12-03-2010 om 00:00 geschreven door Bernard Schiltz  

Hier volgen uittreksels uit drie verschillende versies van het Tahi­tiaanse scheppingsverhaal.

1) Ta’aroa wordt het heelal

Hij bestond, Ta’aroa was zijn naam. In de onmetelijkheid [van ruimte] Was er geen aarde, was er geen hemel. Er was geen zee, er was geen mens. Boven roept Ta’aroa. Omdat hij alleen bestond, werd hij het heelal. Ta’aroa is de oorsprong, de rotsen. Ta’aroa is het zand, Daarom heet hij zo. Ta’aroa is het licht; Ta’ aroa is binnen; Ta’aroa is de kiem. Ta’aroa is beneden; Ta’ aroa is stevig; Ta’aroa is wijs. Hij schiep het land Hawaï, Hawaï, het grote en heilige, Als schelplichaam voor Ta’ aroa.

2) Maar wie is Ta’aroa’s schelp?

Zoals Ta’aroa korsten had, dat wil zeggen, schelpen, zo heeft alles een schelp. De hemel is een schelp, dat wil zeggen, oneindige ruimte waarin de goden de zon, de maan, de Sporaden en de constellaties van de goden plaatsten. De aarde is een schelp voor de stenen, het water en planten die eraan ontspruiten. De vrouw is een schelp voor de man, want door haar komt hij in de wereld; en de vrouw is een schelp voor de vrouw, want zij wordt uit een vrouw geboren. Men kan de schelpen van alle dingen die deze wereld voortbrengt niet tellen.

3) Hina de bemiddelares, verzachter van vele dingen

Na de schepping bestond gedurende lange tijd overal vrede en harmonie. Maar op een gegeven moment ontstond er ontevreden­heid en kwam er oorlog tussen de goden op hun verschillende gebieden, en tussen de mensen, dus spraken Ta’aroa en Tu [man­nelijke godheden] vloeken uit om hen te straffen. Ze vervloekten de sterren, waardoor ze gingen flikkeren; en ze vervloekten de maan, waardoor ze ging afnemen en wassen. Maar Hina [de Eerste Vrouw], de verzachter van vele dingen, redde hun leven en sindsdien is de menigte sterren altijd helder, maar blijven ze fonkelen; en de maan keert altijd terug nadat ze is verdwenen. Ze vervloekten de zee, waardoor eb ontstond; maar Hina beschermde de zee, waardoor vloed ontstond; en dus wisselen deze getijden elkaar sindsdien af. Ze vervloekten de rivieren, waardoor het water werd afgeschrikt en onder de grond terechtkwam; maar Hina haalde het verlegen water weer boven, waardoor bronnen ontstonden, en zodoende blijven ze bestaan .

... Volgens de Tahitianen was de man, en niet de vrouw, er de oor­zaak van dat mensen het eeuwige leven kwijtraakten ....

10-03-2010 om 00:00 geschreven door Bernard Schiltz  

Hier probeert de Schepper, Qat, duisternis te scheppen als een onderbreking van permanent licht.

Als de Melanesische mensen op de Banks-eilanden de schaduw van een wolk snel over de oppervlakte van de zee zien glijden, zeggen ze: ‘Daar vliegt Qat.’ Qat schiep mensen en varkens en voedsel, zeggen ze, en als een varken een huis binnenholt, jagen ze het naar buiten met de woorden: ‘Qat zegt dat je buiten moet blijven.’ Qat was geboren op Vanna Lava, het middelpunt van de wereld, en het is niet bekend wat daarvoor is gebeurd. Qat werd geboren uit een barst in een steen. Zijn moeder was een grote steen die in tweeën spleet en Qat kwam te voorschijn en gaf zichzelf een naam. Hij had geen vader; maar hij had elf broers .... Qat begon meteen dingen te maken; mensen en varkens en planten en stenen - of wat hij maar bedacht. ... Maar hij wist niet hoe hij duisternis moest maken. Het was voort­durend licht in de wereld, zonder schemering of duisternis of rust. De elf broers vonden de wereld niet prettig zo. ‘Kijk eens, Qat! Het is te licht,’ zeiden ze, of: ‘Er is de hele tijd alleen maar licht, Qat!’ of: ‘Qat, kun jij daar niets aan doen?’

