Tot enige jaren geleden wist ik quasi niets over mijn voorouders. Mijn vader Lucien is enige zoon en toen mijn grootvader Joseph in 1975 overleed, wist ik niet eens dat hij twee broers en een zus had. Mijn grootouders hadden een kruidenierszaak in Brussel en omdat ze het zeer druk hadden, stuurden ze mijn vader naar "den buiten" bij één zijn tantes langs moeders zijde in Wanzele (Lede), die voor zijn opvoeding zorgde.
Toen mijn oudste dochter, Ann-Gaël, voor haar studie Geschiedenis aan de UGent een beperkte stamboomonderzoek moest doen, koos ze dan ook de familie van haar overgrootmoeder aan vaders kant: de familie De Kerpel uit Lede en Wanzele. Ik voerde haar enkele keren naar het gemeentelijk archief van Lede en aangezien ik toch moest wachten, besloot ik mee te helpen met de opzoekingen. Ik kan moeilijk mijn verbazing beschrijven toen ik totaal onverwacht de geboorteakte uit 1840 van ene Edmondus Bavré vond in de registers van de deelgemeente Oordegem (zie foto).
Later bleek dit mijn over-overgrootvader te zijn en de akte vermeldt ook de naam van zijn vader Petrus (Pieter Joannes) en zijn moeder Marie Mercier. Wat ook onwaarschijnlijk is, is dat de grootouders van mijn grootouders - die elkaar in Brussel leerden kennen - ruim 75 jaar eerder op enkele kilometers afstand van elkaar woonden (Oordegem en Wanzele).
Dit was het begin van een boeiende zoektocht die nu ruim drie jaar duurt is en waar niet snel een einde aan zal komen... De resultaten van deze zoektocht schrijf ik neer in deze blog, zodat iedereen die interesse heeft of er op de een of andere manier persoonlijk bij betrokken is, de informatie kan raadplegen.
Ik wil een aantal mensen bedanken van wie ik regelmatig hulp of aanwijzingen kreeg om mij verder op weg te zetten: Astrid Bavré, Ingrid Bavré, Cindy Bavré, Mady Bavré, Mireille Bavré, Ingrid De Kerpel, Herman Maes, Emmanuel Martens, Patricia De Samblanx, Dirk Van Cleemput... ennog vele anderen via Geneanet.com
Dit betekent dat in principe iedereen toegang heeft tot alle artikels die hier verschijnen. Er zijn echter enkele uitzonderingen, omwille van de bescherming van de privacy.
De wet op de privacy is in België vrij strikt en stelt genealogen soms voor praktische problemen. Het is bijvoorbeeld zo dat je een toestemming nodig hebt van een vrederechter om archieven te raadplegen die informatie bevatten over nog levende personen of over gegevens die jonger zijn dan 100 jaar.
Om die reden zal ik bepaalde informatie niet rechtstreeks openbaar maken. Dit kan het geval zijn door bijlagen aan berichten door een paswoord te beschermen. Dit is ook het geval op de online stamboom http://gw.geneanet.org/abavre_w : personen die nog in leven zijn, worden gemaskeerd.
Indien je toch deze beschermde informatie wenst te raadplegen, volstaat het mij via e-mail te contacteren en mij je argumentatie mee te delen. Ik zal dan, indien ik je verzoek kan inwilligen, je de informatie opsturen of je het paswoord meedelen om het document te kunnen raadplegen.
In dit gedeelte staan losstaande naamgenoten, waarvoor ik tot hiertoe geen link gevonden heb met één van de verschillende takken. Mocht iemand over deze personen informatie hebben, dan hoor ik het graag.
Alvast bedankt!
- Magdalena Bavré (° 1 juni 1917, Landsouter + 7 april 1994, Gijzenzele) - gehuwd met x Jouret
- Adeline Bavré (° omstreeks 1850 in Canada)
- Anne Bavré (° 25 augustus 1954, Drongen)
- Bert Bavré (?)
