Tijdens een seminarie dat ik onlangs bijwoonde werd er gesproken over de paradigmashift van het medische genezingsmodel naar herstelproces. Dit intrigeerde me dus ik heb me daar even verder in verdiept ;)
In de psychiatrie spreekt men liever niet meer over een ziekte of aandoening maar eerder over een psychische kwetsbaarheid waarvan je niet geneest maar wel herstelt.
In het medische model ligt de focus op pathologie/symptomen (wat loopt er mis?). Ze is gericht op klinisch herstel door genezing/symptoomreductie (succes is verdwijnen van symptomen).
Klinisch herstel is een resultaat en betekent niet noodzakelijk dat de patiënt meer levenskwaliteit ervaart.
Het nieuwe denken is eerder gericht op persoonlijk herstel waarbij het gaat over de relatie die men aangaat met zijn psychische kwetsbaarheid (verantwoordelijkheid nemen, afstand nemen van de symptomen).
Daar waar klinisch herstel een resultaat is, is persoonlijk herstel eerder een proces en handelt het over de kwaliteit van het leven.
Wat is herstel nu eigenlijk?
Het is geen model, maar een individueel proces dat in (niet rechtlijnige) fasen verloopt
Herstel is genezen ondanks of met de psychische kwetsbaarheid: herstellen is dus niet hetzelfde als genezen
Herstel is accepteren van beperkingen zonder hopeloosheid op te roepen
Herstel is een zoektocht naar eigen waarden en kwaliteiten
Herstel is verantwoordelijkheid ook bij de patiënt leggen: de patiënt wordt actief bij zijn eigen behandeling betrokken binnen een evenwaardige relatie
Mooie definitie: Herstel is een uniek ontwikkelingsproces waarin de patiënt geleidelijk aan probeert de draad weer op te pakken, de regie te hervinden en zijn/haar leven opnieuw inhoud en richting te geven.
Hoe ziet zon herstelproces er nu uit ?
I. CRISIS
Vastzitten in de psychische kwetsbaarheid
Overspoeld zijn door de psychische kwetsbaarheid
II. STABILISATIE
Initiatief nemen voor herstel
Worstelen met de psychische kwetsbaarheid
Verkrijgen van controle en balans
III. VERWERKING/HERORIENTATIE
Verwerken, onderzoeken, keuzes maken, doelen stellen
Leren leven met psychische kwetsbaarheid
IV. RE-INTEGRATIE
Verkrijgen van gewenste situaties
Verbeteren van kwaliteit van leven
Leven voorbij de psychische kwetsbaarheid
Een herstelproces verloopt zelden rechtlijnig. Het is een proces van ups en downs, en soms van twee stappen voorwaarts en drie achteruit. Het niveau van functioneren en de mate van welzijn kunnen sterk fluctueren in de tijd. Indien we herstel relateren aan het functioneren op de diverse levensdomeinen, dan valt op dat iemand op het ene levensdomein, bijvoorbeeld werken, zich in de re-integratiefase kan bevinden, terwijl dezelfde persoon op het domein wonen nog bezig kan zijn is met stabiliseren of heroriënteren. Kortom, een herstelproces is een complex en dynamisch gebeuren.
Zoals jullie kunnen zien, een lange weg te gaan maar we gaan ervoor !
|