Structuur: beantwoord de oproep om vorm te geven aan je leven
Het aanbrengen van structuur in ons leven is van het grootste belang. Het geeft letterlijk vorm aan de energie die wij zijn. Zonder die vorm, zonder dat vat waarin die energie gegoten wordt, zijn wij slechts ongeleide projectielen die anderen en onszelf maar al te gemakkelijk en dikwijls ongewild schade kunnen berokkenen. Het behoort tot onze aangeboren verantwoordelijkheden dat we voortdurend vorm moeten geven aan ons bestaan: dit is de eerste en laatste scheppingsdaad die van ons gevraagd wordt: iedere dag worden we wakker en spreiden zich vierentwintig nieuwe uren voor ons uit, zomaar, zonder dat we daarom vroegen. Of we die uren als een kostbaar geschenk zien, en daarom in een geest van openheid benaderen, nieuwsgierig naar de nog ongekende kansen die zich voor ons zullen ontplooien, of als een vergiftigd geschenk dat we met weerzin zover mogelijk van ons af proberen te houden en als slachtoffer ondergaan, is aan ons. Hier doet zich een fundamentele keuze voor: tenzij we al dan niet uit eigen wil aan ons einde komen, kondigt zich telkens weer een nieuwe dag aan en die dag houdt een vitale vraag in: geef mij vorm. Hoe je met die vraag omgaat is jouw keuze, jouw verantwoordelijkheid. Ik wil op deze laatste woorden even de aandacht vestigen: hoe diep je ook gezonken bent, hoe erg je er ook aan toe bent, hoe donker alles ook geworden is:
JE HEBT ALTIJD EEN KEUZE JE DRAAGT ALTIJD VERANTWOORDELIJKHEID
En aan die keuze, aan die verantwoordelijkheid kun je je niet onttrekken, zonder daarmee jezelf (en anderen) geweld aan te doen. Erkennen dat je keuzes hebt, erkennen dat je verantwoordelijkheid draagt- voor jezelf, maar ook voor alle mensen die begaan zijn met je lot en willen dat het goed met je gaat- is letterlijk van levensbelang. Bovendien zul je merken dat een gezonde structuur veiligheid biedt, duidelijkheid schept; het is een dankbaar instrument waarop je kunt terugvallen als het minder goed met je gaat, als je het even allemaal niet meer weet. Structuur is een vangnet, een levenslijn en maakt daarom deel uit van de basis, het fundament, de eerste treden die ik in deze eerste bijdragen wil aanreiken. Geen structuur aanbrengen in je leven is natuurlijk ook een keuze, maar weet dat je dan bewust kiest voor een voortduring en zelfs een verslechtering van de op zijn minst gezegd onbevredigende situatie waarin je je nu bevindt en die je per slot van rekening heeft aangezet om deze bedenkingen te gaan lezen.
Welke vorm je kiest, hoe je structuur geeft aan je dagen is een persoonlijke opdracht, die ieder voor zich moet invullen, maar natuurlijk zijn er een aantal basisregels die ons onder de vorm van clichés om de oren worden geslingerd, maar die we eens opnieuw en onbevangen onder ogen kunnen zien, die we proefondervindelijk op hun waarde kunnen toetsen. Ik zet ze hier even op een rijtje, zonder de pretentie te hebben een volledige lijst te geven waaraan niets meer toe te voegen valt. Zie dit dan ook als een eenvoudig vertrekpunt voor de zich voortdurend opnieuw aandienende oefening om je dagen vorm te geven:
1. Sta op tijd op Verslaap je ochtenden niet. Halverwege de dag beginnen ontneemt je veel energie, doet de moed al in je schoenen zakken nog voor je begonnen bent. Bovendien zul je jezelf de kans geven om de ochtend en alles wat zich voor de middag afspeelt (opnieuw) te leren waarderen.
2. Probeer een vast stramien te ontwikkelen Leg voor jezelf vast (en denk daarbij steeds in termen van wat realistisch en haalbaar is) wanneer je opstaat, wanneer je je maaltijden neemt, wanneer je gaat slapen en probeer je daar iedere dag weer aan te houden. Uitzonderingen zijn natuurlijk geen ramp, maar moeten uitzonderingen blijven en geen regel worden.
3. Ga op zoek naar een zinvolle invulling van je dagen Dit kan zich afspelen op het domein van bezoldigd werk, vrijwilligerswerk, het verenigingsleven... Belangrijk is dat je iets met plezier doet, dat je het zinvol vindt en met aandacht beoefent. Het vergroot je gevoel van competentie en eigenwaarde, bestrijdt de leegte die je anders bedreigt en weerloos overlevert aan negatieve gedachten en brengt je in contact met andere mensen- erg belangrijk voor je geestelijke gezondheid, zeker als je geneigd bent om je te isoleren! Contact met andere mensen zorgt voor zuurstof en ruimte, jezelf afzonderen vernauwt je bewustzijn en brengt je in een toestand van mentale claustrofobie met een verstikkend gevoel als gevolg.
4. Ga op zoek naar terugkerende rituelen Las af en toe een paar rituelen in, waarvoor je een vast tijdstip hebt. Wat die rituelen zijn, beslis je zelf. Belangrijk hierbij is niet zozeer wat je doet, maar wel hoe je het doet: aanwezig, bewust, zorgvuldig, aandachtig. Zie het als kleine meditatie-oefeningen waarmee je jezelf terug in het nu brengt en de stroom van negatieve gedachten onderbreekt. Om je enigszins een idee te geven, geef ik je hier een paar voorbeelden van rituelen die ik zelf dagelijks toepas: even met gesloten ogen in de zon zitten, aan één of andere vorm van lichaamsbeweging doen, formele meditatie (waarover later nog meer), wierook branden, een uurtje lezen, vlak voor zonsondergang naar het laatste vogelgezang luisteren, thee drinken, aan mijn blog werken etc...
Ik heb ervoor gekozen mezelf iedere dag weer te beschouwen als een kunstenaar, een schilder, een pottenbakker, een dichter- doet er niet toe... De dag die zich voor me uitstrekt is het ruwe materiaal waarmee ik aan de slag ga: het lege canvas, de vormloze klomp klei, het witte blad... allemaal uitdrukkingswijzen voor de grenzeloze mogelijkheden die de nieuwe dag in zich draagt en die schreeuwen om zich te realiseren in de vorm die ik ze geef, de vorm die jij ze geeft.
