Heeft u al
veel scheidingen meegemaakt in de klas?
Niet
overdreven veel. In ieder geval niet waar er veel last van is. Elk jaar ongeveer 2-3 kinderen in de
klas.
Ondervindt u een verschil in scheiding tussen 'Belgische gezinnen' en gezinnen met een andere origine?
Belgische
gezinnen en buitenlandse gezinnen komen qua echtscheidingen overeen. Het hangt vooral
af van de situatie, of de ouders nog met elkaar praten of niet.
Hoe gaat u om met echtscheidingen in de klas?
Wanneer
ouders niet meer met elkaar praten, ziet het kind de vader vaak niet meer. Ik
heb steeds het geluk gehad dat de ouders nog steeds goed met elkaar
communiceren. Ik hoef dan maar 1 briefje in het kaftje te steken, en de ouders
briefen dit dan aan elkaar door. Ook op oudercontacten komen deze nog samen.
Wat doet u wanneer de kleuter het moeilijk heeft met de scheiding?
Ik maak gebruik van het prentenboek
Mijn papa woont niet meer in het huis. Hier rond werk ik in de klas, niet voor volledige klas maar in een
klein groepje. Kleuters mogen hierover vertellen wanneer ze hier nood aan
hebben. Eventueel spreek ik de ouders hierover aan, in overleg met de zorgjuf omdat
dit een zeer delicaat onderwerp is.Of ik hier al dan niet een thema van maak, is afhankelijk
van de openheid van het kind. Wanneer het kind open is, kan dit in de klas. Dit
is mede afhankelijk van de openheid van de ouders hier rond.
Het is belangrijk om een kleuter hier niet in te pushen, wanneer de kleuter nood heeft aan een gesprek, zal deze signalen tonen of met jou hier over komen praten.
Ik was zes
jaar, mijn broer was amper twee, toen mijn ouders uit elkaar zijn gegaan. Ik herinner
mij de dag dat mijn moeder weg is gegaan nog goed. Ze legde mij zo goed
mogelijk uit waarom, maar voor de volledige reden was ik nog wat jong. Mijn
broer en ik zochten wat speelgoed uit om mee te nemen.Ik was zeer verward, voor mij leek het op
verhuizen. Uiteindelijk was het dat ook, enkel dan zonder mijn vader. Ze legde
uit dat we onze vader voor een poosje niet meer gingen zien en voor een tijdje
naar onze grootouders gingen.
Zo gezegd zo
gedaan, we verhuisden van Gent naar Leuven. In onze nieuwe school lachten de
kinderen ons uit met ons accentje. Ik miste mijn vader verschrikkelijk hard en
huilde hier vaak voor.
We mochten
hem enkel om de veertien dagen een weekend zien. Deze dagen brachten we op café
door, om mijn moeder te vergeten zei hij dan.
Na zes maand
bij mijn grootouders gewoond te hebben, huurde mijn moeder een huisje. Het
waren zware tijden, het was er koud, mijn broer en ik sliepen om één kamer en
we hadden slechts geld voor één stukje vlees te kopen. Ondanks alles groeide
mijn gezin fel naar elkaar toe. Materiële dingen deden er niet meer toe, we
hadden enkel elkaar nog.
Mijn vader
vond een nieuwe vriendin. Ze trok haar eigen kinderen voor, mijn broer en ik
kregen de schuld voor alles. Hiervoor hebben we uren in straf gestaan.Ik heb haar destijds echt dood gewenst, zo
erg haatte ik haar. Op een nacht waren haar kinderen aan het praten, ik
luisterde en mijn broer sliep. Ze kwam dronken de kamer binnen, nam mijn broer
met nek en been vast, kletste hem tegen de rand van het bed, riep dat we stil
moesten zijn.
Gelukkig
kwam aan deze periode een einde, mijn vader verhuisde naar zijn ouders. Waar
mijn grootmoeder voor mijn zieke grootvader zorgde. We moesten stil zijn van
mijn grootmoeder, het bezorgde haar erg veel stress als we daar waren. Mijn
grootvader was continue met ons bezig, terwijl mijn vader op café zat om zijn
zorgen te vergeten. Van mijn grootvader mochten we niet mee opcafé, hij was onze grote held. Ik bekeek hem
meer als mijn vader, dan mijn eigen vader.
