Ik heb juist dit bericht gekregen:
Hoi Marc en Deidre, gisteren hebben ze bij mij een dode geringde kerkuil
binnengebracht.L122994 (ringnummer) was op 23/08/2007 bij jullie geringd (nest
met 5 jongen). Hij is dood terug gevonden in een schuur in de Maria Coolstraat
niet zover van waar jullie wonen. Met de sneeuw zal hij verleden week niet
genoeg muizen kunnen vangen hebben en daardoor (uitputting) gestorven
zijn. Vriendelijke groeten,
22-01-2010 om 07:23
geschreven door Dee
21-01-2010
Seksuele gezondheid
De thema van seksuele gezondheid is erg oud en omvat veel deelgebieden, het is gevaarlijk om het slechts over één aspect te hebben, want dat vertroebelt het totaalbeeld. Desondanks wil ik het hebben over SOA's of seksueel overdraagbare aandoeningen. Dit zijn ziektes: bacteriën, virussen, schimmels en andere organismen, die erin slagen om de menselijke promiscuïteit uit te buiten om zich voort te planten. Tegenwoordig noemt men vaak de "ABC methode" om besmetting te voorkomen, de A (van abstinentie) wordt afgedaan als ondoenbaar en de B van "Be faithful" is ook al problematisch. Wat overblijft is ofwel de C (van condooms), ofwel een zorgeloos leven zonder moraal (maar met SOA's).
Dat veel mensen zich in de monogamie niet kunnen terugvinden is simpelweg omdat we als populatie niet genetisch monogaam zijn. Als monogamie zoveel voordelen zou bieden, zou dat in het verleden allang genetisch geselecteerd zijn, toch? Niet noodzakelijk, omdat we samen verstandiger zijn dan onze genen. Dit wil zeggen dat verschillende culturele gebruiken overgeleverd worden die ons beschermen tegen onze genetische onaangepastheid om SOA's het hoofd te bieden. Besnijdenis is daar een voorbeeld van. Morele monogamie is een andere overlevering dat ons toelaat om de voordelen van monogamie te krijgen, zonder dat we noodzakelijk genetisch volledig eraan aangepast worden. Dat de meeste SOA's niet (meer) dodelijk zijn, is ook een evolutie die de SOA's in stand houdt - SOA's beletten meestal niet dat we voortplanten en een nieuwe generatie afleveren die dezelfde seksuele kenmerken en gedrag kan vertonen. Dit rustig plaatje wordt verstoord bij het verschijnen van een nieuwe ziekte, bv. HIV. De voorloper van deze ziekte (SIV) is relatief onschadelijk in apen en is door een mutatie zo dodelijk geworden voor mensen, over tijd zal deze virulentie waarschijnlijk afnemen, zodat HIV in een verre toekomst (millennia volgens Levin) zonder probleem alle mensen kan infecteren, zoals SIV dat nu doet bij apen. Een wiskundig model van overdracht : http://www.cdc.gov/ncidod/eid/vol7no3_supp/levin.htm
In een vorig nummer van EOS werd de sciblog van Mark Nelissen gepubliceerd: Waarom jonge hoertjes? Hierin werd een evolutionaire reden gespeurd om dit fenomeen te verklaren. Zijn verklaring was: mannen die jonge meisjes verkiezen als partner zijn geselecteerd omdat die over een langere tijd kinderen kunnen krijgen, er zijn dus meer kinderen te verwekken bij jonge vrouwen. Ik ga slechts deels akkoord met deze redenering. Het is waar dat vrouwen vruchtbaarder zijn voor hun 25ste, maar kinderen baren voor 18 is lichamelijk zwaar. Als de man steeds een jonge vrouw wilt als partner, dan gaat hij ook niet met deze vrouw over een langere tijd kinderen verwekken, want na een paar kinderen is deze dame al te oud om aantrekkelijk te zijn.
Mark Nelissen besluit:
"In
de zoektocht naar een methode om het kindermisbruik een halt toe te
roepen, zou een goede voorlichting in verband met onze seksuele
biologische wortels enig licht kunnen werpen op ons doen en laten. Het
zou duidelijk kunnen maken dat jonge meisjes uitzoeken voor seks wél om
voortplanting draait en dat wanneer men echt enkel plezier wil, men
beter de ervaring, de oudere dames zou verkiezen. Laat de jonge meisjes
met rust. Een denkwijze die overigens ook voor huwelijken geldt: een
vijftiger zou bij zijn tweede of derde huwelijk moeten beseffen dat
voortplanting van geen tel meer is en dat een partner van dezelfde
leeftijd wellicht een meer harmonische relatie kan bieden. Voorlichting
en onderwijs in evolutionair denken zou hier misschien veel kunnen
bijdragen tot een meer verstandelijk gedrag, waarbij we minder slaaf
zouden zijn van onze genen. Maar ik weet ook wel dat dit bijzonder
moeilijk te realiseren zal zijn. Laat me maar dromen!"
