Mazoerië of Masoerië (de schrijfwijze wisselt soms) is een gebied, rijk aan heuvels, bossen en meren in de voormalige Duitse provincie Oost-Pruisen,

die na WO II werd verdeeld tussen Polen en de Sowjetunie.

Mazoerië ligt in het Poolse (zuidelijke) gedeelte. In deze regio vond in de Eerste Wereldoorlog een tweetal veldslagen plaats tussen de legers van Duitsland en Rusland.

In de Wereldoorlog rukte het Russische 1ste leger onder Rennenkampf in 1914 op naar Mazoerië; het Duitse 8ste leger trok na de → Slag bij Gumbinnen (19-20 aug. 1914)

terug naar het merengebied van Mazoerië, liet daar slechts een gering aantal troepen ter verdediging achter, en trok daarna op tegen het Russische 2de leger,

dat uit de richting van de Narew (rivier ten zuiden van Oost-Pruisen in - toen nog - Russisch Polen) naderde.

Na de vernietiging daarvan bij Tannenberg (23-31 aug. 1914) door Hindenburg marcheerde deze met uit het westen aangevoerde versterkingen op naar de linie Deime – Allenburg – Gerdauen

 – Angerburg, waar Rennenkampf, die het niet had gewaagd, met de Duitse vesting Koningsbergen in de rug bij Tannenberg in te grijpen, zich met 20 divisies had verschanst.

Op 5 sept. waren de Duitsers gevorderd tot de linie Koningsbergen – Willenberg en maakten zich op voor de Slag bij de Mazoerische Meren (5-15 sept. 1914).

De opmars voltrok zich met 4 korpsen frontaal tegen de linie Angerburg – Deime, 2 korpsen drongen dwars door het merengebied op, één divisie volgde gestaffeld

(in gescheiden formaties opererend) achter deze vleugel die een omtrekkende beweging maakte, en 2 cavaleriedivisies werden achter het front gereedgehouden.

Op 8 sept. gelukte de doorbraak door de linie bij de meren, waarop Rennenkampf in de nacht van 9 op 10 september terugweek om aan een dreigende omsingeling te ontsnappen.

Op 12 sept. bereikte de 3de Duitse reservedivisie Suwalki. Na een achtervolging van meer dan 100 km zochten de Russen op 15 sept. toevlucht in het bossen- en moerasgebied ten westen van de rivier de Njemen in de regio Olita – Kowno – Willeny.

Tot eind okt. 1914 bleef Mazoerië vrij van indringers, daarna drong het nieuwe Russische 10de leger het Duitse 8ste over de grens terug;

bij de linie Spirdingmeer – Mauermeer hield dit echter stand.

Eind jan. 1915 rukte links van het 8ste Duitse leger het nieuwe 10de Duitse bij Tilsit op, om in de Winterslag in Mazoerië (ook Slag bij Lyck genoemd, 4-22 febr. 1915)

de rechtervleugel van het Russische 10de leger te omvatten.

Op 7 febr. volgde een grote aanval van het 8ste Duitse bij Johannisburg dat op de 9de febr. Bialla bereikte; gelijktijdig drong het 10de Duitse leger door het Schorellenwoud via Pillkallen

tot Wirballen (10 febr.) door. Op 14 febr. waren de Russen bij de linie Rajgrod – Seniken – Raczki – Suwalki – Sejny ingesloten door een grote boog van Duitse legers.

Slechts restanten van het Russische leger ontkwamen in de wouden bij Augustow en Suwalki.

Oost-Pruisen was definitief bevrijd, er werden 110.000 man gevangen genomen en 300 stukken geschut buitgemaakt.

De Russische opperbevelhebber Sievers pleegde zelfmoord.

05-09-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Eerste Slag bij de Marne werd uitgevochten tussen het Franse en het Duitse leger van 5 september tot 12 september 1914.

Later in de oorlog werd er ook nog een Tweede Slag bij de Marne uitgevochten van 15 juli tot 6 augustus 1918.

Voorgeschiedenis

Het Duitse leger rukte vanaf begin augustus 1914 op door België, in grote lijnen volgens het Schlieffenplan.

Aan het eind van augustus waren de geallieerde legers gedwongen tot een gestage terugtocht in de richting van Parijs.

Het oorspronkelijke plan van Von Schlieffen voorzag in een brede beweging waarbij een grote troepenmacht door het westen van België en Noord-Frankrijk zou trekken,

teneinde westelijk en vervolgens zuidelijk van Parijs een tangbeweging te forceren.

De opmars werd vertraagd doordat de Belgische tegenstand aanmerkelijk heviger was dan verwacht.

Hierdoor namen de problemen rond de bevoorrading toe. Tevens werden Duitse troepen op 26 augustus in allerijl naar het Oostelijk front overgebracht.

Hierdoor werd de Duitse troepensterkte aanmerkelijk uitgedund.

Von Kluck, de bevelhebber van het eerste Duitse leger, had bij zijn opmars een voorsprong gekregen op het tweede Duitse leger Von Bülow.

Hierdoor ontstond een gat tussen beide legers. Von Kluck meende tevens dat de British Expeditionary Force reeds vrijwel verslagen was, niet meer tot vechten in staat of bereid was

en zich in de richting van de zee zou begeven, en meende dat het verantwoord was om, teneinde dit gat te dichten, zijn opmars ten oosten van Parijs te verleggen.

