Om voor je ontbijt zes keer omhelsd te worden, door vreemden, daarvoor moet je in Ethiopie zijn! Op weg naar Lewe om mijn klassieke juce te nemen, was er eerst de krantenjongen (vriend van Sandra en nu dus ook van mij), dan Sandra zelf en m'n beide buurmeisjes en tenslotte de kleine shoe-shine-boy die me telkens om de nek komt vliegen en overlaadt met kusjes, net zoals zijn zusje die nog volgde. Een dag kan niet mooier beginnen! Nu, omhelzen is in Ethiopie niet zo ongewoon: Iedereen, zowel vrouwen als mannen onderling en gemixt, stoten hun rechterschouder tegen elkaar aan als teken van begroeting. Echt vreemden, geven gewoon een hand. Later kwam Yadesa me ophalen om naar een andere en waarschijnlijk ook armere school te gaan, want hij ging eerst de krijtjes, die Fien me meegegeven had, afgeven bij de directeur. Op weg naar het klasje van Acharafi (een van de straatkinderen), viel me het vele lawaai op, dat uit de verschillende klaslokalen kwam. Ondertussen zaten vier leraars en een lerares lekker te keuvelen op een bankje in de schaduw. Acharafi bleek niet aanwezig te zijn, want zijn leraar was ziek. De andere klasgenootjes maakten zich niet druk om de afwezigheid van Acharafi, noch van hun leraar en deden gewoon waar ze zin in hadden. Naar het schijnt worden leerkrachten hier niet door de staat betaald (waardoor of door wie dan wel weet ik niet) en een zieke leraar wordt dus niet vervangen. Tegen de zin van Yadesa in, wou ik toch even het klasje binnengaan. Alle zwartjes stormden naar voor bij het zien van die ene witte. En zie, ik was het nog niet verleerd: met wat klanken en gebaren van ''mijnen t wege''(sorry 'k weet niet hoe je dat juist moet schrijven, maar 'k vind dat het mooi klinkt), gingen ze allen braafjes terug op hun plaats zitten. Yadesa stond versteld! Ik maakte een foto van ze, zwaaide eens en nam nog een foto terwijl ze terugzwaaiden. Deze school, met de paars-gele uniformen, was dus zeker geen voorbeeldschool. Het schooldomein was ook veel kleiner en minder verzorgd dan de vorige school. Inmiddels had ik een restaurant ontdekt waar je draadloos op het internet kon. Vol goeie moed ging ik met mijn tablet, dat ik de nacht tevoor gans de tijd had laten opladen, naar het restaurant. Jammer, jammer, er bleek op 't ogenblik, zoals op vele andere ogenblikken, geen internet beschikbaar. Koppig als ik ben, toch maar m'n tablet aangezet en tot mijn ontzetting verscheen de melding dat ik mijn toestel dringend moest opladen!? Bleek naderhand dat ik de oplader van mijn (gestolen) fototoestel op de tablet had aangesloten. Morgen dus opnieuw proberen!
Vandaag zou Shemmy me komen ophalen om naar een school gaan en daar samen met Massai (die ook leraar is) een les bij te wonen. Terwijl we naar het klaslokaal gingen, kwamen er een heel pak kleutertjes op me af die wilden ervaren hoe een witte hand, arm of hele lichaam aanvoelde. Ze drumden, pakten me vast, omhelsden me, enz... Ze waren minstens met 20. Massai was zo lief om er een foto van te maken, die ik jullie zeker niet wil onthouden. Het voelde zo goed aan!
Dan naar een klasje van de eerste graad waar een wiskundeles zou gegeven worden, evenwel in het Amhaars. Van de uitleg verstond ik geen jota, maar dat het wiskunde was, kon ik opmaken uit de figuren die de leraar (met witte jas aan) op het bord tekende: een rechthoek die hij in 2 verdeelde en als de kinderen gesnapt hadden, dat dit 1/2 was, werd de rechthoek nog eens in de andere richting gehalveerd, zo begrepen de kinderen ook wat 1/4 was. Later gebeurde dezelfde werkwijze, maar dan met een cirkel. De bankjes waren zeer primitief, het ene met splinters, het andere met stukken er uit en ze waren bovendien wel op een zeer eigenaardige manier opgesteld. Alle kinderen moesten zijdelings naar het bord en naar de leraar kijken op een paar uitzonderingen na: een kindje dat duidelijk niet mee kon, en tot ergernis van de anderen voortdurend zat te zingen en... wij. Desondanks waren alle kinderen heel enthousiast, leergierig en gedisciplineerd. Ondertussen was Yadesa erbij gekomen en lieten ze me samen (Massai en Yadesa) het domein van de school zien. Dit was enorm uitgestrekt met veel groen en enorm veel gebouwen (alle gelijkvloers): vele klaslokalen, een bibliotheek, een chemiegebouw, een sanitaire blok voor de jongens en een voor de meisjes, enz... . Ik denk dat deze school, met de leerlingen in hun lichtblauwe uniformpjes wel een voorbeeld-school is.
Dan wou ik even met Yadesa bespreken wat hij met de rest van de kledij ging doen, die nog in zijn koffer zat, want de jongens hadden slechts een t-shirtje, een sportbroekje en een rugzakje gekregen. Uit het slechte Engels dat Yadesa sprak, heb ik toch begrepen dat straatkinderen alles behalve gewone kinderen zijn die op straat leven! Zij hebben een wel heel aparte mentaliteit: ze hebben bijna niets nodig, dus 1 kledingstuk is genoeg. Geef je hen een tweede, dan gaan ze dit verpatsen of gooien hun vorige weg. Nu begrijp ik dat, nadat ze elk hun witte t-shirtje gekregen hadden, devolgende dag weer in hun lompen liepen. De witte t-shirt werd bewaard om naar school te gaan. Ze geven er ook niet om of er iets vuil is, als ze dan iets anders krijgen of kunnen pikken, gooien ze het vuile weg. Fien had 3 voetballen voor hen meegegeven, maar slechts een is er in gebruik en wordt bewaard door Yadesa, want anders vind een of ander kind toch de gelegenheid om hem te gaan verkopen. De wereld van de straatkinderen is een wereld waar wij echt niet bijkunnen!
Ik had me al afgevraagd (en jullie misschien ook) wat er met het geld zou gebeuren dat jullie zo royaal geschonken hebben. Ik dacht zo: ik koop voor elk van hen een paar sportschoenen, zodat ze niet op hun blote voeten moeten voetballen. Dit bleek echter geen goed idee, want de meesten zouden die schoenen toch proberen te verkopen om wat extra geld te hebben. Morgen gaan we bespreken (Lieke, Sandra, Yadesa en ik) wat het beste en meest urgente is wat we met het geld kunnendoen . In elk geval is het heel zeker dat het allemaal naar het welzijn van de kinderen zal gaan. Ik hou jullie op de hoogte!
Nu zou ik toch echt eens goed willen vloeken en dat ga ik nu ook doen: potvernondepillepotjes....dju! Bijna gans m'n blog afgewerkt en den elektriek valt uit. Nog niet wetende hoe ik hier op een vreemde computer moet saven, kan ik dus opnieuw beginnen. Bij deze:
Na twee weken vakantie is hier de school weer begonnen. De ene week hebben ze les van 8u tot 12u30, de andere week van 12u30 tot 17u. Ik had Yadesa gevraagd of ik enkele lessen kon bijwonen en zijn ''Yes, yes, mama'' resulteerde er in dat hij me om 11u is komen ophalen om een paar scholen te bezoeken. Na toestemming van de directeur in de eerste school, mocht ik eventjes binnenpiepen in de klas waarin Sammy, Adunga en Abaidne zaten, en ook stiekem een fotootje maken. De kinderen hadden een lichtblauw uniform: de meisjes een lange rok, de jongens een lange broek en beiden een vestje in dezelfde kleur. Ik vond dit zo tof omdat je daardoor geen onderscheid kon maken tussen arm en rijk. Dit zouden ze overal moeten verplichten!!! Op weg naar de tweede school leerden we een ander uniform kennen: zwarte lange rok of broek (het eerste voor de meisjes, het tweede voor de jongens), daarboven een paarse trui met V-hals met daarin een witte chemisier. Dit was echt klasse, daarom vermoedde ik ook dat deze kinderen tot een private school behoorden. Aangekomen aan de laatste school, troepten er enkele meisjes samen, die heel graag samen op de foto wilden. Ze droegen een paarse broek of rok (de eerste nu voor de jongens en de tweede voor de meisjes) met daarboven een geel hemdje of bloesje. Dit was ook een school voor straatkinderen. Maar van foto's maken, was geen sprake, want Yadesa had me het fototoestel uit handen genomen. Als de kinderen wat te opdringerig werden, raapte hij een stok of iets dergelijks op van de grond en sloeg en joeg hij de kinderen daar mee weg. Hier had ik toch wel moeite mee, maar naar het schijnt is dat hier de gewoonte. Yadesa stelde dan voor om te gaan lunchen. Hoewel ik geen honger had en de injerra had afgezworen, leidde hij mij toch een restaurant binnen. Hij bestelde een maaltijd voor 1 persoon met brood, later vroeg hij er nog een stuk opgerolde injerra bij. Ik nam alleen een flesje cola en... 2 piepkleine stukjes brood en dito vlees. Wanneer alles op en betaald was (rara door wie), tracteerde hij me op een koffie in het ondertussen gekende koffiehuis. Hij wou dan, opdat ik zeker niet werkloos zou worden, de jongens na hun schooltijd nog een uurtje les zouden krijgen. Daarmee was ik het absoluut oneens maar hij wist wel beter. Ik had m'n lesmateriaal uiteraard niet bij me, dus moesten we eerst naar het pension om het op te halen. Dat was een heel eindje lopen, maar hij had de bajaj 's morgens al betaald en allicht uit vrees, dat hij nog eens zou moeten betalen, gingen we te voet. We gingen langs allerlei binnenwegeltjes, naar mijn pension. Ik dacht dat ik alles al gezien had, maar dat had ik ferm mis: Mannem staan gewoon ongegeneerd op straat te pissen; 2 mannen liggen, broederlijk naast elkaar, in een soort baal op straat te slapen; twee, in lompen geklede vrouwen, zittend langs de kant van de weg, geven hun baby de borst.Vanzelfsprekend heb ik hiervan geen foto's genomen, wel van enkele dagelijkse sfeerbeelden. Terug bij de jongens, waren ze natuurlijk allemaal de straat al op om allerlei spulletjes te verkopen die hun wat geld zouden opleveren.
