Lijkt een simpele vraag. Maar als je om een koffie vraagt ge je onmiddellijk de vraag krijgen : welke koffie? Hoe moet uw koffie zijn?
Kretenzers zijn koffiedrinkers. De soorten koffie en de manier waarop ze opgediend of besteld worden vraagt toch om wat uitleg.
Soorten :
1. Elliniko café : een Griekse koffie. Van origine een Turkse koffie, maar vraag dat aub nooit in Kreta!! Het zijn kleine kopjes waarin het koffiepoeder mee in het kopje wordt gegoten. Dus bij opdienen, even laten staan, zodat de koffie zakt naar de bodem, want tijdens de bereiding op een vuurtje wordt de koffie omgeroerd!. Daarna met kleine slokjes genieten van deze overheerlijke pure koffiesmaak. Trouwens je krijgt bij elke koffie telkens een glas water aangeboden. Men kan ook een dubbele Griekse koffie vragen.
2. Frappé : de favoriete koude koffie, waarmee je de Kretenzers overal ziet rondlopen in de hand. Koffies kunnen op vele plaatsen gewoon meegenomen worden, zoals wij een frisdrankje uit een automaat meenemen. Speciale kiosken, bij bakkers, in sommige tavernes kun je gewoon een warme of koude koffie kopen.
3. De gallico(franse) café : is een gewone tas koffie zoals wij die kennen. Kan ook in filtervorm worden gegeven en wordt dus soms ook filter-café genoemd.
4. De nes-café : de naam zegt het zelf, is een warme nescafé; op vele plaatsen krijg je deze koffie aangeboden als je gewoon een warme koffie vraagt. Dus best altijd vragen of ze een gallico café hebben.
5. Espresso : is niet zoals bij ons : een espresso hier is een Italiaanse espresso, dus een klein kopje koffie en niet zoals in België een koffie uit de koffiemachine in de tavernes, in feite een gewone tas koffie . Dus vraag je hier best een dubbele espresso.
6. Daarnaast heb je nog een groot aanbod van cappuccino's, al of niet warm, bijvoorbeeld een freddo cappuccino = koude cappuccino en andere aanbiedingen van koude en warme combinaties.. Als je één van de speciaalzaken binnenloopt zie je daar een bord met een aanbod van allerlei speciale koffies.
 Een aanrader is eens binnen te lopen bij één van de Grigorys koffiezaken. Je vindt ze in de stad en langs de wegen in kiosken of bij tankstaions. Lekkere koffies en je kan er ook snacks en belegde broodjes kopen.Te herkennen aan een groen uithangbord met gele tekst. Mijn favoriet is een "frosito espresso" ijskoffie met een heerlijk aroma aan toegevoegd.
Nu, hoe bestel je een koffie?
als je een koffie besteld moet je aangeven hoe je je koffie wilt.
Belangrijke termen om te kennen zijn :
sketos = zwart
glyka = zoet
me gala of xoris gala = met of zonder melk
metrio = half zoet = 1 lepeltje(klontje) suiker
ligo = een beetje gevolgd door gala of zachari(suiker)
Bij cappuccino heb je de keuze tussen afros(opgeklopte melk) of chantilly(slagroom).
Ben je een thee(tsai) drinker, vraag dan bij gelegenheid eens een kruidenthee of bergthee (tsai apo vonou). Vooral als je rondtrekt heb je de mogelijkheid om in een dorpje deze thee te proberen. Vraag met honing(meli).
Over raki en ouzo hebben we het al uitgebreid gehad in een vroeger bericht.
Frisdranken zijn net zoals bij ons alle gekende merken.
Let wel op : als je de naam "Tuborg" op een blikje ziet, betreft het niet het gekende Deense biertje, maar is het een sodawater!!
*****************************************
Wat bier betreft :
Griekse bieren zijn Mythos, Alpha en Fix en Hellas, daarnaast vindt je veel Heineken en Amstel en komt ook langzaam Stella Artois meer en meer op de kaart. Stella is wel duur! Duits Weissbier is ook verkrijgbaar in sommige zaken. Flesjes zijn hier meestal 50cl, soms 33cl. Bij bieren van het vat moet je wel opletten dat men je geen goedkoper bier verkoopt dan de vernoemde naam!