Hiermee stelde hij echter zijn flank bloot aan het Britse leger en het zesde Franse leger.

De Britse minister van oorlog Kitchener had persoonlijk de Britse opperbevelhebber, veldmaarschalk French bezocht en had hem weten te overtuigen van de noodzaak stand te houden.

Op 5 september verlegde Von Kluck zijn opmars in westelijke richting nadat hij bemerkt had dat het Britse leger zijn terugtocht gestaakt had,

en samen met het zesde Franse leger zijn opmars hervat had.

Hierdoor ontstond er een gat tussen zijn leger en het tweede Duitse leger onder bevel van Von Bülow, hetgeen tijdig door de geallieerden werd opgemerkt.

De slag begon op 6 september nadat op 5 september de eerste gevechten waren geleverd bij de rivier de Ourcq.

Von Kluck kreeg in de avond van 5 september opdracht zich terug te trekken op de rivier de Aisne.

Tussen 6 en 8 september slaagden de geallieerde troepen erin de Duitse troepen te verslaan, daarbij geholpen door 6000 man die vanuit Parijs in gevorderde taxi's,

bussen en vrachtwagens naar het front werden gebracht. (Aan deze taxis de la Marne is in de geschiedenis een doorslaggevende rol toegedicht; historici verschillen hierover echter van mening.)

Op instructie van de Duitse opperbevelhebber Von Moltke bezocht de luitenant-kolonel Hentsch de hoofdkwartieren van de diverse Duitse legers

teneinde zich persoonlijk van de situatie op de hoogte te stellen. (De verbindingen per radio en telefoon waren gebrekkig.)

Het beeld dat hem geschetst werd, vooral door Von Bülow, was dat van een te zeer verspreid geraakt leger, dat het risico liep doorsneden te worden,

met het gevaar van een omsingeling van een of meer van de Duitse legers.

Met name het gat tussen het Eerste en Tweede Duitse leger werd gevuld door de Britse en Franse troepen.

Von Bülow besloot, tot op zekere hoogte op eigen gezag, tot terugtrekking van zijn Tweede leger.

Het Eerste en derde leger waren daardoor genoodzaakt zich eveneens terug te trekken.

Op 10 september bracht Hentsch verslag uit, wat voor Von Moltke aanleiding was om in persoon de hoofdkwartieren van de diverse Duitse legers te bezoeken.

Op 11 september beval hij de algehele terugtocht, over het gehele westelijke deel van het front, tot op de rivier de Aisne.

Door logistieke problemen konden de Franse troepen hun succesvolle tegenaanval niet volledig uitbuiten.

De Duitse troepen slaagden erin zich in te graven, wat het begin vormde van de loopgravenoorlog.

Bij de slag waren circa 2,5 miljoen militairen betrokken, van wie circa een half miljoen sneuvelden.

Door de uitkomst van de Slag bij de Marne werd een snelle Duitse overwinning onmogelijk. Het gehele westelijk front werd een stelsel van loopgraven.

In de komende jaren werden slechts zeer geringe terreinwinsten geboekt, ten koste van miljoenen levens.

De patstelling zou tot het einde van de oorlog aanhouden.

05-09-2014, 00:00 geschreven door guy  

Midden augustus stroomden ook te Dendermonde de eerste vluchtelingen toe.

Ook hier steeg de spanning en drong de ernst van de situatie tot de bevolking door.

Zaterdag 22 augustus signaleerde men de eerste Duitse verkenners te Sint-Gillis-bij- Dendermonde.

Eind augustus was het voor iedereen duidelijk dat de Duitse troepen voorbereidingen troffen voor een aanval op Dendermonde.

Vrijdag 4 september was het zover! In de vroege morgen rukten vanuit de richting van Aalst en Asse sterke afdelingen van het Duitse leger op naar Dendermonde.

Iedereen sloeg in paniek op de vlucht. Het Belgische leger bood nauwelijks weerstand en plooide terug tot over de Schelde.

Weldra stonden in Lebbeke en Sint-Gillis de eerste woningen in brand en schoten de Duitsers als weerwraak verscheidene burgers dood.

Generaal Max von Boehn dreigde Dendermonde plat te branden als niet onmiddellijk de witte vlag werd gehesen.

Rond 10u. namen de Duitsers de stad in. Alle verblijvende burgers werden verzameld en weggevoerd of uit de stad verdreven.

Duitse soldaten begonnen daarop de eerste huizen te plunderen en in brand te steken.

De volgende twee dagen staken pioniers van het 8ste regiment (Hamburg), onder leiding van majoor von Sommerfeld en majoor Ernst von Förstner, de stad systematisch in brand.

Als luitenant-kolonel wordt aan Ernst Freiherr von Forstner op 31 oktober 1917 de Orde Pour le Mérite verleend.

Hij kreeg Eikenbladeren op 17 juni 1918.

Kort daarna trok het Duitse leger zich opnieuw terug omwille van strategische redenen aan het front met Frankrijk.

Niet veel later werd de stad zo nog tweede en zelfs derde keer aangevallen en heroverd.

Toen de inwoners vanaf 12 oktober naar hun huizen mochten terugkeren was de schok erg groot.

Slechts 98 gezinnen vonden hun woning onbeschadigd terug. Meer dan 90% van alle huizen liep grote of kleinere beschadiging op.

De stad lag in puin en was totaal verwoest.