Terwijl ik bij een biertje bij Lewe mijn ervaringen aan 't opschrijven was, kreeg ik gezelschap van mijn voormalige bodygard. Ik tracteerde hem op een drankje en hij vroeg me of ik voor hem boeken van Wiskunde, Biologie en Chemie wou kopen, met daarbij een ganse uitleg over zijn studies, graduaat en nog vanalles wat ik niet verstond. (Mijn Engels is niet al te best, maar het zijne zeker niet).Eerder had hij me al een sportbroek gevraagd van 250 birr, maar daarvoor heb ik wijselijk aan Yadesa gevraagd of hij geen sportbroekje over had, dat te groot was voor de jongens. Daarmee was meneer de sportman niet te vreden, het moest langer zijn en rood in plaats van groen; maar 't was te nemen of te laten en hij nam. En nu vroeg hij die boeken. Ik heb hem voor eens en (naar ik hoop) voor altijd duidelijk gemaakt dat ik niet totdie rijke blanken behoor waarvoor alle zwarten ons aanzien..Ik vertelde hem ook dat ik geld had moeten lenen om de reis te bekostigen (zij maken ons tenslotte ook van alles wijs), en dat alles wat ik weggeef, gekregen heb van vrienden en familie. 'k Ben benieuwd of ik hem nog ga zien. Ik vrees ervoor, maar vind het absoluut niet erg.
Vandaag zou Yadesa mijn gids zijn! Hij kwam me ophalen om 15 uur met de Shemmy-taxi (Shemmy is de juistere naam van Jimmy) om naar een park te gaan dat langsheen het Awasa-meer ligt. (Hawasa en Awasa zijn twee van de meerdere benamingen voor een zelfde plaats. Gek volk: voor straten te benoemen vinden ze geen woorden, maar ze hebben er des te meer om plaatsen en steden een naam te geven.)
Tijdens de, zoals gewoonlijk, zigzaggende, rit zagen we voor ons een aantal witte, opgefleurde wagens rijden. Die bleken een trouwpartij aan te kondigen. In al de wagens zat er op de rechter-achterdeur, waarvan het venster uiteraard helemaal open was, een inlandse schone met een prachtige feestjurk aan, met de rug naar buiten en wuivend naar alles wat ze voorbij reden. De eerste wagen was van het bruidspaar. Die herkende je doordat de bruidegom op de rechter- en de bruid op de linkerachterdeur zat, beiden met de rug naar buiten en het gezicht lachend naar elkaar, terwijl ze samen het bruidsboeket, boven het dak van de wagen, vasthielden. Om alles goed te kunnen zien, moesten we voor de stoet kunnen geraken. Links voorbijsteken bleek onmogelijk, rechts ook niet, dan maar langs het voetpad tot voor de bruidswagens proberen te komen. Super-driver Shemmy slaagde daar vanzelfsprekend in en het eigenaardigste is dat iedereen dat maar doodnormaal vond. Je kan je niet voorstellen welke kapriolen die banjajdrivers uithalen: ze slaan al rijdend een praatje met een collega of een motaar die naast hen rijdt, ze roepen naar iedereen die ze kennen, ze maken grappen met hun passagiers achter hen, enz... Eigenlijk doen ze vanalles behalve op de weg letten. Zo moeten ze vaak hun stuur plots omslaan of op de rem gaan staan om een aanrijding, met al wat er op straat loopt of rijdt, te vermijden. Ongelukken heb ik echter nog niet gezien!
Ongehavend kwamen we eindelijk aan bij het park en het eerste wat we zagen waren... die afschuwelijke maraboes, maar toch waren ze mooi en sierlijk in al hun lelijkheid. Verder zagen we nog vele aapjes, van piepklein aan moeders buik hangend tot relatief klein. De grootste aap zal zo'n 50 to max. 60 cm groot geweest zijn (zonder staart dan). Ze kwamen ook uit je hand eten op voorwaarde dat je terplaatse iets lekkers voor hen gekocht had. Ook de Ethiopische ganzen zagen we nu van dichtbij en dat zijn echt wel prachtige beesten, met een speciale tekening! Nog tal van onbekende vogels waren er te zien de ene nog mooier dan de andere. (Als ik weer thuis ben, schaf ik me zeker een boek aan over Afrikaanse vogels.) Omdat het park zo mooi is qua ligging als qua structuur, is het heel druk bezocht en worden er veel feestelijkheden gehouden. Zo zagen we meerdere, met bloemen en balonnen versierde plaatsen, sommigen met glazen voor champagne of iets dergelijks, anderen hielden het soberder. Op alle versierde plekken was een soort troon gemaakt voor bruid en bruidegom. Hierop zou de bruiloft bezegeld worden en konden de festiviteiten beginnen In het park stonden ook eeuwenoude bomen waarvan de stammen elk een heel speciaal patroon vertoonden en de wortels grotendeels boven de grond liepen; het was dus oppassen om niet te struikelen. Niet alleen de genodigden voor de trouwerijen bevolkten het park, maar ook nog tal van andere bezoekers. Dit park nodigt dan ook uit om een zondag te komen luieren, picknicken of met familie of vrienden te komen keuvelen. Je hebt er zon en schaduw, een prachtige lokatie, een uniek uitzicht en de exotische dieren (voor hen natuurlijk niet) die je gezelschap houden. Ik zou hier ook wel eens een zondag met een boekje willen komen genieten, maar om tot rust te komen zou ik toch wel eerst zwart moeten worden met een schoon kopje kroeshaar, ook zwart of misschien wel grijs.
Na deze indrukwekkende natuurwandeling (de batterij van de camera was ook voldaan!) kwam Shemmy ons ophalen om naar ''onze jongens'' te gaan kijken die trainden met hun splinternieuwe echte voetbal, die Fien me meegegeven had en met de blauwe en groene shortjes ,die uit mijn koffer kwamen.Ongelooflijk hoe enthousiast ze waren om met een echte voetbal (en geen bolletje vodden, aan elkaar genaaid tot een bal) te kunnen spelen, de meesten op hun blote voeten. Moest ik iets van voetbal kennen, zou ik zeggen dat er heel wat talent tussen liep en dat het me niet zou verbazen als er binnen enkele jaren een Ethiopier, waarvan ik alleen de voornaam en het gezicht ken, in onze contrijen aan de bak zou komen. Zelfs in de regen speelden ze verder, terwijl wij, ondertussen met z'n zessen, stonden te schuilen onder het afdak (1 bij 2 m) van een winkeltje.
Nog wat gegeten en nagekaart met Sandra, Anneloes en Sulaikah. Het was toen 9 uur en m'n ogen vielen bijna dicht. In het pension gekomen, nog een telefoon van mijn ventje gekregen, terwijl hij aan 't aperitieven was voor zijn biefsteak-friet. Ik nam dan maar een slaapmutsje en dook onder het laken. Hoe vermoeiend toch kan een rustdag zijn!
Na een gezamenlijk ontbijt met mijn nieuwe buurtjes, in verschillende banken geprobeerd om nog geld af te halen. Dit bleek uiteindelijk alleen te kunnen in de Dashenbank aan de Piazza. Van de eerste keer een bajaj genomen die de goeie richting uitging (ik leer hier alle dagen bij!), maar toen ik wou betalen vroeg hij 10 birr, terwijl het normale bedrag 2 of 3 birr is, naargelang de afstand. In al mijn goedheid heb ik hem tenslotte 4 birr (0,04 euro) gegeven. Terug in Menaheria (voor 2 birr!) wou ik als lunch eens iets typisch Ethiopisch eten.Ik verstond de naam niet, ze konden me niet uitleggen uit welke ingredienten het bestond, maar konden me wel verzekeren dat het heel lekker was. En dat heb ik geweten! Ik kreeg me daar een kanjer van een injerra op mijn bord, met daarop 5 vleesbereidingen (waaronder een met rauw vlees, wat ik wijselijk niet aangeraakt heb) en nog een soort zure kaas. Het was zo'n massa dat ik er geen vierde van heb opgegeten. Om 15 uur, 9 uur plaatselijke tijd, want ze beginnen hier de uren maar te tellen van het ogenblijk dat de zon opkomt, nl. 6 uur. Ik zit hier nu dus voor de computer om 5 uur (11 op mijn uurwerk en 9 uur bij jullie).