- Daniella Bavré (° 29 juli 1965), woonde in 2004 in Zulzeke (Kluisbergen) - gehuwd met Erik De Kesel
- Germain Bavré (° 17 september 1928, Gijzenzele + 3 april 1997, Lemberge (Merelbeke)
- gehuwd met Lucia Van Der Schueren (° 13 oktober 1930, Melle)
- gehuwd met Margaretha De Bruycker (° Gontrode/Melle + 20 september 1959, Gijzenzele)
- Godelieve Bavré (° 28 maart 1949, Gontrode/Melle), gehuwd met Jacques Piette. Dochter van Germain et Lucia vd Schueren
- Ghislaine Bavré (° 2 mei 1960, Zottegem + februari 2011, Erpe-Mere)
- Hannes Bavré (geen info - heeft facebook-account)
- Marie Bavré (° 5 oktober 1941), woonde in Herstal in 2014
- Robert Bavré (° omstreeks 1917 + 18 mei 1937)
- Rosita Bavré (° 9 augustus 1966), woonde in Oudenaarde in 2014
- Rudy Bavré (° 5 mei 1959, Zottegem), woonde in Oudenaarde in 2014
- Simone Bavré (° 15 november 1939, Ressegem)
- Suzanne Bavré (° 31 july 1920, Brussel + 18 mei 2005, Blankenberge), gehuwd in 1943 met Petrus Vermeir. Woonde in Lebbeke tot 1979
- Daniel Bavré (° 6 juli 1971), woonde in Estaimbourg in 2014
Dit artikel geeft een overzicht van de verspreiding van de afstammelingen vanaf de vestiging in Sint-Lievens-Houtem van stamvader Gérard Bavré
§ 1. Generatie 1: De stamvader Bavré
De stamvader van de meeste mensen met de naam Bavré die nu in België leven, is met zekerheid Gérard Bavré. Die zekerheid is er door eigen onderzoek van geschreven bronnen, meer bepaald de Parochieregisters van de gemeenten Sint-Lievens-Houtem en Grotenbergen.
Zijn naam komt voor het eerst voor in de huwelijksakte 18 oktober 1770 met Livina Melckebeke in de archieven van de gemeente Zottegem. Er bestaan nog eerdere geschreven bronnen die zijn bestaan en afstamming bewijzen; zie hiervoor het artikel "De oorsprong van de naam Bavré".
Hij huwde met Livina Melkebeke, afkomstig uit Bryvelde (Grotenberge), nu deel van de gemeente Zottegem. Het huwelijk vond plaats in Grotenberge en waarschijnlijk hebben ze daar even gewoond vooraleer zich in Sint-Lievens-Houtem te vestigen.
Samen hadden ze minstens 7 kinderen: 6 zonen en 1 dochter, allen geboren te Sint-Lievens-Houtem.
1. Petrus Josephus (Pierre Joseph) Bavré (° 28 december 1771 + na maart 1840)
2. Petrus Franciscus (Pierre François) Bavré (° 27 juli 1774 + 3 december 1838)
3. Joannes Baptista (Jean Baptiste) Bavré (° 26 september 1777 + 15 oktober 1777, amper 19 dagen oud)
4. Petrus (Pierre) Bavré (° 23 september 1779 + 5 april 1833)
5. Joanna Catharina (Jeanne Catherine) Bavré (° 1 september 1782 + 11 maart 1840)
6. Cornelius Bavré (° 8 juli 1785 + 27 april 1787)
7. Livinus (Livin) Bavré (° 19 september 1788 + 23 augustus 1817)
§ 2. Generatie 2: De kinderen van stamvader Gérard Bavré
1. Petrus Josephus (Pierre Joseph) Bavré is geboren op 28 december 1771. De bron is het document "Gezinsreconstructie Sint-Lievens-Houtem" uit het gemeentelijk archief, de auteur is onbekend. Hij is de eerstgeborene zoon van Gérard en Maria Livina. Zijn dooppeter is Jean Vabré, tevens zijn grootvader. Hij wordt ook vermeld als getuige die het overlijden van zijn zus, Joanna Catharina, is komen aangeven op 11 maart 1840. Hierdoor weten we met zekerheid dat hij na die datum gestorven is, maar er is daarvan geen akte in het archief van Sint-Lievens-Houtem terug te vinden. Mogelijks is hij uitgeweken naar een omliggende gemeente en aldaar overleden. Verder onderzoek moet dit bevestigen.