Op 16 en17 oktober gingen ongewild ook nog het gerechtshof met het aanpalende krijgsdepot in de vlammen op.

04-09-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Slag bij Tannenberg, in het huidige Polen werd uitgevochten tussen Duitsland en Rusland van 26 augustus 1914 tot 31 augustus 1914.

De slag werd gewonnen door de Duitsers.

De Duitsers in Oost-Pruisen

De Duitsers concentreerden zich in het eerste deel van de oorlog vooral op het veroveren van Frankrijk. Pas later zouden ze een aanval op Rusland ondernemen.

Dat men daardoor tijdelijk enkele gebieden in Oost-Pruisen zou moeten prijsgeven, was maar bijzaak.

Toch werden er enkele forten langs de Weichsel gebouwd. De verdediging lag in handen van generaal Maximilian von Prittwitz en het 8ste Duitse Leger.

Dit bestond uit het 10e legerkorps van generaal Hermann von François, het 17de legerkorps onder generaal August von Mackensen, het 20e legerkorps onder generaal Friedrich von Scholtz,

het 1ste reservekorps onder luitenant-generaal Otto von Below en een aantal landweerbrigades en vestingtroepen.

In totaal zestien divisies, waarvan zes infanteriedivisies, drie reservedivisies, drie landweerdivisies, één cavaleriedivisie en twee divisies vestingstroepen. In totaal hadden ze 846 stukken geschut.

Daartegenover stonden twee Russische legers, het 1ste Njemenleger onder generaal Paul von Rennenkampf en het 2de Narevleger, onder generaal Alexander Samsonov.

Zijn beschikten in totaal over achttien infanteriedivisies, drie reservedivisies en tien cavaleriedivisies. Elk leger voerde ruim 1300 stukken geschut mee.

De aanloop voor de Slag bij Tannenberg

Meteen na het begin van de oorlog beval Von Prittwitz zijn troepen hun afgesproken posities in te nemen. Dat was gereed op 10 augustus.

Von Prittwitz wilde zo snel mogelijk aanvallen, en hij koos het Njemenleger als doelwit. Daarom beval hij Von François zich langs de rivier de Angerapp op te stellen.

Von François stelde zich echter veertig kilometer verder op, want hij wilde de Russen verrassen bij Schillehlen.

Op 16 augustus gingen de Russen in de aanval, en langs de hele linie Schillehlen-Suwalki begonnen de gevechten. Dat was een streep door de Duitse rekening.

Het Duitse strijdplan voorzag dat de Russen minstens zes weken nodig zouden hebben om hun mobilisatie te voltooien, maar de Russen waren veel sneller,

omdat ze lang niet alle nodige logistieke voorbereidingen troffen - wat hen later op zou breken.

Pas op 17 augustus vernam Von Prittwitz, dat Von François zijn bevelen niet had opgevolgd en gaf hem het bevel terug te trekken.

Von François weigerde, omdat hij er in was geslaagd bij Stalluponen de Russen terug te dringen en hen grote verliezen te bezorgen. In het centrum waren het echter de Duitsers die teruggedrongen werden. Daarom wilde Von Prittwitz zich terugtrekken achter de Angerappstelling.

De toestand werd hopeloos. De Duitsers lieten alle hoop op de overwinning varen. Ze verwachtten dat de twee Russische legers zich elk moment konden verenigen.

Luitenant-kolonel Max Hoffman stelde weliswaar een nieuw aanvalsplan op, maar dat kwam niet tot uitvoer.

Von Prittwitz werd op 22 augustus vervangen door de gepensioneerde generaal Paul von Hindenburg.

Het Duitse leger onder Hindenburg

Toen Hindenburg aangesteld werd, hoefde hij maar twee dingen te doen: de goedkeuring geven voor Hoffmanns plan en het sein geven om het Narevleger aan te vallen.

Ondertussen had de commandant van het eerste Russische leger gemerkt dat de Duitsers zich erg ver hadden teruggetrokken, daarom trok hij maar traag op.

Het Narevleger daarentegen stak de grens over en kwam op 23 augustus in aanraking met Duitsers.

Aanvankelijk wonnen de Russen. Duitse versterkingen, het leger van Von François, waren echter onderweg. Generaal-majoor Erich Ludendorff gaf bevel stand te houden.

Het plan van kolonel Hoffman voorzag in een riskante strategie die mogelijk werd gemaakt door goede Duitse communicatie en transport; bovendien waren de Russen niet in staat berichten

gecodeerd over de radio te versturen, zodat de Duitsers hun plannen nauwkeurig kenden.

Het Njemenleger van Paul von Rennenkampf was erg ver weg en trok slechts langzaam op richting Koningsbergen.

Volgens het Duitse plan stond daar slechts één divisie van de Landweer en de enige cavaleriedivisie van het 8ste Duitse Leger tegenover.

Onderschepte radioberichten op 25 augustus bevestigden dat Von Rennenkampf voorlopig geen bedreiging vormde.

De Duitsers concentreerden zich volledig op het Narevleger van Aleksandr Samsonov.

Ze hielden het centrum relatief zwak en versterkten zo veel mogelijk de flanken, om aldus een omsingeling te kunnen bewerkstelligen. Het bevel tot aanval volgde al op 26 augustus.