Toen hij in
2001 stierf was dit een erg grote klap. Alles veranderde, uit man en macht
verzette we ons om niet naar mijn vader te hoeven gaan. We werden letterlijk
ziek als we moesten gaan. Mijn vader strafte ons continue voor de meest
ridicule dingen zoals niet met mes en vork eten, een 9/10 op turnen, We
moesten dan met ons handen boven ons hoofd in de hoek gaan staan, of rond een
vijver lopen, pompen, sit-ups doen of hij zei dat we zijn kinderen niet waren.Ons lichaam was wel afgetraind.
Daarnaast
hebben we nog het emotionele gedeelte. Hij dreigde met zelfmoord, waarom zou
hij nog moeten leven als zijn kinderen niet bij hem waren? Zware dobber voor
een kind. Wanneer we terug gingen naar onze moeder, huilde hij hard, terwijl
hield hij ons zo stevig vast dat we niet weg konden. Mijn sterke superman, was
gewoon een man. Gek, dat hij wel mocht wenen, terwijl hij tegen ons zei dat
wenen voor zwakkelingen is. Als wij huilden, kregen we er nog straf bij.
Jarenlang heb ik geen traan over mijn wang kunnen krijgen, emotioneel was ik
dood.
Toch keken
we erg op naar mijn vader. Hij is zo intelligent, handig en grappig. Jammer dat
hij zijn kunnen zo in vuilbak gooit voor drank.
Mijn vader
en moeder hebben nooit meer op een normale manier gecommuniceerd. De enige
manier dat ze communiceerden was met verwijten en ruzie. Of ze communiceerden
via ons.
Mijn vader
praatte mijn moeder continue zwart. Zij had ons gezinnetje uit elkaar getrokken,
ze was een hoer, een nietsnut, Als mijn
vader boos op ons was, zei hij dat we net haar waren, als vorm van belediging.
Mijn moeder
is na de scheiding een cursus gaan volgen bij de vdab om sneller werk te kunnen
vinden. Ondertussen woonden we in een sociale woning. Fijne wijk met veel
kinderen. Mijn broer en ik gingen altijd zelfstandig naar het school. Eenmaal
mijn moeder werk gevonden had, had ze amper tijd voor ons. Het was een
veeleisende job en er moest geld in het laadje komen.Van mijn
zeven tot mijn zestien, heb ik voor mijn broer gezorgd.
Mijn ouders
zijn door de jaren heen al hun gezag over ons kwijtgespeeld. De band tussen
mijn broer en mij is enorm sterk, zolang we elkaar maar hebben kon niets ons
breken.
De
pijnlijkste scheiding moest echter nog komen. Mijn broer en ik gingen niet meer
naar school. Hij werd gepest en moest uiteindelijk naar een psycholoog wegens
zelfmoordneigingen. Hieruit werd geconcludeerd dat mijn broer een vaderfiguur
nodig had. En zo verhuisde mijn broer terug naar Gent, zonder mij. Mijn vader
heeft hier gretig gebruik van gemaakt om mijn broer te brainwashen. Mijn broer
was mijn broer niet meer, maar een kopie van mijn vader. Dezelfde agressie,
neerbuigende houden tegenover vrouwen, behalve tegen mij dan. Wanneer mijn
vader neerbuigend deed tegen mij, werd hij snel van antwoord gediend.
Gelukkig is
hij nu oud genoeg om zelf na te denken, zijn angst voor mijn vader is weg, net
als het respect voor hem. Mijn broer zijn lieve, warme kant komt terug naar
boven. Nadat hij jarenlang een muur heeft opgetrokken voor mijn vader. Dat
lieve, kleine broertje van mij, zit daar nog ergens binnen in een hoekje
verstopt en durft eindelijk terug naar buiten te komen.
De relatie
met mijn vader is niet optimaal, af en toe ga ik nog Gent. Helaas voor mijn
vader ga ik niet voor hem of mijn grootmoeder, maar om mijn broer te zien.