2. Behalve zijn geboorte en overlijden, is er van Petrus Franciscus (Pierre François) Bavré niets bekend. Zijn geboorteakte op 27 juli 1774 vermeldt Adrianna Melckebeke en Livinus Boterbergh als doopouders. Hij overleed te Sint-Lievens-Houtem op 12 maart 1838, zonder gehuwd te zijn of kinderen achter te laten.
3. Joannes Baptista (Jean Baptiste) Bavré was één van de vele slachtoffers van de zeer hoge graad van kindersterfte in deze contreien in die periode. Hij stief op 15 oktober 1777, amper 19 dagen na de geboorte.
4. Daar waar Gérard Bavré gezien kan worden als de stamvader, dan ligt Petrus (Pierre) Bavré aan de bron van de verdere verspreiding van de familienaam Bavré. Hij is de enige die mannelijke nakomelingen voortbracht die tot op vandaag de naam Bavré laten voortleven, in België wel te verstaan. Deze 5de zoon van Gérard is geboren op 23 september 1779. In zijn doopakte worden Petrus Gerardi en Joanna Catharina Melkebeke als peter en meter aangeduid. Op 15 januari 1808 huwde hij met Marie Josepha Seminck, dochter van Joannes Baptista Seminck en Angelina De Meerleer, ze was afkomstig uit het naburige Borsbeke. Van haar voorouders uit Mere zijn geschreven bronnen die teruggaan tot de tweede helft van de 17de eeuw. Hij overleed te Sint-Lievens-Houtem op 5 april 1833 (akte n° 10). Zijn echtgenote overleefde hem nog 14 jaar, tot 1847. Ze hadden samen 8 kinderen: 6 zonen en 2 dochters, allen geboren te Sint-Lievens-Houtem.
1. RosaliaBavré (° 1805 + 3 januari 1876) 2. Eduardus Bavré (° 6 maart 1808 + 6 februari 1839) 3. Petrus Joannes (Pieter Joannes) Bavré (° 9 april 1812 + 23 juni 1849) 4. Joannes Franciscus (Jean François) Bavré (° 9 mei 1814 + 25 oktober 1883) 5. Livinus (Livin) Bavré (° 30 juli 1816 + 18 juni 1878) 6. Petrus Josephus (Pieter Josef) Bavré (° 18 maart 1819 + 30 maart 1870) 7. AugustinusBavré (° 12 februari 1823 + 29 november 1867) 8. Maria Thérésia Bavré (° 19 juli 1826 +24 mei 1833)
5. De enige dochter, Joanna Catharina (Jeanne Catherine) Bavré, bleef ongehuwd en overleed te Sint-Lievens-Houtem op 11 maart 1840 op 57 jarige leeftijd op getuigenis van haar oudste broer, Petrus Josephus.
6. Over Cornelius Bavréis weinig geweten, aangezien hij nog voor zijn tweede verjaardag overleed. Hij is geboren op 8 juli 1785 en overleed op 27 april 1787.
7. Ten slotte, de jongste telg van het gezin was Livinus (Livin) Bavré, geboren op 19 september 1788. Hij huwde op 23 augustus 1817 Carolina D'Haese, eveneens afkomstig uit Sint-Lievens-Houtem. Toen hij op 21 mei 1826 overleed, amper 38 jaar oud, liet hij vier kinderen na: 2 zonen en 2 dochters.
1. Marie Livine Bavré (° 8 mei 1818 + 5 december 1872) 2. Petrus Antonius Bavré (° 19 januari 1820 + 25 februari 1820, amper 37 dagen oud) 3. Charles Ludovicus Bavré (° 3 februari 1823 + 8 mei 1840, op 17 jarige leeftijd) 4. Maria Theresia Bavré (° 15 oktober 1825 + 11 augustus 1879)
§ 3. Generaties 3 en verder: het begin van de verspreiding vanuit Sint-Lievens-Houtem tot heden
De tak "Sint-Lievens-Houtem"
Livinus en zijn kinderen bleven wonen in Sint-Lievens-Houtem. Aangezien beide zonen op jonge leeftijd stierven en geen nakomelingen achterlieten, is de bloedlijn voortgezet via zijn twee dochters.