Qat ging op onderzoek uit en op een dag hoorde hij dat er in Vava op de Torres-eilanden iets bestond wat nacht heette .... Daar kocht hij (in ruil voor een varken) een stuk nacht van Qong, Nacht, die daar woonde .... In ieder geval keerde Qat naar Vanna Lava terug met nacht bij zich en ook allerlei vogels en pluimvee die lawaai konden maken als de dag aanbrak. Qat liet zijn broers zien hoe ze bedden van cocabladeren konden maken en op de grond konden uitspreiden en hoe ze konden gaan liggen om te rusten. De broers keken naar buiten en zagen de zon naar het westen bewegen. ‘Hij gaat weg,’ riepen ze tegen Qat. ‘Komt hij wel terug?’ ‘Wat nu gebeurt, heet nacht,’ vertelde Qat. Toen liet hij de nacht los. ‘Wat verspreidt zich en bedekt de hemel? ‘riepen de broers. ‘Dat is nacht,’ zei Qat. ‘Ga liggen en houd je rustig.’ De broers gingen liggen en in het donker voelden ze zich vreemd en dromerig; hun ogen voelden zwaar aan en gingen dicht. ‘Gaan we dood?’ zeiden de broers. ‘Dit is slaap,’ zei Qat. Alleen de vogels wisten hoe lang de nacht zou duren; dus toen de nacht zo lang had geduurd als de nacht zou duren, kraaide de haan en de vogels begonnen te roepen en te antwoorden. Toen nam Qat een stuk rood obsidiaan (vulkaanglas) als mes en sneed een gat in de nacht. Het eerste licht dat erdoor viel, was rood en al gauw scheen al het licht weer dat door de nacht was bedekt. De broers openden hun ogen en begonnen aan het werk van die dag. Dat is het ritme waarop de mensheid nu leeft: dag - slaap - dag.

09-03-2010 om 00:00 geschreven door Bernard Schiltz  

Dit sterk ingekorte verhaal vertelt de oorsprong van het inheemse Wulamba-volk door de kosmische seksualiteit van de Djanggawul, een broer en zijn twee zusters, bewoners van het spirituele conti­nent dat bekend is als de Droomtijd. ‘De grote en vlotte vrucht­baarheid van de Djanggawul wordt jaarlijks door het hele volk gevierd: vrouwen en kinderen van de stam kronkelen onder de mat om ongeboren baby s te imiteren, terwijl de mannen ronddansen en erin porren met hun rangga-stokken; tenslotte komen de vrou­wen en kinderen te voorschijn, zoals hun voorouders deden vanuit de schoot van de Djanggawul-zusters.’ Zo keren de Wulamba terug naar de heilige voorouderlijke wereld en maken ze zich het heilige eigen.

In het begin waren er land en lucht, dieren en vogels, pluimvee en bomen. Er was ook zee en in het water waren vissen en an­dere schepselen; en op het land waren wezens van totemachti­ge oorsprong ... maar de mens was er niet bij. Ver op zee ... was een eiland dat bekend was als Bralgu, het land van Eeuwige Wezens .... Hier ... leefden de Djanggawul. ... Er waren er drie: Djanggawul zelf, zijn oudere Zuster ... en zijn jongere Zuster. Alle drie waren bijna altijd bekend als Djangga­wuI. Djanggawul zelf had een verlengde penis en de Twee Zusters hadden allebei een lange clitoris; die waren zo lang dat ze over de grond sleepten als ze liepen .... Toen ze op Bralgu op die manier rondliepen, maakten ze groeven in de grond door het gesleep. En als de Djanggawul Broer ge­meenschap met zijn Zusters had, duwde hij hun clitoris opzij en ging op de gewone manier bij hen naar binnen .... Ze leefden een tijdje op Bralgu, brachten er mensen voort en lieten hun ‘Dromen’ achter in de vorm van totems, heilige emblemen en beschilderde lichamen. Ze voerden ook rituelen en ceremoniën in. De penis van de Broer en de clitorissen van de Zusters waren heilige emblemen, als rangga-stokken . . .. Toen peddelden ze de zee op en lieten het eiland Bralgu ver achter zich .... Na een lange reis bereikten de Djanggawul Nganmaruwi. ... Terwijl ze daar woonden, zei de Broer tegen zijn zuster: ‘Ik wil met jou copuleren, Zus.’ Maar de oudere Zuster was verlegen. ‘Waarom?’ vroeg ze hem. ‘Ik wil hier een paar mensen neerzetten,’ antwoordde de Broer. Dus tilde hij haar clitoris op en schoof zijn lange penis naar bin­nen. Hij deed hetzelfde met de jongere. Na enige tijd werd de oudere Zuster zwanger en haar broer zei tegen haar: ‘Zus, mag ik jou eens zien?’ ... ‘Dat is goed,’ antwoordde ze. Ze deed haar benen een eindje uit elkaar en legde haar clitoris op haar linkerbeen. De broer ging voor zijn Zuster zitten en stopte zijn wijsvinger in haar vagina, tot het eerste gewricht. Toen trok hij hem weer terug en tegelijkertijd kwam er een jongetje te voorschijn. Ze was zo voorzichtig om haar benen slechts een beetje te openen; als ze ze helemaal had gespreid, zouden meer kinderen uit haar zijn gestroomd, want ze hield veel mensen opgeslagen in haar baarmoeder .... Ze bleef kinderen van beide geslachten ter wereld brengen; toen ze klaar was, deed ze haar benen dicht en de Djanggawul-Broer zei tegen haar: ‘Zuster, die jongetjes zullen we in het gras zetten, zodat ze later, als ze opgroeien, snorharen zullen hebben .... Dat zullen we altijd doen als we mannelijke kinderen weghalen. En deze kleine meis­jes hebben we onder de ngainmara-mat gestopt om ze te verber­gen. Ze moeten namelijk glad en zacht zijn en mogen geen haar op hun lichaam hebben, en meisjes zijn echt heilig .... We zullen dat altijd doen als we vrouwelijke kinderen weghalen.’ Toen verliet de Djanggawul die plaats. De kinderen die ze hadden voortgebracht, groeiden op en trouwden en waren de voorouders van de huidige Aboriginals in die gebieden.

