13. Schuldgevoelens

Als je met opzet wat verkeerd doet dan mag je je inderdaad schuldig voelen,  maar het is niet omdat je iets verkeerd doet dat je schuldig bent.  Iedereen maakt wel eens fouten.  We zijn maar mensen.  Hoewel volmaakt, zijn we niet perfect.  Ten andere, wat is perfectie?  Wie nooit fouten begaat, werpe de eerste steen.  Wanneer je wat verkeerd doet, laat dat dan gewoon een les zijn voor de volgende keer.  

Veel vrouwen bijvoorbeeld voelen zich schuldig omdat ze van hun ex-man onderhoudsgeld krijgen (als ze het al krijgen) voor hun kinderen en mogelijk voor zichzelf.  Anderen hebben daar geen scrupules over en het zijn juist diegenen die het waarschijnlijk het minst nodig hebben, terwijl de vrouwen met schuldgevoelens dikwijls krap bij kas zitten.  Als je dat geld echt nodig hebt, doe er dan beroep op, zelfs al moet je ex wat luxe inleveren, zolang hij zelf niets wezenlijks tekort komt is er niets aan de hand.

Stel je even voor dat je met de auto rijdt en door een korte verstrooidheid een kind doodrijdt.  Dat is verschrikkelijk en ik zou het niet willen meemaken, noch als chauffeur, noch als ouder van dat kind, maar het is gebeurd.  Daar sta je dan, totaal machteloos.  Je zal al dan niet door de rechtbank een straf opgelegd krijgen en hoewel je niet echt schuldig kan genoemd worden zal je vooral barsten van de schuldgevoelens en meer dan waarschijnlijk zullen de ouders van het slachtoffer vinden dat de opgelegde straf niet zwaar genoeg is waardoor je met een nog zwaarder schuldgevoel beladen wordt.

Wat doe je daar nu mee?  Hoe kom je van dat verdomde schuldgevoel af?  Wel in dit geval gaat het over de dood en we moeten leren om met de dood wat luchtiger om te gaan.  In het  Grote Plan was het vast wel de bedoeling dat dit kind jong zou sterven.  Waarom?  Mogelijk omdat de ouders een les in verdriet of in omgang met de dood moeten ondergaan, alsook om jou te leren omgaan met de dood en met schuldgevoelens.  Wie zal het zeggen?  Til daar niet zo zwaar aan en laat de schuldgevoelens varen.  Het heeft geen zin om daar nog jaren lang van wakker te liggen.  Je zal vast nooit meer onoplettend zijn achter het stuur, als je überhaupt nog ooit zal autorijden.  Ook dat laatste zou de bedoeling in het Grote Plan kunnen zijn.

Het is niet met schuldgevoelens dat je de wereld kan verbeteren.  Natuurlijk moet je respect opbrengen voor alles en iedereen en zolang je dat doet treft jou geen blaam.  Laat je vooral nooit schuldgevoelens aanpraten door anderen want elkeen ziet meestal beter de splinter in andermans oog dan de balk bij zichzelf.  Sommigen zijn zelfs heel goed in het aanpraten van schuldgevoelens.  Daarmee kunnen zij de schuld van zichzelf afschudden.  Let daar maar eens op.  Zij hebben geen last van schuldgevoelens meer.

Een schuldgevoel hebben voor eventjes is eigenlijk wel goed want het kerft de les die je eruit moet leren dieper in het geheugen, maar het heeft niet de minste zin om ermee te blijven zitten.  Het schept enkel een gevoel van onbehagen dat totaal nutteloos is.  Het belemmert jou in velerlei opzichten en het weegt als een zware last op jouw schouders.  Daar wordt niemand beter van, jij in het allerminst.

Onderzoek eerst of wat je verkeerd gedaan hebt wel echt verkeerd was.  Het kan een interpretatie zijn die jou door een ander of door je verleden werd ingefluisterd en helemaal geen fout was.  Als je werkelijk meent een fout begaan te hebben dan is het enige dat je kan doen aanvaarden dat je een fout gemaakt hebt en er alles aan doen om die fout te herstellen of er zo goed als mogelijk voor te compenseren door bijvoorbeeld iets in de plaatst te doen.  Je kan dan jezelf in eer en geweten vergeven, maar blijf er in hemelsnaam niet mee zitten.  De rechter in ons ego herinnert ons maar al te graag aan onze fouten.  Eén keer ervoor gestraft is voldoende.  Voor elke begane fout hoef je niet honderden malen te boeten.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    12. Loslaten

Net zoals aanvaarden, is loslaten een heel belangrijke vorm van levenskunst.  Niet enkel uit gemakzucht, maar ook door het aannemen van patronen, hechten we ons aan allerlei dingen, gewoonten en personen.  We hebben onze favoriete bezittingen, een bepaalde luxe die we niet echt kunnen missen.  Toch dienen we er ons heel goed van bewust te zijn dat de mogelijkheid bestaat dat ons alles ontnomen wordt.  De holocaust is misschien niet het mooiste voorbeeld hiervan, maar zeker het meest treffende.  De overgrote meerderheid van de joden kon het gewoon niet geloven dat zij alles zouden afgepakt worden en nog minder wat er met hen ging gebeuren en toch is het gebeurd

Evenzo kennen wij de toekomst niet en weten we niet of er ons een dergelijke tegenslag ooit te wachten staat.  Dat betekent niet dat we nu meteen zwartkijkers moeten worden.  Wat we wel kunnen doen is leren aanvaarden dat al wat we hier op aarde aan stoffelijke bezittingen hebben ons te aller tijde kan ontnomen worden.  We hoeven daar niet bang voor te zijn, maar we moeten er wel op voorbereid zijn dat ons leventje wel eens zodanig zou kunnen veranderen dat de dingen waar we ons zo aan gehecht hebben ons ontnomen worden.  Wie zal het zeggen of dat ooit gebeurt?  Komt er een natuurramp in onze regio, een oorlog of een economische teloorgang?  Moet je daar nu van wakker liggen?  Natuurlijk niet, maar als je in staat bent om je niet aan bezittingen, luxe, macht en rijkdom te hechten kan jouw op dat gebied alvast niets overkomen.

Een heel stuk ingewikkelder ligt het met menselijke relaties.  Je kan zo aan iemand gehecht geraken dat je niet meer weet hoe je verder zou kunnen leven zonder die persoon.  Vaak wordt dit verward met liefde, maar dit is geen zuivere vorm van liefde.  Het is een behoeftige liefde, een liefde die berust op eigen incompleetheid.  Je hebt die ander nodig om je zelf volledig te voelen, terwijl zuivere liefde geen enkele behoefte kent.  Zuivere liefde is onvoorwaardelijk, laat degene die je liefhebt volledig vrij en heeft niets van een verslaving.  Als je op die manier van iemand kan houden, dan kan je die persoon altijd loslaten en dat geldt zowel voor een partner als een kind, een ouder of een vriend.

Als je dat onder de knie kan krijgen, dan is er geen plaats meer voor verdriet.  Natuurlijk mag je het spijtig vinden als een geliefd persoon jou verlaat, sterft of een eigen weg gaat en je zal hem of haar missen, maar jouw liefde zal jou helpen om die persoon al de vrijheid te gunnen die hij of zij nodig heeft en alle geluk en liefde toe te wensen.  Als je kan loslaten is er geen verdriet.  Dan is er alleen liefde, onvoorwaardelijke liefde.

Er zijn zoveel ouders die niet in staat zijn om hun kinderen los te laten.  Ze maken zich allerlei zorgen en oefenen nog steeds controle uit op al hun doen en laten, ook al zijn ze al twintig jaar of ouder.  Dit is niet uit liefde, hoegenaamd niet, maar uit een behoefte aan controle en macht om de leegte in hun eigen leven op te vullen of de angst om hun kind op welke manier ook te “verliezen”.  Liefde is ook kunnen loslaten.

Loslaten is ook vergeven.  Wat baat het om met haat of wrok te blijven zitten?  Sommigen denken weer op te leven als ze iemand die ze haten een fikse hak gezet hebben.  Hoe lang duurt die roes?  Alvast niet langer dan tot wanneer de ander zich gerevancheerd heeft.  Vaak zijn anderen daar mee het slachtoffer van.  Denk maar aan de talloze (v)echtscheidingen waarbij de kinderen het gelag betalen.

Het is onvoorstelbaar hoeveel energie er gestoken wordt in die negatieve gevoelens van haat en wrok.  Het is zo een verspilde energie die alleen maar leidt tot nieuwe verspilling van energie door de reactie van de tegenpartij.  We schreeuwen om wereldvrede en zijn niet eens in staat om de vrede in onze eigen omgeving en familie te bewaren.  Ik moet voor mezelf bekennen dat er in mijn leven een aantal mensen zijn waar ik niet zo best mee overweg kan of kon en omgekeerd, maar daarom ga ik mijn energie niet verspillen met hen de duvel aan te doen.  Omdat ik weet dat ik niet op dezelfde golflengte sta met die mensen, zal ik hen zoveel mogelijk mijden zonder echter te vergeten dat zij mijn medemensen zijn en evenveel recht hebben als eender wie anders op mijn steun en hulp wanneer zij die zouden nodig hebben. 

Vergeven is niet moeilijk.  Het vraagt ettelijke hoeveelheden minder energie dan haat of wrok koesteren.  Het geeft je innerlijke vrede, het gevoel om verder te kunnen.  Vergeven is loslaten.  Voor vergeving is schuld nodig en schuld bestaat niet eens.  Ieder handelt uit zijn beste weten en kunnen van het moment.  En eenieder maakt wel eens fouten, maar is daarom niet schuldig.  We kennen het grote plan van God niet.  We weten niet waarom de dingen gebeuren zoals ze zijn.  Wie geeft ons het recht om te beweren dat bijvoorbeeld een pedofiel schuld treft.  Hij heeft er ook niet om gevraagd om zo te zijn.  Natuurlijk dient zo iemand van rechtswege gestraft te worden en dient er zonder enige twijfel voor gezorgd te worden dat zo iemand niet in herhaling valt, maar dat geeft ons niet het recht om die persoon als mens te beschuldigen of te haten, want wij weten niet of in het Grote Plan het niet zijn taak was om leed te berokkenen aan een aantal kinderen, zichzelf en andere mensen die met die kinderen of de pedofiel verbonden zijn.  Dit is in het allerminst een pleidooi voor pedofilie  Ik wil alleen maar de nadruk leggen op een aantal andere aspecten die de meeste mensen niet zien of niet willen zien.

Men heeft mij ooit gevraagd wat ik zou doen als een van mijn dochters verkracht werd.  Dat ligt voor mij voor de hand.  Er bestaat een rechtssysteem dat zich met de vervolging van de dader zou bezighouden.  Daar hoef ik mij dus niet op te concentreren.  De dader haten en op wraak zinnen, wie zou daar mee gebaat zijn?  Het enige waarin ik al mijn energie zou steken is in het welzijn van mijn dochter: hoe ik haar in al mijn mogelijkheden zou kunnen bijstaan in het verwerken van haar trauma, ervoor zorgen dat zij niet in elke man een potentiële verkrachter ziet, een mannenhaatster of mannenschuw wordt, haar ervan overtuigen dat zij geen schuld treft en geen schaamte hoeft te hebben, als ik haar zelf niet zou kunnen helpen de juiste mensen vinden die dat wel kunnen en zomeer...  Kortom ik zou er alles voor in het werk stellen om haar in staat te stellen weer haar leven te kunnen opnemen.  Dat is het enige dat werkelijk van belang is voor mij. 