Yadesa zou me een ganse(?) namiddag gezelschap houden om me Hawassa beter te leren kennen. Ooit had ik eens gezegd dat ik jammer genoeg geen foto's had kunnen nemen van de nijlpaarden, omdat de batterij van het fototoestel al zijn krachten had verspeeld aan de vogeltjes. Dus wij naar het meer. Een nieuwe ontmoeting met de maraboes en een wandeling langs de meest toeristische kant van het meer, bracht ons langs een boom, waar Yadesa inklom om een foto van de stoere macho te laten maken, een eindje verder moest ik nog een foto nemen terwijl hij op een, met kroonkurken belegd, stoeltje ging zitten, en dat ging zo maar door tot het lichtje van de batterij weer begon te knipperen! Het aantal foto's zou vanaf nu sterk gelimiteerd worden. We vonden een bootje met een zeer vriendelijke schipper die ons opmerkzaam maakte op alles wat we zelf niet zagen: twee zwemmende kinderen midden in het meer, een drijvende visarend die later heel indrukwekkend opvloog, enz... Uiteindelijk raakten we met een nog steeds behulpzame batterij bij de nijlpaarden, die langs alle mogelijke perspectieven gefotografeerd werden. De schipper voer later nog een eindje verder naar een vogelreservaat langs de rand van het meer: duizenden vogels van allerlei pluimage troepten daar samen, vlogen op, duikten, zwommen,.. het was indrukwekkend! Wel jammer dat ik zuinig moest zijn met de foto's. De stuurman wou me een mooie herinnering bezorgen en een foto nemen van mij op de boeg van het schip. En wat denk je? In een mum van tijd zat Yadesa naast me om ook maar op de foto te staan. Ik heb dan aan Yadesa zelf gevraagd een foto van me te nemen met een wapperend Ethiopische vlag boven me. Wat maar matig gelukt is. Net voor het aanleggen zag ik nog twee prachtige blauwe vogeltjes, maar de camera weigerde dienst!
Van de grote dorst dan een biertje (ik) en een limonade (hij) gaan drinken in een typisch restaurantje vlakbij. M'n dorst was niet gelest met een biertje, dus nam ik nog een tweede, hij had liever een geroosterde vis, die hij (al smakkend) met veel smaak leegpulkte. Het fototoestel had nog een laatste stuiptrekking en vereeuwigde Yadesa met de vis.
Weer met de bajaj naar Menaheria, waar hij me uitnodigde op nog een ''machiato ranger'' (soort straffe capucino). Na de lekkere koffie bleef het mapje met de rekening maar op de tafel liggen, zodat ik, uit eerlijke schaamte, ook dat nog betaalde. In de loop van de dag zei hij de wijze woorden: ''Alle Ethiopiers denken dat de blanken allemaal rijke mensen zijn en proberen daar zoveel mogelijk munt uit te slaan." Wat bij deze bewezen was.
Ondertussen had de injerra van 's middags me er de ganse namiddag op attent gemaaktdat hij niet zomaar een gewone injerra was, maar wel een heel speciale, zodat ik aan 2 cola's en 2 immodiums genoeg had als avondeten. Ik denk dat ik in 't vervolg, zoveel mogelijk, de injerra-kelk aan mij laat voorbijgaan.
Nadat ik Yadesa verzekerd had, dat er nog 2 volle koffers met kleren voor de kinderen gingen nakomen, kreeg hij het toch over zijn hart om me een 3/4 broekje, dat te klein was voor de jongens, terug te geven. Ik wist dat ik Asrad (the Shoe-shine-boy) er heel blij mee zou maken. Weer naar de klas, bestaande uit veel rommel, een bankje en twee matrassen, om de jongens nog wat meer lettertjes te leren schrijven. Wie klaar was mocht, volgens mijn nieuwe methode, zoveel kleurtjes nemen als hij wou om de lettertjes in te kleuren. Ze vonden het super-leuk om de letter W op te vullen met de kleuren vam de Ethiopische vlag. Dan weer een beetje ernstiger: ze moesten al de letters van het alfabet opschrijven en als beloning zouden ze een ballon krijgen. Weer een nieuw feest, echter niet voor Adunja, die zijn alfabet niet wou afmaken. Ondertussen had Yadesa het fototoestel uit m'n tas genomen en liet zich weer maar eens gaan met foto's nemen. Ik vermoed dat hij de meeste foto's van zichzelf neemt, want elke avond, als ik de foto's bekijk staan er minstens tien van hem op. Tenslotte was de les afgelopen en bij het naar buiten komen zagen we op de compound een paar schapen lopen en een lammetje. Bruik wou graag op de foto met het lammetje in zijn armen en plots kwam ook Adunja er bij staan MET een ballon,die hij stiekem uit mijn tas moet gejat hebben. Hij wou ook op de foto met de ballon, maar dat weigerde ik pertinent, zelfs op aandringen van Yadesa. 's Namiddags kennis gemaakt met de Nederlandse meiden, Anneloes en Sulaikah (die hetzelfde pension bewonen als ik), tijdens een drankje samen met Sandra en Lieke. Zij gaan een boek schrijven waarin ze verschillende Afrikaanse landen vergelijken. Na het avondeten, samen met mijn nieuwe buurtjes, nog eens langs de schoenpoets-familie gegaan. Asrad was de koning te rijk met zijn nieuwe wiite broek, voorlopig toch nog wit!
Lekker lang geslapen niettegenstaande mijn maag zich gisteravond niet akkoord verklaarde met het blik tonijn. Een paar pilletjes Gaviscon hebben de problemen dan maar opgelost. Na mijn favoriete ontbijt: mixed juce, ben ik samen met het zusje van Asrad (het schoenpoetsertje) een paar slippers gaan kopen van 150 birr die ik voor 100 birr mocht hebben. Voor 4 euro kon ik dat meisje toch niet steeds op haar blote voetjes laten lopen! Het waren dan ook echte meisjesslippers met een vlindertje op. Het kind kon haar geluk niet op, en ik ook niet. Dan weer naar de compound, dit is een gemeenschap van woningen rond een bepaald stukje grond, waar verschillende families samenwonen en die hun huizen, hun dieren, hun wc's(?) en alle andere faciliteiten delen. Een van die huizen is voor de straatkinderen. Gelukkig was Tariku, na zijn uitbrander van gisteren er toch weer bij en had ondertussen ook z'n nieuwe kleren gekregen. Sammi toonde fier zijn rode rugzakje waarin hij zijn spullen bewaarde. Wat letter- en rekenoefeningen en 't was hen vlug beu. Foto's en filmpjes nemen (met het fototoestel dat ze uit mijn tas gehaald hadden) was veel interessanter! De ondertussen verdwenen Yadesa dan maar gebeld om me te komen ophalen, want ik had om 12u30 (6u30) lokale tijd een afspraak met Sandra. Alleen zou ik me hier (voorlopig toch nog) compleet verloren lopen. Alle straten kunnen ingedeeld worden in 3 soorten: enkele zeldzame grote geasfalteerde banen waarop er veel verkeer kriskras door elkaar rijdt; dan iets meer grotere straten, waarvan de voetpaden en de baan belegd zijn met dezelfde kleine kasseitjes (geen wonder dat zowel auto's als voetgangers het onderscheid niet kunnen maken) maar het meeste zijn er de onverharde wegen waarop het verkeer bestaat uit voetgangers, ezels met vracht, paardenkoetsen met mensen en af en toe een bajaj. Het leuke(?) is, dat geen enkele straat een naam heeft. Wil je met de bajaj ergens naar toe, dan moet je de wijk noemen, op de piloot z'n rug kloppen als ie moet stoppen en verder maar te voet of met de paardenkar verder tot je aan de juiste straat komt. Het andere leuke is dat alle onverharde ''straten'' op elkaar gelijken! Het enige voordeel is, dat het vervoer hier spotgoedkoop is.
Maar nu terug naar mijn relaas: Het was vandaag de officiele opening van het winkeltje van Estefano's moeder. Daar gaat ook een heel verhaal aan vooraf: vader overleed (sorry voor de fout in de blog van maandag)) toen het jongste dochtertje 2 jaar was. Als kostwinner moest moeder op een koffieplantage gaan werken waardoor ze verschillende maanden per jaar van huis weg was. De jongens waren al groot genoeg om zich te beredderen, wat ze als tieners ook deden, maar het kleine meisje werd dan eens door de grootmoeder, dan eens door de tante, enz... opgevangen. Zij wou nu uiteindelijk zo graag bij haar moeder komen wonen, zodat de beide jongens en enkele vrienden er voor gezorgd hebben dat moeder een winkeltje kon runnen waarmee ze hoopt de kost te verdienen voor haar en haar dochtertje. Wat een mooi verhaal, niet? Wij waren dus uitgenodigd op de officiele opening van het nieuwe winkeltje. Het was schattig ingericht met allerlei noodzakelijke levensmiddelen waaronder ook een voorraad plastiek bloemen. Sandra had vanuit Nederland een stel vlaggetjes, ballons, snoep, enz... meegebracht om alles nog wat meer op te fleuren. De ballonnen werden opgeblazen en samen met de vlaggetjes onder het afdak opgehangen. Het gaf alles nog een meer feestelijk uitzicht! Ondertussen was mama binnen in het huis al koffiebonen aan 't branden. En zoals gevreesd (na onze lunch) kwam het kannetje met het teiltje (niet alleen natuurlijk) om de handen te wassen, de plastieken borden en de injerra met schapenvlees in citroensaus. Echt wel lekker, maar niet voor Sandra, want zij is vegetarier. Op een mum vam rijd kwam er een tweede gerecht, nu met alleen maar groenten (uit het winkeltje), die iedereen ook eens moest proeven. De lekkere (zelfgebrande) koffie en de, met op hetzelfde vuurtje) gepofte mais, maakten de feestelijkheden compleet.
