free hit counter

Al bij al mag ik niet klagen over mijn persoonlijke situatie. De zaak van mijn vader is op de fles gegaan. Bijna al het geld van mijn familie is in rook opgegaan. Oom Jakob gaat voor een groot bedrijf werken. Mijn vader zal nog eens proberen een zaak op te zetten. Ik heb hem dat sterk afgeraden maar het helpt niet.

Ik heb Maja geschreven dat de hele situatie mij veel pijn doet. Ik ben alleen maar een last voor mijn familie. Het ware beter geweest als ik niet zou leven. Er is maar één ding dat me overeind houdt: dat ik mezelf geen enkel pleziertje gun.

Nu ja, geen pleziertje. Zonder pleziertje kan niemand leven. Ik pik soms een concertje of een theatertje mee en ik ga soms een kopje koffie drinken. Ik houd van het gezelschap van de historicus Alfred Stern en van de familie van Marcel Grossmann, mijn medestudent.

28-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

27-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Ik heb vier klasgenoten: Marcel Grossmann, Louis Kollros, Jakob Ehrat en Mileva Maric. Jawel, een meisje. Schijnt niet dom te zijn. Lijkt een beetje stil. En mankt een beetje. Ze is vier jaar ouder dan ik. Maar ik val op oudere vrouwen. Hihihi. Eigenlijk val ik een beetje op alle vrouwen.

26-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Ik heb de deur van de school achter mij dichtgedaan en tegelijk een fase van mijn leven afgesloten. Dit was maar een tussenstap. Ik weet niet hoe erg ik mijn klasgenoten zal missen. Zal ik ze ooit nog terugzien? Cesar Hofer en Ernst Hunziker en Adolf Lüthy en Guido Müller en Oskar Schmidt en Emil Ott en Karl Wetter en Eduard Haury. En vooral dan Hans Frösch. Dat is een hele fijne gast.

Professor Fritz Mühlberg zal ik ook missen. Hij heeft ons veel dingen zelf leren ontdekken. Alleen jammer dat hij natuurwetenschappen gaf. Gelukkig was professor August Tuchschmidt die natuurkunde gaf ook niet slecht. Natuurkunde, daar wil ik verder in gaan.

ETH, hier kom ik.

25-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Ook mevrouw Winteler is een hele fijne dame. En met alle zeven kinderen kan ik goed opschieten.

24-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Wat ik het allerleukste vind, is dat ze interessante mensen zijn om mee te discussiëren. Veel mensen kunnen niet discussiëren. Die kunnen alleen ruziemaken.

23-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

22-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Maar zo een ter plaatse trappelende bobbel, zo een stilstaande lichtstraal, daar kan ik met mijn verstand niet bij. Een stilstaande lichtstraal kan niet volgens mij. Maar hoe zit het dan in mekaar?

21-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

20-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Het is nog niet duidelijk wat die X-stralen eigenlijk zijn. Zijn het elektromagnetische stralen of is het iets anders? Het zijn in elk geval heel harde stralen. Er zit zeer veel energie in want ze gaan door bijna alles heen. Het is niet zoals zichtbaar licht dat bijna door alles wordt tegengehouden.

19-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Ik vind dat zo fascinerend. Iemand voorspelt iets en later wordt dat bevestigd. Dat gebeurt alleen maar in de wetenschappen. Helderzienden voorspellen ook dingen maar die zijn altijd zo onduidelijk geformuleerd dat het wel moet kloppen. Dit jaar zal er iets gebeuren dat je erg raakt. Iemand die je dierbaar is, zal je ontvallen. Zo kan ik het ook.

18-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Mijn plannen dan. Als ik voor mijn examens slaag, dan wil ik naar de ETH in Zurich. Ik wil daar vier jaar blijven om wiskunde en fysica te studeren. Daarna zie ik mij als leraar, vooral dan voor de theoretische kant.

Waarom ik deze plannen heb? Ik ben sterk in wiskunde en ik kan goed abstract denken, ik heb niet veel verbeelding en ik heb twee linkerhanden. Toch is het geen negatieve keuze: ik wil dat ook werkelijk. Ik denk namelijk dat de mensen graag de dingen doen die ze goed kunnen. En bovendien biedt een wetenschappelijke loopbaan een zekere onafhankelijkheid. En onafhankelijkheid vind ik zeer belangrijk.