Omgekeerd komt mijn broer naar Leuven om mij te zien, en helaas voor mijn
moeder niet voor haar. Door de scheiding is onze band onbreekbaar sterk, mijn
broer is mijn alles en ik het zijne. We hadden elkaar nodig om te kunnen
overleven. Zonder hem, had ik hier niet meer rondgelopen.
Conclusie:
ik besef dat mijn eigen ervaring rond scheiding niet goed is en dat scheidingen
ook anders kunnen verlopen. De grootste uitdaging voor mij gaat zijn om mijn
eigen situatie niet te projecteren op kinderen. Eén ding is zeker, ik zal nooit
de gevoelens bij een scheiding onderschatten.
Prinses Anna- Ed Franck: Een bijzonder prentenboek dat de emotionele problemen ten gevolge van
een echtscheiding bespreekbaar maakt. Heel geschikt voor in de klas en
thuis. Vanaf 5 jaar. Op een dag willen een koning en een koningin niet
meer samenwonen. Ze hakken het kasteel in twee: de koningin sleept haar
deel naar het park, de koning brengt zijn helft naar de zee. Tussenin
laten ze een heuvel aanleggen. Prinses Anna moet elke week verhuizen.
Maar als Anna bij mama is, mist ze papa, en omgekeerd. Anna's ouders hebben geen goed woord meer voor elkaar over. Anna gaat er letterlijk aan kapot
Papa-mama lijm- Kes Gray: Papa en mama knuffelden vaak en maakten grapjes. Ik kroop er altijd bij.
Maar nu niet meer. Waarom niet meer? Het komt toch niet door MIJ? Wat
ik nodig heb is papa-mamalijm, die smeer ik stiekem op hun mond en wang?
Dan geef ik ze een duwtje en zitten ze weer stevig vast, Niet even maar
voor LANG! Lijm om papa?s en mama?s weer samen te brengen ? deze
eenvoudige en originele oplossing weerspiegelt de kracht van kinderen om
met moeilijke situaties zoals een scheiding om te gaan.
Mila heeft twee bedjes- Judith Koppens: Mila heeft twee bedjes: soms woont ze bij mama en soms woont ze bij
papa.
Vandaag slaapt ze bij mama. Bij mama poetst Mila haar tandjes met een
blauwe tandenborstel en bij papa met een rode tandenborstel. Alles is
eigenlijk een beetje anders bij mama dan bij papa. Maar mama en papa
vinden Mila allebei het liefste meisje van de hele wereld, dat is echt
niet anders!
Een warm en eenvoudig verhaal over een meisje van gescheiden ouders.
Thuis bij mama, thuis bij papa- Simone Arts: De ouders van Robin gaan scheiden. Papa en mama vertellen dat ze elkaar
niet meer lief vinden en dat papa in een ander huis gaat wonen. Nu is
Robin thuis bij mama ?n thuis bij papa. Een scheiding is lastig om uit
te leggen aan jonge kinderen, maar het is erg belangrijk dat dit goed en
duidelijk gebeurt. Dit boek helpt op liefdevolle wijze om peuters voor
te bereiden op en om te gaan met de veranderingen die een echtscheiding
met zich meebrengt.
Blijven ze nog lang?- Ute Krause: Na een heleboel geruzie vertrekt papa roverhoofdman om elders te gaan
wonen. Van die dag af wonen de roverskinderen de ene week bij papa en de
andere week bij mama. Dan wordt papa verliefd op een prinses met 7
prinsessenkinderen. De roverskinderen doen er alles aan opdat ze weer
zouden vertrekken.
Allebei even lief- Jacques Vriens: Als Eentje het eendje uit zijn ei kruipt, wil hij van alles weten over
de wereld om hem heen. Geduldig beantwoordt zijn moeder al zijn vragen,
op één na. Want wie is eigenlijk Eentjes vader? Als zijn moeder er niets
over wil vertellen, gaat hij zelf op onderzoek uit. Van buurman Rat
hoort Eentje dat zijn vader helemaal aan de overkant van de vijver
woont, sinds zijn ouders ruzie hebben gekregen. Maar Eentje wil graag
bij zijn moeder én zijn vader kunnen zijn, en brengt daarvoor zelfs zijn eigen leven in gevaar.