We gingen te voet naar de wijk Menaheria, waar ik mijn pension heb, het internetcafe is (waarop ik mijn blog van woensdag zou schrijven) en de bus zou stoppen waarmee Lieke met nog twee Nederlandse meisjes, zou aankomen. 's Avonds wou ik, zoals een groot meisje eens een stapje in de wereld zetten en op mijn eentje wat gaan kopen in de supermarkt. De eerste bajaj die ik bestelde was al op een verkeerde plaats, want vandaar reden ze alleen maar richting Alamura en ik moest richting Piazza zijn. Uiteindelijk de goeie bajaj genomen en voor 3 birr (0,12 euro) werd ik naar de Piazza gebracht. Daar moet ik met mijn ogen toe voorbij de supermarkt, waar ik moest zijn, gelopen hebben.Verder en verder gelopen en geen supermarkt meer gevonden, tot iemand me aansprak met de vraag of ie me kon helpen. Ik herkende de jongeman als vriend van Asrads grote broer. Hij bracht me uiteindelijk naar de supermarkt, ging met me mee met de bajaj naar Menaheria en begeleide me tot aan het pension, omdat het volgens hem veel te gevaarlijk is voor zo'n jong meisje als ik alleen op straat te lopen! Wat zijn het toch vriendelijke mensen, die Ethiopiers!
Om 8u30 wakker geklopt (bellen bestaan hier nl. niet) door Yadesa met een grote koffer. Ik moest me quick quick wash wash wash om de kleren uit de tweede koffer te gaan ophalen bij Sandra en naar Yadesa's huis te brengen. De kleren zouden 's namiddags aan de kinderen verdeeld worden. Samen met de secretaresse van CSCA, die ons ondertussen vervoegd had, gingen we, weer in een ander typisch etablisement, ontbijten: Injerra met daarop (pikante) injerra. Onderweg naar de ''compound'' merkte Yadesa een van de jongens, Tariku, op die de schoenen van een andere jongen aan 't verpatsen was (het zijn en blijven (voorlopig toch nog) straatkinderen). Hij schoot zich er met veel gebrul en geroep naar toe, gaf hem wat klappen rond zijn oren en nog een schop onder de kont. Dan weer maar lettertjes gaan leren schrijven. De eerste die klaar was kreeg van Yadesa 4 kleurpotloden, de tweede 3 en de laatste 2, dit om de nageschreven letters in te kleuren. De laatste was Bruik, hij wou niet meer verder doen omdat hij maar 2 kleurtjes gekregen had. Ik knuffelde hem eens goed en om mij plezier te doen wou hij tenslotte verder meewerken. Ik vond dat hij nu wel een extra kleurtje verdiend had voor zijn goede wil, maar dit kreeg hij niet van Yadesa. Tijdens de lunch heb ik hem (Yadesa) eens goed mijn gedacht gezegd: dat ik het absoluut oneens was met zijn manier van werken, want ik vond dat iedereen, die zijn best deed recht had op een beloning en niet alleen de slimsten of de rapsten; en dat, zolang ik hen les gaf, het op mijn manier zou gebeuren. Uiteindelijk stemde hij toe, al zag ik wel dat het toch een beetje tegen zijn zin was. Zo, dat was ik dan ten volle uit!
's Namiddags was het groot feest: de kinderen zouden hun nieuwe kleren krijgen! Yadesa had ondertussen (een deel van) de spullen in een zak gestopt en die brachten we dan naar de plaats waar de kinderen zich verzameld hadden. Ze waren er allemaal, ook de twee ouderen, behalve dan Tariku, die ontbrak. Eerst nog een foto genomen in hun dagelijkse plunje en dan kon het feest beginnen: t-shirts, jeansbroeken, onderbroeken, petjes en rugzakjes (van Plusmagazine) werden uitgedeeld. Ze waren zo enthousiast, dat ze applaudisseerden bij elk stuk dat uit de zak kwam. Je zag het geluk zo van ze afspatten zodat ook mijn dag ( en ook de volgende en de volgende en...) niet meer stuk kon. Messai ( nog een van de projectleiders) vertelde hen hoe ze voor hun kleren moesten zorgen. Ik suggereerde dat ze elk hun naam op hun zak kregen en hun eigen kleren in hun eigen rugzakje stopten, maar of dit door de projectleiders goed vertaald en/of opgevolgd zou worden, bleef tenslotte een grote vraag. Ze hadden, wonder boven wonder, elk hun stapeltje gekregen spullen netjes bij elkaar gelegd, maar dan begon de grote chaos met al het oude uit en het nieuwe aan te trekken. Zo fier als een gieter, maar dan een hele fiere gieter, stonden ze daar na een poosje met hun witte t-shirt, hun blauwe jeans en hun petje, bij de ene schots en bij de andere scheef op het hoofd en met het rugzakje over de schouders, om op de nieuwe foto te staan. Ze konden er maar niet genoeg van krijgen om foto's te nemen. In alle mogelijke houdingen en combinaties werden er van en door iedereen foto's genomen, steeds met hetzelfde toestel. Gelukkig maar dat een batterij ooit leeg geraakt! 's Avonds nog een nieuwe verrassing: als avondeten had ik spaghetti met tonijnsaus besteld. Ik kreeg een bord spaghetti, wat tenslotte logisch was, brood en... een ongeopend blikje tonijn! Raar volk, die Ethiopiers!
Vandaag, na 15 jaar, nog eens les gegeven. Heel moeilijk: een klasje van 3 die Engelse letters moesten leren schrijven, eerst over de voorgedrukte stippellijnletters en dan proberen ze zelfstandig schrijven. Voor hen best moeilijk! Na 4 letters oefenen waren ze het al beu en kreeg ik het ''lumineuze'' idee hen het kaartspel te leren kennen, niet wetende dat ze, als straatkinderen, de tijd doodden met kaartspelen. Ik leerde hen het verschil tussen klaveren, ruiten, harten en schoppen en de waarden van de prentjes, iets wat ze duidelijk nog niet kenden. We speelden dan een spelletje ''om ter meeste slagen''. Ze begrepen het spel maar al te goed en konden in een mum van tijd valsspelen als de besten. Tijdens het terugkeren naar het pension, was er plots veel tumult, geschreeuw en gezang op straat: een pick-up, volgeladen met mensen en gevolgd door nog een hele stoet mensen. Dit bleek een begrafenis. Hoe stil en ingetogen het er bij ons aan toe gaat, zo luid en levendig is het hier. Na de lunch liet ik mijn schoenen, die zo smerig waren van de uitstap van gisteren, poetsen door een van de straatjongetjes. Hij bleek 12 jaar, maar zag er pas 7 a 8 uit. Zoals gewoonlijk, nam ik de lunch bij 'Lewe' en het erbij geserveerde brood, stopte ik in mijn handtas. Na mijn huiswerk in het internetcafe gaf ik het brood aan het schoenpoetsertje. Dat ventje was zoo gelukkig! In de late namiddag ging ik, samen met Yadesa, naar het huis van Lieke en Sandra: eerst een ritje met de bajaj en dan weer een ervaring rijker, met een paardenkar (paarden vervoeren mensen en ezels goederen heb ik ondertussen begrepen). We waren voor het avondeten uitgenodigd bij Estefano, ook een van de projectleiders. De woonkamer was heel gezellig ingericht: verschillende comfortabele zitplaatsen, een salontafel, een tv met bibberend beeld, een klein bankje van 10 cm hoog waarop de koffiekopjes klaar stonden, heel veel religieuze symbolen en afbeeldingen en... een kerstboom op de kast. We werden daar getracteerd op een typische maaltijd: eerst als aperitief (en later ook bij en na het eten) wiijn met cola, gepresenteerd in een met (nep-)goud versierde karaf; terwijl de wierook, in een speciaal daarvoor bedoeld potje, stond te branden, liet de mama ons aan de vers gebrande koffiebonen ruiken; de dochter kwam rond met het klassieke kannetje en teiltje voor de handwassing en van de mama kregen we elk een (plastiek) bord om op onze schoot te zetten; de aangeboden injerra moesten we zelf op het bord openrollen en daarop werden dan enkel;e scheppen sterk gekruide bieten, een sausje van sjemberra en roerei geserveerd. Gans de familie: vader, moeder, zus en broer keken toe hoe we van de maaltijd genoten zonder er zelf iets van te gebruiken. Na het eten werd ons verse koffie met gepofte mais aangeboden. Terwijl we nog een glaasje cola-wijn dronken, schepte mama uit een grote ton, die in de slaapkamer ernaast stond, een kannetje water om daarmee, gehurkt, de kopjes om te spoelen om ons nog een koffie te kunnen aanbieden. Wat een gastvrijheid toch, die mensen!
