Jodo

Over het ontstaan van jodo doen zoveel verhalen de ronde dat een precieze weergave van de feiten niet meer mogelijk is.
Het gebruik van de middellange stok (circa 130cm) vind je onder andere in klassieke jujutsu ryu, zoals de Shosho ryu,maar het is duidelijk dat die stoktechnieken niet zo hoog ontwikkelt zijn als de SHINDO MUSO RYU JODO-technieken.



Muso Gonnosuke (eigenlijk Hirano Kempei) wordt algemeen beschouwd als de stichter van het jodo.
Hij was een meesterzwaardvechter in de lijn van de Katori Shinto Ryu en was een van de beste zwaardvechters van zijn tijd. Hij werd de zevende hoofdmeester van de Katori Shinto Ryu en doorgrondde daarnaast ook nog de geheimen van de Kashima Shin Ryu (zwaardtechnieken).



De reden voor het ontwikkelen van jodo lag in het feit dat hij in een duel met kensei (zwaardheilige) Miyamoto Musashi verslagen werd. Over zijn ontmoeting met ronin Miyamoto Musashi doen verschillende verhalen de ronde, drie versies ervan worden op deze jodo-page beschreven.

Versie uit Shimizu Takaji's "JODO KYOHON" (jodoleerboek)
In de tijd dat Muso Gonnosuke in Edo (het huidige Tokio) verbleef, vocht hij vele duels uit met beroemde zwaardvechters en verloor niet eenmaal. Op zekere dag kwam het tot een duel met Miyamoto Musashi. In dat duel viel hij Miyamoto Musashi's jujidome (gekruiste wering met twee zwaarden) aan, maar hij kon noch vooruit, noch achteruit bewegen en werd door Musashi verslagen. Daarop trok Gonnosuke het land door om zich verder in de krijgskunsten te bekwamen (musa shugyo) en zijn gedachten waren verguld van slechts een ding: "Hoe kan ik Musashi's jujidome verslaan?"
Na enkele jaren kwam hij in de huidige Fukuoka prefektuur aan, waar hij een heilige berg beklom en zich in kontemplatie terugtrok. Na zevenendertig dagen verscheen een kind in een droom en gaf hem een orakel: "Neem een ronde houten stok en denk aan suigetsu (plexus solaris)".
Daarop maakte hij een hardhouten stok van vier shaku, twee sun en een bun (128cm) met een doorsnede van acht bun (26mm). Met dit wapen kombineerde hij de technieken van het kenjutsu (zwaard), sojutsu (speer) en naginata jutsu (hellebaard) en versloeg daarmee de jujidome van Musashi.
Daarna kwam hij in dienst van de Kuroda Han (Japan was in die tijd opgedeeld in Han, een soort provincie met behoorlijke zelfstandigheid), waar hij het jodo aan tientallen leerlingen onderwees.

Versie uit Hamaji Koichi's "SHINDO MUSO RYU JO en haar traditie"Muso Gonnosuke wordt in enkele klassieke werken genoemd als een ongeevenaard zwaardvechter (muso, geschreven met ander karakters kan ook "ongeevenaard" betekenen).
In het klassieke werk "Kaijo no Monogatari" (verhalen van op de zee) is een verhaal opgenomen waarin een monnik die de oversteek maakt van Nagasaki naar Satsuma, aan zijn medepassagiers een boeddhistisch verhaal vertelt over de ontmoeting tussen Gonnosuke en Musashi. In dit verhaal wordt Gonnosuke beschreven als een ongelovige, brute kracht die een enorm houten zwaard met zich meedroeg en altijd vergezeld ging van acht van zijn leerlingen. Op zijn "haori" (Japanse overjas) had hij in goudkleurige karakters geschreven: "De in heel Japan ongeëvenaarde Gonnosuke".
Het duel met de gelovige en reeds verlichte Musashi wordt als volgt beschreven:"In het begin slaagde Gonnosuke erin de mouw van Musashi lichtjes aan te raken, maar daarop werd hij door Musashi in het nauw gedreven en geslagen op het punt tussen de wenkbrauwen.
Na dit duel kwam Gonnosuke tot inkeer en werd hij de volgeling van Musashi. Musashi had het volgende te zeggen over de heidense Gonnosuke: "Hoe sterk iemand ook is, hij die de kracht van de wet van Boeddha niet bezit, zal uiteindelijk op het schavot belanden en vergeten worden".
Gonnosuke, die ook wel "de meest ongelovige man van het land" werd genoemd, werd bekeerd en zo veranderden zijn gedachten over vechtkunst volledig.
In die tijd verkeerde Japan in een overgangsfase van een periode van oorlog en chaos naar een periode van vrede en stabiliteit. Deze lange periode van vrede, de zogenaamde Edo tijd (1600-1868) volgde op de slag bij Sekigahara (1600) en het winter- en zomerbeleg op het kasteel van Osaka (1614-1615).
 


