 
Laat mij u eerst Kreta nog even voorstellen door de schrijver Nikos Kazantzakis met een passage uit zijn boek Zorba de Griek :
Op een heuvel staand, keek ik in het rond.Het landschap zag er wild en streng uit : graniet, donkere bomen en kalksteen, die een zo hard voorkomen had, dat de houweel er waarschijnlijk machteloos op zou afketsen. Maar toch kropen uit deze harde bodem hier en daar kleine bloeiende lelietjes te voorschijn; zij straalden in het zonlicht. In het verre zuiden was hel vaag en roze een laaggelegen eiland van wit zand te zien, dat onder de eerste zonnestralen bloosde als een jong meisje. Links van mij strekten zich uitgestrekte wijnbergen uit, daar groeiden ook olijven, johannesbrood en vijgen aan de bomen. In de luwte van twee heuvels lagen tuinen met wilde vruchtbomen en mispels. Dichterbij de kust lag een strook vruchtbaar land, waarop groenten werden verbouwd.
Een tijdlang genoot ik, op deze uitkijkpost, van de aanblik van deze zachte, welige akker, die hier en daar doorbroken werd door een rand graniet of door donkere johannesbroodbomen en zilverbladige olijfbomen, die op tijgervellen geleken. Daarachter deinde de bewogen zee, eindeloos en eenzaam, tot aan Libië. De zee brulde, alsof hij Kreta wilde verslinden.
Dit landschap leek op voortreffelijk proza: helder, doordacht, nuchter, vrij van overladenheid, krachtig en ingehouden. Het gaf het essentiële met eenvoudige middelen weer, hield je niet voor de gek, bediende zich niet van kunstgrepen en bleef verre van alle retoriek. Wat het te zeggen had, zei het met een zekere mannelijke strengheid. Maar tussen de harde lijnen van dit landschap ontdekte men een gevoeligheid en een tederheid, die men er aanvankelijk niet had vermoed; in de beschutte dalen geurden de citroenbomen en sinaasappelbomen en in de verte lag daar de zee als een rijk van onbegrensde poëzie.
"Kreta", mompelde ik, "Kreta" en mijn hart begon sneller te kloppen.
*******************************************************************
Hoe mooi Kreta is ..... Ah! was ik maar een arend om geheel Kreta te bewonderen vanop een ruime hoogte!
*******************************************************************
Mooier als dit kun je Kreta niet voorstellen. Toch willen we nog wat informatie toevoegen om u een nog beter beeld te geven van het waarom je ooit Kreta eens zou moeten bezoeken.
Er zijn verschillende mogelijkheden voor een verlof op Kreta :
 (in latere berichten willen we uitgebreider terugkomen op alle mogelijkheden)
* een strandvakantie om uit te rusten en van het warme klimaat te genieten; hiermee doe je Kreta onrecht aan! Dit eiland is te mooi om zomaar in een all-inclusief te verblijven en niets mee te nemen van de schoonheid die Kreta je aanbiedt.
* een sportvakantie: watersporten vindt je in elke badplaats en ook het fietstoerisme groeit langzaam. Bijft echter gevaarlijk op de Kretenzische wegen, tenzij je georganiseerde trips maakt. Voor wandelaars is het een uitgelezen eiland met talloze wandelwegen, bergtochten en kloven.
* een vakantie vol cultuur, folklore en geschiedenis : de bakermat van de europese beschaving heeft je zoveel te bieden dat je nooit genoeg vakantie hebt om alles te ontdekken.
* gewoon rondreizen en genieten van al wat je op je weg tegenkomt : cultuur, folklore, schitterende natuur, fauna en flora, prachtige uitzichten op de bergen of de zee en genieten van de lokale gastronomie : simpele, maar lekkere kretenzische keuken.
* voor diegenen die niet graag een auto huren is er een mooi alternatief om toch een stukje Kreta, anders dan de toeristische sector mee te nemen en ervan te genieten : een tocht met "Crete jeepsafari Adventure". Een uitstap in jeeps onder begeleiding van toffe gidsen die de meest voorkomende talen spreken en die je een plezante, leerrijke dag bezorgen tijdens je vakantie.  (Zie de link aan de linkerzijde)
Zo heb je al een idee wat dit eiland je te bieden heeft. Deze bakermat van de europese beschaving is een wereld apart, niet te vergelijken met de rest van Griekenland. Ik zeg dikwijls tegen toeristen : "sorry, jullie hebben een vakantie geboekt naar Griekenland, maar men heeft jullie fout afgezet, jullie zijn op Kreta!!"