Dinsdag 11 februari: tweede lesdag.
Pas gewassen , nog niet gekleed en een sms-je van Yadesa die vroeg of ik samen met hem wou koffie gaan drinken (bye, bye ontbijt!). Dan naar het compound voor mijn tweede les, nu aan de andere groep. Tijdens het wandelen liepen er 2 kinderen van 6-7 jaar, met lompen die letterlijk stijf stonden van de gorigheid, voor ons. Naast een groentenwinkeltje zochten ze in de vuilbak naar bananen, die net niet of toch wel, rot waren. Een eindje verder zagen we ze er gretig van smullen. De kinderen moesten ook letters leren schrijven, maar nu liet ik hen ze inkleuren. Dit was een feest voor hen! Sammy was al vast besloten om schilder te worden. Ik wou hen beter leren begrijpen, want het zijn tenslotte geen gewone kinderen ( zij wilden bv. de kleurpotloden niet weergeven, maar met een list lukte het uiteindelijk wel), daarom wou ik dat ze mij hun kaartspel leerden en dat was een soort 'wiepen'. Door de kleurtjes had ik al een plaatsje in hun hart gekregen! Ik trakteerde Yadesa op de lunch: hij mocht de plaats kiezen, ik zou betalen. In een gezellig restaurantje, waar ze constant verse koffie brandden en schonken, betaalde ik met plezier de rekening: 2 cola's, 2 spaghetti's, 2 koffie voor 100 birr (= 4 euro), fooi inbegrepen. Na m'n huiswerk in 't internetcafe, m'n andere schoenen laten poetsen en m'n polshorloge weggegeven aan de broer van het schoenpoetsertje. Toen ik 's avonds na het eten nog eens langs het poetsertje passeerde, kwam ie naar me toegelopen en omhelsde me heel hartelijk! Ik hou van deze mensen!
Om 8 uur kwamen Sandra en Tami me ophalen om na een uurtje rijden met de bus in Wondo Genet aan te komen, Tami's thuisdorp. Wondo Genet betekent eigenlijk 'groen paradijs', indertijd door Haile Selasie zo genoemd omdat het zo groen is en heel uitgestrekt. De busreis op zichzelf was al een belevenis: zo'n 30 zitplaatsen met hoofdsteun, die al dan niet verdwenen of loszittend was.We hadden als enige blanken veel bekijks, vooral het vrouwtje dat voor me zat was me voortdurend, maar vriendelijk aan 't aanstaren. Ze zei iets in het Amhaars tegen me wat Tami vertaalde als: ''Je lijkt als 2 druppels water op mijn moeder''. Nu wist ik wel dat ik in Belgie enkele dubbelgangers had, maar dat mijn genen tot in Ethiopie zouden reiken vond ik toch wel heel eigenaardig. Aangekomen in Wondo Genet, zijn we daar het ontbijt gaan gebruiken: een eierkoek, ditmaal, tussen een sandwich met wat pikante groenten er bij. De meeste klanten echter hadden als ontbijt stukjes vlees, samen met het traditionele vuurtje en de onontbeerlijke injerra op een schaal op tafel gezet. Sommigen baden eerst samen of zegenden het voedsel alvorens te beginnen eten. Daarna reden we verder met de 'bajaj' of tuktuk, wat eigenlijk een omgebouwde motor is: hetzelfde stuur, vooraan 1 wiel, achteraan 2, verder is er aan de voorkant een plastiek ruit (met ruitenwisser) bevestigd en rondom werd een stalen frame bevestigd waarvan de boven- en achterzijde bedekt is met al dan niet versierde plastiek. De geplastifieerde gordijnen aan de zijkanten wapperen er lustig op los als ze niet opgerold rond een van de metalen stangen gedraaid werden. Wat alle bajajs en autobussen gemeen hebben is de overvloed aan religieuze symbolen, teksten en afbeeldingen; en dat ze doorgaans meer volk meenemen dan er plaatsen zijn. De bajaj bracht ons in de buurt van Tami's huis.De woonkamer was ongeveer 3 op 5 meter, met daarin een relatief grote tafel, een bank met en een zonder leuning, en nog een soort vitrinekast. Terwijl Tami, tussen alle rommel de sleutel van 'zijn kast' zocht, kwamen zijn broertje van 15, zijn kleine zusje en twee dochtertjes van zijn grote zus (allen ongeveer van dezelfde leeftijd)ons gezelschap houden, ook zijn puppy 'Eco' mengde zich in het gezelschap en trok alle aandacht (vooral de mijne) naar zich toe. Eindelijk werd de wel zeer belangrijke sleutel gevonden en kon de kast worden geopend. Die kast was een onderdeel van de vitrinekast van 50 op 50 op 50 cm, ordeloos volgestouwd met van alles en nog wat er in. Terwijl hij een proper t-shirt aan zou trekken wou ik eventjes gebruik maken van 'het toilet'. Zijn zusje ging me dit tonen: ze leidde me buiten het huis, buiten de schutting langs een soort moestuin naar een hok opgebouwd uit dunne boomstammetjes en/of dikke takken. Het toilet zelf was zoals een van de wanden, maar dan op de grond en met een uitsparing in het midden, dat het wc-gat moest voorstellen. Het gat was allicht veel te klein gemaakt in verhouding tot de behoefte, want de stront droop in allerlei geuren en kleuren langs de stammetjes; mijn plasbehoefte verdween als bij toverslag! Zelfs Eco, die me vergezeld had, was er vies van. Het volgende bezoek was aan zijn grote zus die sinds 2 maand een derde dochtertje had. Het hele gezelschap vergezelde ons opnieuw. Ik had een van de babypakjes uit mijn gift-koffer meegenomen en een van de mooiste beertjes van Karin. Mama trok de baby het pakje onmiddellijk aan en met het beertje erbij hebben we (zeker voor hen) prachtige foto's genomen, die we gaan proberen laten afdriukken in Hawasa om hen te kunnen bezorgen. Terug naar de 'hoofdstraat' om een bajaj op de kop te kunnen tikken. Bij het woord hoofdstraat hoef je je gewoon een wat bredere weg voor te stellen, ook onverhard met putten en bulten en uitstekende grotere en kleine stenen. Met de bajaj reden we de bergen in: geen hoofdstraat meer, maar wel een parcours dat zelfs voor de moeilijkste motocross zou afgekeurd worden! Van de ene put naar de andere bult, hotsend en botsend over de uitstekende stenen, volle gas geven om door een modderpoel of een riviertje te rijden, ondertussen toeterend in de bochten en om mensen, koeien, ezels, geiten en/of andere tuktuks voorbij te steken. Onvoorstelbaar!!! In de hoogte aangekomen merkte ik waarom deze plaats Wondo Genet (groen paradijs) genoemd wordt. Het was er prachtig! We wandelden door een bos waar nog een grote varieteit aan vogels zat en door een weide waarop de geiten het rijk voor zich hadden. Na enig (veel) klauterwerk kwamen we bij de warmwaterbron. Het water is er 85 graden, je kan er letterlijk eieren in koken! Het dampt en stoomt overal waar het water verder naar beneden stroomt. Wij gingen ook naar beneden, maar dan langs een mimder warme, doch (voor mij) moeilijkere weg, niet echt iets voor 'oude' mensen. We passeerden de 'heilige wasplaats', waar het water van de bron een poeltje vormt en waarin de lokale bevolking in het hete water hun ziel en lichaam kwamen zuiveren, meestal gebruik makend van zeep. Om verder naar beneden te raken moesten we af en toe een bergriviertje oversteken, dit gebeurde op plaatsen waar er hier en daar wat stenen boven het water (soms maar een heel klein beetje) uitstaken. Na een paar geslaagde oversteken liep het toch uiteindelijk mis. Tami hielp me telkens om de sprong of de grote stap van de ene naar de andere steen te maken, maar een steen was toch niet groot genoeg om zijn en mijn voet te herbergen zodat we beiden (ik natuurlijk eerst) het evenwicht verloren en in het stromende water terecht kwamen. Gelukkig bleef alles boven de knieen droog. Met sjokkende schoenen nog verder naar beneden tot aan het zwembad, dat met water van de bron gevuld wordt. Dit is hier dan ook de enige (betalende) attractie in de hele weide omgeving. Het omkleden gebeurt in een gemeenschappelijke zaal, een voor de mannen en een voor de vrouwen, kleren en spullen worden in een lokkertje gestoken, dan verplicht gaan douchen onder het hete water dat rechtstreeks van de bron komt en nog steeds 40 tot 50 graden is. Elke doucheruimte (een voor de mannen en een voor de vrouwen) bestaat uit 3 mini-watervallen (te vergelijken met een volledig openstaande kraan, maar dan met een nog veel groter debiet), waaronder veel mensen gebruik maken om hun haar en/of zichzelf te wassen. Het zag er letterlijk 'zwart van het volk', want dit is voor de meeste mensen uit de weide omgeving de enige gelegenheid om een douche te nemen en dan nog een warme ook! Het zwembad zelf is als een groot lauw bad (op donderdag, wanneer het water op woensdag ververst werd, is het een heet bad) en het zag er al even 'zwart van het volk' als onder de douche, de enige witte stippen tussen al dat zwart waren Sandra en ik. Na een viertal baantjes gezwommem te hebben, ging ik me, zoals de meesten, op de rand van het bad zetten met de voetjes in het water. Of ik nu aan het grote bad zat of aan het kleinere warmere (wordt meer ververst dan het grote) bad, na een paar minuten kreeg ik telkens gezelschap van een vriendelijke Ethiopier ( telkens een van de weinigen die Engels spreken) die me allerlei vragen stelde: waar ik vandaan kwam, wat ik deed in hun land en of ik het daar leuk vond. De ouste zwarte in al die drukte was minstens 25 jaar jonger dan ik! Vandaar waarschijnlijk dat ik zo'n aantrok had.