Wat er in die tijd omging in het hoofd van de bekeerde Gonnosuke, staat duidelijk beschreven in de schriftelijke overleveringen van de SHINDO MUSO RYU. Uit de "Shomokuroku" blijkt dat Gonnosuke vond dat in Japan, het land der Goden, een vechtmethode (heiho) die tot doel had mensen te doden, geen heiho van het land der Goden kon zijn.
Hij wilde een heiho bedenken die het eigen lichaam beschermde tegen een zwaard en toch de tegenstander niet zou doden. Zo kwam het jodo tot stand en Gonnosuke was ervan overtuigd, dat juist zijn methode de ideale Japanse Bujutsu weergaf.
Hirano Jiro geeft dat idee in een gedicht als volgt weer: "Kizu tsukezu, hito o korashite imashimuru, oshie wa jo no hoka ya wa aru (mensen kastijden zonder ze te verwonden, niets is zo'n goed leermiddel als de jo).

Derde versie uit "MUSASJI" door Yoshikawa Eiji (1892-1962).
De derde versie is misschien historisch niet zo verantwoord, maar het is wel de versie die de meeste Japanners kennen. Yoshikawa Eiji, een van de bekendste twintigste eeuwse Japanse romanschrijvers, beschrijft de ontmoeting tussen Gonnosuke en Musashi in zijn boek "Miyamoto Musashi", dat model stond voor vele films en televisie-series en dus bij de meeste Japanners bekend is.
In Yoshikawa's boek woont Gonnosuke samen met zijn moeder op het platteland. Per abuis beschuldigt Musashi hem ervan zijn geliefde te hebben ontvoerd, waarop het tot een gevecht komt. Al vloekend valt de met een stok bewapende Gonnosuke, Musashi aan en na een moeizaam verlopen gevecht weet Musashi, Gonnosuke te overmeesteren. Het komt nogmaal tot een duel waarbij Musashi lijkt te winnen, maar na afloop blijkt hij een wond op zijn plexus solaris te hebben. Musashi en Gonnosuke geven beiden toe dat ze verloren hebben en veel geleerd hebben.
 
KARAKTERISTIEKEN VAN HET JODO"
Motoba tachi, tsukeba yari, haraeba naginata".
D.w.z., als je de jo vasthoudt is het een zwaard, als je ermee steekt is het een speer en als je ermee slaat is het een naginata (hellebaard). Gonnosuke combineerde dus de technieken van drie wapens en gaf het de naam SHINDO MUSO RYU JO.
Wat maakt een jo nu toch zo een bijzonder wapen ?
Op het eerste gezicht is het niet meer dan een stok, maar als je de jo beweegt wordt het een zwaard, speer of hellebaard. Omdat een jo geen voor- en achterkant heeft en je alle technieken zowel links als rechts kan doen, is het aantal toepassingen oneindig. Door training moet je de jo leren gebruiken als je eigen ledematen. Met de jo wordt in het algemeen gestoken of geslagen naar de zogenaamde "kyusho", de zwakke plakken op het menselijk lichaam.
De belangrijkste atemi (plaatsen waarnaar geslagen wordt) in de SHINDO MUSO RYU zijn:

