De teloorgang van kwaliteitsvolle journalistiek: na de rioolpers, nu ook de internetpers?
De wereld van de journalistiek heeft wat te verduren. Sommige bladen worden afgekeurd omwille van onbenullig sensatienieuws, andere worden meer door het slijk gehaald omwille van onjuiste en bedrieglijke berichten. De twee redenen gaan bij sommige dag- en weekbladen zelfs hand in hand. Maar de rioolpers is niet de enige vorm van journalistiek waarbij de kwaliteit vaak in vraag wordt gesteld. De internetjournalistiek begint ook een slechte naam te krijgen. Bij mij, althans. Hoe komt dat? Door twee dingen: de enorme omvang van taalfouten en de bedrieglijke verwoording in titels van artikels. Meer uitleg over deze kwaliteitvernietigers? Dat leest u uiteraard hieronder.
Spelfouten, tikfouten, foute verbindingswoorden, te lange of foute zinsconstructies, In teksten zijn dergelijke misstapjes niet echt een streling voor het oog. De geloofwaardigheid van de schrijver versterken doen ze evenmin. Toch lees ik ze elke dag.
Oké, oké, ik geef het toe. Om je écht in dergelijke dingen bijna dagelijks te ergeren en er zelfs een blog over begint te schrijven in mijn geval moet je wel iets met taal doen. Yes, you got me. Ik doe iets met taal. Met drie talen zelfs. Ach, kom, mijn ego strelen doen we een andere keer wel. Nu gaat het over die verdomde internetjournalistiek! Daarmee bedoel ik: kranten zich tegenwoordig ook willen profileren op het internet. Elke Vlaamse krant heeft nu een internetversie. Begrijp me niet verkeerd: ik heb absoluut niets tegen internetjournalistiek. Wel met de snel-snel iets schrijven-houding van sommige journalisten.
Kijk, het internet heeft immens veel voordelen. Snelheid, bereikbaarheid en informatie zijn er slechts enkele van. Maar u voelt het al aankomen er is wel een keerzijde aan de medaille. Iedereen heeft het wel al eens voorgehad: je typt een e-mailtje, stuurt ze meteen door, en dan Verdorie! Staat daar toch geen joekel van een spelfout, zeker? Ben ik die bijlage toch niet vergeten toe te voegen, zeker? Juist, ja. Als je snel iets wilt doorsturen, zonder erbij na te denken, dan kom je af en toe zon probleempjes tegen. En als je dan journalist bent, dan kan iedereen die probleempjes lezen.
Elke dag, op een welbepaalde nieuwswebsite, lees ik wel zon schoonheidsfoutjes. Niet eens in één artikel, hoor. Neem nu vandaag, bijvoorbeeld. Ik lees een artikel over een Chinese die op een Hollywoodster wil lijken. Eerste alinea: Een chinese had er zelfs plastische chirurgie voor over. Zoek de fout! Daarnaast waren er vandaag ook schrijfsels die technisch gezien niet fout zijn, maar menig mens toch de wenkbrauwen doen fronsen. De inleiding over een artikel over botox: Botox doet meer dan rimpels en uitdrukkingen vervagen, ook emoties worden minder gevoeld. Botox verandert niet enkel je uiterlijk, maar ook je innerlijke gevoelens, zo beweren Amerikaanse psychologen. Zoek de onnodige herhaling! We zijn nu toch goed op dreef: nog een artikel! Eentje waarbij men het nogal zeer exotisch menu voorstelt die men in Australië aan de Chinese vice-president gaf. Xi Jinping kreeg in Darwin dichtgeschroeide krokodil en kangoeroe voorgeschoteld, samen met een in het wild gevangen barramundi. Zoek de onbekende diersoort! U weet misschien maar al te goed wat een barramundi is, maar ik heb er geen flauw benul van. Even Google opengooien: ah, het is een vissoort! Jammer dat ik dat niet meteen in het artikel kon lezen! En om het af te leren, nog eentje. Een bericht over het ontslag van Marianne Thyssen als voorzitster van Cd&V. Twee jaar heb ik me maximaal ingezet, ik heb er veel energie ingestoken en dat heeft me veel krachten gekost, lichtte Thyssen haar ontslag toe. Oké, dit is pure mierenneukerij, maar een goede talenstudent moet kunnen lezen wat er met deze zin schort. En als u het niet ziet, wel: Thyssen lichtte toe dat ze zich twee jaar lang maximaal had ingezet. Thyssen lichtte haar ontslag toe? Neen. Thyssen lichtte het eerste toe, bij haar ontslag. De citaatzin is al een lijdend voorwerp, het ontslag kan niet op het zelfde moment lijdend voorwerp zijn.
Begint u zichzelf al een lijdend voorwerp te voelen door deze klachten over futiliteiten te lezen? U mag ten allen tijde stoppen met lezen. Ondertussen werp ik een licht op een ander probleem met de internetjournalistiek.
Dat andere probleem is bedriegen. U leest het, journalisten willen ons graag bedotten. En dat gebeurt via de titel van een artikel. Een vers voorbeeld, vandaag op het internet te lezen: Leekens: Heb geen probleem met Louis Vuitton-tasjes. De titel was nogal intrigerend, dus ik klikte erop. Zelf het foute gebruik van een koppelteken Vuitton en tasjes moeten aan elkaar geschreven worden: alweer een voorbeeld van een taalfout kon me niet tegenhouden. Niets, maar dan ook niets in het artikel dat verwees naar deze uitspraak! Rien du tout! Intrigerende titels gebruiken journalisten vaak zodat lezers erop klikken en het artikel lezen. Allemaal goed en wel, zolang het waar is. En bij de inhoud hoort, natuurlijk. Een andere bedrieglijke titel las ik enkele dagen geleden. Die luidde: Katy Perry barst uit latexjurk. De modale lezer zou een artikel verwachten waarin werd beschreven hoe de zangeres moeilijkheden kreeg door een te krappe jurk. Niets is minder waar. De tekst, waarbij een fotogalerij hoorde, ging enkel over haar acte de présence bij een voorstelling van een nieuwe auto. Dat ze zogezegd uit haar latexjurk barstte, was nergens te lezen. Misschien, dacht ik, bieden de fotos soelaas. Op de fotos is Perry inderdaad te zien in een strakke jurk, maar dat ze eruit barstte? Absoluut niet. De jurk zat haar als gegoten.
Bedrieglijke titels komen niet alleen voor op het internet, daar ben ik me van bewust. Het valt me wel op dat ze veel meer op het internet te lezen zijn dan in de krant. Krijgen internetjournalisten een commissieloon voor elke keer dat er op hun artikel geklikt wordt, misschien? Dat lijkt me onwaarschijnlijk. Maar waarom willen ze hun eigen geloofwaardigheid ondermijnen door ons te willen bedotten met foute titels? U mag het me altijd laten weten.
Als u na al dat geklaag tot hier bent geraakt, dan wens ik u proficiat. Hopelijk let u in de toekomst ook wat meer op als u een artikel op het internet leest. Het is niet zo dat u nu alle artikels op het internet moet uitpluizen om fouten te vinden, want de meeste hebben gelukkig nog kwaliteitsvolle en foutloos geschreven inhoud. Maar u zult soms wel merken dat snel-snel een artikel schrijven en op het net posten niet altijd een goede zaak is. Lezers willen bedriegen is sowieso al geen goede zaak.
Wee mij als er in deze tekst taalfouten te bespeuren zijn. De ironie zal zegevieren.