Hart: gezocht, verloren, gevonden- Eef Rombaut: Prinses zoekt een man, maar de dino onder haar balkon eet alle
huwelijkskandidaten op. Ze trouwt haar nar, maar die wordt ingepikt door
een andere vrouw. Prinses zoekt opnieuw een echtgenoot en eindigt met
een reus.
Dag papa, tot volgende week- Brigitte Weninger: Waarom woont papa in een ander huis? Thema's: scheiding, afscheid nemen,
houden van Tom begrijpt niet waarom hij elke week weer afscheid moet
nemen van zijn vader. Zijn knuffelbeer vertelt hem daarom een verhaal
over een kleine beer. In dit verhaal wordt uitgelegd waarom de vader van
de kleine beer steeds teruggaat naar zijn eigen hol. De situatie van de
kleine beer is vergelijkbaar met die van Tom.
Weekendpapa: een prentenpraatboek over een papa die ergens anders gaat wonen -Nelleke Scherpbier
Papa woont in een ander huis- Marta Fàbrega Vroeger waren mijn ouders vriendjes en
was ik gelukkig. We deden alles samen.
Toen begonnen er dingen te veranderen.
Mijn ouders waren altijd verdrietig en als
ze praatten was het alleen om ruzie te
maken. Vroeger dacht ik dat het mijn
schuld was dat mijn ouders geen vriendjes
meer waren. Maar nu begrijp ik dat ze beter
met elkaar kunnen opschieten als ze elk in
een ander huis wonen. Wat er ook gebeurt,
mijn moeder en vader zullen altijd mijn
ouders blijven... en het beste is... dat ze
altijd van me zullen houden.
Geen kusjes van mij- Marly Van Otterloo
Herkenbaar en toegankelijk
Geestig
Ontwapenend
Vol illustraties in kleur van Juliette de Wit
Doris is verdrietig als haar ouders gaan scheiden. Ze heeft het gezellig
met mama en hond Koos totdat mama een vriend krijgt. Nu is Doris boos.
Ze schrijft een briefje voor mama met daarop: Geen kusjes van mij,
Doris.
Mama legt, aan de hand van het verhaal van de ik-hou-van-jou-taarten,
uit, dat Doris niet bang hoeft te zijn dat er een deel
van haar taart afgaat.
Bovendien is de vriend hartstikke aardig! Dus als mama met hem gaat
trouwen, maakt Doris een schilderij voor hen met daarop heel veel
kusjes!
Flip begrijpt er niks meer van: als ouders gaan scheiden- Jeanette Randerath De kleine teckelterriër Flip begrijpt er niks meer van. De ene keer is
hij hondsbrutaal tegen zijn moeder. De andere keer sjokt hij verdrietig
achter papa aan. Hij voelt zich heen en weer getrokken tussen zijn
ouders.
Zijn ouders zijn namelijk gescheiden. En Flip houdt van allebei
evenveel.
Gelukkig woont de oude Bruno in de straat. Die begrijpt hoe Flip zich
voelt en hij helpt hem zijn gevoelens te begrijpen.
Deze prentenboeken lijken mij geschikt om met kleuters te praten, inzicht te geven en gevoelens te verwoorden omtrent het onderwerp echtscheiding. Zeker wanneer de kleuter hier vragen rond heeft, enkel wanneer de kleuter(s) hier nood aan hebben.
Toen ik research aan het doen was over 'mamzerien' kwam ik op deze site terecht. Deze Nederlandse organisatie, Femmes for Freedom, helpt vrouwen die in een huwelijkse gevangenschap leven. dit wil zeggen dat ze religieus gedwongen worden om getrouwd te blijven.
Wat ik schokkend vond was dat deze vrouwen het belangrijk vinden om naast een burgerlijke scheiding, ook van het religieus land van herkomst willen scheiden. Indien ze dit niet doen, en een tweede keer huwt, pleegt zij volgens de wetten van herkomst overspel. Waarop het gevolg is dat zij sociaal uitgesloten wordt.
