Antichrist is een complexe film, die wil laten zien dat het onmogelijk is om het irrationele, het impulsieve, het instinctieve, het spirituele van de natuur in de psyche van de mens te onderdrukken met de logica, de ordening en de rationaliteit van de wetenschap of cultuur!!!
Is wetenschap of cultuur niet juist het rationaliseren van die wilde, vrije natuur?
Beschaving ... een prachtig Nederlands woord ... dat wat we niet willen in de maatschappij, wordt weggeschaafd.
Tijdens de intro speelt een muziek van Handel, de Lascio Chi'o Pianga aria
Lascia ch'io pianga mia cruda sorte, E che sospiri la libertà! E che sospiri, e che sospiri la libertà!
Laat mij mijn wreed lot bewenen, En ik zucht naar vrijheid! Ik zucht, en zucht naar vrijheid!
De zucht naar de geestelijke en seksuele vrijheid. Hemelse woorden, die in de film regelrecht naar de de hel zullen leiden!
0m de film beter te begrijpen zou iemand werk moeten maken van de symboliek die de schilder Jeroen Bosch gebruikt in zijn werken. Jeroen Bosch was namelijk een Kathaar en volgens de Katharen was deze wereld geschapen door de duivel ("De natuur is de kerk van satan.").
Volgens de Kathaarse symbolen zouden al die figuren die op het einde van deze film door het bos lopen, de zielen zijn van alle vermoorde vrouwen die ooit massaal door de kerk omgebracht zijn geweest als heksen of onreine schepsels.
De katharen beleden een gnostische godsdienst. De katharen waren sterk dualistisch en het contrast tussen het licht van de geestelijke wereld en de duisternis van de stoffelijke wereld werd sterk benadrukt.
De geboorte in het fysieke lichaam wordt door gnostici beschouwd als een valstrik waaruit ontsnapping van de ziel bijzonder moeilijk is. De gevangenschap hoeft niet eeuwig te duren, want uit het rijk van licht wordt een redder gezonden om hem te redden.
Tijdens het Laatste Oordeel zal de aarde en het stoffelijke universum vernietigd worden door vuur. De uitverkorenen zullen zich voegen bij de verlosser ergens boven het firmament en neerzien op het lijden van de verdoemden in de brandende hel.
De katharen geloofden dat bepaalde zielen zo verstrikt konden raken in Satans wereld, dat zij niet langer in staat waren zich te verzetten tegen de aantrekkingskracht ervan. Voor hen was redding uitgesloten.
De schilderijen van Jeroen Bosch beelden ditzelfde lot uit voor de gewone, op een dwaalspoor gebrachte mensen, die geen moeite doen om aan Satans web te ontsnappen.
Voor Bosch was de fysieke wereld door en door slecht, geschapen door Satan en volledig binnen zijn invloedssfeer. De fysieke wereld zoals Bosch die afbeeldt, is soms letterlijk donker.
Vaker echter is zijn wereld van een verleidelijke helderheid en schoonheid, maar fundamenteel ziek.
Bosch stelt de wereld dikwijls voor als een cirkel omgeven door wolken, die vaak wemelen van de duivels. De wereld wordt vaak bevolkt door demonen en vreemd gevormde planten. De wereld is het terrein en het maaksel van een boze god.
Slechts wie erin slaagt zich volledig los te maken van dit stoffelijke rijk en zijn invloeden, zal in staat zijn de verlossing te bereiken. Deze losmaking moet zowel mentaal als fysiek zijn.
Wat mij ongelooflijk heeft doen nadenken over zelfmoord is wel het zien van de film The matrix. Hierdoor ben ik ook gaan begrijpen waarom sommige mensen beslissen uit het leven te stappen.
Eerst even uitleggen waarover de film handelt : in een soort computersimulatie, the Matrix genoemd, leven alle mensen gewoon gelijk in het alledaagse leven : ze werken, dansen, lachen, eten en maken van alles mee, zoals wij in ons gewone leven. Niemand van die mensen weet dat hun werkelijkheid een illusie is en dat hun hele leven zich enkel afspeelt in hun hersenen.
De meeste mensen zien er overigens vrij gelukkig uit en hebben een druk, materialistisch leven. Het computerprogramma geeft de mensen avonturen, ervaringen en gevoelens, maar in feite zitten ze allemaal gevangen in kunstmatige baarmoeders en wordt hun lichaam in leven gehouden door machines.