Eigenlijk ben ik zelf al lang opgehouden met vergeven.  Als er geen schuld is hoef je ook niet te vergeven.  Laat God maar de rechter zijn die oordeelt over schuld.  Hij heeft overzicht over wat hij met elk van ons van plan is.  Dat is een zware last die van mijn schouders gevallen is, een last die ik samen met een hoop andere lasten geheel heb losgelaten.  Loslaten is dan ook een stukje verlossing.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    11. Aanvaarden

In het algemeen hebben de meeste mensen het zeer moeilijk om te aanvaarden wat is.  Het kan raar klinken, maar eigenlijk is daar niets moeilijks aan.  Het is zelfs zo dat je geen keuze hebt.  Elke situatie is wat ze is en daar kan je met de beste wil van de wereld op het moment zelf niets aan veranderen.  Misschien ga je nu wel denken dat ik gek ben, maar het is de volle waarheid.  Stel nu je nu even een man voor die met iets bezig is dat hem erg interesseert en dat al zijn belangstelling van het moment krijgt.  Zijn vrouw staat in de keuken te kokkerellen en door een ongelukje breekt er brand uit.  Plots roept ze luidkeels “Brand!  Help, de keuken staat in brand!” en slaat in paniek.  Zolang haar man niet aanvaard heeft dat die brand er werkelijk is, zal hij niets ondernemen want voor hem brandt het niet in de keuken en heeft hij bijgevolg ook geen reden om te blussen.  Pas wanneer hij voor zichzelf heeft toegegeven dat er brand is, gaat hij over tot actie.

Nu komt het volgende aspect.  Veel situaties willen we niet aanvaarden omdat we ze niet in ons leven willen.  We willen het niet geloven of we maken ons kwaad en gaan in het verzet of geraken gefrustreerd omdat we geen voldoeningschenkende oplossing kunnen vinden.  We binden dan de strijd aan met diegene die voor deze onaanvaardbare situatie verantwoordelijk is.  “En ik zal mij niet laten doen!  Wat denkt die wel van mij?”

We keren nu terug naar de keukenbrand.  Gaat de man rustig verder doen waarmee hij bezig was omdat hij niet kan geloven dat de keuken in brand staat?  Of gaat hij eerst zijn vrouw wat staan uitschelden omdat hij van oordeel is dat het haar schuld is?  Of scheldend en vloekend beginnen blussen zodat door zijn woede zijn bluswerk niet erg effectief is.  In al deze gevallen zou hij de situatie niet aanvaarden en zou hij niet op doeltreffende wijze handelen.  Als hij gelooft dat de brand echt is, niet gaat oordelen en zich niet tegen de situatie verzet dan aanvaard hij wat aan de hand is en kan hij onmiddellijk en op gepaste wijze maatregelen nemen om de schade zoveel mogelijk te beperken.  Hoe zou jij reageren?

Net zoals in het voorbeeld van de keukenbrand vergaat het ons met alle andere situaties die we niet aanvaarden.  Door ongeloof, verzet of woede gaan we de verkeerde stappen zetten en zullen we in plaats van de situatie op een verstandige en vreedzame manier aan te pakken haar verzieken of verergeren.  Misschien was de vrouw in paniek uit angst voor de reactie van haar man en had ze zelf onmiddellijk het vuur gedoofd indien ze alleen was geweest.  Als de man woedend werd, was dat een reactie om zijn eigen angst te verbergen.

Het komt er dus op neer om eerst elke situatie die zich voordoet in eerste instantie te accepteren.  Het is wat het is.  Onderneem niets totdat je zover bent.  Handel niet uit een impuls van woede, haat, machteloosheid, vooringenomenheid, jaloezie, frustratie of noem maar op, want dan doe je beslist de verkeerde dingen.  Laat de zaken eerst wat bekoelen als daar de tijd voor is.  Laat al je negatieve gevoelens maar even wegebben.  Je zal merken dat de oplossingen zich dan veel gemakkelijker aandienen en dat ze ook veel beter en eenvoudiger zullen zijn.  Het zal je leven rustiger maken.

Een ander probleem van aanvaarden is mensen te aanvaarden zoals ze zijn.  Zelf ben jij een mens en bijgevolg hoor je daar ook bij.  Leer dus in eerste instantie jezelf te aanvaarden.  Dat is al een hele klus want niemand kent beter jouw gebreken dan jijzelf.  Maar je bent wie je bent en daar moet je het op dit moment mee stellen. 

Als je jezelf niet goed vindt, stel dan een lijst op van wat je allemaal slecht of verkeerd vindt aan jezelf.  Maak een nieuw lijstje met wat je allemaal goed vindt aan jezelf.  Vraag nu aan iemand die jou goed kent en waarvan je veronderstelt dat hij of zij een objectieve mening over jou kan uiten hetzelfde te doen.  Wees allebei zo eerlijk mogelijk en probeer elkaar niet te beïnvloeden.  Je zal moeten vaststellen dat die ander een heel verschillend beeld over jouw heeft, een beeld dat er veel positiever uitziet dan jij over jezelf gevormd hebt.
Kijk nu ook eens naar de positieve punten van beide lijsten en aanvaardt deze aspecten.  Het is heel belangrijk om jouw positieve kanten te accepteren om jouw zelfbeeld bij te schaven.  Je bent veel meer waard dan je denkt!
Nu overloop je de minpunten over jezelf.  Ook die dien je zonder enige vorm van negatieve gevoelens te aanvaarden.  Je bent wat je bent en dat is okay.  Je kan er wel eens over nadenken wat je aan jezelf wil en kan veranderen.  Vergeet niet dat je niets wil veranderen omwille van anderen, omwille van hoe anderen over jou oordelen of denken.  Het moeten dingen zijn die jij zelf echt niet goedvindt en waar je iets wil aan doen omdat jij er last mee hebt.  Je moet het zelf als een minpunt beschouwen.  Begin met dingen die gemakkelijk zijn, waarvan je denkt dat ze jou niet al te veel moeite zullen kosten om naartoe te groeien.  Gun jezelf ook de tijd.  Rome is niet in één dag gebouwd.  Zo kunnen evenmin ingebakken patronen in een mum van tijd afgebouwd worden.

Als je een tijdje op die manier aan jezelf gewerkt hebt, zal je het veel gemakkelijker hebben om de minpunten van anderen te aanvaarden.  Door meer inzicht in jezelf te verwerven, krijg je meer mededogen voor anderen.  De minpunten die je in anderen ziet zal je herkennen bij jezelf want vaak is datgene waardoor anderen jou irriteren iets dat je zelf verkeerd doet en nu je er bewust van bent, zal het jou niet meer zo storen bij anderen.

Zodra je hebt kennis gemaakt met jezelf, zal je andere mensen gemakkelijker aanvaarden, maar bij sommigen, waarmee je nauw samenleeft, zullen er nog wel dingen zijn waar je het moeilijk mee hebt.  Je kan alleen jezelf veranderen.  Probeer niet om anderen te veranderen, want dan voelen zij zich niet meer goed in hun huid.  Je kan er enkel met hen over praten en duidelijk stellen wat jouw probleem is met hun gedrag en of zij er alsjeblief wat willen aan doen.  Willen ze er niets aan veranderen, dan zal je het wel moeten aanvaarden of je moet je conclusies trekken en afstand nemen met alle gevolgen van dien.

Veel mensen hebben een verkeerd beeld over wat aanvaarden is.  Aanvaarden betekent niet dat je iets leuk moet vinden of dat je je gelukkig moet voelen met de persoon of de situatie.  Als mijn been zou geamputeerd worden zou ik dat helemáál niet leuk vinden en ik zou er ook niet echt gelukkiger om kunnen worden, maar ik zou het wel kunnen aanvaarden.  Want hoezeer ik diegene die hiervoor verantwoordelijk is (ikzelf of iemand anders) verwens, verwijt en wrok of haat blijf koesteren, het zal mij nooit of te nimmer mijn been terugbezorgen.  Ik heb dus de keuze om of te aanvaarden of een hoop nutteloze energie te steken in het mij verzetten tegen de situatie.  Aanvaarden schept vrede, innerlijke vrede.  Dat is waar ik voor kies.

Bij wie of wat je aanvaardt moet je wel opletten dat je geen emoties meer hebt.  Het betekent dat je niet oordeelt  en je niet verzet tegen wat is.  Het volstaat niet om te zeggen dat alles in orde is, terwijl je dat diep van binnen niet echt gelooft waardoor je een slecht gevoel krijgt.  Als je iets aanvaard hebt, doet het jou echt niets meer.  Het is wat het is.

Voor je iets wezenlijks kan veranderen aan je negatieve gevoelens van angst, verdriet, woede, haat, wrok, machteloosheid enzovoort, dien je die allereerst te aanvaarden.  Eerder kan je er niet op de juiste manier aan werken.  Aanvaard ze, omarm ze, verwelkom ze.  Ze hebben jou iets te leren in dit leven.  Leer ermee te leven en probeer het positieve eruit te halen.  Wat kan je ervan leren?  Hoe kan je “dankzij” die negatieve gevoelens een bewuster mens worden?  Gebruik deze uitdaging ter bevordering van jouw bewustwording.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    10. Ga niet uit van veronderstellingen

Laat je niet vangen door veronderstellingen

 De meest gebruikelijke vraag van iemand die angstig is begint met “En wat als…”.  Je gaat hier zuiver uit van een veronderstelling in de toekomst.  Tegen dergelijke vragen die toekomstgericht zijn kan je nooit op.  Alles kan inderdaad gebeuren, maar er zijn nog zoveel andere scenario’s mogelijk.  Je mag alle veronderstellingen voorzien die je in de toekomst mogelijk acht, maar het zal waarschijnlijk toch anders uitdraaien.

 Wat voor zin heeft het om je zorgen te maken om iets dat nog niet is en dat zeer waarschijnlijk nooit zal zijn.  Als er iets verkeerd loopt, dan zal je dat dan wel merken.  Je kan onmogelijk alles van te voren in de hand hebben.  Je zoekt ernaar om goed voorbereid te zijn op “alle mogelijke gevallen” en je teistert je gedachten om daar dan oplossingen voor te vinden.  Uiteindelijk zoek je naar de zekerheid dat er niets onverwachts zal gebeuren, hetgeen op zich totaal onmogelijk is.  Je kan nooit op alles voorbereid zijn.  Er kan altijd wel iets mislopen.  En dan?  Is dat zo erg dat iets niet naar wens afloopt?  Ben je dan zo bang om geen oplossing te kunnen vinden op het moment dat het uit de hand begint te lopen?  Denk je echt over zo weinig creativiteit te beschikken?

Waarom zou je bang moeten zijn dat bij alles wat je onderneemt er iets verkeerd gaat lopen?  Het is niet prettig als dat zo zou zijn.  Dat is waar, maar als je er op voorhand bang voor bent, dan zal het constant door je hoofd spelen en de kans dat daadwerkelijk iets verkeerd loopt wordt hierdoor aanzienlijk vergroot omdat je telkens weer de doemscenario’s voor ogen houdt en je op die manier zelf de verkeerde afloop in de hand werkt.  Aanvaard dat er altijd wel iets kan mislopen, maar verwacht het toch niet als een vanzelfsprekendheid. 

Een tweede vorm van “En als…” is die waarbij men bezorgd is over wat anderen zullen denken of zeggen als jij iets niet volgens plan laat uitkomen.  Zijn al die anderen dan zo perfect dat bij hen nooit wat mislukt?  Wie niets doet kan ook niets misdoen en al doende leert men.  Bega fouten en leer eruit.  Corrigeer waar mogelijk.  De meeste fouten zijn zelden van catastrofale aard.  Als je piloot bent van een tweemotorig vliegtuig waarvan een motor in brand staat en je blust de motor die niet brandt, dan zit je met een groot probleem want je hebt nu geen aandrijving meer waardoor het leven van passagiers en bemanning op het spel komen te staan.  Is jouw situatie van die aard dat er doden of gewonden kunnen vallen? 