17-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Als ik eerlijk ben, moet ik toegeven dat het allemaal best meevalt. Veel beter dan ik mij had voorgesteld.

Een mens kan zich vergissen. Zelfs ik.

16-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Rector Albin Herzog, een heel vriendelijke man, heeft me goede raad gegeven. “Waarom doe je niet het laatste jaar van de kantonnale school van Aargau?” Dat is nu eigenlijk wel het allerlaatste dat ik wil. Maar heb ik te kiezen? Gustav Maier, een vriend van mijn vader, vindt dat rector Herzog gelijk heeft.

15-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

14-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Het omgekeerde zien we als we het licht van opgewarmde stoffen zoals gassen, metalen en zouten onderzoeken. Het spectrum van die opgewarmde stoffen is bijna overal zwart met hier en daar heel fijne gekleurde lijnen. Die gekleurde lijnen worden spectraallijnen genoemd. Dat toont dus aan dat die opgewarmde stoffen enkel licht van heel welbepaalde kleuren uitzenden, of dus elektromagnetische straling van heel welbepaalde frequenties. Elke opgewarmde stof zendt enkel een bepaalde combinatie van die gekleurde lijnen uit. Elke opgewarmde stof heeft dus zijn eigen karakteristieke spectrum met zijn eigen karakteristieke spectraallijnen. Dat spectrum is dus voor elke opgewarmde stof anders. Het spectrum van de stoffen, dus de combinatie van spectraallijnen die bij elke stof hoort, kunnen we als de vingerafdrukken van de stoffen beschouwen. Als we een bepaald spectrum meten, kunnen we dat vergelijken met de spectra die we kennen en hiermee weten we dus van welke stof de elektromagnetische golven van dat spectrum afkomstig is.

Men ontdekte ook dat je een continu spectrum krijgt als je stoffen heel sterk opwarmt: dan zie je alle mogelijke kleuren, zonder enige onderbreking. Dan zie je dus wit licht.

Later deed men nog een belangrijke ontdekking. Als je perfect wit licht, dus zonder enige onderbreking, door een scherm van een bepaalde chemische stof op een lagere temperatuur laat schijnen, dan zal het licht aan de andere kant van het scherm donkere lijnen vertonen. Dat wil dus zeggen dat het scherm het licht van bepaalde frequenties opslorpt. En wat was de grote verrassing? De frequenties van die opgeslorpte kleuren zijn precies dezelfde frequenties als de frequenties van de kleuren die ontstaan als je die chemische stof opwarmt.

De conclusie is dus dat een bepaalde stof enkel licht van heel specifieke frequenties (dus kleuren) uitzendt én opslorpt. En die frequenties zijn dus specifiek voor elke stof.

De volgende stap was dan evident. Als we deze ontdekking gebruiken om Fraunhofers spectrum van de zon te verklaren, dan kunnen we dus concluderen dat de zwarte lijnen in het spectrum van de zon afkomstig zijn van bepaalde chemische stoffen die zich aan de koudere buitenkant van de zon bevinden. Die koudere chemische stoffen slorpen een deel van het licht op dat aan de hete binnenkant van de zon wordt geproduceerd.

Toch wel heel fantastisch hé. Hierdoor weten we dus uit welke stoffen de zon bestaat.

Toch klopte er iets niet. In 1878 ontdekte men dat sommige van die zwarte lijnen met geen enkel spectrum dat we hier op aarde kennen, overeenkomen. Is er iets verkeerd met de theorie of is er iets anders aan de hand? Men heeft ondertussen zo een groot geloof in de theorie dat men vermoedt dat die zwarte lijnen overeenkomen met een chemische stof die we op aarde nog niet kennen!

13-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Die elektromagnetische golven worden uitgestraald en je kunt ze dus ook elektromagnetische straling noemen. De elektromagnetische straling kun je dus onderverdelen in verschillende categorieën die enkel bepaald worden door de frequentie (en dus ook de golflengte) van de straling.