08-03-2010 om 00:00 geschreven door Bernard Schiltz  

Heel lang geleden werd de toverstok, tiki wananga, gebruikt in de rituelen. Die toverstok was uit hout gesneden en had aan de kopzijde een kuif (tiki), onderaan was er een scherpe punt aan. Voor speciale gelegenheden werd de toverstok nog extra versierd met lintjes en rode veren. Ze zegden dat de toverstok dan levend werd! De geest van een van de goden kroop dan in de toverstok. Zo kon de priester de toverstok gebruiken om in contact te komen met de god, die hij op dat moment nodig had.

05-03-2010 om 12:41 geschreven door Bernard Schiltz  

Io woonde binnen een zucht van de oneindigheid toen het universum was gehuld in duisternis en er aan alle kanten niets dan water was. Er was zelfs geen flauw lichtje te bespeuren, geen straaltje van een dageraad, geen helderheid, helemaal geen licht. En Io begon te spreken met de volgende woorden: ... ‘Duisternis, wordt een duisternis die licht bezit.’ En plotseling verscheen er licht. Toen herhaalde Io diezelfde woorden op deze manier: ‘Licht, wordt een licht dat duisternis bezit.’ En opnieuw verscheen er een intense duisternis. Toen sprak Hij een derde keer als volgt:  ‘Laat er één duisternis boven zijn, Laat er één duisternis beneden zijn .... Laat er één licht boven zijn, Laat er één licht beneden zijn .... Een rijk van licht,  Een helder licht.’ En toen heerste er een groot licht. En een rijk van duisternis. Toen waren dag en nacht ontstaan en elk kwam om beurt aan de macht. Zo kregen we de afwisseling van dag en nacht

Toen keek Io naar de wateren die Hem omringden, en sprak een vierde keer met deze woorden: ‘Gij wateren van Tai-kama, wees gescheiden.  De hemel zij gevormd.’ Toen werd de hemel opgehangen. ‘Breng voort Tupua-horo-nuku.’ En opeens lag de bewegende aarde breed uitgestrekt onder de hemel.

Die woorden (van Io) werden in de geest van onze voorouders geprent en door hen werden ze van de ene generatie op de andere overgeleverd. De priester vertelde ons vol vreugde de oude en oorspronkelijke uitspraken, de oude en oorspronkelijke woorden, de oude en oorspronkelijke kosmologische wijsheid (wanan-ga).  De groei kwam uit de leegte. Je kan dat nog zien als het water opkomt bij de vloed. De hemel ontwikkelde zich en ook de aarde gaf een grote verscheidenheid aan leven en dat alles uit het niets en dank zij Io ,

Het is een Maori-gewoonte om Io’s oorspronkelijke schepping na te spelen in hun eigen menselijke scheppingsdaden als een poging om licht te brengen waar eerst duisternis was. Door dat te doen zijn mensen in harmonie met Io. Ze gebruiken de scheppingswoorden van Io om het nieuwe leven te vieren in de moederschoot. De woorden van de schepping van het licht worden ook gebruikt om sombere en melancholieke harten op te vrolijken en om inspiratie te geven voor het componeren van liederen!

04-03-2010 om 12:14 geschreven door Bernard Schiltz  

Maar de 70 kinderen bleven gevangen door de omarming van hun ouders. Ze zagen niets in het donker en konden zich bijna niet bewegen. Elk kind probeerde er tussenuit te komen, maar het lukte hun geen van allen.