Relativeer elke situatie tot zijn reële waarde.  Maak geen drama van een beetje eerverlies of gezichtsverlies.  We zijn allemaal maar mensen.  Niemand is perfect en die dat wel meent te zijn mag de eerste steen werpen. 

In relaties wordt heel vaak uitgegaan van veronderstellingen.  Met relaties bedoel ik elke relatie tussen mensen, dus niet uitsluitend binnen huwelijken of tussen partners.  Maar al te vaak wordt van de veronderstelling uitgegaan te weten wat de ander gaat doen, wat die bedoelt, wat die denkt of, erger nog, dat die weet wat jij verlangt zonder het expliciet te zeggen.  Hierbij speelt een andere factor een zeer belangrijke rol, namelijk communicatie, wat het moeilijkste is dat er kan bestaan.  Taal is zo ontoereikend om goed te communiceren.  Doe maar eens de test met een groepje mensen.  De eerste fluistert een zinnetje in het oor van de tweede.  Die moet het dan weer fluisterend doorgeven aan een derde, enz.  Gegarandeerd is het zinnetje na een tiental doorgaven iets totaal anders geworden.

Als ik jou iets vertel over mezelf, dan doe ik dat met mijn kennis over mezelf, met mijn denkwijze en vanuit mijn leefwereld.  Wanneer jij dat verhaal hoort, hoor je dat via jouw eigen denk- en leefwereld.  Dat betekent dat je een eigen betekenis gaat geven aan mijn verhaal.  Je gaat het hoe dan ook subjectief interpreteren, zelfs al neem je een objectieve houding aan.  Destijds solliciteerde ik voor een functie waarbij ik de verantwoordelijkheid zou krijgen om statistieken over de vertragingen in de Europese luchtvaart te publiceren.  In de loop van het gesprek zei ik dat die statistieken zo objectief mogelijk moesten opgesteld worden.  Mijn toekomstige baas onderbrak mij met de vraag: “Ben jij wel objectief?”, waarop ik prompt antwoordde: “Niemand is objectief.”  Iedereen schoot meteen in een gulle lach en ik was aangeworven omdat dit waarschijnlijk het meest objectieve antwoord is dat op die vraag bestaat.  Wij zijn allemaal individuen en zodra wij iets met ons verstand aanraken krijgt dat een subjectieve wending.  Alles wat in ons hoofd binnenkomt wordt niet door onze anderhalve kilogram hersenen geïnterpreteerd, maar door ons hele leven dat ons in elke gedachte beïnvloedt. 

Uitgaan van veronderstellingen is echt uit den boze.  Doordat communicatie zo ontzettend gemakkelijk kan mislopen, kan je je beter eerst verzekeren van de juistheid van jouw interpretatie en vragen wat die ander precies bedoelt wanneer je daar de minste twijfel aan hebt.  Niemand zal jou dat kwalijk nemen.  En als iemand zich daar toch aan irriteert en zegt dat iedereen toch weet wat hij of zij bedoelt, kan je onmiddellijk repliceren met: “Ja, maar het had ook (…zo…) gekund.”  Probeer zelf ook duidelijk te zijn in wat je zegt en hoe je het zegt.  Ook al ben je overtuigd je mening heel duidelijk te uiten, anderen kunnen haar geheel anders opvatten.  Wees dus nooit zuinig op een paar woorden als die klaarheid kunnen scheppen.  Het zal je helpen om veel misverstanden te voorkomen en de daarmee gepaard gaande frustratie, woede, achterdocht, jaloezie, angst, verdriet, het gevoel niet begrepen te worden,…

Een ander typisch voorbeeld is “Als je niet weet waarom ik boos op je ben, dan zal ik het jou nu zeker niet vertellen!”  Tja, alweer veronderstellingen.  Je gaat ervan uit dat er een juiste communicatie geweest is, maar als de ander niet weet waarom je boos bent heeft die meer dan waarschijnlijk iets gemist.  Mogelijk heeft die jou niet goed begrepen of misschien heb je het niet duidelijk genoeg gemaakt, maar vast staat dat je de bestaande communicatiestoornis op die manier niet gaat oplossen.  Als je absoluut wil uitgaan van veronderstellingen, veronderstel dan even dat jouw boodschap niet is aangekomen zoals jij ze bedoeld hebt.  Volgende keer beter.  Je weet nu hoe.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    9. Middelen om angst te overwinnen (3)

Ga niet focussen

 Als je ergens mee zit, ga je heel gemakkelijk al je aandacht hieraan besteden.  Dat geldt voor zorgen, verdriet, maar ook voor angst.  Je laat je volledig opslorpen door je zorgen, verdriet of angst.  Bijna niets anders kan jou nog weghalen van de gedachten daarover.  Alles herinnert jou aan het probleem waar je mee zit.  Hoe meer je erop focust, hoe erger de emotie wordt.  Ook jouw lichaam gaat reageren op jouw gedachten en je krijgt allerlei lichamelijke symptomen die met de emotie gepaard gaan.  Je bent niet meer in staat om afstand te nemen van het probleem.  Het probleem is meester geworden over jou.  Je wordt jouw gedachten en emoties.

De oorzaak van het controleverlies over jouw denken ligt bij het feit dat je alleen maar focust op het probleem.  Het is alsof al het andere wegvalt en alleen maar jouw probleem nog bestaat, alsof je door de kier van een deur kijkt en slechts een fragment kan zien van het geheel dat zich achter die deur afspeelt.  Je hebt geen algemeen beeld meer.  Je ziet maar één detail: jouw probleem.  Merk op dat in een dergelijke situatie je eigenlijk niet veel meer ziet.  Je bent zodanig in gedachten verzonken dat horen en zien vergaan zijn.  Je hebt jezelf afgesloten voor al de andere dingen in de wereld en je leven.

Om het niet zo ver te laten komen, dien je opnieuw beroep te doen op je zintuigen.  Het gemakkelijkste gaat het door weer te kijken.  Kijk naar alles om je heen.  Doe dat intensief.  Neem dingen waar die je anders misschien nooit zou zien.  Draai je hoofd in de richting naar waar je kijkt.  Ben je in een kamer, kijk dan naar alles wat erin staat.  Bestudeer ze als het ware en bedenk er dingen bij als “Oh, dat is mooi” of “Nou, dat had beter gekund.”  Loop je over straat, kijk dan naar datgene wat jou geen angst inboezemt.  Dat kunnen zijn: de mensen of juist niet, de auto’s, de gevels, de bomen (als die er zijn), de winkelvitrines, de reclamepanelen,…  Je kan ook luisteren naar de geluiden, dingen ruiken of de wind en de temperatuur voelen.  Kortom, als je gedachten een loopje met je nemen, observeer alles wat er te observeren valt, zodat je probleemgedachten naar de achtergrond worden geschoven.

Het zal je verbazen hoe dat rondkijken en observeren een belangrijke verandering kan teweegbrengen in je “dwanggedachten”.  Je zal door deze techniek toe te passen niet volledig van het probleem verlost geraken, maar je zal het er aardig mee kunnen intomen.  Alle beetjes helpen, zeker als zo een beetje heel gemakkelijk is om toe te passen.

Het warhoofd aanpakken

 Als je met angst of zorgen zit, heb je de indruk dat er wel duizenden gedachten op je afkomen, stuk voor stuk onoverkomelijke problemen die door jouw hoofd spoken.  Je kan voor geen enkel een afdoende oplossing vinden want je krijgt gewoon de tijd niet om het ene probleem aan te pakken als het volgende reeds de kop opsteekt.  Het is een wirwar van gedachten geworden die niet meer te overzien is en waarin een kat haar jongen zou verliezen.  Wat je hier nodig hebt is structuur.  Net zoals een manager die soms met meerdere problemen tegelijk geconfronteerd wordt, zo ook moet jij er nu werk van maken om al je gedachten eens grondig te structureren.

Begin met een vel papier te nemen of, zo je wenst, een heel kladblok.  Schrijf elke angst- of zorgwekkende gedachte op.  Doe dat bondig met een soort van titelzinnetje of kernwoord(en).  Je weet tenslotte wat er allemaal achterzit en hoeft niet die volledige gedachte met alle details neer te pennen.  Als je hiermee klaar bent, overloop dan eens het lijstje en kijk of er geen terugkerende punten zijn die je kan schrappen.  Je zal al gauw merken dat het er zeker geen duizenden zijn.  Je had alleen maar het gevoel dat het er zoveel waren. 

Nu ga je deze gedachten ordenen volgens hun urgentie om afgehandeld te worden.  Welk probleem is het dringendst? Zet naast het probleem het tijdstip waarop je je er ten laatste moet beginnen op te concentreren om het tijdig in orde te krijgen.  Zijn er problemen die ongeveer rond hetzelfde tijdstip dienen aangepakt te worden, orden die dan volgens hun belangrijkheid en wijs er een letter A, een B enz. aan toe, zodat je een duidelijke rangorde krijgt van de volgorde waarin je jouw problemen gaat aanpakken.  Herschrijf nu je lijstje in volgorde van  vroegste tijdstip en eventueel toegevoegde letter naar laatste tijdstip of plaats het gewoon in je agenda.

Op deze manier heb je een duidelijke en overzichtelijke lijst samengesteld van alle problemen waar je mee zit en met een precieze volgorde waarin je er gaat over nadenken.  Je kan je nu concentreren op één enkel probleem.  Je begint met het eerste en je weet dat je voorlopig al de andere problemen kan vergeten want je hebt nu jouw agenda van “problemen aanpakken” opgesteld.

Je hebt nu structuur gebracht in de wirwar van al je problemen en weet precies wanneer je er moet aan denken.  Je bent nu in staat om al de volgende problemen los te laten want ze staan veilig in je agenda waardoor je ze niet zal vergeten.  Als je dat wenst kan je gerust wat voorsprong nemen en eerder beginnen denken over een volgend probleem, zolang je de volgorde maar respecteert en alle eerdere problemen maar hebt verwerkt.

Het is aan te raden om al je taken in een agenda te noteren.  Dan kan je die, eens je ze er hebt in genoteerd, rustig vergeten.  Alzo maak je plaats in je hoofd en hoef je niet meer bang te zijn dat je wat gaat vergeten of te laat zal zijn om ergens aan te beginnen.  Je hebt nu structuur gebracht in je leven waardoor je een hoop zorgen kan vergeten.

Je kan nog een stapje verder gaan en bij elk probleem een maximale tijd toevoegen die je aan dat probleem wil besteden.  Dit moet beletten dat je te lang blijft doormalen over één en hetzelfde onderwerp waardoor je riskeert niet tijdig tot een conclusie gekomen te zijn.  Wanneer je dan een probleem aanpakt, begin dan met een soort crisisplan op te stellen dat bestaat uit de meest noodwendige aanpak van het probleem zonder naar perfectie te streven.  Wat je daar voorbereidt is het absoluut noodzakelijke.  Met minder kan je je niet tevreden stellen.  Daarna kan je de rest van de voorziene tijd gebruiken om je oplossing of aanpak te verfijnen en te verbeteren. 