• Tendo - boven op het hoofd
• Odoriko - tussen tendo en kasumi
• Kasumi - slaap
• Uto - midden tussen de ogen
• Jinchu - vlak onder de neus
• Suigetsu - plexus solaris
• Inazuma - de zij, vlak onder het heupbeen (ook wel "hibara" genoemd)
• Kurobushi - enkel
  

Omdat slaan of steken naar deze punten innerlijke bloedingen of bewustzijnsverlies kan veroorzaken, moet er tijdens de training nauwkeurig gecontroleerd geslagen worden.

IS NIET ALLEEN JODO WAT DE KLOK SLAAT.

Voor het behalen van het Shindo Muso Ryu jodo menkyo (het hoogst haalbare diploma), is niet alleen kennis van het jodo vereist. Zoals in zoveel andere ryu-ha (scholen) is er sprake van fuzoku budo (budo "die erbij horen").
In het geval van Shindo Muso Ryu jodo bestaat deze fuzoku budo uit:

• Shinto Ryu kenjutsu (zwaardvechten)
• Ikkaku Ryu Jitte jutsu (de jitte is een metalen staf met 1 haakvormig uitsteeksel)
• Uchida Ryu Tanjo jutsu (korte stok)
• Isshin Ryu Kusarigama jutsu (de kusarigama is een sikkel waaraan een touw of ketting bevestigd is, verzwaard met een balletje)
• Ittasu Ryu Hojo jutsu (het vastbinden van een tegenstander)

• Omote waza (12 kata)
• Chudan waza (12 kata)
• Ranai waza (2 kata, 1 met lang en 1 met kort zwaard)
• Kage waza (12 kata)
• Samidare waza (6 kata)
• Gohon no midare (5 kata)
• Okuden (14 kata)
• Gomuse no jo -of- Hitsuden gokui (5 kata)

• Tsuki zue
• Suigetsu
• Hissage
• Shamen
• Sakan
• Monomi
• Kasumi
• Tachi otoshi
• Raiuchi
• Seigan
• Midare dome
• Ranai
  

Net als in iaido dienen deze seitei kata tegenwoordig als een basis voor verdere studie van het SHINDO MUSO RYU jodo. Hiroi sensei benadrukt altijd dat het uitsluitend beoefenen van Koryu kata (oude kata) niet bevorderlijk is voor de ontwikkeling van het jodo.
De seitei kata worden door alle bij de ZNKR aangesloten organisaties beoefend en in Japan en Europa worden stages gehouden onder leiding van o.a. Hiroi sensei en Ishido sensei.

Van 8 t/m 15 augustus 1999 is er een jodo- en iaidoseminar in Brighton, Engeland, met aansluitend de Europese Kampioenschappen Iaido.

Van 6 t/m 13 augustus 2000 wordt de jodo- en iaidoseminar in Sporthallen Zuid te Amsterdam. Aansluitend vinden de Europese Kampioenschappen jodo en iaido plaats.
Voor jodo is deze EK de eerste officiele.
Aan het evenement, zal in het kader van het 400-jarig bestaan van de betrekkingen tussen Nederland en Japan, de nodige aandacht worden gegeven.