Omdat Von François op de Duitse rechtervleugel zijn bevelen weer niet opvolgde - deze keer draalde hij omdat zijn artillerie nog niet was gearriveerd - was de omsingeling niet meteen een succes.

In het centrum rukten de Russen op, maar konden de Duitse linies niet doorbreken.

Von Rennenkampf begon versterkingen vanuit het noorden te sturen zodat Hindenburg en Ludendorff in twijfel raakten. Hoffman drong er echter op aan zijn plan volledig uit te voeren.

Op 27 augustus had Von François de beschikking over zijn volledige artillerie. De flankaanvallen duurden voort en het Duitse centrum bleef met veel moeite in stand.

De Russen konden Allenstein bezetten en liepen zo in de Duitse val. Samsonov nam persoonlijk het bevel op zich over het centrum.

Inmiddels wreekten zich de onvoldoende logistieke voorbereidingen.

De Russen leden aan munitietekorten. In de avond van 28 augustus waren de Russische flanken op de terugtocht en was de omsingeling voltooid.

Samsonovs laatste hoop was zich een uitweg te vechten. Intussen nam Rennenkampf volgens een onderschept radiobericht van 29 augustus nog steeds aan

dat de Duitse hoofdmacht bij Koningsbergen was geconcentreerd.

Eens te meer wisten de Duitsers dat van die kant geen gevaar dreigde.

Er arriveerden nog wel Russische versterkingen in de Duitse achterhoede, maar die waren te zwak om de omsingeling te doorbreken. Samsonov zag in dat zijn situatie hopeloos was.

Op 30 augustus nam hij afscheid van zijn staf, waarna hij zelfmoord pleegde in de bossen ten zuidwesten van Willenberg.

Op 31 augustus was de slag ten einde. Het Narevleger was volledig vernietigd. De Russen verloren meer dan 120.000 soldaten, velen werden gevangengenomen.

Hindenburg en Ludendorff werden helden. Meteen rees er wel kritiek. Was de overwinning niet te danken aan Hoffmann?

Later zei Hindenburg zelf: "Wie de slag bij Tannenberg heeft gewonnen weet ik niet. Maar het is wel duidelijk dat als ze verloren was, ik daarvoor de schuld had gekregen."

Daarentegen placht Hoffmann tijdens rondleidingen te zeggen: "Hier sliep Hindenburg voor de slag, hier na de slag en hier tijdens de slag."

Als Von Rennenkampf juist geïnformeerd was geweest en vanuit het noorden te hulp was geschoten, dan hadden de Duitsers een nederlaag moeilijk kunnen vermijden.

Nu was de Slag bij Tannenberg een volledige overwinning. De strijd was echter nog niet voorbij; in het noorden was het Njemenleger er nog.

De Duitsers gebruikten hun transport om al hun troepen over te brengen.

De andere "Slag bij Tannenberg" (1410)

In de Duitse historische literatuur wordt de Slag bij Grunwald, waar een Pools-Litouws leger in 1410 het leger van de Duitse Orde versloeg, doorgaans "Slag bij Tannenberg" genoemd.

De dorpen Grunwald en Tannenberg (in het Pools thans Stębark geheten) liggen niet ver van elkaar af.

29-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Duitsers stoten buiten Tannenberg vanuit het noorden en het zuiden, evenals in het centrum op Samsonov's 2de Leger.

Op de 2çste, tegen de avond, is Samsonov omsingeld en pleegt hij, naar men vermoed, zelfmoord.

De pogingen van Rennenkampf in het noorden om Samsonov's belegerde troepen te hulp te komen, lopen op niets uit.

Tannenberg is een belangrijke Duitse overwinning.

De Russen lijden enorme verliezen, hun invasie in Oost-Pruisen is definitief verijdeld en het Franse en Britse vertrouwen als bondgenoot op het oostfront

is ernstig geschonden door deze vernietigende nederlaag.

29-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

In de beginfase van de Eerste Wereldoorlog stond het 3de Oostenrijks-Hongaarse leger (bestaande uit de korpsen uit Graz, Innsbruck en Lemberg, bevelhebber v. Brudermann)

opgesteld rond Lemberg, dat niet als vesting was versterkt.

Bij Przemyślany, ca. 40 km ten zuidoosten van Lemberg, kwam het tot de 1ste Slag bij Lemberg (26-28 aug. 1914) met het Russische 3de (Roesskij) en 8ste leger (onder Iwanow)

waarbij de Oostenrijkers naar Lemberg werden teruggedrongen. Intussen had het 2de Oostenrijks-Hongaarse leger (Böhm-Ermolli) het slagveld bereikt.

Op 29/30 aug. werden beide Oostenrijks-Hongaarse legers echter via Lemberg tot de terugtocht gedwongen, op 1 sept. werd Lemberg ontruimd

en werd de stad het hoofdkwartier van de Russen. Het bij Komarów zegevierende 4de Oostenrijks-Hongaarse leger onder Auffenberg, dat ten oosten van Tomarzow stond opgesteld,

ondernam vervolgens een flankaanval op de Russen via Rawaruska. De rechtervleugel maakte op 6 sept. bij Grodek contact met het 3de Oostenrijks-Hongaarse leger.

In een poging Lemberg te heroveren vielen de Oostenrijkers aanvankelijk met succes aan (2de Slag bij Lemberg, 7-10 sept. 1914),

maar werden daarna door de Russische overmacht verdreven naar het gebied tussen de San en de Weichsel.