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    8. Middelen om angst te overwinnen (2)

Angst analytisch overwinnen

 Zij die sterk in de ratio zitten zullen dit misschien wel de meest aangewezen methode vinden, maar zij is minstens even geschikt voor gevoelsmensen.  Deze methode laat jou in vijf stappen ontdekken hoe je angst, maar ook andere “negatieve emoties” kan leren overwinnen.  Het beste kan je deze oefening doen zo snel mogelijk nadat je bekomen bent van een angst- of paniekaanval.  Elke stap wordt geïllustreerd met een voorbeeld, namelijk “de angst om alleen naar buiten te gaan voor een boodschap”.  Het voorbeeld toont een meervoudige angst die samengesteld is uit faalangst, agorafobie (plein- en straatvrees) en angst om bewusteloos te vallen met als voornaamste oorzaken een uitermate laag zelfbeeld, onzekerheid en negatieve gedachten.  De nummeringen binnen de voorbeelden verwijzen naar dezelfde nummering van de voorbeelden in de andere stappen. 

 Stap 1: Ga na welke gevoelens door je heen gegaan zijn voor en tijdens de aanval.  Verwar gevoelens niet met gedachten.  Die komen uitgebreid aan bod in de volgende stappen.
Voorbeeld:

• angst
• een onzeker gevoel, versterkt door fysieke symptomen als hartkloppingen, spanning, zweten, een mistig beeld, ter plaatse draaierig worden
• toenemende paniek

 Stap 2: Ga na welke gedachten door je heen gegaan zijn voor en tijdens de aanval.  Verwar gedachten niet met gevoelens.  Die kwamen aan bod in stap 1.
Voorbeeld:

• 1. Ik zal er nooit geraken
• 2. Ik moet zoveel meer inspanning leveren dan anderen.
• 3. Dit is niet normaal.  Hoelang zal ik dit nog volhouden?
• 4. Als ik dat nog niet kan, wat moet ik dan in geval van een zwaardere taak?

 Stap 3: Zoek nu uit wat de gevolgen van deze gedachten zouden zijn als ze uitkwamen.
Voorbeeld:

• 1. Dan moet ik ergens gaan zitten en raak ik in een paniek van “wat nu?”.
• 2. Dan ben ik zwakker dan anderen.  Door mijn fysieke belemmering kan ik niet zelfstandig functioneren.
• 3. Dan ga ik instorten.
• 4. Dan krijg ik nog meer angst.

 Stap 4: Mochten die gedachten en hun gevolgen uitkomen, hoe erg zou dat dan wel zijn?
Voorbeeld:

• 1. Ik denk dat ik nooit meer ga recht geraken (dat vind ik heel erg!)
• 2. Ik ga werkelijk afhankelijk worden van anderen.
• 3. Misschien word ik wel (weer) opgenomen in een psychiatrische instelling, wat ik helemaal niet aankan omdat ik mij daar gevangen voel, er steeds wil vluchten of er zelfmoord wil plegen.
• 4. Ik zal het dan helemaal niet meer kunnen.

 Stap 5: Probeer dit alles nu te relativeren en zo mogelijk zelfs om te polen.
Voorbeeld:

• 1. Als het al zover komt dat ik moet gaan zitten, kan ik die tijd gebruiken om te kalmeren, te mediteren, mijn gedachten op een rijtje te zetten of mezelf moed in te spreken.  Ik ben in deze opdracht (alleen boodschappen doen) al eerder geslaagd.  Waarom zou het mij nu niet lukken.  Er zijn anderen die het nog moeilijker hebben dan ik en het ook waarmaken.  Bovendien, als ik niet zou recht geraken, kan ik nog altijd iemand vragen mij te helpen.
• 2. Ik moet mijn grenzen bewaken.  Als ik iets doe, moet ik het rustig aan doen.  Als ik hier voldoende aan werk zal mijn angst vanzelf verminderen en zal ik me zelfzekerder voelen zodat ik zelfstandig kan zijn en handelen.
• 3. Dat is niet het probleem van dit moment.  Nu moet ik iets doen aan mijn huidige situatie (kalmeren en mijn grenzen bewaken).
• 4. Ik moet nu niet denken aan andere, mogelijk zwaardere opdrachten, die zich in de toekomst kunnen voordoen.  Alleen mijn huidige situatie is NU van belang.  Laat ik mij daar op concentreren.

 Maak deze analyse na elke aanval van angst of paniek.  Je zal merken dat je bij een volgende aanval beter in staat zal zijn je angsten te relativeren en af te zwakken.  Je zal sneller tot rust komen en doorgaan met de opdracht waar je mee bezig was.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    6. Schijnoplossingen

Vluchten

Er zijn talloze manieren om je angst te ontvluchten: alcohol, drugs, workaholic, koopwoede, gokken, bezigheidstherapie, de problemen van anderen aanpakken, zelfdoding,...  Heel vaak wordt ook de directe vlucht gekozen: een taak of afspraak uitstellen of annuleren. 

Hubert belt Femke om te vragen of het past om volgende zondag eens langs te komen met zijn vrouw Bea.  Femke, die zeer gesteld is op Hubert en Bea. gaat hier zeer enthousiast op in.  Ze is er blij mee en zegt nog: “Dat zijn nu eens mensen die ik graag ontvang.  Ik kan bij hen zo mezelf zijn.  Zelfs als ik mij na een uurtje niet goed voel, kan ik hen gewoon zeggen dat het niet meer gaat en dan gaan ze gewoon weg.”
’s Anderendaags komt echter de angst op dat het allemaal verkeerd zal aflopen.   Tientallen angstige gedachten komen bij haar op en ze wil Hubert terugbellen om de afspraak een week te verlaten…

Als vlucht een uitstekende oplossing, maar hoe zal het volgende zondag zijn?  Zullen die angsten dan afgenomen zijn?  Natuurlijk niet.  Uiteindelijk zal de afspraak helemaal niet meer doorgaan en tenslotte zal Femke niemand nog durven te ontvangen.  Het kan dus alleen maar van kwaad naar erger.  Als het maar enigszins mogelijk is, is doorbijten de beste oplossing.  Vooral als het om ontmoetingen met mensen gaat waarbij je je goed voelt, zou je niet mogen toegeven aan jouw angsten.  Kies de gemakkelijkste opdrachten om door je angsten heen te breken.

 Op zelfdoding na, zijn al de andere opgenoemde vluchtwegen een manier om de pijn te verdoven en de miserie even te vergeten.  Zodra je ontnuchtert, stopt met pillen nemen of een moment niet bezig bent is er weer tijd om te denken en zien de negatieve en beangstigende gedachten wederom de kans om naar de oppervlakte te komen.  Zolang je door de vlucht afgeleid bent, ga je ook niets constructiefs ondernemen om het probleem aan te pakken en op te lossen.  Uit zichzelf zal het waarschijnlijk niet verbeteren, maar eerder verergeren.

Zelfdoding is een radicale vlucht voor het leven.  De situatie is zo wanhopig, uitzichtloos geworden dat men ervan overtuigd is het leven niet meer aan te kunnen.  Zelfdoding heeft een bivalent karakter.  Enerzijds vergt het enorm veel moed om de hand aan zichzelf te leggen, maar anderzijds is het ook een laffe vlucht om te ontkomen aan de problemen waarmee men te kampen heeft.  Opgeven is gemakkelijker dan strijden.  Hoe uitzichtloos de situatie ook is, er is altijd een oplossing.  De oplossing kan voor een grote omwenteling in het leven zorgen, maar de kans dat dat leven weer een positieve wending krijgt is reëel.  Het vergt inderdaad veel moed om voor die omwenteling te kiezen, soms zelfs meer moed om zichzelf van het leven te beroven, maar het leven is die moeilijke periode meer dan waard.

Pillen slikken

 In geval van angsten of depressiviteit zal de dokter, indien er geen fysieke kwaal kan vastgesteld worden, gemakkelijk zijn of haar toevlucht zoeken in het voorschrijven van antidepressiva.  Hetzelfde gebeurt als je naar een psychiater of een psychiatrische instelling gaat.  Vaak geven zij de indruk dat die pillen alles weer in orde zullen brengen.  Spijtig genoeg is dat niet zo.  Je zal je misschien wel een tijdje beter voelen, maar als je niets wezenlijks onderneemt, zal het na verloop van tijd weer bergaf met je gaan en zal de dosis van de antidepressiva dienen verhoogd te worden.  Op de duur loop je er versuft en willoos bij en ga je nog maar weinig van het leven waarnemen.  Kies je voor de wetenschappelijke benadering, ga dan naar een psychotherapeut of een psychiater waarvan je zeker bent dat die ook psychotherapie of gedragstherapie geeft.

 Het is inderdaad verkeerd om antidepressiva te nemen als je van het idee vertrekt dat die de oplossing gaan brengen.  De pillen lossen het niet op.  Zolang je ze neemt en op voorwaarde dat ze bij jou aanslaan, dimmen zij alleen maar bepaalde symptomen.  Zij creëren wel, als ze de gewenste uitwerking hebben natuurlijk, meer ademruimte om aan jezelf te gaan werken of om bereikbaar te worden voor de hulpverleners zodat je weer in staat bent om jou denken weer in een goede richting te sturen.  Antidepressiva kunnen dus alleen als hulpmiddel beschouwd worden om het eigenlijke herstellingsproces een kans te geven wanneer je werkelijk te diep gezakt bent om er nog zonder pillen uit te geraken.

 Zoeken naar affectie, aandacht of medelijden

 Er is helemaal niets mis met het zoeken naar een beetje affectie of aandacht bij anderen.  Op zich is het zelfs goed om eens over jouw gevoelens met iemand te praten, om jou eens begrepen te voelen en mogelijk zelfs met iemand te praten die gelijkaardige problemen heeft waardoor er een uitwisseling van informatie ontstaat.  Dat kan opluchten, bevrijden, een gevoel geven van “Ik sta niet alleen met mijn probleem op de wereld.”

Verval echter niet in een duet van klaagliederen waardoor jullie elkaar zelfs nog meer naar beneden halen.  Zoek niet naar medelijden alleen.  Een beetje medelijden mag af en toe wel eens, maar het mag geen doel worden.  Door de bevestiging van de ander zou het probleem als normaal kunnen geïntegreerd worden en dat is zeker niet de bedoeling.

Misbruik deze aandacht dus niet om je nog dieper te nestelen in je problemen.  Op die manier wordt het weer een vlucht voor de dagdagelijkse hel van lijden.  Gebruik deze aandacht als een constructief middel om positief aan jezelf te werken en om positieve ervaringen te delen zodat het veeleer een hulp tot herstel wordt dan een vlucht.

Let wel op dat je de raad van anderen niet zomaar opvolgt.  Gebruik alleen wat goed voor jou aanvoelt.  Als je met een methode werkt om jouw problemen aan te pakken waarbij je je goed voelt, schakel dan niet meteen over naar een andere methode die jou aangeraden wordt, maar voel eerst goed aan of die nieuwe methode jou ligt en goed aanvoelt.  Schakel pas over naar een andere werkwijze als je grondig overwogen hebt of je daar inderdaad baat kan uithalen en als je die beter vindt dan je huidige werkwijze.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    5. Interne oorzaken van angst

Hoewel de externe oorzaken ertoe leiden dat we angstig worden, kunnen we daar toch weinig of niets aan veranderen.  Waar we wel iets kunnen aan doen zijn de interne oorzaken van angst omdat die de enige zijn waarover we controle kunnen krijgen.  Eigenlijk is er maar één echte interne oorzaak van angst, namelijk ons eigen denken.  Dit kunnen we opsplitsen in tal van vormen van verkeerd denken.  Ik zal hier de voornaamste overlopen.

