Zolang ik mij kan herinneren kreeg ik zo nu en dan het verwijt te horen dat ik koud, hard en egoïstisch was en geen rekening hield met gevoelens van anderen. Zelfs mijn eigen moeder verweet mij dat soms. Volgens haar had ik toch wel veel van mijn vader, die tussen haakjes ook autistisch blijkt te zijn geweest maar dat werd toentertijd nog niet als dusdanig gediagnosticeerd. Ook nu wordt mij dat verwijt nog regelmatig naar de kop gesmeten.

Ik heb dat nooit begrepen want ik deed juist zo hard mijn best om het anderen naar hun zin te maken, hoe kon men mij dan een egoïst vinden? Ik heb mij hier vaak erg verdrietig over gevoeld want hoe goed ik ook mijn best deed, mensen bleven me vaak egoïstisch vinden.

Tijdens een van de sessies met mijn auti-coach hadden we het hierover en viel het woord ‘egocentrisme’. Voer voor wat verder opzoekwerk over het verschil tussen egoïsme en egocentrisme. Hieronder mijn bevindingen.

Wat is egoïsme (uit het Latijn: ‘ego’ betekent ‘ik’)

·         Alleen maar met jezelf bezig zijn, je eigen belang vooropstellen, voorbijgaan aan de ander. 

·         Een menselijke eigenschap die ook wel ik-zucht of zelfzucht wordt genoemd. 

·         Egoïsme is een manier van het handelen.

·         Bij egoïsme wil de persoon zich niet verplaatsen in de gedachten, gevoelens en  belangstellingen van de ander. Een egoïst wil zichzelf telkens bevoordelen, ook als dat ten koste van anderen gaat en denkt zo min mogelijk aan de belangen en behoeften van  anderen, ook als hij of zij dat wel kan. De egoïst haalt naar zich toe en geeft niet om of aan de ander.

Wat is egocentrisme

·         Redeneren vanuit jezelf, jezelf tot middelpunt maken

·         Een term uit de psychologie die duidt op een verminderd vermogen om zich in een ander of diens standpunten of gevoel te verplaatsen (empathie). Het gevolg is dat de persoon zijn eigen visie en belangen centraal stelt en denkt dat anderen hetzelfde voelen en denken als zij.

·         Een verminderde ‘theory of mind (ToM)’ of verminderd vermogen om een beeld te vormen van het perspectief of gedachtepatroon van een ander vanuit het besef dat de eigen opvattingen, verlangens en emoties kunnen afwijken van die van een ander

·         Egocentrisme is een manier van het waarnemen en denken,

·         Bij egocentrisme kan de persoon zich niet verplaatsen in de gedachten, gevoelens en belangstellingen van de ander. Alles wat gebeurt wordt uitsluitend gezien vanuit het ik, waarbij de eigen belangstellingen en belangen de waarneming beheersen en de communicatie met anderen eenzijdig kleuren

Egocentrisme dient duidelijk niet te worden verward met egoïsme maar ik snap nu dat door gebrek aan kennis over egocentrisme, de mensen mij vaak egoïsme verwijten … beide lijken immers erg veel op elkaar en als je niet weet waar de duidelijke verschillen liggen, dan ben je al snel geneigd om iemand een egoïst te noemen.

Als ik je nu ook nog vertel dat bij mensen met autisme deze ‘theory of mind (ToM)’ vaak minder goed is ontwikkeld, gaat er misschien een lichtje branden. Bij mensen met ASS gaat het dus niet over een gebrek aan wilskracht maar meestal over een onvermogen, in meerdere of mindere mate,om zich te kunnen verplaatsen in een ander. In de ogen van een leek lijkt dit heel sterk op egoïsme, maar er is wel degelijk een wezenlijk verschil tussen iets niet kunnen of iets niet willen…

Ik weet nu ondertussen dat ik niet egoïstisch ben en doe (nog steeds) heel hard mijn best om niet egocentrisch te zijn want het blijft zeer kwetsend als men mij egoïsme verwijt terwijl er sprake is van een een verminderd vermogen om mezelf te kunnen verplaatsen in een ander. Hoe vaker het woord egoïsme genoemd wordt, hoe harder ik juist mijn best ga doen om me in te leven in de ander, maar dat kost bergen energie omdat ik moet analyseren, interpreteren, aanleren en aanpassen. Desondanks deze inspanningen is het eindresultaat toch nog vaak verkeerd en word ik alsnog als egoïst betiteld …

Redeneren en waarnemen vanuit onszelf, dat is dus wat mensen met autisme nu eenmaal sterk(er) doen. Simpelweg omdat ze niet anders kunnen, omdat ze moeite hebben zich in te leven in de belevingswereld van een ander.

Bronnen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Egocentrisme, https://nl.wikipedia.org/wiki/Ego%C3%AFsme, http://www.mijnautisme.info/het-dagelijks-leven/egoisme-egocentrisme/