Kreta heeft alles in overvloed, het heeft van moeder natuur alles meegekregen. De indogoblauwe zee rondom, de hoge troste bergen die de ruggegraat vormen van het eiland. Dank zij deze bergen kunnen we genieten van ontelbare diepe, bewandelbare kloven, duizenden grotten, vruchtbare hoog- en laagvlaktes, dorre natuur en weelderige begroeiïngen, bossen, rustige en woelige zee en een zacht klimaat en hete zomers.
Kreta is rijk, eenvoudig en toch veelzijdig. Als je dit alles in beschouwing neemt dan is Kreta een eiland van uitersten.
Kreta is ook een smeltkroes van beschavingen : het oude Europa, Afrika en Azië. Het minst is Afrika aanwezig : de hete sirocco, zuidenwind en de palmbomen. Van Azië, vooral Turkije, vindt men zeer veel terug in de gastronomie en de cultuur en aangezien het tot Europa behoort heeft het ook de europese trekjes in het dagelijks leven.
Merkwaardig is, dat wanneer men hier woont dat men met de verschillende aspecten van deze drie culturen dagelijks in aanraking komt. Het maakt het leven zo gans anders, een andere manier van beleven.
Het leven is er zo excentriek, traditioneel met een modern, vooruitstrevend gevoel. De Kretenzers geven je een menselijk, hartelijk gevoel, een levensvreugde en doen je genieten van elke dag.
Dat komt door het filoxeno, letterlijk vertaald vriend-vreemde, de gastvrijheid van deze mensen. Ze leven hier ook nog een beetje met de mentaliteit van : gisteren is voorbij, vandaag leven we, en morgen.... zullen we wel zien.
Kreta in cijfertjes en namen :
Het is het vijfde grootste eiland in de Middellandse Zee, omringd door de Egeïsche zee, rond Kreta ook de Kretenzische zee genoemd, in het noorden en de Libische zee in het zuiden. Het tot Kreta behorende eiland Gavdos is het meest zuidelijke punt van Europa. Kreta ligt op ongeveer 200km van Azië, 300km van Afrika(Libië) en Athene ligt om en bij 320km verwijderd.Vanop het schiereiland Gramvoesa, nabij Chania, naar het uiterst zuidelijk puntje van het vasteland is de afstand slechts 120km.
In lengte is Kreta 260km, de breedte varieert van 60km tot 12km! Kreta heeft een oppervlakte van 8261m² en met de eilandjes Dias, voor Heraklion, en Gavdos in het zuiden komt men tot 8.303m². De totale kustlengte bedraagt 1046km.
Zoals eerder vermeld zijn de bergketens de ruggegraat van het eiland. Gezien de beperkte afstand in de breedte, stijgen de bergen dan ook heel steil omhoog. Als je van de kuststreek vertrekt ga je merken dat je al heel snel omhoog gaat en vlug enkele honderden meters boven de zee uitkijkt.
Er zijn drie belangrijke bergketens :
De Lefka Ori of witte bergen in het westen met de Pachnes als top op 2453m.
Het Ida gebergte of Psiloritis centraal op het eiland met de hoogste top Timios Stavros op 2456m.
Het Dikti gebergte meer oostelijk ter hoogte van Chersonissos met als hoogste top de Spathi Madaras op 2148m en waarvan het gekende Lassithiplateau deel uitmaakt op 820m hoogte.
Iets verder oostwaarts hebben we nog het veel lagere Thripti gebergte met de top Afendis Christos op 1476m.
Tussen deze grotere bergketens liggen als verbinding verschillende kleinere bergen. Eén ervan is merkwaardig van uitzicht : de Juchtas ten zuiden van Heraklion. Volgens de mythes is de Juchtas(809m)een slapende reus, of de slapende oppergod Zeus als bescherming van Kreta. Als je de berg vanuit de verte bekijkt zie je inderdaad het profiel van een slapend gezicht. Op zijn rug liggend zie je duidelijk een neus en een openstaande mond.