De gekleurde bril

 Als we naar de wereld kijken, zien we hem niet zoals hij werkelijk is.  We hebben ons in de loop der jaren een idee gevormd over alles en nog wat en we nemen dat aan voor waarheid.  Je kan het vergelijken met een gekleurde bril die het echte beeld vervormt tot wat wij zien.  Door al onze bedenkingen, vooroordelen en veronderstellingen zijn we niet meer in staat een zuiver beeld te vormen van wat werkelijk is.  Ons beeld is vertroebeld door de bril die we opzetten.  Doordat we niet meer de zuivere werkelijkheid zien, blijven we oude angsten voeden.  Zodra we in staat zijn de bril af te zetten, kunnen we opnieuw de werkelijkheid zien en zullen onze angsten smelten als sneeuw voor de zon.

 Materieel bezit

Wij leven op aarde en dat is inderdaad in de materie.  We vergeten dat wij die materie niet zullen kunnen meenemen wanneer wij sterven.  We doen ons best om bezittingen te verwerven en ze te behouden.  Maar zelfs al hebben we die bezittingen met vaak zuurverdiende centjes moeten kopen, toch bezitten wij niets.  Wij mogen dat alles gebruiken tot de dag dat we deze aarde weer verlaten, tot de dag dat we uit de materie stappen.  Het heeft dus weinig zin om ons eraan te hechten.  Het heeft nog minder zin om met deze materie te pogen een status of een imago te creëren, want hierdoor wenden we ons alleen maar af van het ware leven door middel van afleiding van de werkelijkheid.  We creëren een illusie die ons van het ene moment op het andere kan ontnomen worden.  Het ergste is dat we dat weten en toch maakt het ons angstig om die illusie te verliezen.

 Meningen en visies

We hebben allemaal onze eigen gedachten, meningen en visies.  Bij de een zijn die al wat sterker uitgesproken dan bij de ander, maar verschillen doen ze.  Sommigen hebben meer behoefte om hun mening aan anderen door te geven.  Sommigen laten zich eerder de mening van anderen opdringen of gaan er zelfs vanuit dat ze geen eigen mening hebben.

Het is goed om jouw mening te willen doorgeven.  Dat getuigt van een sterk geloof in jezelf, maar bedenk steeds dat jouw mening, alhoewel ze nu voor jou heel goed aanvoelt, niet noodzakelijk goed is voor een ander of althans niet op dit moment.  Jouw mening kan trouwens over enkele dagen, weken of jaren sterk wijzigen en zal dan zelfs niet meer goed aanvoelen voor jezelf.  Hoe kan jij dan weten of jouw mening nu goed is voor die ander?  Als je dus jouw mening doorgeeft, doe het dan zo dat de ander nog steeds het gevoel heeft dat hij of zij met die mening kan doen wat goed aanvoelt voor zichzelf, want wanneer ons meningen opgedrongen worden waarbij we ons niet goed voelen, kan dat enorme chaos en verwarring, dus onzekerheid, teweegbrengen en onzekerheid creëert angst.

Schuldgevoelens

 Van in onze prilste jeugd worden we opgezadeld met schuldgevoelens.  Het wordt ons niet altijd zo letterlijk gezegd, maar voor talloze incidenten nemen we als kind de schuld voor onze rekening.  Het is mijn schuld dat mijn ouders ruzie maken want ik heb daarnet iets gedaan dat zij niet leuk vonden.  Ook God wordt dikwijls gebruikt om ons met schuldgevoelens te beladen.  De Kerk heeft daar lange tijd haar best voor gedaan om de gelovigen onder de knoet te houden.  Gelukkig zijn mensen verstandiger geworden zodat de macht van de Kerk door onderdrukking niet zo succesvol meer is.  Keerzijde van de medaille is dat het merendeel zich van de Kerk heeft afgewend, wat wil zeggen dat de positieve kanten van de Kerk geen impact meer hebben.

We hebben allemaal een geweten en maar goed ook.  We dienen te beseffen dat we alles en iedereen dienen te respecteren, maar dat bij die “iedereen” ook “ik” bedoeld wordt gaat vaak verloren in de massa.  Voor alles wat wij “verkeerd” doen voelen wij ons schuldig.  Het werd ons zo geleerd.  En alle schuld vraagt om boete, straf.  Het is niet omdat anderen dat beweren dat dit berust op waarheid.  Natuurlijk moet iemand die misdadige feiten pleegt gestraft worden.  Niet iedereen luistert naar de regel om alles en iedereen te respecteren en daarvoor bestaat een rechtssysteem om die mensen in eerste instantie daarin te ontmoedigen en zonodig te straffen.

Het probleem is echter dat wij voornamelijk door de Kerk en onze ouders zijn opgevoed met de gedachte dat alles wat wij verkeerd doen onze schuld is en dat daarbij de nodige straf hoort.  Het is ons zo goed meegegeven dat we onszelf gaan straffen als we denken dat we iets verkeerd gedaan hebben.  We gaan ons dus straffen met schuldgevoelens.  Hierdoor geraken we op de duur nog onzekerder over onszelf, dus nog angstiger.

 Angst voor de dood

 Hoewel we weten dat we vroeg of laat er het bijltje zullen bij neerleggen, blijven heel wat mensen angst hebben voor de dood.  De Katholieke Kerk gelooft niet in reïncarnatie, maar eerder in een soort leven na de dood dat zich zal voltrekken in de hel, het vagevuur of de hemel.  Er zijn in de loop der jaren en in verschillende religies tal van theorieën verkondigd.  

Persoonlijk geloof ik dat wij in eerste instantie geest zijn, op zoek naar bewustwording die in een geestelijk bestaan niet kan ervaren worden.  Als geest kan je geen emoties hebben, want er is geen lichaam.  Als geest kan je ook niets verbergen voor de anderen, want elke geest is als een open boek voor de anderen.

Daarom zijn we hier op aarde, om lessen te leren.  Ons leven is te vergelijken met, zeg maar, een leerjaar op school waarin we een aantal dingen leren.  Als we slagen dan mogen we overgaan naar het volgende leerjaar.  Zoniet worden we geplaagd met herexamens en als we daar ook niet in slagen moeten we dat jaar nog eens overdoen.  Wel zo ongeveer zie ik het leven ook.  We worden verondersteld om uit de lessen die ons aangeboden worden te leren.  Als we niet ingaan op die lessen of we blijven voortdurend dezelfde fouten herhalen, dan komen er herexamens, d.w.z. dat we met onze neus op de feiten gedrukt worden om ons zo nog een kans te geven die lessen in dit leven te leren.  Dat gebeurt dan door ziekte of tegenslag.  Slagen we er dan nog niet in, dan zullen we in een volgend leven dezelfde lessen opnieuw aangeboden krijgen (bissen).  Tussen onze levens in zit meestal een periode die ons toelaat over het voorbije leven na te denken en te beslissen hoe we het volgende leven zullen aanpakken.  Hierbij krijgen we de steun van verder geëvolueerde zielen die ons ook tijdens ons aardse leven bijstaan en sturing geven.

De bedoeling is dus niet dat wij in ons leven moeten lijden, zoals sommige mensen dat denken, maar dat wij ons uit ons lijden kunnen verlossen door zelfontplooiing en bewustwording.  Hoe langer wij daarover doen, des te langer zullen we in ons lijden blijven steken.  De hel bestaat niet na de dood, maar wij creëren haar zelf hier op aarde door ons leven verkeerd aan te pakken.  Na de dood bestaat er enkel de hemel, maar we zullen telkens opnieuw moeten terugkeren naar een menselijk bestaan totdat we ook daarin de hemel gevonden hebben.  Het heeft dus ook geen enkel nut om dit leven eigenhandig in te korten, want dezelfde lessen zullen opnieuw moeten geleerd worden in een volgend leven.

Als je met de dood op die manier kan omgaan, dan is de dood eerder een opluchting in plaats van dat het een onzekerheid is of zelfs een zekerheid dat het er minder goed zou zijn dan hier.  Hoewel het leven kostbaar is en dient gerespecteerd te worden is de dood toch niets anders dan een soort van thuiskomen.  We keren terug van waar we gekomen zijn.  Als je de dood beschouwt als het grote onbekende of eraan twijfelt dat de dood iets goeds te bieden heeft kan het niet anders dan een bron van angst zijn.

Angst om te leven

 Nog meer dan voor de dood hebben vele mensen angst om te leven.  Wat belet hen te leven?  Allerlei dingen, maar vooral tijd en zekerheid, of tenminste de illusie van tijd en zekerheid, want zekerheid bestaat niet, behalve dat we op een dag zullen sterven en tijd bestaat al evenmin.

 Laten we het eerst eens hebben over zekerheid.  We stellen ons voor dat het leventje dat we nu leiden ons zekerheid biedt.  We proberen alles onder controle te houden zodat we zeker zijn dat er niets zal fout lopen.  Maar wat hebben we onder controle?  Een geliefde die ons verlaat door weg te gaan of te sterven, of die door ziekte of ongeval plots zwaar hulpbehoevend wordt, of ons werk dat ons wordt ontnomen, een financiële blunder waardoor we blut geraken,…  Hebben we dat alles onder controle?  En als het zich voordoet, hoe ingrijpend zou dat ons leven niet veranderen?

 We hebben niets onder controle.  We kunnen onze gedachten, gevoelens en emoties niet eens onder controle houden.  Hoe zouden we dan andere mensen en externe gebeurtenissen kunnen controleren.  Moeten we daar angst voor hebben?  Natuurlijk niet, maar de nood aan zekerheid belet ons te leven, want we houden ons zo sterk bezig met het pogen alles onder controle te houden dat we leven als robots.  We houden onszelf gevangen.  We durven niet meer afwijken van het stramien, het programma waarin we verstrikt zitten.  Echt leven, denken we later wel te zullen doen, als de kinderen het huis uit zijn of als we met pensioen zijn, maar dan komen de kleinkinderen, dan worden we ouder, futlozer en moedelozer en komt het er ook niet meer van. 

Dat brengt ons bij het begrip tijd.  Nu hebben we daar allemaal geen tijd voor om te leven, om eens een risicootje te nemen of om ons eens in het leven te verdiepen.  Nu hebben we zoveel andere dingen te doen dat we zelfs geen tijd meer hebben om een boswandeling te maken, om eens rustig over onszelf na te denken, om even te bezinnen, om eens te doen wat we werkelijk graag doen.  Alles is in functie van de zekerheid opbouwen en vasthouden.  We kunnen niet meer genieten van de kleine dingen, van de natuur, van onze kinderen.  We hebben geen tijd meer om het leven te observeren.  We hebben van zoveel dingen afstand genomen, want de weinige momenten dat we tijd hebben, moeten we die doorbrengen om maximaal te genieten, spectaculaire dingen te doen, op zoek te gaan naar duur vertier.

 Hoewel we in een wereld leven waar communicatiemiddelen een hoogtepunt bereikt hebben, slagen we er niet meer in om tijd te vinden om met elkaar eens echt te praten.  Een goed gesprek vergt tijd, maar dat wordt tegenwoordig gezien als tijdverlies, want het moet kort gehouden worden en dus kan het niet anders dan of oppervlakkig zijn (een beleefdheidsgesprekje) of functioneel.  Met dat laatste bedoel ik dat het een extra waarde moet toevoegen aan onze illusie van controle, macht, imago, status… en we mogen vooral onze gevoelens niet prijsgeven want dat zou de illusie die we naar de anderen toe creëren kunnen ondermijnen.

 We durven niet te leven uit angst dat we de controle zouden verliezen en aldus uit angst voor het onbekende en tevens uit angst onvoldoende tijd over te houden om die controle te kunnen handhaven.

 Het ego

 Het ego is onze persoonlijkheid, datgene wat ons eigenlijk uniek maakt.  Het ego bepaalt hoe we ons gaan gedragen, hoe we handelen en wat we beslissen.  Het ego bepaalt niet wat we voelen, maar of we bepaalde gevoelens al dan niet toelaten, hoe we er verder mee omgaan en in welke mate we er rekening willen mee houden.  Het ego bepaalt dus hoe we naar buiten treden, hoe we ons naar anderen toe presenteren.  Het bepaalt de rol die we willen spelen in de maatschappij.