Kretenzers drinken, eigenaardig genoeg meestal Heineken of Amstel, terwijl hun eigen bieren Mythos en Alpha beter zijn. Als Belg mogen we dit wel stellen! Bij gebrek aan één van beide wordt het Heineken of Fix. Dit laatste is wel wat speciaal van smaak, je bent ervoor of niet.
In de grote supermarkten, naast Lidl hebben we Carrefour, nu overgenomen door Marinopoulos en een filiaal van Delhaize, AB Vassilopoulos, kun je zelfs Belgische speciaalbieren vinden zoals Duvel, Kwak, Trappist en anderen.
********************************************
Laat ons genieten van één van de lekkere Grieks wijnen! Wijnkenners zulle, het al wel weten: de Griekse wijnen zitten de laatste jaren serieus in de lift wat kwaliteit betreft. Op proeverijen en wedstrijden kapen ze regelmatig prijzen weg.
De meest gekende Griekse wijn, niet door iedereen geliefd omwille van zijn speciale smaak, is de Retsina. Retsina is een wijn met harssmaak. Ontstaan op een simpele manier: vroeger werd witte wijn bewaard in amfora en afgesloten met hars voor het transport. Daardoor kreeg de wijn een harssmaak. Nu wordt hars toegevoegd in de productie.
De eerste teug van een glas Retsina zal je altijd even een wrang gevoel geven. Toch wordt deze wijn veel gedronken bij de maaltijden. Maar het blijft inderdaad een kwestie van : je lust het of je lust het niet. Af en toe bij een salade of wat mezedes en goed gekoeld drink ik wel eens graag een Retsina. Mijn voorkeur gaat uit naar het merk Ekavi. Niet overdreven geharste Retsina. Retsina wordt door Grieken ook gemengd met allerlei frisdranken: coca cola, fanta...
Nu het is geen echte kwaliteitswijn.
Naast de Retsina kun je soms ook in bepaalde restaurants, tavernes, kantina's of kafenions locale wijn krijgen. "Krassi apo Chorio"wijn van het dorp). Dat is wijn door de Kretenzers zelfgemaakt : meestal rosé van kleur, alhoewel zij hem kokkino(rood) noemen. Let wel deze wijn is in niets te vergelijken met de wijn die wij kennen. Meestal een hoog alcoholgehalte en als hij een aantal jaren oud is smaakt hij naar sherry. Hij heeft een heel eigen, maar zeer goede smaak. De smaak verschilt natuurlijk van huis tot huis en ook de kwaliteit!
Vraag je bij de maaltijd een "karaffa"(karafje) dan krijg je meestal witte of rode wijn die verkocht wordt in boxen; Niet dat die wijn slecht is, maar ook geen echte kwaliteitswijn. Sommige bekende wijnhuizen verkopen ook van hun wijn in dergelijke boxen.
Bij het bestellen van een karaf wijn opletten: hier vraagt men een halve kilo of één kilo(miso kilo of ena kilo) wijn. geen halve liter of liter.
Kreta heeft verschillende wijnstreken : Sitia, Chania, Skalani, Peza, Archanes, Dafnes en nog tal van andere.
Aangezien wij in de buurt van Heraklion wonen kennen wij ook best de wijnen uit deze omgeving, zijnde Skalani, Dafnes, Peza en Archanes.
Nog even vermelden, wijn wordt nu krassi genoemd. Kokkino voor rode en lefko of aspro voor witte wijn. Rosé is internationaal. Vroeger in het klassieke Grieks was het oinos (oenologie!) en oinos erythros voor rode wijn.
Laat me enkele namen van grote wijnhuizen vermelden:
Voor Kreta hebben we Douloufakis, Lyrarakis, Boutari, Siva Daskalakis, Michalakis, Minos, Creta Olympia en enkele coöperatieven van Peza.
zie link in bijlage met een goed overzicht van de wijnhuizen van Kreta.
Het wijnhuis Boutari kan men bezoeken, een paar kilometer buiten Heraklion in het dorpje Skalani. Van daaruit naar het Peza gebied, Archanes en Dafnes is maar enkele kilometers. Je kan dus makkelijk een wijnroute plannen op één dag van je verlof en verschillende wijnhuizen bezoeken.