Hij staaft zijn evolutionair gegeven enkel door de wetenschap dat chimpansees oudere partners verkiezen: omdat zij meer ervaring hebben met de voortplanting en omdat zij geen menopauze kennen is de vruchtbaarheid van oudere exemplaren geslaagder. Volgt het dan noodzakelijk dat mensen, die wel een menopauze kennen, op zoek zullen gaan naar jongere partners? Uiteraard jonger dan de menopauze, maar we hebben het hier over het verkiezen van 15 jarigen, dus volledig onervaren en nog 30 jaar te gaan voor de menopauze! Ik denk dat mannen liever een jonge vrouw als partner kiezen omdat de kans dat ze een of meerdere SOA's hebben opgelopen aanzienlijk kleiner is dan bij een ouder exemplaar, zeker als dat ouder exemplaar al ervaring heeft met het moederschap. Dat mensen zo lang leven dat ze een menopauze hebben is eerder een gevolg daarvan - omdat de jonge moeders nog onervaren zijn is het nodig dat generatie van de grootmoeders inspringt bij de verzorging van de kinderen.
Wat in zijn besluit wel overeenkomt met mijn verhaal is dat voorlichting en onderwijs (culturele overdracht) een bijdrage kan leveren aan het negeren van de genen. Dat is misschien wel moeilijk, mar het gebeurt al eeuwen door religies.
De betekenis van maagdelijkheid in ons huidig taalgebruik is geworden tot "een persoon die geen geslachtsgemeenschap heeft gehad". Dit houdt enerzijds een verenging in van het historisch begrip, en anderzijds een verbreding. Een maagd kon tot voor kort nooit een jongen betekenen. Verder is de betekenis van maagd eerder dat van jong meisje (meisje of meid is een vorm van maagd), dus van een meisje die geschikt is voor het huwelijk. In mijn betoog dus eentje zonder SOA, maar bij Nelissen zou die geschiktheid enkel gaan over de mogelijkheid om meer kinderen op de wereld te zetten.
Ik vermoed dat ik meer gelijk heb dan Nelissen, want ook culturele gebruiken staven de "zonder smet" betekenis van de maagd, of jong meisje. Bij de islam worden (zeer) jonge meisjes uitgehuwelijkt, maar dat wilt niet zeggen dat ze daadwerkelijk ook zo jong seksueel actief zijn met hun echtgenoot, het is gewoon een overeenkomst door de familie van de bruid en de bruidegom, hij is zeker dat ze onbesmet is, en de familie moet over haar eer niet meer waken: een hele opluchting voor hen. In zuidelijk Afrika worden jonge vrouwen, zelfs erg jonge meisjes door AIDS-besmette mannen verkracht om van hun besmetting af te komen http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6076758.stm. Maagd is voor hen synoniem met zuivering. De theologie van de Heilige Maagd is er omwille van de smetloosheid om de moeder Gods te kunnen zijn - gaandeweg werd deze benaming niet meer in deze smetloze zin verstaan, maar in een louter mechanistische zin (maagdelijkheid is causaal verbonden aan geen seksuele gemeenschap hebben), en moest de recente benaming Onbevlekte ontvangenis in het leven worden geroepen, om de aandacht af te leiden van de seksuele activiteit en meer naar een intrinsieke eigenschap (eentje van bij de conceptie van Maria). En natuurlijk zijn het maagden die in het paradijs tot beschikking van de moslimman staan, er kunnen immers geen SOA's bestaan in het paradijs.
Ik heb nog een laatste interessant gegeven over de "Be faithful" kant van de zaak. Ik vermoed dat het leven in Afrika veel minder energie vergt dan het leven boven de kreeftskeerkring, waar men enkele maanden toch in het donkere en onvruchtbare winter wordt gezet. Om deze periode door te komen is het zaak om niet te veel energie te verspillen, en een mindere gezondheid kan je duur komen te staan. Daarom is de culturele monogamie een noordelijke overlevingsstrategie, en is dit veel minder het geval geweest in Afrika. Met de komst van de HIV epidemie worden de Afrikanen juist daardoor de grootste slachtoffers, en gaat een culturele omwenteling moeten gebeuren, met meer nadruk op de B, om besmettingen terug te dringen, zoals aangegeven in het onderzoek van Helen Epstein.
Over de A en de C, een andere keer.