Marie Livine trouwde in 1848 met Pieter Livinus Van Aelbroeck en gaf het leven aan vier kinderen: Ursula, Bernardus, Hilaire en Maria. Maria Theresia huwde met Petrus Livinus De Konincbroek en kreeg zeven kinderen: Rosalie, Octavie, Prosper, Charles-Louis, Brixius, Franciscus en Theophile.
Via verdere huwelijken leven dus de afstammelingen van Gérard Bavré in de tak "Sint-Lievens-Houtem" voort onder de namen Van Aelbroeck, Van Konincbroek, De Roo en Sturtewagen.
De andere takken
De kinderen van Petrus Bavré beginnen zich buiten Sint-Lievens-Houtem te vestigen. Eduardus en Joannes Franciscus vestigen zich in Ressegem (nu deelgemeente van Herzele). Petrus Josephus gaat naar Landskouter (nu deelgemeente van Oosterzele). Petrus Joannes trekt naar het naburige Oordegem (nu deelgemeente van Lede). Alleen zijn Petrus' beide dochters en zoon Livinus blijven wonen in Sint-Lievens-Houtem. Zie bijlage: Geografische spreiding 1760 - 1861
We bekijken dan ook eerst wat er gebeurde met de "blijvers": Rosalia, Maria Thérésia en Livin.
Zoals gezegd bleef Rosalia Bavré wonen in Sint-Lievens-Houtem. Er zijn geen bronnen die een huwelijk vermelden, toch werd ze moeder van een dochter, Blondina Bavré. Het gebruik van de familienaam van de moeder wijst er op dat ofwel de vader onbekend was, ofwel hij overleed voor de geboorte van zijn dochter en voor hij de mogelijkheid had in het huwelijk te treden. Blondina Bavré zelf huwde met Hippolitus Rutsaert, afkomstig uit Munte, en ging zich vestigen in Oosterzele.
Maria Thérésia Bavré bleef ongehuwd en bleef heel haar leven inwonen bij haar ouders. Ze overleed amper 1 maand na het overlijden van haar vader op 24 mei 1833.
Zoon Livinus Bavré huwde op 9 mei 1863 met MariaGordebeke uit Letterhoutem. Ze kregen 3 zonen:
1. Joannes Baptiste Bavré (° 8 januari 1864 + xxxx)
2. Dominicus Bavré, (° 8 februari 1865 + 3 maart 1908)
3. Benjamin Bavré (° 27 mei 1868 + xxxx)
Voor de kinderen die uitzwermden gebruik ik voor de duidelijkheid de tak "Ressegem 1 (Eduardus)", tak "Ressegem 2 (Joannes Franciscus)", tak "Landskouter (Petrus Josephus)" en tak "Oordegem (Petrus Joannes)".
De tak "Ressegem 1"
Eduardus Bavré, van beroep dienstknecht of landman, huwt met Coleta Pardaens, een landbouwersdochter en spinster uit Mere, op 6 februari 1838. Ze wonen een aantal jaren in Burst (nu deelgemeente van Erpe-Mere) om zich nadien defintief te vestigen tot hun dood te Ressegem in de wijk Driesch. Bron is hier "Gezinsreconstructie Ressegem" door de auteurs Scheerlinck-De Graeve. De voorouders van Coleta Pardaens gaan terug tot ver in de 17de eeuw (zie bijlage) Ze krijgen 1 zoon en 1 dochter.
1. Melania Bavré (° 5 februari 1841 + xxxx) 2. Hubertus Bavré (° 4 februari 1843 + 10 oktober 1916)
Van hun dochter Melania Bavré is behalve haar geboortedatum op 5 februari 1841, niets bekend. Er is geen overlijdensakte in Ressegem, dit kan er op wijzen dat ze huwde in en verhuisde naar een andere gemeente. Verder onderzoek moet dit uitwijzen.