Na de doorbraak bij Gorlice werd Lemberg na de overwinning van het gecombineerde Duitse 11de en het Oostenrijks-Hongaarse 2de leger in de 3de Slag bij Lemberg (17-22 juni 1915)

door de Russen ontruimd en zonder verdere strijd door het 2de Oostenrijks-Hongaarse leger op 22 juni 1915 bezet.

Na de ineenstorting van Oostenrijk-Hongarije werd Lemberg op 2 nov. 1918 door de Oekraïne, op 22 nov. 1918 door de Polen bezet.

Door de Vrede van Saint-Germain viel Lemberg in 1920 aan Polen toe.

26-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Het Oostenrijks-Hongaars offensief over een breed front tegen de vier legers van Generaal Nicolai Ivanov's Russische zuidwestelijke legergroep in Polen, begint met wisselende resultaten.

Bij de Slag van Zamosc-Komarow dringt het Oostenrijks-Hongaarse 4de Leger de Russen terug.

Komarów is een dorp in Polen ten zuidoosten van Lublin met in 1921 3.509 inwoners.

In die confrontatie stonden 200.000 Oostenrijkers (4de leger) onder Auffenberg tegenover 200.000 Russen (4de/5de leger) onder Plehwe en Everth.

Nadat tot 30 aug. om de Russische westvleugel was heengetrokken en de andere was overwonnen zodat de Russische stelling nagenoeg ingesloten was,

en Komarów op 1 sept. was ingenomen, werd de omsingeling doorbroken toen de Oostenrijkse westvleugel door een Russische Kozakkendivisie in de rug werd aangevallen,

Twee Russische legers - het 3de en het 4de - kunnen het Oostenrijks-Hongaarse 3de leger bij de Slag van Gnila Lipa terugdringen tot Lemberg

en de nederlaag van de Oostenrijkers bij Lemberg dwong Auffenberg zelfs tot een terugtocht.

De Oostenrijkers verloren 40.000 man, veroverden 150 stukken geschut en maakten 10.000 man gevangen.

26-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Duitse koloniale uniformen 1914

(http://www.germancolonialuniforms.co.uk/)

26-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Een Engels-Franse expeditie die opereert in de Duitse kolonie Togo in westelijk Afrika, behaald een beslissende overwinning bij Kamina, die de Duitse aanwezigheid meteen tenietdoet.

Het Duitse radiostation in 1914 en wat er van overblijft...

26-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Kraśnik is een stad in Polen ten z.w. van Lublin met in 1921 8.289 inwoners.

In de Eerste Slag bij Kraśnik verdreef Dankl (1ste Oostenrijks-Hongaarse leger) op 25 aug. 1914 het Russische 4de leger onder Ewert uit zijn hoofdstelling,

 maar moest daarna voor een overmacht en vanwege de situatie bij Lemberg tot achter de San terugwijken.

De Oostenrijkse zege (4de leger tegen Iwanow) in de Tweede Slag bij Kraśnik (1-19 juli 1915), volgde op de doorbraak bij Gorlice en was de inleiding tot de val van Lublin (30 juli).

25-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Slag bij Le Cateau was in wezen een achterhoedegevecht van de Britten eind augustus 1914 tijdens de geallieerde terugtocht aan het westelijk front

als gevolg van de aanhoudende Duitse overwinningen bij de vier zogeheten grensgevechten.

Op de avond van 25 augustus werd het 2de Britse legerkorps, geleid door generaal Smith-Dorrien, bij Le Cateau (voluit Le Cateau-Cambrésis,

plaats in Noord-Frankrijk met in 1901 10.297 inwoners) op de hielen gezeten door het 1ste Duitse leger onder generaal v. Kluck.

Smith-Dorrien had drie divisies en een klein cavaleriekorps tot zijn beschikking, maar was gescheiden van het 13 km naar het oosten bij Landrecies opgestelde 1ste legerkorps van Haig,

en stelde vast, dat hij zich niet lang meer aan een confrontatie met de Duitsers zou kunnen onttrekken. Hij besloot de volgende morgen het gevecht aan te gaan.

Zijn troepen waren vermoeid omdat ze zich dagenlang naar een uitweg hadden gevochten en Smith-Dorrien was ervan overtuigd dat het zowel psychologisch als tactisch geboden was

om nu de gevechtshouding aan te nemen. Maar de opperbevelhebber van het Britse expeditieleger, de BEF, Sir John French, had juist 25 augustus 's avonds bevolen verder terug te trekken,

en nam Smith-Dorrien diens beslissing kwalijk, ondanks de kans op succes.

Een bitse woordentwist ontbrandde tussen beide mannen, en dat leidde er later ten slotte toe dat Smith-Dorrien van zijn commando werd ontheven, onder het voorwendsel dat hij ziek was.

Smith-Dorrien had geluk dat er slechts drie divisies van het 1ste Duitse leger beschikbaar waren voor de strijd.

Kluck zelf, samen met zijn legergroep in het oosten, was te ver verwijderd om ondersteuning te kunnen bieden.

In plaats daarvan werden uit het westen twee legerkorpsen aangevoerd om te pogen de BEF in te sluiten, wat door het 6de Franse leger onder generaal Maunoury verhinderd werd.

Duitse artillerie begon 's morgens vroeg de volgende dag, 26 augustus, een bombardement op het 13 km, in wezen open terrein, dat de troepen van Smith-Dorrien bezet hielden.

