|
Opnieuw een uitstekend verslag van onze cafégenoot Swa. Je hoeft het daar niet mee eens te zijn. Aarzel niet te reageren door onderaan rechts te klikken .
VERSLAG VAN DE DIALOOG OP 23-10-2012
Onderwerp:
verantwoordelijkheid
Voorzet Max: Om dit
ruime thema toch enigszins te beperken lijkt het mij
aangewezen geen
gebruik te maken van de terminologie van de overheid
zoals: bestraffen;
beschermen; preventief en dergelijke, waardoor we het risico
lopen in een vorm van
betutteling te belanden die niet direct met de
persoonlijke
verantwoordelijkheid te maken heeft.
Laat ons dus nadenken
over de verantwoordelijkheid van het individu in onze
cultuur, t.o.v. uzelf
en de anderen en dit vanuit verschillende invalshoeken.
Reacties vanuit de
groep :
-Voor sommige mensen
wordt de verantwoordelijkheid als een LAST beschouwd
maar het is een taak een PLICHT,zonder dat
heeft het leven geen zin.
-Het is gedeeltelijk genetisch bepaald, de
rest kan via de ouders de opvoeding en
de school
-De mens heeft de capaciteit tot
verantwoordelijkheid, wij kunnen dat doorgeven
een dier NIET.
Persoonlijke
belevenissen vanuit de groep worden besproken .
via deze reflecties
krijgt men een inzicht van bepaalde data (basisgegevens)die
een belangrijke rol
spelen bij het bespreken van verantwoordelijkheid,.
De lijst van data die
aldus kan opgemaakt worden verwijst onder meer naar:
Persoonlijkheid
Opvoeding
Gemeenschap
Empathie
Kleine
gebeurtenissen
Angst
Verkeerde inschatting
Verdere bespreking
wijst op de noodzaak zichzelf in vraag te stellen en dat bij een
beoordeling in
bepaalde gevallen , enige mildheid is aangewezen.
Vanuit dat schema
komen volgende overwegingen uit de groep :
- zelfkennis: uzelf leren kennen is
belangrijk bij de overweging van verantwoordelijkheid
- Zonder empathie geen verantwoordelijkheid
- Opvoeding speelt een belangrijke rol.
- Onverantwoordelijkheid kan een gevolg zijn
van onwetendheid, dat wijst
op de
noodzaak van leerprocessen die variabel zijn naargelang de beleefde
situaties,eventueel kleine gebeurtenissen.
- Bij de keuze van handelen : Ken uw
verantwoordelijkheid, maar vergeet niet
de situatie rationeel in te schatten.
- In geval van angst: Het gevaar van
overreactie verplicht u tot nadenken,oordeel
niet te vlug, let op de grenzen van
verantwoordelijkheid.
Max besluit : vanuit
die basis data komen we uiteraard bij onderwerpen als moraal
en ethiek.
NABESCHOUWINGEN :
Tijdens de vorige
dialoog merkte iemand op :We moeten onze eigen verantwoordelijkheid opnemen in
bepaalde gevallen Uit het voorgaande blijkt dat het niet zo eenvoudig is
maar toch sluit die
opmerking aan bij een reeks overwegingen van Kierkegaard
Deens filosoof
(1813-1855) zo ondermeer:
Subjectieve existentie(het persoonlijk bestaan)is belangrijker dan elke abstracte theorie,
belangrijker omdat men leert daadwerkelijk te
bestaan als mens tegenover zijn medemens
(en voor de gelovige) als mens tegenover God
Van een echt
individu spreekt Kierkegaard Wanneer een
mens bewust kiest om zijn
leven vorm en inhoud te geven,zich niet
verschuilt achter regels,omdat het nu eenmaal
zo hoort, maar zich verantwoordelijk gaat voelen voor zijn daden
(www.sorenkierkegaard.nl)
In verband met de
opmerking: een dier heeft niet de capaciteit tot verantwoordelijkheid
De laatste jaren is
niet iedereen daar nog zo sterk van overtuigd :
Filosoof Mark Rowlands
univ.Miami vermeldt in een essay :
Van
Darwin tot Frans de Waal (Nederlands primatoloog)een lange traditie van
denkers
en wetenschappers die claimen dat dieren rudimenten van moraliteit
bezitten, ook al zijn het geen morele wezens
in de zin als wij
Binnenkort verschijnt zijn boek:Can animals
be moral.
(Filosofie magazine, Di. 25 Oct. 2012)
In verband met de
gebruikte term betuttelen :
- Soms staan we toch ietwat verbaasd over de
uitlatingen van bepaalde filosofen :
Zo stelt Jan Verplaetse in zijn boek :Zonder
vrije wil, een essay over
verantwoordelijkheid : Er zijn hoe langer hoe meer
voorstanders van VERBODEN
en
CAMERATOEZICHT; de steden staan er vol van. Ergens beseft de overheid
dat de
vrije wil een illusie is en bijgevolg, de verantwoordelijkheid:
een
filosofische droom (Filosofisch magazine 25 Oct. 2012
Dergelijke redenering
heb ik niet opgemerkt tijdens onze dialoog.
Tot slot een vraagje
uit nieuwsgierigheid :Het boek van Dostojevski
over de
moordenaar Raskolnikov,heeft
in de loop der jaren van titel gewisseld :ofwel
schuld en boete
ofwel misdaad en straf.Na onze dialoog, wat lijkt voor u de meest
gepaste benaming en
waarom? U hoeft u daar eventueel niet over uit te spreken,maar
denk er eens over na,
het is vanzelfsprekend geen test.
Swa
Schoeters
|