Er zijn tal van opvattingen over het ego.  Daarover is het laatste woord nog lang niet gezegd.  De een zegt “Het ego is je vijand die je moet onderdrukken.  Het ego dient afgelegd te worden.”  De ander beweert “Zonder ego kan je niet geestelijk gezond zijn.”  Wie heeft gelijk?  In elk geval voel ik het meest voor die laatste uitspraak, op voorwaarde dat het ego niet overontwikkeld geraakt.

Als we geen ego hebben, zijn we niet in staat ons eigen leven te leiden.  We hebben een sterk ego nodig om ons door het leven te gidsen, beslissingen te nemen, keuzes te maken en te handelen.  Zonder ego zijn we daar niet toe in staat.  Sommige mensen verhullen hiermee hun futloosheid, hun twijfels en schuiven daarmee elke verantwoordelijkheid voor hun eigen leven af.  Om tot bij ons Ware Zelf te komen hebben we dus absoluut een gezond ego nodig.  Zonder ego kunnen we geheel niet ons Ware Zelf ontdekken en dat Ware Zelf is nu juist onze essentie, onze natuurlijke bron, onze goddelijkheid.  Vergeet niet dat wij geschapen zijn naar Gods gelijkenis.  Die gelijkenis is vast niet te vinden in onze menselijke gedaante, maar in ons Ware Zelf.

Een te sterk ego heeft dan ook zijn nadelen.  Wie zijn ego centraal stelt en geen respect meer opbrengt voor de medemens, voor alles wat leeft en onze aarde die voor voeding en schoonheid zorgt, kan ook niet bij zijn Ware Zelf komen.  Al te zeer geconcentreerd zijn op eigenbelang, roem en macht belet het Ware Zelf te leren ontdekken.

Dat we ons ego moeten “afleggen”, zoals in de eerste stelling staat, is ook juist.  Dit kan men pas doen als het ego voldoende ontwikkeld is.  Iemand met een zwak ego zal die stap graag willen overslaan, misschien uit luiheid, maar mogelijk ook omdat het als een te zware klus wordt ervaren.  Het is een stap die niet mag overgeslagen worden, omdat dat tot nog meer zwakheid zou leiden.

Gebrek aan ego schept angst door twijfels, zwakheid en onzekerheid.  Een te sterk ego creëert een gevoel van macht en zoals eerder reeds gezegd, macht is angst.

Het denken

 Een belangrijk deel van het ego is het denken.  Dat denken is sinds onze kindertijd beïnvloed door onze ouders, leraars, familie en kennissen.  Als klein kind denken we nog niet erg voor onszelf.  We laten dat over aan de anderen, de ouderen die het allemaal weten.  En als we al eigen gedachten hebben die conflicteren met die van onze opvoeders, dan worden die vaak in de kiem gesmoord.  We nemen dus aanvankelijk sterk het denken over van onze opvoeders en later laten we onze gedachten beïnvloeden door onze omgeving.

We slorpen al die invloeden op zoals een droge spons water opslorpt.  Een groot deel van dat water is zuiver, maar we nemen ook het vuil op, net zoals wanneer we met een spons over een vuile venster wrijven.  Als de spons dan tijdig weer met schoon water gespoeld wordt gaat het meeste vuil wel weg, maar gebeurt dat niet grondig genoeg, dan blijft dat vuil hangen en krijgen we de spons tenslotte niet meer helemaal schoon.  Zo ook blijven bij ons bepaalde negatieve invloeden hangen: vernederingen, minderwaardigheid, faalangst, inprentingen,…

Al naargelang onze opvoeders onze spons weer schoon konden maken, zal meer of minder van dat vuil blijven zitten.  Ook de mate waarin we in staat waren naar ons Ware Zelf te luisteren en zelf onze spons konden schoonspoelen, zal bepalen hoezeer dat vuil in onze spons van gedachten kon blijven steken.  Plaats twee kinderen in identiek dezelfde omstandigheden en toch zullen zij er verschillend uitkomen.  Zelfs een eeneiige tweeling, die meestal alles samen doet in een identieke omgeving, zal verschil in gedachten hebben.  De ene spons is de andere niet.

Wat wij ons denken noemen is niet meer ons denken, maar het denken van ons ego dat zich gevoed heeft met tal van gedachten, illusies en meningen van buitenaf.  Al deze externe informatie heeft ons ingepalmd en we geloven dat die de waarheid is.  De waarheid komt niet van buitenaf, maar zit binnen in ons.  Het is ons Ware Zelf.  En hoewel we niet veel meer van ons Ware Zelf kunnen horen omdat de stem van ons Ware Zelf overdonderd is door die van ons individuele denken, voelen we toch dat ons denken in conflict is met ons Ware Zelf.  We voelen dat het niet klopt.  We voelen dat wat we geloven niet de waarheid is, maar we weten van niet beter en geloven dat zwakke stemmetje van ons Ware Zelf niet meer omdat het zo nietig is en omdat ons ego het telkens opnieuw negeert, overbluft en vooral veel luider en overtuigender doorkomt.  Zelfs al geloven we ons Ware Zelf niet meer, het gevoel van dat conflict blijft en een conflict dat blijft hangen schept onbehagen dat overgaat in twijfel en onzekerheid en hoeft het nog gezegd: dat alles is een vruchtbare bodem voor angst.

Verschillende persoonlijkheden tegelijk

 We merken dat wanneer we denken dit vaak geschiedt in de vorm van een dialoog.  Wie spreekt er?  Wie luistert?  Als we even stilstaan bij de verschillende manieren waarop we met mensen omgaan en de soms totaal verschillende houdingen die we dan aannemen, kunnen we vaststellen dat we precies een rol spelen: bij de een zijn we de leraar of de wijze, bij de ander de leerling, soms worden we slachtoffer, dan weer rechter of redder, bij de een voelen we ons het kleintje, bij de ander de gelijke of misschien de grote broer of zus,…  We kunnen zelfs bij bijna iedere persoon elk van deze rollen aannemen, maar voor elke persoon die we kennen gaan we een basisrol aannemen.  Is dat niet vreemd?

Zelf kan ik hieruit alleen maar besluiten dat we in wezen opgesplitst zijn in een aantal deelpersoonlijkheden waarbij al naargelang de situatie en onze gemoedstoestand een bepaalde deelpersoonlijkheid naar de voorgrond schuift.  Zijn we dan met zijn allen schizofreen?  In zekere zin wel, maar schizofrenie is een veel extremere vorm waarbij een of meerdere deelpersoonlijkheden totaal overnemen ofwel ervaren worden als echte levende mensen, die natuurlijk alleen maar door de schizofrene persoon kunnen waargenomen worden.

Je kan je dus voorstellen dat met zo’n bende volk in huis de meningen nogal eens kunnen verschillen.  Soms kunnen hun stemmen weerklinken als een marktplein dat overspoeld is met mensen en waar marktkramers tegen elkaar opschreeuwen om hun waar aan te prijzen.  Zo kunnen ook onze deelpersoonlijkheden hun meningen opdringen en ware discussies en conflicten in ons hoofdje veroorzaken.  Chaos, twijfel en conflict werken beangstigend.

Oordelen

 Tussen al onze deelpersoonlijkheden bevindt zich ook de rechter.  Als we die niet in de gaten houden, dan oordeelt en veroordeelt die er op los zonder blikken of blozen.  Hij oordeelt over alles en iedereen, met de nadruk op iedereen, want hij oordeelt niet alleen over de anderen, maar voornamelijk ook over ons.  De rechter heeft de wetteksten uit onze jeugd en ons verdere leven goed onthouden en refereert voortdurend naar de precedenten die er toen geweest zijn.  Niet alleen zijn we vroeger gestraft geworden voor hetgeen wij verkeerd deden in de ogen van de anderen, maar nu, vele jaren later, blijft onze innerlijke rechter ons daarover beschuldigen en ervoor straffen.  Telkens opnieuw haalt hij uit naar wat wij verkeerd doen of niet kunnen, hij haalt naar ons uit en verwijt ons dat we laf zijn, dat we zwak zijn en totale nietsnutten.  Hij duwt ons in de slachtofferrol, we voelen ons onderdrukt, niet meer in staat om tegen te pruttelen.  We worden bang voor onszelf.

Ons zelfbeeld

 We streven allen naar volmaaktheid, maar beseffen niet dat we volmaakt geschapen zijn.  We laten ons beïnvloeden door de media, waar (behalve in de nieuwsberichten) een beeld van volmaaktheid gecreëerd wordt dat geen weerga vindt.  In films, series en reclames ziet men bijna uitsluitend wondermooie, gelukkige, sterke, succesvolle en in luxe badende mensen.  Wij willen ook zo volmaakt zijn.  Alleen beseffen we maar al te weinig dat televisie en reclame pure illusie zijn.  Het ziet er allemaal zo echt uit, maar het is fictie, show.  Toch is het dat beeld van volmaaktheid dat wij ons voorhouden.  Zo willen wij ook zijn.  Die illusie van volmaaktheid wordt echter continu doorprikt door de werkelijkheid waarin wij leven.  We worden bang die volmaaktheid nooit te zullen bereiken.

Zoals ik eerder al zei: alsof het nog niet erg genoeg geweest is dat ons zelfbeeld door anderen werd neergehaald in het verleden, blijft onze innerlijke rechter ons herinneren aan onze fouten, mislukkingen en minpunten.  Telkens opnieuw herhaalt hij die negatieve elementen of incidenten.  We worden niet eenmalig gestraft, maar de rechter straft ons honderden, misschien wel duizenden keren voor de dingen uit het verleden.  Omdat de rechter deel is van onszelf, doen we het dus ook zelf.  We halen ons zelfbeeld volledig onderuit omdat we ons vastklampen aan ons verleden.  We worden zwak, kroppen een hoop schuldgevoelens op en vinden onszelf maar niets.  We leren onszelf te haten.

We zijn niet meer in staat om van onszelf te houden.  Nochtans heeft Jezus ooit gezegd “Bemin uw naaste als uzelf.”  Als we niet van onszelf houden, hoe kunnen we dan van iemand anders houden?  Moeten we iedereen dan haten en afwijzen zoals onszelf?  God heeft ons geschapen naar zijn eigen beeltenis.  God is liefde.  Ons Ware Zelf is liefde.  Dat kunnen we toch niet weggooien.  Het tegendeel van liefde is angst.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    3. Wat is angst?

Angst is een emotie.  Daarover bestaat niet de minste twijfel.  Maar wat is een emotie?  Carl Gustav Jung maakt een onderscheid tussen gevoel en emotie.  Een emotie, zegt hij, is een gevoel waarbij er een lichamelijke reactie is.  Je voelt het in je lichaam: hartkloppingen, beklemdheid, versnelde of stokkende ademhaling, hyperventilatie en noem maar op.  Angst brengt ook lichamelijke reacties teweeg. 

Een emotie is echt en op het moment dat die er is, kan je er met de rede weinig aan veranderen.  Dit is vooral het geval bij angst omdat die alles overheerst.  Je bent niet in staat om die emotie eventjes opzij te zetten en rustig na te denken wat je er nu aan kan doen.  Het is als een storm die moet uitrazen en die je niet kan tegenhouden.  Pas achteraf kan je de schade vaststellen en jezelf afvragen wat je bezield heeft om je zo te laten meeslepen met die verpletterende emotie.