Het spervuur ging door tot de middag aanbrak waarna de Duitse infanterie oprukte.

Het lukte de Britten, die hoofdzakelijk met geweren schoten vanuit ondiepe loopgraven die ze haastig hadden aangelegd (een tactiek die ze met veel succes toegepast hadden bij Mons),

de Duitse opmars zodanig te vertragen, dat Smith-Dorrien 's middags laat een strategische terugtrekking kon organiseren ondanks dat de Britten verre in de minderheid waren en flankdekking ontbrak.

Toch waren de verliezen aan beide zijden hoog (7812 man bij de Britten).

Niettemin leden de Duitsers niet alleen verlies aan mankracht maar ook, wat in feite cruciaal was, verdere vertraging op hun voorgenomen opmars naar Parijs.

25-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Op 25 augustus kreeg Antwerpen voor het eerst in haar geschiedenis te maken met luchtbombardementen vanuit een zeppelin.

Vanuit het Duitse luchtschip werden negen bommen gedropt op de binnenstad in de buurt van de Falconrui en de Stadswaag.

De ontploffingen maakten verschillende doden en gewonden.

De dag erna gaven de plaatselijke overheden het bevel 's nachts en 's avonds alle lichten te doven.

^.

25-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Slag om Leuven begon eigenlijl al op 4 augustus 1914, toen de Duitsers België binnenvielen.

De twintigste was Leuven reeds bezet. De bezetting was rustig verlopen. Althans, zo leek het.

Op 25 augustus ging het bericht rond dat er Engelse en Belgische soldaten onderweg zouden zijn. Op een bepaald moment werden er - volgens Duitse soldaten - vuurpijlen afgeschoten.

Meteen daarna zou er vanuit enkele huizen geschoten zijn op de Duitse troepen, zelfs vanuit hotels waar Duitsers logeerden.

De soldaten drongen die huizen binnen, schoten iedereen neer die ze gewapend vonden en staken de woningen in brand.

De onrust duurde enkele dagen, totdat de inwoners uit Leuven moesten vertrekken, waarna op 29 augustus de stad in brand werd gestoken.

Grote delen rond het station en in het centrum werden in de as gelegd. Alleen het stadhuis werd beschermd.

Door toedoen van Professor Lodewijk Scharpé kon de buurt van het Groot begijnhof gevrijwaard blijven van zinloze vernieling.

Het resultaat van de brandstichting: 1081 huizen werden helemaal vernield en 209 burgers kwamen om, waaronder eenentwintig vrouwen, zes geestelijken, elf kinderen (één van zes maanden) en drie tachtigjarigen.

De Belgische Regering gaf een andere, waarschijnlijk accuratere, beschrijving: het Belgische offensief had in het begin genoeg succes om een aantal Duitse eenheden op de vlucht te doen slaan, deze eenheden trokken zich terug op Leuven,

ook al nadat het offensief gestrand was op een aantal kilometers van de oude universiteitsstad, in het donker zag de Duitse bezettingsmacht van Leuven de soldaten die naar de stad toe trokken

als Belgen en openden het vuur, enkel na een bloedbad onder hun eigen mannen te hebben aangericht bemerkten ze dat ze geen Belgische soldaten tegenover zich hadden,

mede omdat de Belgen al aan het terugtrekken waren naar Antwerpen.

De woede en frustraties in het Duitse leger bereikten hierdoor het kookpunt.

Handig gebruik makend van het franc-tireur fabeltje waar de soldaten zo bang voor waren, gaf de Duitse legerleiding het bevel om Leuven te brandschatten.

De Sint-Pieterskerk (Leuven) verloor haar dak, de kunstwerken binnen vielen ten prooi aan de vlammen.

Eén van de ergste vernielingen was die van de universiteitsbibliotheek.

Naar schatting 1000 handschriften, 800 incunabelen en 300.000 boeken, verzameld doorheen de 500-jarige geschiedenis van de universiteit, gingen verloren.

Deze daad leverde de Duitsers de naam van respectloze 'barbaren' op en veroorzaakte over de gehele wereld een schok van ongeloof en woede.

25-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Duitse troepen kunnen Samsonov's opmars in Zuidoost-Pruisen vertragen in een dagenlang gevecht bij Orlau-Frankenau.

Intussen kunnen andere Duitse eenheden zich concentreren op het nabijgelegen Tannenberg voor hun komende gevecht tegen de Russen.

Het Russische opperbevel beseft nog steeds niet dat zijn ongecodeerde radioverkeer afgeluisterd wordt door de Duitsers, die alles weten over de legersterkte, de voorzieningen en de plannen.

(Duits soldatenkerkhof in Orlau)

24-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Terwijl de Duitsers zich voorbereiden op een confrontatie met de Russen in Oost-Pruisen, lanceren hun Oostenrijks-Hongaarse bondgenoten een offensief rond Lemberg

in de provincie Galicië in het door Rusland gecontroleerde Polen.

Voor het plan, uitgedokterd door de Oostenrijks-Hongaarse stafchef Generaal Franz Conrad von Hötzendorf, moeten drie legers optrekken over een 320 km lang front.

De slag bij Lemberg, nu Lviv in Oekraïne, was een grote veldslag aan het oostfront tussen het Russische Rijk en Oostenrijk-Hongarije in de Oostenrijkse provincie Galicië.