Naast de bergen hebben we de plateau's of hoogvlakten. Deze van Omalos in de Lefka Ori,700m, de hoogvlakte van Nida, 1400m, op de Psiloritis en de meest gekende de Lassithi hoogvlakte op 820m hoogte in het Diktigebergte. Daarnaast hebben we de Messaravlakte tussen het Idigebergte en het zuidelijke Asteroesagebergte met de Kofinas,1230m, als top
De messaravlakte en het Lassithiplateau zijn de grote groentetuinen van Kreta. Ook zie je langs de weg, in bepaalde delen van Kreta, nog vele serres staan waarin van bloemen over tomaten tot kiwi's en bananen gekweekt worden.
Kreta heeft 4 provincies: Chania, Rethymnon, Heraklion en Lassithi. De drie grootste steden zijn Heraklion, Rethymnon en Chania, gevolgd door Agios Nikolaos, Ierapetra en Kissamos.
Het grootste aantal van de ongeveer 650.000 inwoners leeft in en rond Heraklion(150.000).
Op Kreta zie je langs de weg op de wegwijzers de vermelding "old road". Daarmee wordt de oude weg aangeduid die vroeger het eiland doorkruiste van West naar Oost. Nu ligt er een nieuwe grote, bredere weg, hier de autobaan of highway genoemd, maar het is geen autostrade. Wel een directere verbinding tussen alle steden. Als je veel tijd hebt is het altijd veel mooier deze oude, smalle,kronkelende weg te gebruiken, dicht langs de kust of door de bergen en langs prachtig mooie authentieke,pittoreske dorpjes.
Daar ga je al direct het echte Kreta ontdekken. ver weg van het kosmopolitische, toeristische karakter van grote hotels en appartementen kom je in een atmosfeer terecht van vijftig jaar terug : rust, vredige omgeving, prachtige natuur en een leven dat langzaam verder loopt, wars van alle moderne faciliteiten en gewoonten. Intussen geniet je van het prachtige landschap met uitzicht op de majestueuze bergen en uitzichten over de helderblauwe zee. De kuddes schapen en geiten die je de weg versperren, de gieren zwevend in de lucht, de wilde bloemen langs de weg, de geuren van thym, salie, oregano, wilde aardbeien of de sinaasappelbloesem. Hangt ook af van het tijdstip waarop je Kreta bezoekt natuurlijk. Vele wegen zijn afgeboord met witte of roze oleanders.
Het wandelen door de enge straatjes van een klein dorpje, met een blik in de openstaande huizen die je zal verbazen over hoe klein sommigen mensen wonen. Vooral het pittoreske van deze straatjes, de kleuren van de huizen, de kruiden en bloemen en de vriendelijkheid van de mensen zal je een fijn gevoel meegeven.
Kreta heeft ook een aantal rivieren, waarvan er een deel gedurende de zomermaanden droog staan. De rivieren worden gevoed met het smeltwater van de sneeuw die in de winter de bergen bedekt. Zo kun je in de buurt van Chersonissos, bij het dorp Potamies, de nieuwe afdamming zien, die gebouwd is als stuwmeer om het smeltwater te verzamelen en zo later te gebruiken voor het gebied van Heraklion tot Agios Nikolaos.
Door de bodem die rijk is aan kalksteen zijn er door de eeuwen heen ook een groot aantal grotten ontstaan op Kreta. Een groot aantal van deze grotten kunnen bezocht worden en sommigen hebben ook een mythische bekendheid of zijn bekend omwille van gruweldaden tijdens de Turkse bezetting.
Naast de grotten zijn er ook enorm veel prachtige kloven op Kreta. Ook hier zijn vele kloven toegangkelijk voor het publiek en talloze wandelaars trekken er dan ook op uit tijdens hun vakantie om enkele kloven te bezoeken. Er bestaan verschillende boeken over de kloven van Kreta, met beschrijving van duur, moeilijkheidsgraad en wat er te bezichtigen is. De meest gekende is de Samaria kloof.
Verder mogen we niet vergeten de vele opgravingen van Minoïsche paleizen zoals Knossos, Festos, Malia, Gournia, Gortys, de romeinse nederzetting, Agia Triada en vele anderen.