21-01-2010 om 20:01
geschreven door Dee
Verkeersveiligheid
Mijn
kinderen zijn nu 17 - 14 - 10 - 6 - 3 en 3. Ze rijden allen met de
fiets naar school. Hun kennis laten maken met het verkeer is iets wat ik als
ouder belangrijk vind. Maar er is een prijs die betaald wordt.
Het spook van de natuurlijk selectie waart over ons allen. Ik ben verplicht om na
te denken wat preventie kan betekenen, wetende dat
mijn schoonvader in 1969 is aangereden door een auto toen hij met de
fiets van het werk reed, uren gewond op straat is blijven liggen, met
serieuze hoofdverwondingen maanden in coma heeft gelegen, volledig
invalide is verklaard en een lange maar beperkte revalidatie heeft
gekend, getekend door hevige epilepsieaanvallen. Daarenboven had hij al een broer
verloren aan een gelijkaardig fiets-auto ongeval in de jaren '50.
Dit zijn de meest nabije en frappante verkeersfeiten uit de
familiegeschiedenis, maar hier in deze straat is een fietsende
buurvrouw aangereden door een auto met een heupfractuur als gevolg,
mijn schoonmoeder is enkele jaren geleden aangereden door een auto toen
ze fietste. In de buurt zijn nog meer fiets-auto ongevallen gebeurd de laatste jaren. Ikzelf ben al 3 keer rakelings in contact gekomen met auto's die van de oprit achteruitrijden op straat, ze kijken naar een afstand in de verte, om aankomende auto's te zien aankomen, maar de dichtbije fietser ontsnapt aan hun aandacht. Over een paar weken fietste ik naar school met de tweeling achterop, toen een auto plots naar rechts afdraaide over de fietspad om te parkeren, zonder mij gezien te hebben. De remmanoeuvre alleen al is gevaarlijk met 2 kleuters achterop. Deze anekdotes dienen in de eerste plaats om mijn bekommernis uit te drukken dat preventie nodig is. Tekortkomingen in het verkeer met verlies als gevolg kan een paar generaties meegaan, maar op termijn moet men ingrijpen en nadenken over hoe dit te voorkomen. Tot 12 jaar is het mogelijk om kinderen naar school te laten vertrekken met een fluovestje en een fietshelm. Het fluovestje is er om de zichtbaarheid van de fietser te bevorderen, ter preventie van een ongeluk. De fietshelm moet bij een valpartij of aanrijding het hoofd beschermen. Kleine kinderen nemen aan dat hun ouders gelijk hebben en de herhaalde sensibiliseringscampagnes van de provincie, de gemeente en de school hebben een aanradend effect. Zelf draag ik altijd een fluovest, maar slechts sporadisch een helm. Bij de overgang naar de middelbare school wekt het dragen van een fluovest of helm een grote weerstand op bij de kinderen. Ik veronderstel bij alle kinderen, vanwege de peer pressure. Het aanbieden van een monetaire verzekeringspremie (omkoperij) helpt niet. Ook de gruwel van een verkeersongeval wordt vaak gebruikt als shocktherapie om gedrag te veranderen, toch voor jonge bestuurders in Amerika. Maar deze kans wordt altijd geminimaliseerd: het zal mij niet overkomen is de perceptie. Tegen deze perceptie in roeien is niet gemakkelijk. Stellen dat het onlogisch is, doet niemands geloof eraan twijfelen. Ook de lottospeler zal meer nodig hebben om in te zien dat hij niet de grote pot gaat winnen, want die kans bestaat echt voor hem. Waarom overschatten mensen hun positieve kansen en onderschatten ze de negatieve? Als dit consequent verkeerd wordt ingeschat, dan zal dat slecht aflopen. Toch stuur ik elke morgen al mijn kinderen de fiets op, en neem ik niet de auto naar school. De school is 1,5 km ver. Het is niet omdat ik te gierig ben dat ik niet naar school wil rijden - de kostprijs is een peulschil. Ik ben ervan overtuigd dat de schoolpoort niet de plaats is voor auto's. Het maakt de omgeving juist gevaarlijker voor iedereen. De kinderen zelf zien dat zo niet, ze worden geïndoctrineerd dat auto's slecht zijn voor het milieu, en ze vinden dat de belangrijkste reden om de fiets te nemen. Wat als er een het slachtoffer wordt van een ongeval, zoals hun grootoom op tienjarige leeftijd? Dan gaan waarschijnlijk hun ogen open omtrent de ware problematiek van auto's, maar ik vermoed ook dat ze het mij erg kwalijk ga nemen dat ik hen zo opoffer aan het wegverkeer. Toch vind ik het de duurzaamste weg.