Hun zoon Hubertus Bavré, geboren op 4 februari 1843, huwt met Clementia De Loor, uit Sint-Antelinck (deelgemeente van Herzele). Ze krijgen samen 8 kinderen, mooi verdeeld onder 4 dochters en 4 zonen.
1. Eduard Bavré (° 13 november 1876 + xxxx) 2. Marie Bavré (° 20 maart 1878 + xxxx) 3. Maria Delphina Bavré (° 1880) 4. Marie Odile Bavré (° 23 mei 1882 + xxxx) 5. Albinus Bavré (° 10 juli 1883 + xxxx) 6. Desiderus Bavré (°30 januari 1885 + xxxx) 7. Evelina Bavré (° 22 maart 1888 + xxxx) 8. Alphons Bavré (° 23 october 1896 + 16 april 1972)
De tak "Ressegem 2"
Joannes Franciscus Bavré (Jean-François) is de tweede zoon van Petrus die zich in Ressegem vestigde, na zijn huwelijk met Rosalia De Vuyst op 6 januari 1860. Zij was de dochter van Fidelis De Vuyst en Veronica Duk (of Dick) die een herberg uitbaatten, en is geboren te Ressegem op 1 januari 1829. Van beroep was ze spinster en was ook herbergierster (waarschijnlijk in de herberg van haar ouders). Joannes Franciscus was eerst landman om vervolgens het beroep van tapper uit te oefenen (dus hij werkte waarschijnlijk ook in de herberg van zijn schoonouders). Ze kregen slechts twee kinderen:
1. Eduardus Bavré (° 1 mei 1860 + 10 juli 1860; 2 maand oud) 2. Marie Octavie Bavré (° 9 april 1863 + 20 augustus 1892)
Het heeft er alle schijn van dat de tak "Ressegem 2" met de dood van deze kinderen uitstierf. Van Marie Octavie is geen huwelijksakte gevonden, noch enige aanwijzing dat zij nakomelingen zou hebben gehad, toen ze op 29-jarige leeftijd overleed te Ressegem.
De tak "Landskouter"
Petrus Josephus Bavré (Pieter Jozef), de vijfde zoon van Petrus, vestigde zich na zijn huwelijk met Melanie (alias Amelia) Hertegonne op 6 juli 1861 te Landskouter. Er is weinig van hem bekend: hij was werkman en hij overleed op 30 maart 1870 te Moortsele, net als Landskouter een deelgemeente van Oosterzele. Uit de overlijdensakte blijkt dat hij door ene Pieter Livinus Van Hecke dood werd aangetroffen in een bos, in de wijk "Hoek ter Hulst". waarschijnlijk was dat het Betsbergebos, waarvan nu nog een deel bestaat. Uit de geboorteaangiften van zijn zonen blijkt dat hij steevast deze ondertekende met Bavree (dus met dubbele ee, niet met de é). Zijn echtgenote, Melanie Hertegonne, was de dochter van Angelus Hertegonne en Regina Vanderhaegen. Haar afstamming gaat terug tot het einde van de 17de eeuw in Landskouter.
Het koppel had vijf kinderen zonen, waarvan de eerste drie als kind overleden:
1. Eduardus Bavré (° 15 januari 1863 + 20 augustus 1865) 2. Gustavus Bavré (° 10 mei 1864 + 19 mei 1864) 3. Kamiel Gustaaf Bavré (° 1 november 1866 + 22 januari 1869) 4. Joseph Prosper Bavré (° 2 maart 1868 + xxxx) 5. Petrus Bavré (° 18 juni 1870 + xxxx)
Joseph Prosper ging zijn bruid in het Franse Lille (Rijsel) zoeken en tradt met Marie-Thérése François op 21 october 1892 in het huwelijk te Landskouter. Waarschijnlijk maakte Marie-Thérèses jongere zus, Octavie, danig indruk op Joseph's jongere broer Petrus (en omgekeerd), want zij huwden op hun beurt amper 6 maand later op 24 maart 1893. Marie-Thérèse en Octavie waren dus afkomstig uit het Franse Rijsel, althans van geboorte. Uit onderzoek in de gemeentelijke archiven van Oosterzele bleek dat hun ouders oorspronkelijk afkomstig waren uit de Oosterzeelse deelgemente Balegem, en zich pas in 1867 of 1868 in Rijssel vestigden.