We kennen uiteraard het best de categorie van het zichtbare licht. Het is bijvoorbeeld het licht dat van de zon of van een kaars afkomstig is. Dat licht van de zon is eigenlijk een bundeling van verschillende kleuren van licht. We kunnen dit zien bij een regenboog: het licht van de zon valt als het ware in al zijn verschillende kleuren uiteen. We kunnen dit ook zien als we wit licht door een prisma laten schijnen: het komt er aan de andere kant uit als een waaier van dezelfde kleuren als de regenboog, allemaal kleuren netjes naast elkaar. Van rood tot violet.

Licht met een iets lagere frequentie dan rood licht noemen we infrarood licht. Licht met een iets hogere frequentie dan violet licht noemen we ultraviolet licht. Onze ogen kunnen dat infrarode en dat ultraviolette licht niet zien.

De frequenties die aanwezig zijn in bepaalde elektromagnetische straling noemen we het spectrum van de elektromagnetische straling. Het onderzoeken van de frequenties van elektromagnetische straling in het algemeen noemen we spectroscopie. Spectroscopie is niet nieuw. Newton en anderen hebben vanaf de zeventiende eeuw hierover experimenten uitgevoerd. Ze gebruikten hiervoor enkel prisma’s en gebruikten enkel zichtbaar licht. In de achttiende en negentiende eeuw begon men ook lenzen en planken met heel dunne spleetjes te gebruiken. Hierdoor kon men veel nauwkeuriger de frequenties van het licht meten.

12-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Toen ik een jaar of vier was, was ik erg gefascineerd door het kompas dat mijn vader mij gegeven had. Zo een kompas heeft magnetische eigenschappen. Nu vind ik elektriciteit even boeiend als magnetisme. En beide verschijnselen zijn heel oud. De oude Grieken wisten al meer dan tweeduizend jaar geleden dat er een vreemd verschijnsel optreedt als je met een wollen doek over amber wrijft. Het amber trekt dan lichte voorwerpen aan. We kunnen zoiets zelf merken als we bij droog weer ons haar kammen. Kleine papiertjes blijven dan aan de kam kleven. De Grieken noemden dat verschijnselen elektriciteit, naar het Griekse woord voor amber.

In de jaren 1600 heeft de Engelse fysicus William Gilbert dat elektrische verschijnsel op een systematische manier met experimenten onderzocht. Tegelijk onderzocht hij het magnetisme. Elektriciteit en magnetisme vertonen immers sterke gelijkenissen. Toch besloot hij al gauw dat het twee verschillende verschijnselen zijn.

In de achttiende eeuw heeft de Fransman Charles Coulomb de elektriciteit dan verder via experimenten onderzocht. Hij werkte onder andere met glazen staven die hij met een zijden doek opwreef. Via ingenieuze instrumenten kon hij metingen uitvoeren en hij trok enkele heel belangrijke besluiten. Als je twee voorwerpen tegen elkaar wrijft, dan kan het niet dat slechts één ervan elektrisch geladen wordt. Ofwel worden ze alle twee elektrisch geladen, ofwel geen van beide. Als je twee voorwerpen tegen elkaar wrijft en ze worden hierdoor elektrisch geladen, dan zullen ze elkaar daarna aantrekken. Als je twee soortgelijke voorwerpen, bijvoorbeeld twee glazen staven, met soortgelijke voorwerpen opwrijft, bijvoorbeeld elk met een andere zijden doek, dan zullen de twee glazen staven elkaar afstoten. Als een elektrisch geladen voorwerp, bijvoorbeeld een glazen staaf, een kracht uitoefent op een niet elektrisch geladen voorwerp, dan is dat altijd een aantrekkingskracht, nooit een afstotende kracht.

De verschijnselen die Coulomb ontdekt heeft, kunnen we verklaren door aan te nemen dat elk voorwerp twee soorten vloeistoffen bevat, een positieve en een negatieve. Een niet geladen voorwerp bevat evenveel positieve als negatieve vloeistof. Die twee houden elkaar in evenwicht. Als twee voorwerpen tegen elkaar gewreven worden, dan vloeit er positieve of negatieve vloeistof van het ene voorwerp naar het andere. Hierdoor zal een van de twee voorwerpen een overschot aan positieve vloeistof hebben (en dus een tekort aan negatieve vloeistof) en het andere een tekort aan positieve vloeistof (en dus een overschot aan negatieve vloeistof). Het ene voorwerp zal dus positief geladen zijn en het andere negatief. Het is heel belangrijk om in te zien dat er geen elektrische vloeistof wordt geschapen wanneer twee voorwerpen tegen elkaar gewreven worden: de bestaande hoeveelheden elektrische vloeistoffen worden enkel over de voorwerpen herverdeeld.