De slag vond plaats van 26 augustus 1914 tot 11 september 1914.

De slag eindigde met de inname van Lemberg door de Russen.

Hun doel is vier legers te verpletteren van Generaal Nicolai Ivanov's Russische zuid-westelijke legergroep, gelegerd ten zuid-westen van de uitgestrekte Pripjat-moerassen in het grensgebied.

 De Oostenrijks-Hongaarse opmars begint goed, met de terugdringing door het 1ste leger van het Russische 4de leger bij de Slag van Krasnik.

Het eerste Oostenrijkse-Hongaarse leger onder Viktor Dankl bewoog zich noordwaarts richting Brest om de spoorweg van Warschau naar Kiev af te snijden.

Dankl viel aan en dreef het Russische Vierde Leger van Hermann Baron von Salza terug in wat later de Slag bij Krasnik zou heten.

Rechts van Dankl dreef het Vierde Oostenrijkse-Hongaarse leger het Russische vijfde Leger terug onder Pavel Plehve.

Terwijl de Russen in het noorden werden teruggedreven, voerde de Oostenrijkse legergroep Kovess een gelijktijdige aanval uit tegen de linkervleugel van Ivanov en de Russen werden ook hier teruggedreven.

Aan het zuidelijke front had Ivanov het derde Russische leger onder Nikolaj Roezski en het achtste Russische leger onder Aleksej Broesilov.

Broesilov en Roezski sloegen terug en dreven de Oostenrijkse-Hongaarse legers ver terug.

Het lukte de Oostenrijkse-Hongaarse legers niet om de Russische aanval te stoppen.

Deze aanval werd bekend als de Slag bij Gnila Lipa.

Terwijl de volledige Kovessgroep zich terugtrok, liet Conrad troepen van het noordelijke front overplaatsen, hij geloofde dat de Russen daar voldoende waren verslagen.

Dit was niet het geval en de Russen vormden nog wel degelijk een mogelijke bedreiging.

Ivanov gaf het vijfde leger onder Plehve opdracht aan te vallen.

Het Oostenrijks-Hongaarse leger werd teruggedreven terwijl ze troepen verplaatsten/overbrachten naar het zuiden.

Deze aanval werd bekend als de Slag bij Rava Ruska.

Het Oostenrijkse tweede leger werd snel teruggeroepen uit Servië maar het was al te laat en het volledige Oostenrijkse front stortte in in Galicië en de Russen namen Lemberg in.

23-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

In Mons/Bergen ontmoet tegen het einde van de 'Slag der Grenzen' de British Expeditionary Force het Duitse eerste leger van Generaal Alexander von Kluck.

De numeriek onderbemande Britten weren de eerste aanval af en doden veel Duitse soldaten met hun accurate snelvuur.

Daarna dringen Duitse aanvallen de Britten vijf kilometer achteruit.

Omdat Lanrezac's 5de Franse leger zich wat naar het oosten heeft teruggetrokken, moeten de Britten wijken.

Bergen betekent het einde van de Slag der Grenzen.

Voor de Duitse stafchef Helmut von Moltke  lijkt de uitgebreide reeks gevechten een grote overwinning in te luiden.

Onder de Franse manschappen zijn er velen gesneuveld op het veld van eer (ongeveer 300.000) en zowel de Fransen als de Britten trekken zich georganiseerd terug.

Op grond daarvan past von Moltke het Plan Schlieffen verder aan.

Hij beveelt zijn troepen in noord-oost Frankrijk hun opmars naar Parijs voort te zetten, maar stuurt de voor hen bedoelde versterkingen naar de Elzas voor een nieuwe aanval.

Verder stuurt hij twee korpsen van de Duitse rechtervleugel naar het oostfront waar de Russen sneller dan verwacht mobiliseren.

Andere Duitse eenheden van die belangrijke rechtervleugel moeten de door de Fransen bezette vestingstad Maubeuge en Antwerpen belegeren waar een groot deel van het Belgisch leger standhoudt.

Moltke evalueerde de strategische situatie verkeerd, deels door de beperkte communicatie met zijn legerbevelhebbers.

De Franse opperbevelhebber Generaal Joseph Joffre daarentegen, erkende dat, hoewel er velen sneuvelden, de moraal bij zijn troepen hoog blijft.

Joffre die nu de locatie van de Duitse troepen kent, bereidt een tegenaanval voor in noord-oost Frankrijk.

Zijn troepen die vechten tegen de Duitsers moeten echter hun georganiseerde terugtrekking voortzetten, terwijl de legers in Verdun in positie blijven en zullen dienst doen als ankerplaats voor het offensief.

Twee nieuwe legers, het 6de onder Generaal Michel Maunoury en het 9de van Generaal Ferdinand Foch, worden samengesteld.

Joffre wil het 6de leger ten westen plaatsen van de uiterst rechtse Duitse vleugel die door noord-oost Frankrijk trekt.

Het 9de moet de linie steunen die oprukt naar de Duitse troepen die zich ten noord-oosten van Parijs bewegen.

Even wordt het plan gedwarsboomd door de snelheid van de Duitse opmars, die de Fransen en de Britten verder zuidwaarts dringt.

23-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

De Japanse regering verklaart de oorlog aan Duitsland en opent twee dagen later de vijandelijkheden tegen Oostenrijk-Hongarije.