Na de zwempartij gingen we vooraleer te gaan lunchen, nog een vriend van Tami gaan bezoeken, wiens vrouw een maand geleden bevallen was. We moesten en zouden daar bij hen lunchen! Na onze handen gewassen te hebben onder een kannetje en boven een teiltje dat het water opving, werd ons een injerra geserveerd met daarop gebakken en lekker gekruid kippenvlees en ook zelf gemaakte kaas. Uit beleefdheid zouden we ons deze middag wel volstouwen, want die andere lunch was ook al besteld! Na het eten, want zoals je ondertussen weet, wordt er met de handen gegeten kwamen het kannetje en het teiltje weer, maar nu met zeep er bij. Verder naar de plaats waar we echt zouden gaan lunchen: een van de lekkerste Ethiopische specialiteiten: rauw vlees! Bij het binnenkomen zagen we, zoals in een echte ouderwetse slagerij, de stukken os aan haken hangen. Daar worden dan biefstukken van gesneden en rauw, met veel limoen, een pikant sausje en de nodige injerra op een schotel aan tafel gebracht, samen met enkele vlijmscherpe messen. De traditie wil dat je het vlees eerst bevochtigd met limoen (dat doodt naar het schijnt alle bacterien), dan het vlees in grote of kleine stukken snijdt, naargelang je voorkeur. Voor mij werd het vlees, na het vakkundig snijden door Tami, nog eens extra met limoen ingestreken. Dan de injerra samen met het vlees in de pikante saus gesopt en zo het mondje binnen.
Als laatste gingen we een ''tech'' proeven (spreek uit als tetch indien je het ooit zou nodig hebben): dit is ''honingwijn''. Ik weet niet waarvan (allicht van honing) en hoe het gemaakt wordt , maar het is wel lekker! Het smaakt een beetje als sinaasappelsap, maar naar het schijnt kan je, na er meerdere van gedronken te hebben, wel zat van worden. Het speciale is de plaats en de manier waarop het geserveerd wordt: Je gaat zitten op een lange bank en voor je staat een smalle tafel (ong. 20 cm breed) met opstaande randen van dezelfde lengte van de bank. Met iets als een plastieken ronde gieter wordt de tech in mini-karafjes gegoten en daaruit dan ook gedronken. Die tent of eerder een stal zat vol zwarte mannen (sommigen met meerdere techs achter de kiezen) en twee vrouwen, die dan ook nog blank waren: iedereen zonder uitzondering zat naar ons te staren als naar het achtste wereldwonder. Tijdens het eindje lopen naar de plaats waar we een bajaj konden nemen, kwamen we nog allerlei raar volk tegen: 2 mannen in een lang kleed met een machete en honderd meter verder nog 2 mannen, ook in het lang, met een speer! In welke tijd leven ze hier toch? Met de bajaj langs de super-motocross-piste naar de bushalte. We hadden net dezelfde bus als bij de heenreis, maar nu was de bus volgestouwd met dubbel zoveel mensen als er zitplaatsen waren. Gelukkig verminderde het aantal passagiers bij elke stopplaats, want het lawaai, de drukte en de stank was soms niet te harden.
Wat me van deze dag het meest is bijgebleven is niet hetgene wat ik beleefd heb, maar de armoede die ik heb gezien. Dit had ik me nooit kunnen voorstellen! Kinderen van 3,4 jaar, in vieze lompen gekleed, met een bussel hout of bladeren op hun rug gebonden; kinderen van 6,7 jaar die op een kar, gemaakt van enkele dunne boomstammen met 2 wielen, ezels mennen, hun kar al dan niet volgeladen; huizen gemaakt van enkele dunne boomstammen, golfplaten en wat plastiek; zelfs nog van die ronde hutjes met strooien dak, al worden de meeste nu alleen nog gebruikt als keuken of dierenstal; kinderen en mensen die zelfs niet in lompen lopen, maar in flarden van kleren. De bedelende kinderen werden weggemept met een stok of een doek (ik ben zelf eens moeten wegspringen of ik deelde in de brokken). Je ziet zo van die kindertjes met grote dikke snottebellen die zo smerig zijn dat ze de vliegen niet voelen die op hun gezicht kruipen. Het is gewoon hartverscheurend! Ik denk dat deze dag me het meest zal bijblijven van m'n ganse Afrika-reis!
PS. Foto's komen waarschijnlijk morgen bij de blog. Het ergste krijgen jullie niet te zien, want ik was zelf zo gegeneerd dat ik geen foto's durfde te nemen.
Lekker uitgeslapen tot 9 uur (7 uur bij jullie). Tijdens de lunch kreeg ik van Yadesa een telefoontje of ok met hem wou gaan koffie drinken. Hij bracht me naar een typisch koffiehuis (meer een barak) waar de grond bestrooid was met gras en waar er alleen maar lokale koffie gedronken en qat gekauwd wordt. Samen met Lieke em Sandra gingen we later naar de straatkinderen die een film zouden bekijken op Lieke's laptop.Taruk (een van de kinderen) had voor ons sjemberra (een soort linzen) gebakken en koffie gemaakt. Een andere jongen, Samuel, was zo fier op zijn vorderingen in het schrijven, dat hij dit absoluut aan Lieke wou tonen, Taruk wou dan, na de koffie z'n rekenvaardigheid demonstreren en de film werd weer opgeborgen. Dit was een echte rustdag!
Zaterdag 8 februari: Het meer van Hawasa
Na het traditionele ontbijt zijn we (Sandra en ik) met een echte vogelliefhebber en ook gids, Tamirat of kortweg Tami met eem bajaj naar het Hawasameer gereden. Het eerste wat we zagen waren de imposante maraboe's: grote vogels (iets groter dan een ooievaar maar dan veel en veel lelijker) met eem lange afhangende keelzak, een kale nek en afschuwelijke kop. De mannetjes herken je aan een soort rode blaas in hun nek. Als ze dan al eens vliegen, want meestal lopen ze, hebben hun vleugels een spanwijdte van meer dan 2 meter. Verder hebben we langs een paadje, dat langs het meer liep, gewandeld om vogels te spotten. Bijna bij elke stap zagen we nooit geziene (tenzij in een documemtaire), prachtige vogels van allerlei grootte en kleuren. Ik probeerde enkele foto's te maken, maar heb al vlug de camera aan Timi gegeven die meer vogels opmerkte dan wij en er dan ook prachtige foto's van maakte. Tijdens onze wandeling werden we begeleid door het geroep van vis-arenden. Het volgende punt op het programma was een ' een injerra' maken. Injerra is een typisch Ethiopisch product dat wordt gemaakt van 'teff '. Dit is een soort graan dat alleen maar hier groeit, op een primitieve manier wordt gedorst en geplet en later vermengd met water. Deze vloeistof ondergaat enkele processen tot er een soort pannenkoekendeeg met de vloeibaarheid van melk. In de typische injerra-bakkerij stonden zo verschillende tonnen met deze melk klaar, langs de muur stond het ene oventje naast het ander waarin voortdurend vers hout gestopt wordt. Bovenop elk oventje ligt een grote ronde plaat die telkens opnieuw met zand wordt schoongemaakt en dan ingewreven wordt met een of andere vetstof. In cirkels, van buiten naar binnen, wordt dan met een soort gietertje de deegvloeistof op de gloeiende plaat gegoten. Alles wordt gedurende ongeveer 1 minuut afgsloten met eem strooien deksel en de injerra is klaar. Deze wordt dan, met een rond strooien matje van de plaat genomem en te drogen gelegd. Naar het schijnt kan dit dagen bewaard worden, maar wordt elke dag een beetje zuurder. Dan was het onze beurt om onze eigen injerra te maken: de smaak was wel goed maar hij was meer dan het dubbele te dik. Met onze zelf-gemaakte injerra trokken we naar een typisch restaurantje om daar de lokale gerechten te eten. Zoals wij met alles petatten eten, eten ze hier met alles injerra. Het verschil met ons is ook dat ze alles met de handen eten, daarom worden vlees en groenten steeds klein gesneden. Met een glaasje wijn met cola ( want de wijn alleen is niet te drinken) werden we uitgenodigd op de koffieceremonie: de groene koffiebonen worden in een schaaltje op een traditioneel vuurtje gezet ( als ik de woorden vind om het te beschrijven, laat ik het zo vlug mogelijk weten) van zo' 20 cm hoog. De bonen worden, onder voortdurend roeren, verhit tot ze bijna verbrand zijn en de kleur krijgen van onze koffiebonen. Dan worden ze in een hoge mortier gedaan en met een zware ijzeren staaf geplet.Ondertussen werd het water, dat in een typische koffiepot gegoten werd, op hetzelfde vuurtje verhit en gekookt. Beide processen waren ongeveer gelijktijdig klaar. Met een lepeltje werd de geplette bonen in het kannetje gedaan terwijl het water verder kookte. Dit brouwsel werd ons geserveerd in kleine kopjes (zonder oortje) met veel suiker. Echt wel lekker! Terug naar het Hawassameer voor een boottocht. Terwijl we de goedkoopste schipper uitzochten, passeerden we een plek waar allerlei lage groene begroeiing stond. Daarin zagen we wel een honderdtal ibissen, waarvan er enkel opvlogen als we er voorbijkwamen, ook een koe en een geit. Grappig! Het bootje, dat Tami uiteindelijk had uitgekozen, voerde ons langs het resort van Haibrei Selasie (de beroemde loper), waar nu een groot sportcentrum is met SPA met alles er op en er aan. Uiteindelijk voeren we naar een van de mooiste plekken die ik ooit ervaren heb: midden op het meer, met hier en daar wat groen de volledige stilte, behalve het geluid van enkele waadvogels en het gebrul van een familie nijlpaarden. Indrukwekkend!!! Op de terugvaart moest Tami het roer voor een tijdje overnemen zodat de schipper de boot kon leeghozen, er stond ondertussen zo al een 20 cm water in. Toch veilig en wel weer aan wal geraakt waar de maraboes ons stonden op te wachten. We gingen er in de buurt nog iets drinken waar we de lokale bevolking gefrituurde vissen zagen leegpulken met hun handen. Sommigen maakten eerst een paar kruistekens over de vissen, anderen hadden de binnenzijde van hun handen zwart geschilderd en hun nagels rood gelakt (mannen!). Raar volkje die Ethiopiers! Na nog een lekkere afsluiter (goulash van vis) weer naar mijn pensionnetje waar ik de belevenissen van de dag zou schrijven. Pech: geen electriciteit! Dan maar met de zaklamp mijn huiswerk gemaakt. Wanneer ik zo halfweg was ging het licht weer aan. Was het maar uitgebleven! Toen het weer licht was zag ik dat een kakkerlak, ter grote van een veldmuis, me al de ganse tijd gezelschap had gehouden. De jacht werd geopend en na een tijdje had ik hem toch te stekken: voorzichtig met toiletpapier opgepakt en doorgespoeld in het toilet, alleen de kakkerlak, want het papier hoort in het vuilbakje!