Nog schokkender vond ik dat overspelige vrouwen in Iran regelmatig ter dood veroordeeld worden en dat verminking in het gezicht door middel van zoutzuur of het afsnijden van de neus sociaal aanvaardbaar is in Afghanistan en Pakistan.
Wat ik uit deze site meeneem is dat we als kleuteronderwijzer voorzichtig moeten omgaan met scheidingen omdat we de achtergrond van deze mensen niet kennen. Wanneer we ons hier ongewenst in gaan bemoeien, kunnen we de situatie voor de vrouw verslechteren. Toch lijkt het mij wijs om van buitenaf hulp in te roepen, omdat de vrouw dit misschien zelf niet durft. Voor haar kan dit een opstapje zijn om haar eigen leven en dat van haar kinderen beter te maken, zonder dat de man hierin domineert.
De
Ghiyâr-i tefriqa kijkt meer naar de vrouw dan naar de man. Aangezien de
man de bevoegdheid heeft om een scheiding te bepalen, hebben een aantal
Fiqh geleerden zoals İmâm Muhammed het niet noodzakelijk geacht om ook
voor de man Ghiyâr-i tefriqa toe te passen.
Een aantal gebreken, ziektes
of kwade karaktereigenschappen bij een man of vrouw, geven het recht aan
de partner van een dergelijk geval om naar een rechter te stappen voor
het aanvragen van scheiding. Redenen die deze recht geven, kunnen we als
volgt samenvatten:
1) Gebreken die geslachtsgemeenschap hinderen bij een partner. 2) Tweeslachtigheid. 3) Gestoordheid. 4) Erfelijke ziekten.
Tijdens
zulke kwesties hangt het er vanaf of ze: voor of na het huwelijk
plaatsvinden, of er genezing voor is, of het uit te houden is etc.
5) Onenigheid. Dit vindt meestal
plaats wanneer de één de rechten van de ander schendt. Af en toe komt
het voor dat beiden elkaars rechten schenden. In alle gevallen is
onenigheid een wettige reden tot scheiding binnen de Islam. Bij dit
principe heeft vooral de vrouw, wie niet de bevoegdheid heeft om te
scheiden, baat, want dit geeft haar het recht om naar de rechter te
stappen om scheiding aan te vragen. De rechter stelt twee bemiddelaars
aan om de kwestie te behandelen en hun onenigheid op te lossen. Aan de
hand van het rapport van de bemiddelaars wordt er een besluit genomen.
Toestanden
waarin de man zijn plichten tegenover zijn vrouw niet volbrengt, geven
de vrouw het recht om naar de rechter toe te stappen. Bijvoorbeeld, haar
niet onderhouden, haar onrechtmatig afranselen, beledigen, vloeken,
negeren en verlaten. Echter kan een vrouw niet naar de rechter stappen om
haar recht op memorandum aan te vragen omdat een man na een scheiding
kosten moet maken voor een nieuw huwelijk.
Conclusie:
Persoonlijk vind ik dit nogal vreemde redenen om van iemand te scheiden. Uiteindelijk trouw je toch met iemand omdat je van die persoon houdt? Natuurlijk is het logisch dat er onenigheden zijn, het is onmogelijk om het samen over alles eens te zijn. Dat maakt een relatie in mijn ogen net spannend, avontuurlijk, leuk, mysterieus,... De kwaliteiten van beide partners kunnen op deze manier ingezet worden om de opvoeding van kinderen tot een zo goed mogelijk einde te brengen.
Gebreken die geslachtsgemeenschap hinderen bij een partner... Ik wil niet zeggen dat het gemakkelijk is om daarmee om te gaan, zeker niet wanneer er een grote kinderwens heerst. Maar het is toch erg als vrouw of als man om impotent te zijn, hoe moet die persoon zich niet voelen wanneer ook de partner hem of haar in de steek laat? Er bestaan ook perfecte huwelijken zonder kinderen, persoonlijk vind ik dit een ongeldige reden om een scheiding aan te vragen.