Voor Joseph Prosper en Marie-Thérèse sloeg het noodlot wel erg snel toe: zij overleed10 dagen voor hun eerste huwelijksverjaardag, amper 24 jaar jong, op 11 oktober 1893. Dit gebeurde in het kraambed, bij de geboorte van hun tweelingszonen: Silvain Philemon en Germanus.
1. Silvain Philemon Bavré (° 11 oktober 1893 + xxxx) 2. Germanus Bavré (° 11 oktober 1893 + xxxx)
Wat die tweeling betreft, is het heel onduidelijk wat er juist met hen is gebeurd. We kunnen aannemen dat ze levend ter wereld zijn gekomen, aangezien hun geboorte door hun vader is aangegeven (samen met de aangifte van overlijden van hun moeder). Er wordt geen melding gemaakt van hun overlijden vlak na de geboorte. Er is - althans in de archieven van de gemeente Oosterzele - geen overlijdensakte op hun naam te vinden. Er is ook geen vermelding in de doopakte van "baptizata sub conditione", wat er in principe op wijst dat de kinderen gezond ter wereld kwamen. Een mogelijke verklaring is dat ze ter adoptie zijn gegeven of opgenomen door familie. Verder onderzoek is nodig. Er zijn ook geen bronnen die aangeven dat Joseph Prosper later hertrouwd is en eventueel nakomelingen had . Opnieuw moet hier verder onderzoek uitsluitsel geven.
Het jonger koppel, Petrus en Octavie, had gelukkig niet af te rekenen met zo'n tragedie. Zij kregen minstens vijf kinderen, drie dochters en twee zonen. De eerste drie kinderen zijn geboren in Moortsele, de twee laatsten in Landskouter.
1. Ernest Jozef Bavré (° 25 april 1894 + xxxx)
2. Maria Francilla Bavré (° 26 mei 1896 + 7 juni 1972)
Ze huwde met Emiel Meersschaut - waarvan de familie afkomstig was uit Munte - op 4 juni 1920 en hadden twee zonen.
1. Albertus Mauritius Meerschaut gehuwd met Germaine Mertens
2. Antonius Petrus Meerschaut gehuwd met Clara Anna De Feyter
3. Palmyra Angela Bavré (° 13 mei 1898 + xxxx)
4. Maria Helena Bavré (° 22 mei 1904 + xxxx)
5. Albertus Mauritius Bavré (° 23 mei 1906 + 27 oktober 1972)
Hij huwde met Zoë Clotildis Maria Cansse. Haar familie is afkomstig uit Balegem en terug te traceren tot het begin van de 18de eeuw. Ook zij hadden twee zonen.
1. Lucien Bavré (Burgemeester van Massemen, nu deelgemeente van Wetteren), gehuwd met Maria Van Langenhoven
Ze kregen drie kinderen:
1. Dany Bavré, gehuwd met Marleen Elisa Bekaert. Twee kinderen:
1. Tim Bavré, met Evelyne van Gheluwe
1. Leonie Bavré
2. Nancy Bavré, met Patrick De Cock.
1. Aurelie De Cock
2. Gabriël Bavré,gehuwd met Rosita Moens. Drie kinderen:
1. Wesley Bavré, met Martine De Bruyker
1. Dante Bavré
met Mieke Smekens
2. Yilan Bavré
3. Yanis Bavré
4. Yathan Bavré
2. Davy Bavré
3. Kenny Bavré
3. Mady Bavré, gehuwd met Walter Dehennin. Twee kinderen:
1. Maxim Deheninn
2. Stefanie Dehennin
2. Norbertus Bavré gehuwd met Andrea Van De Vijver. Ze hadden twee kinderen:
1. Wim Bavré, gehuwd met Gina Schokaert. Drie kinderen, waarvan de laatste twee als tweeling:
1. Celien Bavré, met Kenneth Heye
1. Nand Heye
2. Valérie Bavré
3. Cedric Bavré
2. Tanja Bavré, gehuwd met Marc Coolens. Een zoon:
1. Maxim Coolens
De tak "Oordegem"
Deze tak is diegene waarvan mijn dochters (en ikzelf uiteraard) rechtstreeks van afstammen.