Het gedrag van deze machine-achtige wezens is ook helemaal gedetermineerd zoals dat van al die mensen. Dat is niet zo vreemd, aangezien zij ook niets anders doen dan op mechanische wijze voorgeprogrammeerde regels uitvoeren. De machine gaat er vanuit dat dit bij de mens niet anders hoeft te zijn. Volgens de machine is keuzevrijheid een illusie. Alles in deze machine-wereld loopt volgens de wetten van actie en reactie, oorzaak en gevolg. De mensen in de Matrix ervaren geen hallucinatie, maar ontmoeten in hun virtuele wereld wel daadwerkelijk andere mensen en ondergaan allerlei echte ervaringen. Ze werken, worden verliefd, krijgen ruzie en ondervinden tegenwerking. Ze maken wel degelijk ook keuzes en hun handelingen hebben bovendien ook echte consequenties. Wanneer ze iemand doden in de Matrix, sterft ook het lichaam in zijn kunstmatige baarmoeder. Maar niemand vraagt zich af waarom dit alles gebeurt. Hoewel de bewoners van de matrix, van die voorgeprogrammeerde wereld, een zekere vrijheid kennen binnen deze wereld, zijn ze niet in staat de spelregels van hun bestaan werkelijk te veranderen en daarom zijn ze veroordeeld tot een onecht bestaan.
Het verhaal van de Matrix begint met de keuze die Neo, de hoofdpersoon, moet maken tussen een rode pil, die hem de gruwelijke waarheid over zijn leven in de matrix laat zien, of een blauwe pil, die hem in staat stelt in zalige onwetendheid voort te leven. Neo kiest de rode pil en opent de ogen.
In de film vervagen al snel de grenzen tussen idee en werkelijkheid. De film doet denken aan het alomgekende verhaal van de grot van Plato waar de gevangenen in 'de grot van onwetendheid' zelf maar moeten zien wat ze kiezen : kennis nemen van de pijnlijke werkelijkheid of gewoon verder dromen.
Neo leert gaandeweg ontdekken dat de geest sterker is dan de materie.
Themas uit de boeddhistische leer, zoals bv. de opmerking theres no spoon, wat zo veel betekent als je moet niet proberen de lepel te buigen, want er is helemaal geen lepel geven Neo kracht en inzicht.
Op de duur heeft Neo de sterke overtuiging, dat er helemaal geen werkelijkheid bestaat, maar dat het enkel zijn idee is.
Neo zegt dat hij de controle over zijn eigen leven wil hebben, en dat hij daarom de gedachte dat bv. het Orakel zijn toekomstig gedrag kan voorspellen, niet kan verdragen. Zelfs wanneer zijn lichaam nog onderworpen is aan de wetten van de natuur waarvan hij deel uitmaakt, dan nog bezit zijn geest, volgens Neo, onvoorwaardelijke vrijheid. In dat opzicht is hij een echte Neo-kantiaan. Ook volgens Kant is de mens een wezen van twee werelden. Een bijzonder schizofreen wezen zelfs: als lichaam volledig onderworpen aan de wetten van de natuur, als autonome geest volledig vrij zichzelf de (morele) wet voor te schijven. Zoals alle kantianen worstelt Neo met de opgave die twee werelden bij elkaar te brengen en natuur en vrijheid met elkaar te verzoenen. Neo slaagt er steeds beter in de wetmatigheden van de Matrix aan zijn vrije geest te onderwerpen.
Als radicale modernist kampt Neo echter ook met een ander probleem. Als hij werkelijk onvoorwaardelijke vrij is, dan raakt hij ook los van ieder traditioneel houvast. Wanneer Neo losbreekt uit de comfortabele zekerheden van de Matrix, staat hij er helemaal alleen voor. Misschien heeft de tobbende Neo in zijn jeugd wel iets teveel Sartre gelezen, die de menselijke keuzevrijheid nog sterker aanzet dan Kant. Sartre stelt dat we eigenlijk ieder moment van ons leven voor de existentiële keuze staan wel of niet door te ademen. Wanneer Neo weer eens voor een onmogelijke keuze staat, zucht hij dat de mens gedoemd is om vrij te zijn.
Neo is voortdurend bezig de regels en wetten van de Matrix te transformeren, zijn hele gevecht is er op gericht een andere wereld te scheppen. De film eindigt tenslotte met zijn zelfgekozen dood.
Natuurlijk hebben de meeste mensen helemaal niet de behoefte, zoals Neo, om hun eigen leven te leiden. Ze laten zich graag door anderen vertellen wat ze moeten doen en laten zich maar manipuleren, zoals in de film is uitvergroot. Deze mensen zullen niet snel zelfmoord plegen. Deze mensen zijn tevreden met hun leven, hoe moeilijk het soms ook is.
Maar er zijn ook mensen die net anders willen leven dan deze gewone mensen. Dit zijn volgens mij de mensen die zelfmoord plegen! Want hoe meer ze nadenken, hoe eenzamer ze worden, hoe zinlozer het leven lijkt. Hoe meer ze van het leven af willen zijn. En dus kiezen ze zelf voor de dood.
Volgens mij is zelfmoord het soort geweld dat in je opkomt wanneer de schijnvrijheid tot je doordringt en je niet langer weet hoe je hieraan kan ontsnappen. Volgens mij plegen mensen zelfmoord als er, na hopeloos zoeken, geen enkele vluchtheuvel meer over blijft.
Dus als je zelfmoord wil voorkomen, geef de mensen dan wat ze wensen : the matrix!