Tweeslachtigheid is iets waar mensen mee geboren worden, de persoon in kwestie kan er eigenlijk niets aan doen. Niet dat ik vind dat het aantrekkelijk is voor de partner, maar kan er niet gewoon over gepraat worden? Is het niet het karakter van de persoon waar rekening mee gehouden moet worden?
Gestoordheid hoort voor mij bij de huwelijksgeloften. In goede en slechte dagen, in ziekte en gezondheid. Dit zijn dan wel de huwelijksgeloften van de Katholieke kerk, maar het vertelt iets over hoe wij mensen in elkaar zitten. Er wordt dan wel rekening gehouden met de zwaarte van de ziekte, maar dan nog, in een huwelijksverbintenis gaat het er toch net om, om elkaar te steunen?! Wat als het maar een tijdelijk probleem is, elke mens wilt dan toch net door zijn familie, vrienden en partner gesteund worden? Sommige mensen zouden echt verder moeten nadenken dan hun neus lang is. Wat als deze persoon erdoor komt? Denk dan maar eens aan hoe dankbaar en liefdevol deze persoon naar hem of haar toe zou zijn. Dit kan in mijn ogen alleen een band tussen twee mensen versterken.
Erfelijke ziekten zijn geen lachertje. Rond deze reden geldt mijn mening van hierboven.
Al deze redenen die opgesomd worden als reden om te scheiden, zijn redenen waar de persoon in kwestie niets aan kan doen. Ze worden afgestraft voor iets wat de natuur hen gegeven heeft. Het is net alsof ze voor het ongeluk geboren zijn. Ik dacht altijd dat huwelijk rond liefde en acceptatie draaide, maar in de Islam vind ik niet dat dit tot uiting komt.
Het jodendom
kent een lange geschiedenis over de jaren heen. Eerst had de man het recht toe zijn vrouw te verstoten. In de
Talmoedische tijd was er discussie onder welke omstandigheden hij
dit recht heeft. In de
Middeleeuwen echter werd binnen de Asjkenazische gemeenschap voor een
tijdbestek van duizend jaar de verzwaring ingesteld dat echtscheiding slechts mogelijk is met
toestemming van de vrouw. Allebei de
partners kunnen een echtscheiding dus blokkeren.
In gevallen waarin een van beide partners weigert te scheiden, zijn
de gevolgen zeer verreikend. In geval het Beet Dien het
scheidingsverzoek gegrond heeft verklaard, zal een proces op worden
gestart om de weigerachtige partner toch te bewegen in te stemmen met de
scheiding. Wanneer dit niet gebeurt zijn er in Israël verschillende
dwangmiddelen.
Het gevolg is dan dat de partners voor de
Joodse wet nog steeds getrouwd zijn. Krijgt de vrouw in zo'n geval
kinderen, dan worden die beschouwd als kinderen geboren uit overspel.
Christendom
"Wat God heeft verbonden, mag een mens niet scheiden."
Het Kerkelijk huwelijk is in de Katholieke Kerk onverbreekbaar ("Wat God verbonden heeft, scheide geen mens").
Islam
De islam staat in het algemeen echtscheiding voor zowel vrouwen als mannen toe. Volgens sommige opvattingen
binnen de islam wordt er een onderscheid gemaakt tussen de manier
waarop de man en de vrouw een echtscheiding kunnen vragen en de gronden
waarop dat gebeurt. Zo kan de man dikwijlsscheiden door drie maal een verstoting uit te spreken, waarna dikwijls verplichte bemiddeling dient plaats te vinden in een overgangsperiode. In sommige islamitische landen dient een rechter de verstoting te bekrachtigen.
Kinderen worden na scheiding vaak tot hun zevende jaar door hun
moeder grootgebracht en daarna door hun vader. Tot het zevende jaar
heeft de vader wel een onderhouds- en verzorgingsplicht. De islam zet
dus minder makkelijk een van de ouders buiten spel dan gebruikelijk in
westerse landen. Wel maakt ze een groter onderscheid tussen de taken van vaders en moeders.