Een facebookvriendin heeft een link gepost naar recente condoomuitspraken van monseigneur Léonard. http://knack.rnews.be/kanaal/mensen/leonard---condoom-kan-nuttig-zijn-/site72-section9-article45247.html Hierin trekt Léonard een analogie tussen de preventie van besmetting met SOA met de preventie van verwondingen bij verkeersongevallen. Ik heb recent in een vraag over het condoombeleid van Heist-op-den-Berg een gelijkaardige analogie gemaakt.
Daarom wil ik even mijn standpunt verder toelichten. Mijn denktrant is begonnen met een krantenartikel over het MEGA project, dat ik kende van de oudste twee op de lagere school. Dat zou een Vlaamse vertaling zijn van het Amerikaanse DARE project, bekend in het kader van falende drugspreventie: Drugspreventie kan schaden Nadien las ik in het gemeentekrantje van de opening van een CONDOSHOP in de jeugddienst van Heist-op-den-Berg, zogezegd ter preventie van SOA's. En ik dacht: wat als zo'n initiatief eigenlijk de condoom-variant is van het MEGA-project? En jonge mensen ertoe aanzet om te beginnen experimenteren met seks in plaats van hun weerbaarheid te verhogen (zoals het preventieprogramma Unplugged van De Sleutel). Eenmaal hooked (aan drugs of seks) komt respectievelijk de bekende condoom- of propere-naaldmoeheid, waardoor van preventie weinig sprake meer kan zijn.
Even terzijde: mijn voornaamste probleem met de website van de condoshop was de assertie: "maar alle SOA-s (seksueel overdraagbare aandoeningen) kunnen vermeden worden door het gebruik van een condoom bij het vrijen" Dit wordt tegengesproken door de genuanceerder SENSOA-site die zegt: A. "Sommige soa kan je ook oplopen zonder seksueel contact: via besmet bloed in spuiten of naalden kan men hiv, hepatitis B of C oplopen; tijdens de zwangerschap of bevalling kan een moeder soa overgedragen op haar kind; sommige soa, zoals hepatitis B of herpes, kunnen zelfs door tongzoenen worden overgedragen; schurft en schaamluizen kunnen worden overgedragen door langdurig huidcontact en zelfs door het slapen in beddengoed van een besmet persoon; gezamenlijk gebruik van handdoeken kan genitale wratten, schaamluizen en schurft doorgeven. " en B: "Gebruik van een condoom biedt een behoorlijke bescherming tegen de meeste soa. Maar indien het condoom het symptoom (zweer, blaasje, wrat) niet voldoende afschermt, kan een besmetting alsnog worden overgedragen." Sindsdien ben ik ook te weten gekomen dat BUPA (een Engelse onafhankelijke medische dienstenverstrekker) deze condoshopstelling in 2004 voorstelde als derde grootste mythe over de seksuele gezondheid: http://www.medicalnewstoday.com/articles/9173.php
Ik heb over deze condoshop op 11 december 2009 gemaild met mijn gemeenteraadslid, en om mijn punt te maken heb ik de volgende airbag analogie vermeld:
"Als we het verder over mentaliteit hebben: Vergelijken we het met het voorkomen van letsels van auto-ongevallen door de airbag - niemand twijfelt eraan dat de airbag vele letsels zal voorkomen bij een auto-ongeval, maar kijkt een passagier het voertuig na waar hij zich in bevindt om dit te controleren? Zal je in een auto geen plaats willen nemen als daar geen airbags voorhanden zijn? Nee, het voordeel van een transportmiddel te hebben weegt vele malen zwaarder door dan de kans op een ongeval. Jongeren zullen eveneens hun gedrag niet veranderen als ze geen condoom voorhanden hebben, de kans dat ze eerst langs de jeugddienst zullen gaan op zo'n moment is redelijk onwaarschijnlijk."
In mijn facebookcommentaar op de link van Knack zei ik: "Zelf vergelijk ik de condoom met een airbag, de meeste mensen
controleren ook niet of het voertuig waarin ze gaan plaats nemen een
airbag heeft. Het is toch de rit die primeert, en niet de kans op
averij?"
vriendin antwoordt: "de rit primeert jaja, maar tegelijk kan je toch de kans op averij zo
klein mogelijk houden... en als ik een nieuwe auto koop is 't er toch
ene met airbags hoor! :)"
en ik: "Als je de gezegende leeftijd van 40 bereikt hebt, dan is probabiliteit
inschatten gemakkelijk. Maar jongeren kopen nog geen wagen, ze liften
nogal eens."
en vriendin: "vandaar: helm opzetten...zoals ook diegenen "zonder zelfbeheersing"" Ik had kunnen vragen hoe degenen zonder zelfbeheersing wel aan de zelfbeheersing geraken om preventie in hun hoofd te halen, maar ik wou de facebookthread, en alle facebookvrienden niet overbelasten met mijn verdere overpeinzingen op dit punt, vandaar dit bericht.