De Japanners weigeren betrokken te geraken bij de oorlog in Europa en gebruiken al hun krachten tegen de Duitsers in de Chinese haven Qingdao.

23-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Ten noorden van de Ardennen trekken drie Duitse legers verder door het westen van België, vervolgens in zuidelijke en zuid-westelijke richting naar Frankrijk.

Bij het derde gevecht van de 'Slag der Grenzen' beveelt de Franse opperbevelhebber Generaal Joffre het 5de leger van Generaal Charles Lanrezac zijn stellingen in te nemen tussen Samber en Maas

en zodoende de onverwachte wending in de Duitse opmars naar Frankrijk te blokkeren.

Opnieuw vechten de Fransen koppig om de Duitsers tegen te houden, maar er sneuvelen onvoorstelbaar veel soldaten.

Lanrezac vraagt en krijgt toestemming van Joffre om zich terug te trekken.

Tijdens het gevecht gebruiken de Duitsers hun zware Houwitsers om het Belgisch garnizoen van Namen te vernietigen.

Het fort wordt uiteindelijk ingenomen op 25 augustus...

23-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog drongen de Fransen de Duitse grensprovincie Elzas-Lotharingen binnen.

In de Elzas leidde de Franse opmars in zoverre tot succes, dat de stad Mülhausen door hen bezet kon worden, doordat de Duitse aanvalskracht zich nog niet tot volle sterkte had ontplooid.

Nadat de Fransen aanvankelijk op 9 en 10 aug. 1914 door het 7de Duitse leger van generaal v. Heeringen werden teruggeworpen, wisten zij Mülhausen op 19 aug. ten tweeden male te bezetten,

maar werden door de Duitsers na gevechten met de rechtervleugel van het 1ste Franse leger op 24 aug. opnieuw verdreven.

Eigenlijk was die rechtervleugel de linkervleugel van de voor deze gelegenheid gevormde Armée d'Alsace,

die onder commando stond van een generaal die in de Frans-Duitse Oorlog van 1870/71 de rechterhand verloren had, Paul Pau.

Maar de strijd in de Elzas en met name om de strategisch belangrijke bergruggen in de Vogezen sleepte zich nog jaren onder opoffering van tallozen voort,

zonder overigens van invloed te zijn op de grote militaire operaties elders aan het westelijk front.

Nadat het Franse offensief in oostelijke richting was vastgelopen, richtte de blik van de Franse chef-staf, generaal Joseph Joffre, zich naar het noorden

en kreeg ook Duits-Lotharingen (de landstreek Lotharingen lag deels in Duitsland en deels in Frankrijk) te maken met een Franse aanval.

Ook hier waren de Duitse troepen aanvankelijk verre in de minderheid en werd het Duitse Saarburg, ongeveer 20 km over de Duits-Franse grens gelegen,

op 18 aug. 1914 zonder noemenswaardige Duitse tegenstand door de Fransen bezet.

Het Duitse opperbevel, de zogeheten Oberste Heeresleitung (afgekort O.H.L.), werd hierdoor genoodzaakt om zeseneenhalve divisie reservetroepen te onttrekken

aan de Duitse opmars door België naar Frankrijk. Die opmars ontwikkelde zich zo voorspoedig, dat deze beslissing op dat moment verantwoord leek.

In hoeverre dit besluit van invloed is geweest op de gebeurtenissen aan de Marne (zie Slag aan de Marne) en het uiteindelijke verloop van de oorlog,

zal tot op de huidige dag wel een open vraag blijven.

Met deze divisies versterkt, zette de bevelhebber van het 6de Duitse leger, Prins Rupprecht van Beieren, bij Saarburg en Mörchingen de tegenaanval in.

In deze zogenoemde Slag in Lotharingen, die zich tussen 20 en 22 aug. 1914 voltrok, gelukte het de Duitsers de Fransen uit Lotharingen te verdrijven,

het 1ste Franse leger onder Aug. Dubail uit Saarburg en het 2de (de Castelnau) uit Mörchingen.

Meer dan 10.000 Franse soldaten werden gevangen genomen terwijl een rijke buit aan oorlogsmateriaal in Duitse handen viel.

Pau, de veteraan die reeds met pensioen was toen de Fransen bij het uitbreken van de oorlog alsnog een beroep op hem deden,

werd na het echec in de Elzas na deze nieuwe nederlaag uit zijn functie ontheven.

Het Franse masterplan voor de aanval op Duitsland, "Plan XVII", had definitief schipbreuk geleden.

22-08-2014, 00:00 geschreven door guy  

Aan het oostfront neemt Luddendorff snel het bevel over van de Duitse strijdkrachten die tegenover de Russische generaals Rennenkampf en Samsonov staan.

Hij beveelt een massale heropstelling van de minder talrijke Duitse troepen, waarbij hij het leeuwendeel van zijn eenheden over de weg en per spoor

richting Samsonov's 2de leger in het zuiden van de provincie stuurt.

Eén cavalerie divisie krijgt het bevel Rennenkampf in het noorden op te houden.

De Duitsers willen Samsonov verslaan vooraleer zijn troepen kunnen samensmelten met die van Rennenkampf.

Maar zonder medeweten van Ludendorff en Hindenburg is Prittwitz' operatieleider Luitenant-Kolonel Max Hoffmann, al zo'n manoeuver begonnen...

22-08-2014, 00:00 geschreven door guy