Angst is een natuurlijk ingebouwd mechanisme dat ons is meegegeven om ons te beschermen.  Door angst wordt een pijnlijke of gevaarlijke situatie in ons geheugen gegrift om te voorkomen dat ons een volgende keer hetzelfde zou overkomen.  Voornamelijk kinderen hebben hier baat bij om te onthouden dat bvb de kachel zo heet is dat zij er zich kunnen aan verbranden.  Als zij zich eenmaal verbrand hebben of gevoeld hebben dat dat ding heet is, zullen ze bang zijn om zich opnieuw te verbranden of die onaangename prikkel van hitte te voelen en zullen zelfs als de kachel niet brandt er niet te kortbij komen.  Wanneer we ouder worden hoeven we geen angst meer te hebben voor die kachel.  We beseffen dat die kachel alleen maar “gevaarlijk” is wanneer die aanstaat.  Het verstand neemt over.  De angst verandert in voorzichtigheid.  Dat is althans de bedoeling.

Gelukkig hoeven we ons niet allemaal eerst eens te verbranden aan die kachel om te weten dat er verbrandingsgevaar is.  Daarvoor bestaat een ander hulpmiddel: opvoeding.  Om te voorkomen dat onze kinderen die uiterst onaangename ervaring moeten meemaken, zullen we hen hiervoor waarschuwen en hen proberen in te prenten dat wanneer zij die kachel aanraken ze daardoor pijn moeten voelen.  Opvoeding is dus een zegen.  Misschien is het toch voorzichtiger om deze uitspraak niet zomaar te aanvaarden zonder haar eerst aan een kritische analyse te onderwerpen.  De volgende hoofdstukken zullen daar nader op ingaan.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    2. Een opsomming van angsten

Faalangst

 Wie voortdurend twijfelt aan zichzelf of zich onzeker voelt, vertoont onvermijdelijk tekenen van angst.  Iedereen twijfelt wel eens of staat eens langer stil bij de vraag “Ben ik nu wel goed bezig?”  Dat is niet meer dan normaal.  Het is zelfs goed om even bij die vraag stil te staan en een beetje aan zelfkritiek te doen.  We willen immers onze verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat er geen stommiteiten of zelfs ongelukken gebeuren.  Ik kan me niet voorstellen dat een automechanicus de remmen van mijn auto vervangt zonder ze eerst uit te testen.

 Wanneer het echter een constant patroon geworden is om aan alles in het leven te gaan twijfelen en zich onzeker te voelen bij alles wat men doet of moet beslissen dan is er duidelijk sprake van angst.  Men is bang geworden om iets verkeerd te doen.  Niet zozeer is men bang dat wat men gedaan heeft iemand zou kunnen schaden (zoals de automechanicus er zich wil van verzekeren dat de remmen die hij net verving wel goed functioneren), maar gewoon dat men het niet goed doet.  Men zou wel eens kunnen verweten worden dat het eten niet lekker is of dat een formulier voor een of andere instantie niet correct ingevuld is.  Erger nog: “Voed ik mijn kinderen wel goed op?”  “Ben ik wel een goede vader/moeder?”

En het wordt alsmaar erger.  Je raakt niet meer tot bij de bakker want je zou onderweg wel eens kunnen gaan hyperventileren of flauwvallen.  De kinderen van school afhalen met de auto, een presentatie voor een kleine groep mensen, allemaal dingen die je vroeger misschien wel kon en nu ineens lijken die kleine molshoopjes wel Kilimanjaro’s.           
Op de duur wordt het nog erger.  Je durft nergens nog aan te beginnen want er kan altijd iets mislopen.  Wat als…? is de typische vraag voor iemand met faalangst.

Woedeuitbarstingen

 Elke vorm van woede is een uiting van machteloosheid of frustratie.  We slagen er niet in de dingen te laten verlopen zoals we dat wensen en reageren dat af in een woedebui of we laten ons op stang jagen door een futiliteit.  Of we zijn door omstandigheden in een rotbui waardoor we voor het minste dat ons stoort ontploffen.  Alles kan ons plots mateloos irriteren.  We zijn onze innerlijke vrede totaal verloren, geraken gefrustreerd en lopen rond als een tikkende tijdbom.

Elkeen wordt al eens woedend, maar sommige mensen verkeren bijna in een ononderbroken staat van woede.  Het is hen niet meer mogelijk om op een kalme manier te reageren op situaties die daar in feite het beste mee zouden gediend zijn.  In het verkeer komt het zo vaak voor dat mensen nogal brutale lichaamstaal gebruiken, terwijl zij vaak zelf de oorzaak zijn van de door hen aangeklaagde situatie, om nog maar te zwijgen van verkeersagressie en gevaarlijke manoeuvres.  Frustratie alom.

 Perfectie, zekerheid

 Als je de dingen zelf doet ben je zeker dat ze goed gedaan zijn.  Je kan op niemand rekenen, want dan loopt het met zekerheid verkeerd af.  Je voelt je mateloos verantwoordelijk voor alles dat je opgedragen is.  Het moet allemaal perfect in orde zijn, anders is het niet goed genoeg.  Voor wie?  Voor jezelf natuurlijk.  Je baas, partner, ouders of leraar zouden met veel minder inspanning van jou al meer dan tevreden zijn.  Perfectie is zeer uitputtend en kan je naasten vaak sterk op de heupen gaan werken. 

 Tegenwoordig kan je voor alles en nog wat een verzekering nemen, zelfs een uitvaartverzekering.  Wel, als ik doodga – en dat ik op een dag zal sterven, is het enige dat ik met zekerheid weet – hoef ik geen grootse begrafenis in een pracht van een mahoniehouten kist of zo.  Ik zal het toch niet meer weten en hoe minder die ganse onderneming kost, hoe meer mijn nabestaanden overhouden om van hun leven te kunnen genieten, of niet soms?

Voor velen biedt geld de zekerheid op een gelukkig leven.  Is dat zo?  Word je gelukkig omdat je veel geld hebt?  Dat weet ik niet.  Geld maakt het leven gemakkelijker, dat is waar, want alles kost geld, maar wat moet je er allemaal niet voor opofferen om véél geld te verdienen?  Dure jobs vergen het onderste uit de kan en eisen dat je voor je werk leeft.  En je gezin dan?  En jij zelf dan?  Nou ja, je verwent je dan maar met een peperdure auto, een mooie villa en een super-de-luxe vakantie om dat allemaal te compenseren.  In plaats van ’s avonds gezellig wat te koken, haal je er nog maar eens een babysit bij en ga je uit eten.  Geen tijd meer voor de kinderen, geen tijd meer voor elkaar, geen tijd meer voor een diepgaand gesprek.  Alles voor het werk en het luxeleventje dat het meebrengt.  Dat heet dan gelukkig zijn, zeker.     
En dan pech: herstructurering, faillissement, loonsinlevering,noem maar op.  Job kwijt, dure afbetalingen met alle gevolgen van dien.  Zekerheid bestaat nu eenmaal niet.  Het is pure menselijke illusie.  Sorry als ik jou hierdoor nog meer angst bezorg, maar het zal verder nog wel duidelijk worden waarom dat niet zo hoeft te zijn.

Controle, macht

 Een andere vorm van zekerheid is de uitoefening van controle en in ergere mate, macht.  Als je alles onder controle houdt dan heb je macht.  Dat kan zijn macht over anderen, macht over een situatie, macht over jezelf (jezelf onder controle hebben).  Jezelf, je gedachten en handelingen onder controle krijgen is ten zeerste aan te bevelen ter bevordering van zelfontplooiing en bewustwording.  Anderen kan je nooit echt onder controle houden.  Je kan daar misschien vanuit gaan, maar vroeg of laat verlies je die controle en dan ruimt het gevoel van veiligheid en zekerheid het veld voor onzekerheid, angst.

De meeste mensen beseffen niet eens dat die hunker naar controle en macht gevoed wordt door hun angst om de grond onder hun voeten te verliezen.  Als zij enkele keren de controle verloren hebben, worden ze onzekerder en bij de minste tegenkanting gaan ze er tienvoudig op achteruit, waardoor zij aan zichzelf gaan twijfelen, de verkeerde besluiten trekken en de verkeerde beslissingen nemen met als gevolg dat zij de moed verliezen en wegzinken naar een bodem van machteloosheid, futloosheid en angst om dit nooit te boven te kunnen komen.  Het komt niet zelden voor dat succesvolle managers en hooggeplaatsten in de psychiatrie belanden.  Burn-out is ook een typische aandoening van managers.

 Verdriet

 Als we verdriet hebben om een dierbaar iemand die ons verlaten heeft, is dat niet voor die persoon, maar om onszelf.  We zullen het vanaf nu moeten stellen zonder die persoon.  Van nature staan wij wantrouwig en onrustig voor het onbekende en dat is waar we angst voor hebben en wat ons verdriet veroorzaakt.  We komen in een nieuwe situatie waarbij we al het oude vertrouwde kwijt zijn.  We kunnen er niet meer op rekenen dat die persoon ons zal koesteren, steunen, zijn of haar gebruikelijke klusjes doen.  Kortom we hebben het gevoel er nu alleen voor te staan.  Dit gevoel maakt ons verdrietig en is in wezen angst voor het onbekende.

Een nieuwe situatie kan ons ook verdrietig maken.  Er is iets veranderd, maar niet ten goede.  We missen de dingen zoals ze vroeger waren, maar zijn niet in staat om ze terug te halen.  We kunnen de nieuwe situatie misschien wel aanvaarden met ons verstand, maar niet met ons hart.  We voelen er ons rot en verdrietig bij en worden op de duur neerslachtig.  Tenslotte komt de vrees dat we niet meer uit die neerslachtigheid zullen geraken en zakken mogelijk weg in een depressie.  Een voorbeeld:

Els heeft een baantje als secretaresse waarbij ze zich tamelijk goed voelt.  Ze verdient wel niet zoveel, maar vindt er toch haar draai.  Haar man, krijgt op zijn kantoor een aanbod om in Azië te gaan werken, waardoor hij niet alleen een flinke promotie maakt, maar meer dan het dubbele kan verdienen dan wat zij nu samen verdienen.  Hij bespreekt het met Els en ze besluiten het erop te wagen.  Eens ter bestemming aangekomen verloopt alles prima, maar na een tijdje is Els er nog steeds niet in geslaagd om vrienden te maken.  Ze leert de lokale taal, maar die is voor haar zo moeilijk dat ze er niet veel van bakt.  Op die manier is het moeilijk om vrienden te maken, maar zelfs al kende ze de taal heel goed, dan nog zou ze het moeilijk hebben om door de lokale bevolking echt aanvaard te worden.  Ze mist haar familie en vrienden uit haar vaderland.  Het is niet wat ze zich ingebeeld had.  Haar man heeft het druk en ze zit vele avonden alleen.  Ze wil ook niet bij hem klagen, want hij lijkt er geen problemen mee te hebben en ze wil hem daar niet mee lastig vallen, want hij heeft het al druk genoeg.  Dus slikt Els het maar in haar eentje door…

 Dit lijkt misschien een extreem geval, maar mensen die bijvoorbeeld bij de ambassades werken en om de drie, vier jaar naar een ander land verhuizen hebben het niet zo gemakkelijk als ze het allemaal laten uitschijnen.  Tal van hen zijn in psychotherapeutische behandeling, net zoals hun partners.