Als we het vasteland erbij nemen dan wordt de lijst enorm groot. Toch wil enkele wijnhuizen vermelden, namelijk diegenen waarbij ik goede ervaringen heb gehad : Boutari(Naoussa), Hatzimichalis, Kyr-Yanni(mijn favoriet), Skouras, Tsantali. Ook hebben wij goede ervaringen met de wijnen van Santorini, druiven gekweekt op vulkanische bodem.
Als je wijn wil kopen of bestellen vallen de prijzen in feite nog best mee. Je kan al wijn kopen van een degelijke kwaliteit vanaf ongeveer 6 euro. Om dagelijks te drinken, perfect. Als je betere kwaliteit wil ga je vanaf 13 euro goede kwaliteitswijnen vinden; zo bijvoorbeeld de "DYO ELIES" rode wijn van Kir-Yanni kost om en bij de 18 euro(momenteel) en is een prachtige wijn.
Ook in de restaurants vindt je soms zeer goede wijnen voor een redelijke (restaurant)prijs. De aankoopprijzen worden hier niet x3 of x4 verrekend in de restaurants.
Wat druivensoorten betreft, er zijn een groot aantal typisch Griekse druivensoorten voor Kreta vooral Kotsifali, Vilana, Mandilaria en Liatiko.
Bekende druivensoorten zijn : Agiorgitiki, Assyrtiko, Roditis; Malavousia, Xinomavro,Savatiano, Moschato en Mavrodaphne. Deze laatste is de druif waaruit de zoete aperitiefwijn is gemaakt met de gelijknamige naam : Mavrodaphne.
Ook het eiland Samos is bekend voor zijn zoete dessertwijnen.
Op internet kun je gewoon op zoek gaan met de inbreng van de namen van de wijnhuizen. De meesten hebben een goed verzorgde website. Ik heb in bijlage nog een paar interessante links geplaatst in verband met Griekse druivensoorten en wijnroutes.
*******************************************
Nog een laatste drank gaan we even belichten : we hebben reeds een aperitief met Ouzo of Mavrodaphne, we hebben onze drank voor bij het eten, dus rest ons nog de "pousse-café". Meestal krijg je na je maaltijd als je de rekening vraagt een dessert en raki aangeboden van het huis in de restaurants en tavernes.
Maar zin in een koffie met cognac? Geen probleem, maar vraag dan eens een Griekse cognac : Metaxa! Dit drankje werd door Spiros Metaxa voor het eerst gebrouwen in 1888.
Metaxa wordt gemaakt van Savatiano, Sultanina(de druiven waarvan rozijnen worden gemaakt) en Black Corinth druiven. Het goedje wordt tot 2x gedistilleerd en krijgt toevoeging van kruiden en rozenblaadjes. Wordt 3 tot 15 jaar gerijpt in eiken vaten. Daarna wordt hij gemengd met muscaatwijn.
Metaxa is te verkrijgen in een classificatie van 3 sterren, 5 sterren, 7 sterren, 12 sterren en Grande Reserve. De sterren verwijzen naar het aantal jaren rijping.
Laat mij het zo stellen : 3 en 5 sterren is goed voor de keuken, om te gebruiken bij het koken. Deze zijn voor mijn part te zoet, te stroperig. 7 sterren is een gewone, goede cognac en 12 sterren en Grande reserve is de top : een fijne cognac. In de meeste drank- en eetgelegenheden vindt je meestal enkel de 3, 5 en 7 sterren. Onlangs heb ik de vraag eens gesteld waarom men zelden 12 sterren, laat staan een Grande Reserve kan bekomen en kreeg het antwoord dat de Grieken meer houden van de zachtere, zoete Metaxa. In de duurdere restaurants en clubs ga je de duurdere Metaxa wel aantreffen.
Verder is er voor diegenen die het lusten nog een aanbod van zeer zoete likeurtjes van fruit of rozenblaadjes.
Wordt het niet stilaan tijd om aan tafel te schuiven en lekker te gaan eten?
|