Petrus' 2de zoon, Petrus Joannes Bavré (Pieter Joannes), verliet kort na het overlijden van zijn vader in 1834 al het ouderlijk huis in Sint-Lievens-Houtem om oostwaarts naar Oordegem (nu deelgemeente van Lede) te trekken. Hij werkte daar enige jaren als dagloner in de landbouw en weverij. Waarschijnlijk was zijn enige vorm van vertier, na de zware dagtaken op het land, het bezoeken van de plaatselijke herberg(en). In één van die herbergen kon hij het blijkbaar heel goed vinden met de Marie Mercier, dochter van de plaatselijke paardensmid Charles Josephus Mercier en herbergierster Judoca Catharina De Smet.
Toen ik de geboorteakte van Marie Mercier vond in het gemeentelijk archief van Lede, bleek dit een belangrijk documenten te zijn: uit deze akte blijkt dat Marie een afstammelinge is uit het beroemde geslacht Lemerchier, dat teruggaat tot de stamvader Grard Le Merchier uit Ath in 1377. Deze belangrijke zijtak documenteer ik in een apart artikel op deze blog: "Marie Mercier, de telg met een rijke familiegeschiedenis".
Ze huwden op 27 november 1839, zijn moeder was wel op het huwelijk aanwezig. Hun huwelijksakte gaf een ander interessant informatie vrij: Marie was weduwe van Englebert François, een veearts uit Oordegem. Nog interessanter werd het bij het vinden van hun huwelijksakte: hieruit blijkt dat Marie reeds twee onwettige kinderen (zonen) had, die door Englebert bij het huwen als zijn kinderen werden erkend.
Pieter Joannes, die herbergier werd (info uit geboorteakte van zijn oudste zoon), en Marie kregen 3 kinderen: twee zonen geboren in Oordegem en pas later bleek ook een dochter, geboren te Brussel. Pas onlangs ontdekte ik dat zij op 31-jarige leeftijd te Amsterdam overleed.
1. Edmondus Bavré (° 8 juni 1840 + 16 december 1870)
2. Eduardus Bavré (° 27 september 1843 + xxxx)
3. Sabine Bavré (° 25 december 1848 + 4 mei 1880)
Ik heb lange tijd gedacht dat Pieter Joannes en Marie zich definitief in Oordegem vestigden, maar tussen 1844 en 1848 verhuisden zij naar Brussel. Door een toeval vond ik de geboorteakte van ene Sabine Bavré in het Rijksarchief te Brussel: zij bleek hun dochter te zijn. Na verdere opzoekingen in datzelfde Rijksarchief vond ik de huwelijksakte van zijn oudste zoon die in 1864 te Brussel huwde met Marie Vanderlinden. Deze akte meldt dat Pieter Joannes al in 1849 overleed te Brussel. Zijn kinderen hebben hem dus amper gekend.
Na 3 jaar zoeken vond ik in november 2015 eindelijk de overlijdensakte van Pieter Joannes Bavré. Hij overleed in het Sint-Jansziekenhuis (rue Pacheco in Brussel) op 23 juni 1849. De akte vermeldt een leeftijd van 33 jaar, maar dit is ontegensprekelijk fout aangezien zijn geboorteakte dateert van 1812. Hij was dus 37 jaar oud toen hij stierf. De akte vermeldt eveneens de naam van zijn vrouw, Marie Mercier, zijn vader, Pierre, en zijn moeder, Marie Joseph Vlaminckx (!) duidelijk een foutieve transcriptie van "Seminck".
Van Marie Mercier heb ik nog steeds geen overlijdensakte gevonden, maar zij bleek bij het overlijden van haar dochter Sabine nog in leven, in 1880 dus.
Edmondus Bavré, mijn over-overgrootvader, huwde op 15 februari 1864 met Marie Vanderlinden te Sint-Jans-Molenbeek. Ze kregen twee zonen: Louis en Eduard Jean. Hijzelf was pas 30 jaar toen hij stierf, amper 1 maand na de geboorte van zijn jongste zoon. Hij was schrijnwerker. Marie overleed tussen 1889 (huwelijk van Louis) en 1899 (huwelijk Eduard).