Coulomb is er ook in geslaagd om de grootte van de kracht tussen twee voorwerpen te meten. De kracht tussen twee voorwerpen hangt omgekeerd kwadratisch van de afstand af. Dat wil zeggen: als je de afstand tussen de voorwerpen dubbel zo groot maakt, dan wordt de kracht vier keer kleiner. Maak je de afstand drie keer zo groot, dan wordt de kracht negen keer kleiner. De kracht tussen de voorwerpen hangt op evenredige wijze van de elektrische lading van de voorwerpen af, dus van de hoeveelheid elektrische vloeistof die van het ene naar het andere voorwerp is gevloeid. Als je de lading verdubbelt, dan verdubbelt de kracht ook. Maak je de lading drie keer groter, dan wordt de kracht ook drie keer groter.

Coulomb kon echter niet verklaren hoe die kracht tussen voorwerpen wordt overgebracht: de kracht is er immers ook als de voorwerpen niet tegen elkaar worden gehouden. Ze oefenen dus een kracht op afstand uit, zonder met elkaar contact te hebben. Dat is een beetje zoals de zwaartekracht: de aarde en de zon oefenen ook op elkaar een kracht uit, zonder dat ze met elkaar in contact staan.

In het begin van de negentiende eeuw vond Michael Faraday de verklaring. Hij zei dat een elektrisch geladen voorwerp een elektrisch veld creëert. Een veld is een soort verstoring van de ruimte. Een ander voorwerp voelt de invloed van dat veld en daardoor lijkt het alsof het tweede voorwerp rechtstreeks door het eerste voorwerp wordt aangetrokken of afgestoten. Dat idee kan ook op magneten worden toegepast. Een magneet creëert een magnetisch veld en dat veld beïnvloedt andere voorwerpen.

In het begin van de negentiende eeuw was ook bekend dat bewegende elektrische ladingen een magnetisch veld creëren. Faraday voelde dat het omgekeerde ook het geval moest zijn. En inderdaad: als je een magneet bij een ijzer- of koperdraad heen en weer beweegt, dan ontstaat er in de draad een elektrische stroom. Faraday ontdekte dus dat er een heel sterk verband was tussen magnetisme en elektriciteit. De twee zijn als het ware aspecten van eenzelfde verschijnsel. Vanaf dan sprak men van elektromagnetisme.

James Clerk Maxwell heeft dan alles wat van het elektromagnetisme bekend was in mooie wiskundige vergelijkingen gegoten, dat zijn de wetten van Maxwell. Toen hij zijn wetten beter bekeek, zag hij dat elektrische velden op twee verschillende manieren ontstaan: door elektrische ladingen en door veranderende magnetische velden. Magnetische velden konden blijkbaar maar op één manier ontstaan, namelijk door elektrische stromen. Hij vond dat niet logisch en daarom vermoedde hij dat veranderende elektrische velden ook magnetische velden creëren. Hij goot dat vermoeden in een wiskundige vorm en daaruit bleek dan het volgende. Een voortdurend veranderend elektrisch veld creëert een magnetisch veld. Als dat magnetisch veld zelf voortdurend verandert (dat kan als het elektrisch veld op een bepaalde manier verandert), dan creëert het op zijn beurt een elektrisch veld. Als dat op zijn beurt zelf verandert, creëert dat ook weer een veranderend magnetisch veld. Enzovoort. Enzovoort. Al die elektrische velden worden als het ware bij elkaar opgeteld en vormen één elektrisch veld. Hetzelfde met de magnetische velden: die vormen ook één magnetisch veld. Er ontstaat dus een verschijnsel waarbij een voortdurend veranderend elektrisch veld en een voortdurend veranderend magnetisch veld elkaar in stand houden. Uit zijn wiskundige vergelijkingen volgde ook dat er hieruit een elektromagnetisch verschijnsel ontstaat dat zich met een bepaalde snelheid voortbeweegt. Hij kon die snelheid berekenen. En wat bleek? De snelheid was precies gelijk aan de snelheid van het licht! Dat kon geen toeval zijn en heel snel kon men aantonen dat licht inderdaad een elektromagnetisch verschijnsel is! Elektriciteit, magnetisme en licht is dus eigenlijk allemaal hetzelfde.