In België, Nederland en een aantal andere westerse landen is het
verboden een religieus (moslim)huwelijk te sluiten vóór het burgerlijk
huwelijk. Dit geldt niet voor de echtscheiding, zij het dat de
religieuze echtscheiding niet wordt erkend.
Conclusie
Ik concludeer hier vooral uit, dat de 'zwaarte' van een echtscheiding afhankelijk is van de mate van het geloof. Iemand die leeft volgens het heilige boek, zal zwaarder tillen aan een scheiding dan iemand die gelooft maar toch nog 'zijn eigen ding' doet.
Daarbij is het natuurlijk ook belangrijk om te kijken naar de relatie tussen de partners, wanneer het niet meer gaat en men gaat uiteen, is het belangrijk om elkaar een nieuw geluk te kunnen toewensen in plaats van het geloof te gebruiken om ervoor te zorgen dat de andere persoon compleet vast zit, en emotioneel geruïneerd wordt.
Lezersbrief: Hoe ga je als leerkracht om met echtscheidingen in de klas?
Elke echtscheiding is anders, hoe ga je er als leerkracht mee om?
Bij een echtscheiding heeft geen enkel kind het gemakkelijk, veel hangt af hoe de ouders met dit delicate onderwerp omgaan. Het maakt niet veel uit van welke origine de ouder of het kind afkomstig is. Wat belangrijk is, is dat het kind en de ouders zich geaccepteerd en gehoord voelen door jou en zijn omgeving. Het is belangrijk om te kijken naar het kind in kwestie, hoe hij of zij met de scheiding omgaat en hierop in te spelen.
Leerlingen: Wanneer een kleuter duidelijk door heeft dat er iets aan de gaande is, en het zendt signalen uit, dan doe je er goed aan om aan het jonge kind uit te leggen wat er precies aan de hand is, dat zij niet de schuld zijn van de problemen. Hierbij kan er eventueel gebruik maken van boekjes die talrijk te vinden zijn in de bibliotheek. Luister naar het kind, hoe het zich voelt, wat het ervaart, wat er in hem/haar omgaat. Hierbij is veel afhankelijk van de openheid van het kind, forceer niets, maar kijk naar de signalen die het kind of de ouders uitzenden. Het kan ook helpen om kleuters van gescheiden ouders even samen te zetten, zodat de kleuter op eigen niveau vragen kan stellen aan zijn medeklasgenootjes. Op deze manier voelt de kleuter zich niet alleen - uitgesloten. Kinderen hebben om zo'n moment nood aan wat extra aandacht, begrip en hulp op een discrete manier. Let erop dat als je als leerkracht zelf uit een gescheiden gezin komt, je niet gaat veralgemenen of je eigen ervaring gaat reflecteren op een kleuter. Let op de gedragingen van het kind en praat hierover. Blijf als leerkracht ook je eisen stellen, het is belangrijk om je eigen grenzen te blijven bewaken. Sommige kleuters kunnen de veiligheid en geborgenheid die ze thuis missen bij jou komen opzoeken. Leerlingen met gescheiden ouders hebben vaak problemen met praktische zaken zoals zwemgerief, knutselgerief, extra kleding, ... Hou hier als leerkracht rekening mee en straf het kind hier niet op af.
Ouders: Toon begrip voor de situatie die ze doormaken, het is zowel voor de kleuter als voor de ouders een ongemakkelijke situatie. Praat met hen vanuit hun en jouw zorg voor hun kind. Kies nooit partij voor een ouder, als leerkracht ben je geen rechter. Beide ouders moeten zich comfortabel bij je voelen, je kent nooit de volledige achtergrond van de ouders. Houdt rekening dat je de ouders blijft herkennen als de ouders van hun kind.
Wanneer je ondervindt dat een van de ouders de andere ouder onderdrukt, twijfel dan niet om een derde organisatie in te schakelen zoals 'Femmes for Freedom'. Deze organisatie is gespecialiseerd met vrouwen die gedomineerd worden door hun man en in een huwelijksgevangenschap leven. Dit wil zeggen dat ze religieus gedwongen worden om getrouwd te blijven.