Het verslag van zondag komt morgen, want nu moet ik gaan 'werken'. Ik zou het hewel leuk vinden dat je via e-mail af en toe eens commemtaar geeft op mijn blog, die kan ik dan hier lezen.
Deze morgen om 7 uur (5 uur Belgische tijd) weer vol goede moed het bed uit. Na de evenwichtsoefeningen op het toilet en een koude douche (= af en toe een paar druppels) emotioneel afscheid genomen van mijn medebewoners, de familie kakkerlakken. Koffer gepqakt, bed opgemaakt en prachtige sprei er weer opgelegd, tekst voor blog verder afgewerkt tot Sandra me kwam ophalen om samen te gaan ontbijten. Ons ontbijt: roerei en brood (geen vork, mes noch lepel). Zoals elke goede Ethiopier gebruiken we alleen ons rechterhand om te eten, dus met de rechterhand een stuk brood afbreken, dat in je ei soppen en dan samen de mond in. Gelukkig is er dan ook in elke eetgelegenheid de mogelijkheid om je hand achteraf te wassen.
Rond 10 uur kwam Lieke me ophalen om kennis te maken met Yadesa, de projectleider van CSCA (concern for streetchildren association): een zeer lieve, vriendelijke en supergemotiveerde schriele Ethiopier die (voor mij althans) zeer moeilijk Engels praat. Hij gaf me een beetje uitleg over de organisatie en wat er van mij verwacht werd. Gelukkig vertaalde Lieke alles, zodat ik toch ongeveer wist waarover het ging: hun project loopt voorlopig over 8 straatkinderen (mettertijd hopen ze er meer en meer aan te kunnen) die nu in 2 huizen wonen (4 en 4). Al die kinderen brachten bijna hun ganse leven op straat door (sommigen 3, anderen meer dan 7 jaar). Ze kauwden Quat ( de lokale drug), hadden geen normen noch manieren, kortom hun enige doel was te overleven. Yadesa zou me dus aan die kinderen voorstellen en de kinderen aan mij. We wandelden langs allerlei armoedige wijken waar ik als een rariteit beschouwd werd. Die kleine zwarte krullebolletjes kwamen me elk een voor een een handje geven alsof ik een buitenaards wezen was dat ze even konden aanraken. Mijn hart smolt!!! Toen we aan het eerste huis aankwamen bleken Yadesa's leerlingen er niet te zijn, wel hun buren, waaronder 3 hummeltjes die gefascineerd waren door het Kipling-aapje dat aan mijn handtas hing. Toevallig had ik voor ik vetrok ( intuitie?) 3 kleine beertjes (van Karin) in m'n handtas gestopt. Ik gaf hen er elk eentje. Ze waren dolgelukkig, dat zag je aan hun lach van oor tot oor en de glinstering in hun oogjes. Dan maar naar het tweede huis (= 1 kamer van 2 op 3 m), daarin stonden behalve een hoop rommel, 2 stoelen en een bankje. Op het bankje namen de 4 jongens plaats, wij op de stoelen. Je zag gewoon aan die jongens, hun houding en hun blik, dat ze al het een en ander achter de rug hadden. Op een teken van Yadesa, stonden ze een voor een recht, kwamen voor me staan gaven ze me een hand en zeiden hun naam. Wat een discipline en beleefdheid, ongelooflijk! De oudste van de 4 was een briljant student, sprak het beste Engels en vertelde dus iets meer over zichzelf: hij voelde zich zeer gelukkig nu hij niet meer op straat hoefde te leven. Hij was dan ook het grote voorbeeld voor de andere drie. Terug onderweg naar het eerste 'home', passeerden we langs het huis van Yadesa, hij zou me wat didactisch materiaal meegeven. Zijn huis was precies even groot als dat van de jongens: er stond een oude valies in als kleerkast, 1 stoel waarvan hij de rommel wegnam opdat ik zou kunnen zitten, nog wat rommel hier en daar, en 2 dunne matrassen op de grond. En toch was hij fier op zijn huis! We gingen terug verder naar het eerste huis waar de jongens er nu wel waren. Het scenario met de straatkinderen was ongeveer hetzelfde als bij de andere vier, alleen zaten hier de 4 jongens op de grond en wij op het bankje. Bij het buitenkomen stonden daar opnieuw die 3 ukkepukjes, nu met hun knuffeltje dicht tegen zich aan. Ik denk dat ze zoiets nog nooit gezien hadden. Volgende keer neem ik nog wat meer mee voor die schatjes!
Ondertussen was Sandra het pension voor me gaan regelen en hebben we met Jimmy en zijn tuktuk, mijn spullen naar mijn nieuwe verblijf gebracht: veel kleiner maar veel properder! Hier zou ik me de komende vier weken wel goed voelen. 's Avonds nog iets gaan drinken met Lieke, Sandra en Yadesa en de eerste Afrikaanse regenbui meegemaakt: Er kwam per vierkante decimeter meer water uit de lucht als uit 10 douchekoppen samen!