En dat zat allemaal in de vier wetten van Maxwell die hij in 1867 heeft gepubliceerd. Uit die wetten bleek ook dat licht eigenlijk uit golven bestaat. Maar als er golven zijn, dan moet er ook iets zijn dat golft. Zoals bij watergolven: daar golft het water. Of geluidsgolven: daar is het de lucht die golft.

Voor de lichtgolven moest er dus een soort alles doordringende stof zijn die golft wanneer er licht passeert. Die stof heeft men de ether genoemd. En zo hangt alles samen! Wetenschap kan toch zo verschrikkelijk mooi zijn.

Dat was nog niet het einde van het verhaal. Men vroeg zich af of je die elektromagnetische golven op een andere manier kunt creëren. Heinrich Hertz deed hierrond experimenten en in 1888 kwam hij tot de conclusie dat hij inderdaad elektromagnetische golven kon maken. Die golven voldeden blijkbaar aan de wetten van Maxwell (ze verplaatsen zich bijvoorbeeld met de snelheid van het licht) en aan de wetten van de optica (ze worden net zoals licht door spiegels en lenzen weerkaatst en afgebogen). Hertz kon elektromagnetische golven met verschillende frequenties maken: de golfjes bevinden zich verder of dichter bij elkaar. Hoe groter de frequentie, hoe smaller de golfjes en hoe dichter de golfjes bij elkaar. Al die golven voldoen aan de wetten van Maxwell. Het enige verschil tussen al die golven is blijkbaar de frequentie.

Er bestaan dus verschillende soorten elektromagnetische golven en het enige verschil tussen die golven is hun frequentie en dus hun golflengte. De frequentie zegt hoeveel golfjes er per meter zijn; de golflengte zegt hoe lang de golfjes zijn. Ken je de frequentie, dan kun je de golflengte berekenen en omgekeerd. Bij een hoge frequentie heb je korte golven; bij een lage frequentie heb je lange golven.

Ik ben zo gelukkig dat ik deze recente ontdekkingen kan meebeleven. Die ontdekkingen van Hertz zijn amper zeven jaar oud!

11-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

“Hier” is trouwens Pavia, Via Foscolo nummer 11. Mijn familie is van Milaan naar hier verhuisd.

Ik heb ze beloofd dat ik me zal voorbereiden op het ingangsexamen van de Eidgenössische Technische Hochschule, de ETH, in Zurich.

10-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Tijd voor actie. Ik kap ermee. Ik ga weg. Ik ga naar mijn ouders in Milaan. Ik heb genoeg van die dwaze manier van lesgeven. Dat diploma is mij niets waard. Ik ga in Milaan wel wat schoollopen. Er is daar een Zwitsers schooltje waar ik vast terecht kan. Ik heb alles tot in de puntjes uitgedacht: met een attest van onze dokter dat ik zenuwstoornissen heb, kan ik van school wegblijven. Dat van die zenuwstoornissen is niet eens zo erg gelogen.

Mijn ouders zullen er niet blij mee zijn. En dan moet ik ze ook nog vertellen dat ik uit de Israëlitische Synagoge ben getreden. En dat ik afstand wil doen van mijn Duits staatsburgerschap. Al dat gezag ligt mij niet zo goed. Ik hou er nu eenmaal niet van dat mensen mij vertellen wat ik moet denken en doen. Ik moet niets.

09-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

De nieuwe zaak zal Einstein en Garrone heten. Ze wordt in Pavia opgericht en wij gaan in Milaan wonen. De zaak en ons huis hier zijn al verkocht. We verhuizen binnenkort allemaal naar Italië. Allemaal? Neen, ik niet. Ik moet eerst mijn school afmaken.