Kreta is ook zeer sterk gehecht aan cultureel erfgoed zoals de Kretenzische muziek en de folkloristische dansen. In lokale kleine tavernes hoor je steevast de Kretenzische muziek, gespeeld op lyra, baklama en loutra. Heel typische muziek die verhaalt over het harde leven, soms over de liefde, soms over de strijd die gestreden is voor de vrijheid van Kreta, soms over de natuur. Er worden overal "kretenzische avonden " georganiseerd in het seizoen, probeer er ééntje mee te pikken, het is de moeite waard.
Het meest gekende instrument is natuurlijk de bouzouki. Het instrument waarop de sirtaki wordt gespeeld. Echt Griekse muziek wordt altijd opgeluisterd door de prachtige typische klanken van dit instrument. Bij de vele live optredens in de tavernes, heb je ofwel de folklore muziek of een bouzouki orkestje, ambiance gegarandeerd!
Vergeet ook niet even binnen te lopen in één van de mooie Grieks-Orthodokse kerken of een van de vele kleinere kerjes onderweg.
En tenslotte vergeet niet eens een taverne, restaurant binnen te stappen en een echt lekekre griekse maaltijd te bestellen. best kan je dit doen weg uit de toeristische regio en ergens in het binnenland een taverne te zoeken.
Op de Griekse-Kretenzische keuken komen we uitgebreid terug later en mijn echtgenote zal wel een aantal recepten van lekkere gerechten meegeven. Net zoals over de wijnbouw krijgen jullie nog de nodige informatie.
*************************************************
Practische tips:
Info over Kreta vinden we allemaal op internet natuurlijk, maar toch zijn er nog mensen die graag een reisgids aankopen voor gerichtere, samengevatte info of als lectuur.
Uit mijn ervaringen kan ik het volgende meegeven:
Destijds toen wij op vakantie kwamen kocht ik een aantal reisgidsen: Berlitz, Marco Polo, Merian en Dominicus.Allemaal nuttige reisgidsen, met hier en daar wel een foute info erin, maar deze van Dominicus is mij het best bevallen. Iets lijviger en veel meer informatie.
Tot ik in Kreta een nederlandstalige reisgids, zeg maar reisboek, vond : "Kriti" van Adam editions. Een prachtig boek, met schitterende foto's, nuttige tips in verband met telefoonnummers per departement, Heraklion, Chania, Rethymnon en Lassithi. De nodige informatie over Kreta, cultuur en tradities en 19 tot in detail uitgewerkte uitstappen.
Bij het huren van een auto krijg je een landkaart mee. Die is goed voor gewone uitstappen op Kreta. Wil je echt een eigen reisroute uitstippelen en kleinere wegen gebruiken dan moet je de kaarten van ANAVASI kopen. Kreta is opgedeeld in 3 kaarten : Xania, Lassithi en Iraklio - Rethimno; kaarten 92-93 en 94. zeer gedetailleerde kaarten in een verwijderbare map en ze zijn waterproof en rip-proof. Deze firma heeft ook speciale kaarten voor wandelaars met gedetailleerde wandelwegen. Op de gewone wegenkaart zijn de wandelwegen gewoon aangegeven.
zie link in bijlage onderaan!
De wegwijzers op Kreta zijn opgesteld: meestal eerst één in het Grieks, enkele meters verder eentje in Latijns (ons) schrift. Soms vindt je de twee samen op één bord. Wat de vermelding van de afstand, het aantal aangeduide kilometers betreft : die zijn dikwijls met een goede korrel zout te nemen en dus niet altijd correct!!
Rij altijd voorzichtig, rechts van de rijstrook. Kretenzers snijden graag bochten af en deinzen er niet voor terug de witte middellijn te overschrijden of in te halen in een bocht. Ze hebben ook de gewoonte rechts over de witte boordlijn te rijden als de wagen achter hen sneller is zodat deze vlot kan inhalen. Respect voor verkeersregels en verkeerslichten hebben ze ook niet allemaal! Je moet dan ook iet verbaasd zijn dat hier of daar iemand door een rood licht rijdt, zeker bromfietsen en motoren. Deze laatste halen ook gewoon rechts in, dus altijd goed uitkijken en zeker je spiegels gebruiken! Kretenzers parkeren ook liefst zo dicht mogelijk bij hun doel: links van de straat, dubbele file, alles kan zeker in het centrum van dorp of stad. Ze snijden ook graag de hoeken af bij het indraaien van straten. Hou afstand en rij defensief, dan ga je een leuke rit hebben. Laat je vooral niet meeslepen door de lokale rijstijl.
|