Eerst was het aan Rongomatane, de god en de vader van de gekweekte gewassen. Maar het lukte niet om zijn ouders uiteen te halen. Als tweede kwam Haumia Tiktike, de god van het voedsel door de natuur gegeven. De derde waren Tangaroa, de god van de zee en Tumatauena, de god van de oorlog maar geen van beiden slaagden in hun opzet. Tenslotte stond Tane-Mahuta op, sterk als een kauriboom zette hij zijn schouders tegen zijn moeder Papatuanuka en zijn voeten tegen zijn vader Ranginui en hij duwde uit alle macht. Hij duwde zeer lang. Duwen en wringen heel de tijd door. Moeder Aarde en vader Hemel schreeuwden van de pijn en vroegen aan hun kinderen waarom ze die innige omhelzing, waarom ze hun liefde wilden vernietigen! Na een lange tijd had Tane het met gebruik van al zijn macht klaargespeeld Moeder Aarde en vader Hemel van elkaar los te maken. Alle kinderen zagen het licht van de dag binnenstromen in de ruimte tussen Moeder Aarde en Vader Hemel. Er begonnen bomen en planten te groeien. De godenkinderen ontsnapten en begonnen de wereld verder vorm te geven. Tumatauena maakte de zon en de maan en versierde de hemel met sterren. Op het ogenblik dat het licht binnenkwam vertrok Tawhiri Matea, de god van de wind en de storm, die tegen de scheiding was van Moeder aarde en Vader Hemel, naar de lucht richting zijn vader, de Hemel. Van daaruit komen de hevige wind en de storm veroorzaakt door Tawhiri Matea om zijn broers, de andere goden te straffen! Papatuanuku en Ranginui waren ongelukkig en diep bedroefd. Ze misten elkaar zo erg, dat ze niet konden stoppen met wenen. Ze weenden zoveel dat uit de tranen van Ranginui rivieren en zeeën ontstonden. De warme tranen zorgden ook voor de nevel en de dauw op het gras.

Nadat de splitsing van Papatuanuku en Ranginui afgewerkt was en er lucht en aarde was ontbrak nog een element in de schepping. Toen besliste Tane het vrouwelijke te maken. Van een plaats, die Kura-waka noemde nam Tane een beetje klei en boetseerde een vrouw. Dan blies hij leven in de klei en zo was Hine-ahu-one, het uit de aarde gemaakte meisje geboren.

Tane en Hine kregen een mooie dochter, die Hinetitam noemde. Toen Hinetitam opgroeide kreeg ze dochters van Tane. Zo ontwikkelde zich het volk van Maori’s zich verder als mensenkinderen. Maar op een dag vroeg Hinetitam wie haar vader was. Toen ontdekte ze dat Tane tegelijk haar vader was en de vader van haar dochters. Ze vluchtte beschaamd weg naar een plaats die Rarohenga of de onderwereld genoemd werd. Vanaf dat moment werd ze bekend als Hine-nui-te-po, de godin van de nacht.

03-03-2010 om 10:27 geschreven door Bernard Schiltz  

In het begin gaf god Tane aan de mensen drie manden. In die drie manden zat alle kennis! Stil we gaan eens kijken wat er in die korven zit. Kijk zie je het er zitten drie vertellingen in van hoe alles is begonnen en een beetje verder weggestoken zitten er ook toverlessen in! Sommige goden van de Maori’s kan men op aarde zien. Het was de Wanganui-rivier en het waren ook de bergen Ngaruahoe en RuapehuIn.

De meeste dingen hebben mana, een geestelijk kracht. Dit maakt dat de Maori’s erg verbonden waren met alle natuur rondom hen. De mana is in de mens, de aarde, de natuur en ook in dingen door de mensen gemaakt zijn. Als je als leek of  niet ingewijde mana dingen aanraakt is het mogelijk dat de mana eruit wegvloeit. Heilige ceremonie voorwerpen hebben veel mana.

De hagedis, een reptiel is de gezant van god Whiro, die al het kwade in de wereld vertegenwoordigt. De hagedis bracht tegenslag en rampspoed voor de ongelukkige stammen. Als de goden kwaad waren op een mens gaven ze het bevel aan de hagedis in het lichaam van de mens binnen te dringen en alle levensnoodzakelijke organen op te eten.. Een beeld van de hagedis beschermde dan echter de persoon.