08-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

07-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Ik ben helemaal in de wolken van dat boek van Ludwig Bücher: Kracht en Stof. En van de boeken van Aaron Bernstein. Hoe mooi toch, zoals de natuur in elkaar zit. En hoe leuk is het om alles te begrijpen. Waarom zit ik in dat stomme gymnasium mijn tijd te verliezen?

06-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Muziek is niet de enige kunst die mij interesseert. Ik houd ook van gedichten. Dat is dan de invloed van mijn vader. Elke avond leest hij ons gedichten van Heine en Schiller voor.

05-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Eigenlijk wil ik nog sterker dan Euclides presteren. Ooit komt er een dag dat ik de wetten van tijd en ruimte uit twee axioma’s zal afleiden. Geen vijf zoals Euclides. Ook geen vier of drie. Neen: twee.

04-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Ik word dus geen bar mitzvah. Ik bevrijd me van het persoonlijke; weg van het ‘ik’ en het ‘ons’. Het ‘het’, daar gaat het om.

03-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Euclides bouwt zijn hele meetkunde geleidelijk en systematisch vanuit een paar eenvoudige definities en axioma’s op. Met die definities en axioma’s leidt hij namelijk nieuwe definities en allerlei eigenschappen van meetkundige figuren af. En daaruit leidt hij nog meer eigenschappen af. En zo gaat hij maar verder en verder. Tot hij de hele meetkunde heeft opgebouwd. En iedereen kan precies volgen waarom die eigenschappen waar zijn. Bijvoorbeeld waarom de oppervlakte van een cirkel gelijk is aan pi keer de straal in het kwadraat. Of waarom een ellips twee brandpunten heeft en een parabool maar één.

Definities zeggen wat iets is. Euclides vertrekt bijvoorbeeld van de definities van een “meetkundig punt” en een “meetkundige lijn”: hij zegt wat een meetkundig punt is en wat een meetkundige lijn is.

Axioma’s zijn dan weer een soort basiswaarheden die je voor waar aanneemt. Axioma’s kun je niet bewijzen want ze zijn het absolute begin. Het is alsof je wel kunt vragen wie het heelal geschapen heeft (God) maar niet wie God heeft geschapen. Die axioma’s zijn echter zo voor de hand liggend dat geen zinnig mens er aan twijfelt dat de axioma’s waar zijn. Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat dit voor God ook geldt. Waarmee ik dan weer niet gezegd wil hebben dat het voor God niet geldt.

Een van die axioma’s van Euclides zegt dat een lijn oneindig lang is. Een ander zegt dat je door elk punt dat niet op een gegeven lijn ligt een lijn kunt trekken die evenwijdig is met die gegeven lijn. In totaal gebruikt hij vijf axioma’s. En uit die vijf axioma’s leidt hij alles af: dat de som van de hoeken van alle driehoeken 180 graden is en alle meetkundige eigenschappen van cirkels en ellipsen en parabolen en hyperbolen. En de stelling van Pythagoras.

Die stelling van Pythagoras heb ik trouwens ook zelf bewezen. Er zijn veel verschillende bewijzen van de stelling van Pythagoras gekend. Het zou mij niet verwonderen dat iemand anders mijn bewijs al eens heeft gevonden. Dat vind ik niet erg. Ik heb het zelf gevonden en ik ben er zeker van dat ik het nooit ergens heb gelezen of gezien.

Die meetkunde is prachtig maar ik laat het hier niet bij. Ik studeer nu ook differentiaalrekenen en integraalrekenen.  Dat is eigenlijk veel te moeilijk voor de kinderen van mijn leeftijd. Het is allemaal heel abstract maar ik heb er geen moeite mee. Wie dacht ook weer dat ik niet zo slim ben?

02-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein  

Op het Luitpoldgymnasium leren we nu ook over de Joodse godsdienst. Veel dingen zijn helemaal nieuw voor mij. En ik ben erg onder de indruk geraakt. Ik volg nu zelfs de Joodse regels. Zo eet ik bijvoorbeeld geen varkensvlees meer. Ik heb ook een paar liedjes voor God gecomponeerd. Als ik van school naar huis terugkeer, zing ik ze. Niet te luid natuurlijk en zeker niet als er iemand in de buurt is.

01-02-1967, 00:00 geschreven door Albert Einstein