HET DOEL EN NUT VAN JODO

In Shimizu Takaji sensei's boek "Jodo Kyohon" staat het volgende over het doel en nut van jodo: "Het belangrijkste principe van jodo is training van geest en lichaam".
Jodo is beslist geen techniek van alleen handen en voeten, het is de techniek van je hart (kokoro). D.w.z., ook al heb je de volgorde van de kata geleerd en precisie en snelheid geperfektioneerd, als je training niet vergezeld laat gaan van de juiste mentale instelling kun je nooit de geheimen van jodo doorgronden. Jodo is iets dat wordt doorgegeven d.m.v. "Ishin denshin" (het kommuniceren zonder woorden te gebruiken). Letterlijk betekent het: "Wat in de geest zit, geeft het hart door".
De jodo kata zijn het resultaat van de inspanningen van de stichter, Muso Gonnosuke. Het aanleren van deze kata is natuurlijk zeer belangrijk, maar de laatste tijd bestaan er veel meningsverschillen omtrent de vraag: "budo en lichamelijke opvoeding". De oplossing van dit probleem is nog lang niet in zicht, maar zowel budo als lichamelijke opvoeding moeten zich niet van het dagelijkse leven verwijderen. Dit geldt natuurlijk ook voor jodo: jodo dat niet in deze moderne maatschappij aktief is, kun je geen budo meer noemen. Zoals bekend is jodo een uiterst rationele vorm van budo en kan het door oud en jong, man en vrouw, beoefend worden, hetzij als lichamelijke oefening op scholen, hetzij in het kader van dans, theater, zwaard-dans en dergelijke.
De gebruikswaarde van jodo is schier onbeperkt. Verder wordt de jo gebruikt door het leger, de politie en de brandweer (in Japan) bij het bewaren van de openbare orde. Het aanleren van jodo is uitstekend geschikt voor zelfverdediging, zonder veel inspanning en zonder dat de ander zwaar letsel wordt toegebracht.

DE DEUGDEN VAN JODO

• Het trainen van de geest in correcte omgangsvormen, vertrouwen, oprechtheid en eenvoud.
• Het versterken van het lichaam en het snel en aktief leren bewegen.
• Het aanleren van een juiste lichaamshouding en correct gedrag.
• Het verbeteren van het beoordelingsvermogen en de besluitvaardigheid en het leren benaderen van de dingen met zelfvertrouwen.
• Het verbeteren van relaties met andere mensen.
  

• Je lichaamshouding wordt correct en je kweekt karakter.
• Je technieken worden preciezer en je slagen nauwkeuriger.
• Je leert slechte gewoontes af en je kigurai (trots, waardigheid) neemt toe.
• Je bewegingen worden sneller, je inzet wordt completer.
• Je leert afstand en timing kennen.
  

Ontwikkeling NKR

Jodo Louis Vitalis sensei, leerde in Japan de jodo-beginselen van zijn kendoleraar Edo Kokichi sensei. Deze leerde het op zijn beurt van Hamachi sensei. In het begin gaf Louis op kleine schaal in Nederland les, o.a. in Zaandam.
De 1e grote NKR-jodo-stage vond plaats op 17-11-1984 bij dojo Fumetsu Rotterdam. Circa 50 aspirant jodoka hadden hun 1e les o.l.v. Louis Vitalis geassisteerd door Wil Abels. Regelmatige bezoeken van Louis en Jolanda Dekker aan Japan droegen bij tot de ontwikkeling van NKR-jodo.
Jodoka van het eerste uur herinneren zich nog wel de lessen van Louis en Jolanda in Uchida Ryu Tanjo jutsu en Shinto Ryu Kenjutsu (fuzoku budo).
 


Rond 1983-1984 nodigde ISHIDO sensei zijn jodo-leraar HIROI sensei uit voor een bezoek aan Engeland om samen met BKA- (British Kendo Association) jodoliefhebbers onder de iaidoka te trainen. Dit werd een succes. Omdat ISHIDO sensei ook de NKR-iaidohoofdleraar is, bezocht kort daarna een Japanse delegatie bestaande uit o.a. HIROI en ISHIDO sensei Nederland en werd de 1e gecombineerde iaido- en jodostage gehouden onder auspicien van de NEDERLANDSE KENDO RENMEI. Officiele examens volgden en momenteel is er binnen de NKR een uistekend kader (hoogste dangraad 6e dan renshi - assistent leraar). Een aantal kaderleden zijn ook Nederlands gediplomeerd jodo-leraar (leraar martial arts FOG/NCS).
Het jodo binnen de Nederlandse Kendo Renmei is springlevend.

01-09-2008 om 00:00 geschreven door Guy  

01-09-2008 om 00:00 geschreven door Guy