Gisterenmorgen vertrokken in Schiphol rond 11u om via een tussenstop in Istambul om 1u10 (plaatselijke tijd) aan te komen in Adis Ababa. Nog maar eens een grondige controle voor we de luchthaven verlieten en daar moet het gebeurd zijn: Mijn fototoestel was via de hand van een plichtsbewuste doeanier, uit mijn rugzak verdwenen. Ik werd er me pas van bewust toen ik, na een overnachting in Adis, deze morgen een paar foto's wou nemen. Aan de luchthaven werden we opgehaald door Estefan met een chauffeur: het was echt een staaltje van Ethiopische efficientie om 4 grote koffers, 2 grote rugzakken en 4 personen in en Lada (zoals alle taxi's daar) te krijgen. Met open kofferdeksel en veel gerammel kwamen we aan in een grote bouwwerf, waartussen ergens ons hotel lag. De volgende dag, vandaag dus, zagen we hoe het verkeer daar in Adis was: een grote chaos: verkeersregels zijn er om genegeerd te worden, kan je niet links voorbijsteken dan doe je het maar rechts, kortom: wie het luidst claxoneerde geraakte het vlugst vooruit. Was het een drukte van jewelste in de stad, de 5 uur durende busrit naar Hawassa was een heel andere ervaring, alleen het getoeter was een constante. Op de doorgaans 2-vaksbanen met af en toe een (overbodige) wegmarkering, een zachte berm of gracht langs beide zijden, was de weg echt voor iedereen. Om maar op te noemen van groot naar klein: autobussen, primitieve overvolgeladen vrachtwagens, minibusjes (meestal Toyota's}, taxi's (zoals eerder gezegd allemaal blauwe Lada's), heel zelden een gewone auto, veel batcha's of tuktuk's (3-wiel taxi's), ezels met volgeladen kar, volgeladen ezels zonder kar, kudden koeien al dan niet begeleid, hetzelfde voor de ezels, eenzame koeien en ezels, soms ook wat paarden en een zeldzame vogel ( ik denk een secretarisvogel), honden en uiteraard ook een massa mensen. Dit alles loopt en rijdt er kriskras door elkaar op de baan zodat er voortdurend moet getoeterd worden om de weg vrij te maken of anders te stoppen of om te rijden om een aanrijding met een of ander levend schepsel te vermijden. De busrit eindigt uiteindelijk bij valavond in Hawasa. Drommem jonge gasten staan te drummem om je koffers te mogen dragen en daarna de nodige birrs in ontvangst te nemen. Na kennismaking met Lieke en Jimmy met zijn tuktuk brachten ze me naar de studio waar ik zou verblijven. Op het eerst zicht leek het niet ongezellig: een 2-persoonsbed met prachtig versierde sprei, een glazen tafeltje, een sofa, een tv-kastje zonder tv, een nachttafeltje, een hoekje dat als keuken dienst *kon* doen met een wasbak met een kraan waar geen water uitkwam en tenslotte DE badkamer: onvoorstelbaar! Het toilet had een deksel en een bril, beiden onafhankelijk van elkaar en van het toilet zelf, zodat elke boodschap meer op een evenwichtsoefening leek, verder moest je eerst een kraantje opendraaien en het volledige bovenste deel van de voorraadbak optillen om te kunnen doorspoelen; er was ook een lavabo met een loszittende kraan waar geen water uitkwam, verder was er nog een douche (= omhooghangende kraan) zonder enige afscherming maar des te meer schimmel met enkel koudwater. Ik dacht dat ik alles aankon, maar toen na de vermoeiende reis 's avond de lamp het ook nog eens begaf (alleen het licht in de badkamer werkte nog), werd het me toch allemaal een beetje te veel! Ik dacht bij mezelf: waar ben ik in 's hemels naam aan begonnen, terwijl ik het thuis zo gemakkelijk had. Een telefoon naar Lieke om 's anderdaags naar het pension te verhuizen , een goed potje huilen en een slaapmiddeltje hebben me dan toch geholpen om de nacht door te komem en er weer met volle moed tegenaan te gaan.
Eindelijk alle inentingen gekregen en redelijk goed doorstaan. Voor 't ogenblik is het hier thuis bijna niet leefbaar: een markt in het meest afgelegen gehucht kan niet tippen aan de warboel die hier heerst. Hopelijk krijg ik de chaos nog een beetje in orde tijdens het weekend. Maandag voert Walter me ergens in de buurt van Assenede naar de expresweg, waar mijn jongste zoon het traject verder zal zetten naar Kaatsheuvel in Nederland. Ik hoop echt dat mijn ventje de trip van Assenede naar Watervliet zonder problemen zal overbruggen. Want een maand zonder zijn vrouwtje is toch ook niet niks hé. In Kaatsheuvel levert Mark (mijn zoon) me af bij Sandra Mooj-Smeets. Ik ben benieuwd om haar te zien, want tot hiertoe heb ik haar alleen maar gemaild en gehoord aan de telefoon. Zij is de stichtster van MammaSan, de organisatie waarmee ik ga samenwerken om eens iets onvergetelijks in mijn leven te doen. Ik blijf dan bij haar en haar familie overnachten en 's morgens vroeg worden we naar 's Hertogenbosch gevoerd, om vandaar met de trein naar Schiphol te reizen 't Zal de moeite wel zijn met 2 koffers van 23 en 25 kg en een rugzak van 20 kg. In Schiphol vertrekken we (in principe) om 11.40 u en komen aan in Istanbul om 16.10 u. Na een poosje rusten en wachten vertrekken we daar om 18.50u naar Adis Ababa waar we aankomen (als alles volgens plan verloopt) om 01.10 u (Wo 5 feb) Dan nog een uurtje of 5 met de auto of de bus en we zijn ter plaatse.
De plaats waar ik gedurende een maand ga verblijven is Hawasa of Awasa of nog wat anders, want het steekt daar allemaal niet zo nauw. Naar het schijnt is het een redelijk grote stad met ca. 300 000 inwoners, waarvan een groot deel van de bevolking straatarm is. Een beetje zoals de meeste steden in die landen, met rijken en sloppenwijken. Wij gaan daar werken met straatkinderen: misschien een beetje hygiëne, organisatie, schoolkennis en andere waarden bijbrengen en hen vooral veel liefde geven.
Ik voeg aan Sandra of ze me het adres kon geven van het pension waar ik ga logeren... Antwoord: in Ethiopië bestaan er geen adressen!
In elk geval ga ik proberen, via een internetcafé, regelmatig iets op mijn blog te schrijven, als er elektriciteit is én internetverbinding. Ik doe mijn best!
Nog eens dank aan allen die me moreel en financieel gesteund hebben!
Ik heb altijd al een zwak gehad voor kinderen die niet kregen waar ze recht op hadden. Allicht komt het voort uit de situatie in mijn jeugd: ik ben wees vanaf mijn zevende, zonder broers of zussen. Vroeger wou ik alle kinderen van de wereld helpen, ja, hen zelfs adopteren. Of ze nu geel waren uit Vietnam, rood uit Peru of zwart uit Congo, ze zouden allemaal bij mij terecht kunnen! Maar ja, dit was meer droom dan werkelijkheid. En door zelf nogal vroeg drie kinderen te krijgen, ging al mijn liefde naar hen en zouden die straatkinderen wel door anderen geholpen worden. Maar toch bleef er diep in mijn hart dat verlangen over om iets voor hen te kunnen doen. Als ik dan een reportage zag van vrijwilligers die zich inzetten voor de derde wereld, was ik toch graag één van hen geweest. Maar het leven ging door met al zijn pleziertjes en verdrietjes. Ik werd een dagje ouder en het idee om aan ontwikkelingshulp te doen werd volledig onder de mat geschoven. Tot voor kort...
Een (Nederlandse) vriendin van me ging, in oktober vorig jaar, voor bijna een maand naar Ethiopië. Mijn gedachten waren heel veel bij haar. En toen ze eindelijk terug was, hing ik aan haar lippen om het volledige relaas van haar ervaringen en emoties te horen. Hoe meer details ze vertelde over het gebrek aan comfort en de overvloed aan liefde, hoe meer ik zin kreeg om dat toch nog, al was het maar één keer in mijn leven mee te maken, ondanks mijn leeftijd. Toen ze haar verhaal eindigde met de woorden: "En in februari ga ik terug voor drie weken", ontsprong me spontaan de vraag of ik dan mee mocht. In mijn achterhoofd denkende dat dit toch niet zou kunnen doorgaan. We hielden contact. Zij sprak erover met de organisatie, en ja, de kans zat er in, dat ik kon meegaan. Sandra, de initiatiefneemster van die organisatie, zou me telefonisch contacteren. De volgende dagen zat ik als het ware de ganse tijd bij de telefoon. En eindelijk, half december, kreeg ik het fantastische bericht, dat ik kon meegaan... voor een maand! Oei! Maar toch sprong ik een gat in de lucht! Ik ben dan onmiddellijk begonnen met een "bedelbrief" naar vrienden en kennissen te sturen, waarin ik om kleren en/of centjes vroeg om toch iets te kunnen bijdragen om de situatie van die kinderen een beetje te kunnen verbeteren. De reactie was enorm! Daarom, allen van harte dank!
Voor mezelf ben ik me dan ook langs alle kanten gaan informeren: buiten een goede zonnecrème, een paar spuitbussen op basis van deet, wat inentingen en wat medicatie, zou ik met een gerust hart veilig kunnen vertrekken en verblijven.
Dit zijn de inentingen tegen: bilharzia, difterie en kinkhoest, tetanus, polio en mazelen, hepatitis A en B, cholera en gele koorts; medicatie tegen buiktyfus en malaria. Dit alles is verplicht. Dan verder nog een ganse apotheek tegen grote en kleine ongemakken ginds ter plaatse. Nu nog twee inspuitingen en een pak pillen te gaan en klaar is Kees en ik ook. Dat ik al die miniziektes heb ingespoten gekregen heb ik geweten, want samen met het vaccin tegen de gele koorts (waar iedereen doorgaans een week ziek van is) kreeg ik ook nog het bezoek van een ferme bronchitis. Dat was natuurlijk meer dan bingo! De strafste antibiotica en cortisone zullen me erboven op moeten helpen en, juich, ik voel me stilaan beteren.
Nu nog om een paspoort naar Sint Laureins en een visum bij de Ethiopische ambassade in Brussel en ik ben helemaal in orde!
In een volgende blog vertel ik waar ik naar toe ga en met wie.
Mijn vertrek naar Ethiopië is eventjes in vraag gesteld.
Na een inenting tegen de gele koorts ben ik op een bronchitis beginnen broeden. De reactie op de inenting en de bronchitis kwamen dus tegelijkertijd op mij af, wat resulteerde in een behoorlijke ziekte met de bijhorende verzwakking, ondanks de antibiotica die ik onmiddellijk ben beginnen slikken. Grote paniek, want zo ziek kon ik niet vertrekken. Terug naar de dokter. Die beloofde dat ze me met een (nijl-)paardenmiddel weer zou kunnen oplappen.
Dus vanaf nu: veel rusten, geen fysieke inspanningen doen en hopen op een spoedig herstel en veel krachttoevoer.
