Groningen Moeskroen. Afstand 420 kilometer. Het is 6 augustus 1980. Journalist Henk Binnendijk van het regionale Radio Noord rijdt die afstand, in het gezelschap van radiofan Hans Knot, om een reportage te maken over vrije Radio Gemini. Diezelfde dag gaan ze nog terug. Ruim 800 kilometer uit liefde en nieuwsgierigheid voor het medium. Ga er maar aan staan.
Op 1 april 1981 zendt de Nederlandse publieke omroep een documentaire uit over datzelfde Gemini. Op zondagmorgen 5 juli 1981 vindt er een verbinding plaats met Hilversum 1. Nieuwe Nederlandse belangstelling is er op 20 juni 1983. Tussen 20:00 en 21:00 uur mag Gemini van de Veronica Omroep Organisatie een uur lang radio maken tijdens De Grote Verwarring via de antennes van Hilversum 2. Het programma wordt ook op AM- uitgezonden en is daardoor in half Europa te beluisteren.
Hoe is die grote belangstelling van bij de noorderburen voor een alles-bij-elkaar toch klein, lokaal radioproject in België te verklaren? Akkoord, Gemini was de eerste vrije radio in België die niet in studentikoze middens was ontstaan. Wie het eerst komt, het eerst maalt. Maar in diezelfde jaren timmerden toch ook Radio Contact, Maeva, Seven al flink aan de weg. Maar het was Gemini die met de Hollandse aandacht ging lopen.
Eigenlijk had het veel, zo niet alles te maken met het team achter Gemini. Gestart als landpiraat met zeer onregelmatige uitzendingen in 1979, klopten initiatiefnemers Geert Vandijk, Ferry Vanloon en Tommy Degroot bij RadioVisie aan. Misschien konden we iets doen?. Na jaren schrijven over het medium, leek het me geen slecht idee om er ook eens middenin te gaan staan. Ik zei ja.
Dankzij mijn vele contacten in het milieu, bij elkaar gekregen via de Vereniging voor Vrije Radio en nadien RadioVisie, slaagde ik er al snel in om een eerste team samen te stellen. Het zou nooit meer stoppen. Frans Schuurbiers, toen hoofdredacteur voor Nederland, zette mee zijn schouders onder Gemini. In iedere editie van het magazine stond een artikel. Net op dat moment was Radio Mi Amigo ermee opgehouden. Zij kenden ons, wij kenden hen. Marc Jacobs, Frank vander Mast, Rob Ronder
om het bij dit trio te houden, maakten hun opwachting bij Gemini.
RadioVisie had in die periode een oplage van zon vierduizend exemplaren en werd niet enkel gelezen door luisteraars, maar ook door mensen die beroepshalve bezig waren in de media. Dat en het feit dat Frans in de voorbije jaren ook een flink netwerk had weten uit te bouwen ten behoeve van ons tijdschrift, zorgde ervoor dat de naam Gemini prima circuleerde in Nederland. De reputatie oversteeg voor een deel de werkelijkheid.
Dat is ook te horen in de reportage van Radio Noord die op 30 augustus 1980 werd uitgezonden. Het was de allereerste keer dat men uit Nederland naar Vlaanderen kwam om Gemini door te lichten. Ik wist wat ik kon verwachten en had daarom het gewone programmaschema aangepast. Staf de VI (Stefaan Six) werd, omdat hij toen één van de betere presentatoren was, gevraagd om een dagje school over te slaan om een live uitzending te verzorgen. Geert Vandijk, Suzy en ikzelf namen de honeurs waar.
Terecht waren zowel Hans Knot als journalist Henk Binnendijk van Radio Noord kritisch. Gemini verkocht zichzelf als een lokale radio (we wilden een licentie en moesten dat luid van de daken schreeuwen), maar waren eigenlijk een popstation. Voor dat ene bezoek moesten we dus doen alsof. Maar dat lukte niet helemaal, zoals je kan horen. Nederlanders, je bent er nooit mee klaar...
Gemini huisde toen in Dottignies, in een erg vervallen woning (omdat die op het hoogste punt van de hele regio stond) en maakte gebruik van allerlei bij elkaar geschraapte apparatuur. Het leek eigenlijk nergens naar. Gelukkig ging het om radio en zag niemand het. En
in Nederland bestond het fenomeen vrije radio helemaal niet. Dat zorgde voor krediet. Die ene reportage leidde tot nieuwe belangstelling. Niet enkel radio en televisie, maar ook de geschreven pers ontdekte en volgde 'ons'.
In België begon men zich inmiddels af te vragen waarom de noorderburen toch zoveel belangstelling hadden voor die lokale radio uit het Kortrijkse. Conclusie: ook zonder dure marketingcampagne, maar door optimaal gebruik te maken van je eigen kracht, je netwerk en je enthousiasme, kan je heel wat bereiken. Ook daarin blonk RadioVisie uit. Het Gemini-project profiteerde maximaal en zou de volgende maanden en jaren kunnen uitgroeien tot een professionele lokale omroep. Tegelijk zorgde de opgang van de lokale zender voor het einde van
RadioVisie. Maar dat is weer een ander verhaal.
(Met dank aan Theo van Halsema)
De Noord-Gemini reportage kan je bij YouTube, via onderstaande url beluisteren.
|