waardigheid! Mensen die in termen van rechten spreken, sluiten alle andere overwegingen uit. Zaken als fatsoen, liefdadigheid en grootmoedigheid komen niet voor in hun verbeelding en vocabulaire.

Zou je niet kunnen stellen dat de staat uit empathie en menselijke waardigheid gezondheidszorg aanbiedt?

Theodore Dalrymple: Ik heb genoeg van de staat in de praktijk gezien, althans in het Verenigd Koninkrijk, om te kunnen zeggen dat het idee van een 'meelevende staat' bespottelijk is.

Het zijn deze abstracte gedachten die u afwijst?

Theodore Dalrymple: Je moet geen fetisj maken van abstract denken, ook al kunnen we er uiteraard niet zonder. Zelfs het idee dat je niet abstract zou moeten denken is uiteraard een abstracte gedachte.

Is ons moreel bewustzijn tanende?

Theodore Dalrymple: Zeker. Mensen hebben wel een moreel bewustzijn maar dat is vaak geperverteerd. Als je mensen vraagt waarom ze zich op een bepaalde manier gedragen dan krijgt je altijd een morele rechtvaardiging als antwoord. Als ik bijvoorbeeld iemand die dronken is om een uitleg vraag waarom hij of zij zich zo gedraagt dan stellen ze dat ze daar recht op hebben. Het probleem is dat ze precies hetzelfde zeggen als ze sober zijn.

Is er een schuldige aan te wijzen voor deze afbrokkeling van de moreel bewustzijn? Theodore Dalrymple: Uiteindelijk is het de schuld van de intellectuelen aan de linkerzijde en de libertarische rechterflank. Links is te politiek correct om de grote problemen te benoemen en te libertair als het gaat om cultuur. Aan de rechterzijde stellen intellectuelen dat je je mag gedragen zoals je wilt zolang je geen schade aan een ander toebrengt. Ik wil niet in een samenleving leven waarin dat het 'eerste principe' is. Het probleem is namelijk dat het concept stoelt op je morele uitgangspunten. Ik heb mensen gesproken die geen problemen hebben met mensen die dronken en wel overgeven op straat. Ze stellen dat er geen meetbare schade is aan anderen om er iets tegen te doen. Dergelijke uitgangspunten voeren rechtstreeks naar de hel.

Zijn de boeken, essays en artikelen van intellectuelen zo invloedrijk? Theodore Dalrymple: Ja, ik geloof dat ideeën een grote invloed hebben om mensen, inclusief de sociale onderklasse. Overigens is het een misvatting, wat betreft die laatste groep, om te zeggen dat er niets omgaat in hun hoofd. Maar intellectuelen hebben er een grote invloed op. In The Guardian schreef Tanya Gold, ongetwijfeld hoog opgeleid, een artikel getiteld Minimum alcohol pricing? Blame those vomitting girls (15 mei, 2012). In haar stuk stelde ze impliciet dat het prima is als vrouwen, en dit zijn haar woorden, ‘get shit-faced drunk’. Ten eerste moet ik niets hebben van de vulgariteit van haar woordkeuze. Daarnaast verwerp ik het idee dat vrouwen toegestaan is om en plein public om op de door haar omschreven wijze dronken worden. Dit soort artikelen zijn niet zonder gevolgen.

Tot slot: zijn er oplossingen voor de niet geringe problemen die u schetst?

Theodore Dalrymple: Ik heb geen blauwdruk. In mijn eigen dorp op het platteland in Engeland zou ik voorstellen om de kroeg om 11 uur te sluiten. Over het algemeen is het echter geen praktisch vraagstuk maar een kwestie van mentaliteit en cultuur. Degene aan de top van de maatschappelijke ladder moeten hun mentaliteit veranderen, omdat ze zoveel invloed uitoefenen op de samenleving. Dat is de grote uitdaging.

Interview door Daniël Boomsma

24-11-2012 om 08:44 geschreven door elcker-ik centrum