Je merkt dat ook hier bij de Maori’s er een grote eenheid is tussen mens en natuur en dat zij er zich ook al van bewust zijn dat er verschillende verhalen zijn over het begin van alles. Verhalen die worstelen met de diepmenselijke mysteries van geboorte en dood, chaos, macht en onmacht, en goed en kwaad. In die verhalen worden de denkende mens in zijn wereld geplaatst.

01-03-2010 om 21:58 geschreven door Bernard Schiltz  

Gisteren hoorden we iets over de Pachamama, moeder aarde en de levenswijsheid van de Indianen van de Andes om met alles in evenwicht te komen. Deze levenswijsheid vond zijn bron in hun verhalen en religie. Naar schatting hebben er sinds de dageraad der mensheid bijna 100.000 religies op onze planeet bestaan. Slechts heel weinige zijn schriftelijke tradities met een grote invloed geweest.. In plaats daarvan waren het de tradities van kleinschalige, ongeletterde gemeenschappen die hun heilige kennis mondeling van de ene generatie op de andere overdroegen.

We noemen deze religies oer­religies omdat ze als eerste bestonden, lang voor de komst van de grote schriftelijke tradities. De meeste zijn lang geleden verdwe­nen. De oerreligies die er nog zijn - in Afrika, Australië, Zuidoost­ Azië, de eilanden in de Stille Oceaan, Siberië, en in de indianen­culturen van Noord- en Zuid-Amerika - leiden een onzeker bestaan aan de rand van de wereldwijde technologische bescha­ving.

Als geheel beschouwd vertegenwoordigen ze echter een belangrijke dimensie van de menselijke religieuze zoektocht. Mondelinge tradities hebben geen geschreven teksten, maar antro­pologen (antropologie = wetenschap van de mens als natuurlijk en historisch wezen) hebben hun mythen en legenden vastgelegd. Aan hun beschrijvingen is een soortgelijke status toe te kennen als aan de geschriften van de historische tradities.

De verhalen uit deze religies leren ons heel wat over de mensen en hun verhouding tot elkaar en tot de aarde. Uit veel verhalen en religies kunnen wij onszelf bevragen. Wij zijn het contact met Pachamama verloren. Wij kennen zelfs de oorsprong niet meer waar ons voedsel vandaan komt. We weten niet meer wat de natuur en de mensen daarvoor hebben opgeofferd! Misschien kunnen wij ook nu iets bijleren! Zijn overvoeding en foute voeding niet de oorzaak van veel welvaartsziekten. Daarbij is een beetje meer respect voor het voedsel niet ongepast als we denken aan hen, die zelfs de meest noodzakelijke voeding moeten missen.

28-02-2010 om 10:03 geschreven door Bernard Schiltz  

Vandaag horen we in de nieuwsuitzending: Een enorme aardbeving met de kracht van 8,8 op de schaal van Richter heeft Chili getroffen. Het gaat om de zwaarste aardbeving sinds 1960. De aardbeving veroorzaakte ook een tsunami die een muur van water tot vier meter hoog deed crashen op de Chileense kust. Voorlopig is er weet van minstens 87 slachtoffers. Ongetwijfeld zullen nog heel wat meer slachtoffers gevallen zijn in dit Zuid-Amerikaanse land. 

De levenswijsheid van de Indianen van de Andes* staat in het teken van het “goede leven” (“el buen vivir” zoals ze in het Spaans zeggen). In hun eigen taal klinkt dat: “sumak kawsai”. Daarmee bedoelen de Indanen het in goede relatie leven met elkaar en met Pachamama (Moeder Aarde). Pachamama is de lucht, het water, de grond, de bergen, de bomen en de rijkdom van de bodem kortom alles wat de natuur uitmaakt. Ze leven in harmonie en weten dat er tegengestelden zijn. Deze tegengestelden worden niet uitgeschakeld maar in evenwicht met elkaar gebracht.

Vandaag is de aardbeving de verwoestende kracht. Voorheen en in de toekomst zijn het de hevige hagel- en regenbuien, die de bodem wegspoelden, die oorzaak waren en zullen zijn van heel wat ellende. Dit laatste is echter te verklaren door de klimaatsverandering veroorzaakt door onze industriële revolutie en onze mateloze consumptie. Laat ons leren de tegengestelden uit te schakelen door ze met elkaar in evenwicht te brengen en dan hebben we onze les geleerd voor vandaag! De tegengestelden in de grote wereld en ook de tegengestelden in onze kleine leefwereld. Evenwicht is het resultaat van een proces!* De Andes is een bergketen, die in zeven Zuid-Amerikaanse landen te vinden is! Kijk maar eens op Wikipedia of in je atlas om er meer van te weten.

28-02-2010 om 09:48 geschreven door Bernard Schiltz