Achter een opwelling van verdriet kan ook een ander verdriet schuilen, een verdriet dat nog onverwerkt is en sluimerend onder de oppervlakte leefde.  Dat oude verdriet zat te wachten om weer naar boven te komen en heeft gretig gebruik gemaakt van de huidige verdrietig makende situatie om mee uit te breken en aldus het huidig verdriet veel heviger te maken dan men normaal zou kunnen verwachten.  Het verdriet staat buiten proportie voor de actuele situatie die eerder fungeert als een soort dekmantel voor het oude verdriet.  Zonder het te beseffen schuift men de totaliteit van het verdriet op de nieuwe situatie en is men er zich niet van bewust dat er nog iets anders kan zijn dat dit verdriet veroorzaakt.  Zo een oud verdriet kan ook losbarsten zonder enige directe aanleiding.  Als extraatje komt er dan nog onbegrip bovenop.  “Wat gebeurt er toch met mij?” of “Wat heb jij toch zeg?”

Een bijkomende moeilijkheid is dat elkeen zijn eigen tijd nodig heeft om dingen te verwerken, dus ook verdriet.  Hoe lang moet je verdriet hebben?  Hoe lang mag je verdriet tonen?

Schuldgevoelens

 Telkens wanneer we het gevoel hebben niet te voldoen aan wat onze naaste omgeving van ons verwacht krijgen we te maken met schuldgevoelens.  We voelen ons schuldig omdat we faalden, omdat we zonder rede boos werden, omdat we iemand verwijten naar het hoofd geslingerd hebben die we niet echt meenden, omdat we iemand tot last zijn, omdat we tekort geschoten zijn, omdat we anderen in moeilijke situaties brengen.  Zijn er nog redenen om schuldgevoelens te krijgen?  Heel zeker, ik ken er nog geen honderdste van.  Schuldgevoelens creëren angst want we zijn bang dat de anderen ons zullen in de steek laten, ons niet meer zullen accepteren, ons als een blok aan hun been zullen zien.  We zijn ook bang dat we telkens opnieuw diezelfde fouten zullen maken, dat we het nooit zullen leren en dat we alleen maar een last zijn voor onze naasten en de omgeving.  We zijn lang niet zoveel waard als de anderen want wij doen niets dan stommiteiten, we kunnen niets doen dat goed is.  “Hoe zou er in Gods naam toch iemand van mij kunnen houden?  Hoe zou ik van mezelf kunnen houden?”  Klinkt dat bekend? 

 Zorgen, zorgen en nog eens zorgen

Ons zorgen maken is een soort bedekte vorm van angst.  Wie zorgen heeft beseft vaak niet dat het stuk voor stuk angstgedachten zijn.  “Als dat maar goed afloopt!” en “En wat als…?” en “Waarom…?” zijn de zorgverwekkers.

Gaat het niet over onszelf, dan gaat het wel over onze partner, de kinderen, de kleinkinderen, ouders, enz...  Er is wel altijd iets of iemand waarover we ons zorgen kunnen maken.  We zijn vaak niet in staat om het leven van anderen los te laten.  Ook al willen we er ons niet eens mee bemoeien, het baart ons toch zorgen.  En bemoeien we er ons wel mee en uiten we onze zorgen (die toch op jarenlange ervaring berusten!!!), ze willen verdorie niet luisteren en ze zullen met open ogen hun hoofd tegen de muur stoten

We kunnen ons suf piekeren over de zorgen die we ons baren.  Steeds opnieuw draaien ze als een molentje rond in onze hersenen.  We geraken er niet doorheen.  We vinden geen sluitende oplossing.  Alvast niet voor de zorgen over onszelf.  Voor de problemen van anderen vinden we wel pasklare oplossingen, maar ja, die willen niet luisteren.  In beide gevallen geraken we gefrustreerd.  Zo lang we die zorgen niet kunnen loslaten zakken we alsmaar dieper, worden we ziek of krijgen psychosomatische klachten en zakken langzaam weg in een depressie.

Depressie

Depressie is geen angst op zich, maar is vaak een gevolg van angst, zorgen of verdriet.  De opstapeling en lange duur hiervan kan gemakkelijk leiden tot neerslachtigheid of wanhoop die op hun beurt een depressie in de hand werken.

 Anderzijds kan depressie ook een gevolg van levensmoeheid zijn, geen doel meer hebben of door zoveel tegenslagen de kern van het leven verloren zijn.  Depressie kan veel aanleidingen hebben die niets met angst te maken hebben, maar toch kan er een parallel getrokken worden in het ontstijgen van een depressie met het overwinnen van angst op het gebied van de methoden die hiertoe zullen omschreven worden.

 Paniekaanvallen zonder schijnbare oorzaak

 Op onverklaarbare wijze worden sommige mensen overvallen door een paniekaanval die uit het niets opduikt.  Meestal kan men wel ergens een aanleiding vinden, maar de intensiteit van de paniekaanval staat dan wel geheel buiten proportie met die mogelijke aanleiding.  Het kan gaan om een lichte mentale verzwakking door bijvoorbeeld stress ofwel is de aanleiding een bepaalde gebeurtenis of een uitspraak door iemand.

 In vele gevallen gaat het om een eenmalige aanval of vermindert de frequentie en intensiteit van de aanvallen door er niet te veel aandacht aan te besteden en het zoveel mogelijk los te laten.  Blijft het probleem echter aanhouden dan is er gevaar dat deze aanvallen uitmonden in een angstpsychose.  Voorzichtigheid is hier dus zeker geboden.

Meer dan waarschijnlijk ontstaat de eerste paniekaanval tengevolge van iets dat een verband legt met een oud trauma dat op zich niet meer in het geheugen aanwezig is, maar wel nog ergens in een schuifje van het geheugen zit.  De herinnering zelf zit te diep in de schuif opgeborgen om eruit te geraken, maar de emotionele reactie op het trauma ontsnapt wel zoals de stoom met grote kracht uit een snelkookpan vliegt terwijl de inhoud ervan niet onmiddellijk bereikbaar is.  Het betreft dan een niet of slecht verwerkt trauma dat via regressietherapie een goede kans maakt om nog op een degelijke manier verwerkt te worden.

Andere vormen van angst

 Er zijn uiteraard nog een heleboel andere vormen van angst, zoals hoogtevrees, claustrofobie, agorafobie, smetvrees, angst voor bepaalde diersoorten, om er slechts enkele te noemen.  Op zich genomen zijn die niet altijd zo erg, maar je zal er maar mee zitten.  Je moet er dag in dag uit mee leven en het maakt het moeilijk om op een “normale” manier die dingen te doen waar anderen geen probleem mee (lijken te) hebben.  Het is op zijn minst hinderlijk en je zal je zeker beter af voelen zonder.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

    1. Inleiding

De titel van dit boek zou wel eens oordelend of zelfs veroordelend kunnen overkomen.  Toch is het geenszins de bedoeling om een oordeel te vellen of je met een schuldgevoel hierover op te zadelen.  Het is inderdaad zo dat je jezelf een en ander aandoet, maar dat gebeurt niet bewust.  Wel is het zo dat als je door het lezen van dit boek je ervan bewust wordt dat het inderdaad zo is dat je het jezelf aandoet en je er iets kan aan veranderen met de technieken die in dit boek aangeboden worden.

Bijna iedereen heeft vroeg of laat te kampen met enigerlei vorm van angst, al dan niet in sterke mate.  Natuurlijk spreek ik hier niet over onze instinctieve, gezonde angst die bedoeld is om ons te beschermen voor allerlei gevaren.  Zo is er uiteraard een hemelsbreed verschil tussen een zekere angst als men zich op een onbeschermde plaats op grote hoogte bevindt - waar ik evenmin de clown zal uithangen - en hoogtevrees als men nog maar op een stoel staat.
Er bestaan zoveel vormen van angst.  Voor de buitenstaander zijn ze meestal totaal onverklaarbaar, op niets steunend of gewoon zelfs absurd.  Wie met angst zit kan er vaak zelf geen verklaring voor geven.  Het is gewoon zo. 

 Angst toont geen enkele fysieke tekortkoming.  Men kan het dus niet zien, behalve als er zich paniekbuien voordoen, maar dan is dat voor de buitenwereld ook maar een waanbeeld dat men met een druk op de juiste knop kan afzetten.  Er zal wel een pilletje zijn dat de oplossing biedt.  Sorry hoor, pillen kunnen misschien wat soelaas bieden, maar zullen je niet uit jouw lijden halen.  Mocht je kiezen voor erkende psychische begeleiding, zoek dan een goede psychotherapeut of een goede psychiater die tevens psychotherapie of gedragstherapie doet, want anders riskeer je binnen het kwartier weer buiten te zijn met alleen maar een voorschrift voor bij de apotheek.

 Het ergste is dat diegenen die met angst zitten zich niet begrepen voelen.  Vaak zal hun omgeving hen onbewust nog meer angst bezorgen, alleen al omdat die hen niet begrijpt.  De anderen zijn “normaal” en ik ben dat niet.  De anderen kunnen alles en ik kan niets…

 Zij die angst hebben, kunnen meestal zichzelf niet helpen omdat ze er zo door opgeslorpt worden, erdoor in beslag genomen worden, dat zij niet meer in staat zijn op een redelijke manier te denken.  Paniek is allesoverheersend, totaal verlammend.  Wanneer ze niet angstig zijn willen ze er niet aan denken.  Ze willen het zo snel mogelijk vergeten.  Uit zichzelf kunnen zij dus de oplossing niet vinden. 

 Daarvoor is dit boek bedoeld.  Het is gericht aan diegenen die angst hebben, maar evenzeer of zelfs meer aan diegenen die leven met iemand die angst heeft.  Angstige mensen hebben voortdurend bevestiging en herhaling nodig.  De oplossingen moeten hen voortdurend weer ingeprent worden als een soort hersenspoeling.  Zij hebben een absolute behoefte aan een coach waarop zij bijna te allen tijde kunnen terugvallen. 

 Angst en depressie zijn geen ziekten.  Het is belangrijk om dit te weten om zich niet te laten wegglijden in de persoonlijke onmacht tegen ziekte met de gedachte dat de dokter het zal oplossen.  De enige die er iets kan aan doen is de persoon zelf.  Juiste steun en hulp van buitenaf zullen zeker een snellere herstelling teweegbrengen, maar niemand anders kan het doen in plaats van de persoon zelf.  Dit wil niet zeggen dat de persoon zich schuldig dient te voelen om tot die geestelijke toestand teruggeslagen te zijn.  Schuld bestaat niet, tenzij er opzet mee gemoeid is en ik geloof niet dat iemand met opzet angstig of depressief wordt.

Ontdek de onwaarschijnlijke mogelijkheden van hypnotherapie

Neen, uw blog moet niet dagelijks worden bijgewerkt.  Het is gewoon zoals je het zélf wenst.  Indien je geen tijd hebt om dit dagelijks te doen, maar bvb. enkele keren per week, is dit ook goed.  Het is op jouw eigen tempo, met andere woorden: vele keren per dag mag dus ook zeker en vast, 1 keer per week ook.

Er hangt geen echte verplichting aan de regelmaat.  Enkel is het zo hoe regelmatiger je het blog bijwerkt, hoe meer je bezoekers zullen terugkomen en hoe meer bezoekers je krijgt uiteraard. 

Het maken van een blog en het onderhouden is eenvoudig.  Hier wordt uitgelegd hoe u dit dient te doen.

Als eerste dient u een blog aan te maken- dit kan sinds 2023 niet meer.

Op die pagina dient u enkele gegevens in te geven. Dit duurt nog geen minuut om dit in te geven. Druk vervolgens op "Volgende pagina".

Nu is uw blog bijna aangemaakt. Ga nu naar uw e-mail en wacht totdat u van Bloggen.be een e-mailtje heeft ontvangen.  In dat e-mailtje dient u op het unieke internetadres te klikken.

Nu is uw blog aangemaakt.  Maar wat nu???!

Lees dit in het volgende bericht hieronder!