1. Louis Bavré (° 29 februari 1868 + xxxx)
Louis Bavré, mijn overgrootvader, huwde op 6 mei 1889 te Brussel met Françoise Pollart.
Geboren in het ouderlijk huis, Impasse Saint-Félix n°7. Getuige bij de de aangifte was zijn nonkel Philippe Pollart.
2. Caroline Bavré (° 28 januari 1893 + xxxx)
Geboren in het ouderlijk huis, Impasse Saint-Félix n°7.
Haar grootvader, Henri Pollart, was getuige bij de aangifte.
Ze huwde met Philippe Stockman, telg van een bekende kleermakersfamilie.
Ze hadden samen een kleermakerszaak in de Brusselse Koninginnegalerij.
3. Philippe Louis Bavré (° 29 april 1898 + xxxx)
Geboren in het ouderlijk huis, Rue de la Fiancé n°21.
Hij huwde met Jeanne Bohne en hadden twee kinderen:
1. André Philippe Bavré (° 14 december 1933). Hij werd opgevoed door zijn tante, Caroline en haar man.
Hij woont momenteel (10/2016) in de buurt van Nice (Frankrijk).
Hij huwde met Colette Robert en heeft met haar 1 dochter:
1. Astrid Bavré (° 20 september 1979), ze woont vandaag in Rodez (Frankrijk) en heeft 4 kinderen
1. Emmy Bavré (* 1999)
2. Tiffany Bavré (° 2000)
3. Nils Jordy Bavré (° 2004)
4. Wendy Bavré (° 2013)
Hij hertrouwde en heeft nadien nog twee dochters uit dat huwelijk:
2. Claire Bavré (° 1995)
3. Karen Bavré (° 1997)
2. Paulette Bavré (° 1937), ze woont vandaag in de buurt van Nice (Frankrijk)
4. Joseph Bavré (° 14 september 1899 + xx/xx/1975), dit is mijn grootvader.
Hij huwde in 1940 met Aimée Marie Zoé De Kerpel (° Wanzele 26 oktober 1902 + Merelbeke 17 november 1989)
Ze hadden slechts 1 zoon, mijn vader :
1. Lucien Louis Ulysse Bavré (° Anderlecht 18 november 1941)
Hij huwde op 2 februari 1963 met Jeanne-Marie Vandersteen (° Elsene 8 april 1942 + Nürnberg (D) 30 juli 1986).
Ze was de derde dochter van Joseph Vandersteen en Martha-Helena Van Der Kelen.
Het geslacht Vandersteen is oorspronkelijk afkomstig uit Sint-Kwintens-Lennik.
De afstamming van haar moeder, gaat helemaal terug tot Egidius Van Der Kelen, die tussen 1410 en 1495 in Pamel (Roosdaal) leefde.
Lucien en Jeanne-Marie hebben drie kinderen:
1. Yves Bavré (° Brussel 27 januari 1964), gehuwd op 23 mei 2001 met Nancy Goemaere (° Ninove 12 oktober 1966)
1. Ann-Gaël Bavré (° Jette 4 november 1993)
2. Axelle Bavré (° Jette 17 april 1996)
2. Ann Bavré (° Brussel 16 april 1966), gehuwd met Philippe Van Dijck
1. Philine Van Dijck
2. Charline Van Dijck
3. Roxanne Van Dijck
3. Valérie Bavré (° Brussel 8 juni 1969), gehuwd met Alain Decoster
1. Thibaut Decoster
2. Florian Decoster
2. Eduard Jean Bavré (° Brussel 22 novembre 1870), huwde op 1 februari 1899 met Suzanna Van Tuycom.
Hij was eerst vrachtwagen chauffeur, later werd hij herbergier.
Ze hadden vier kinderen:
1. Marie Bavré (° 10 maart 1891 + xxxx)
2. Anna Bavré (° 3 april 1894 + xxxx)
3. Léopold Bavré (° 27 juni 1900 + xxxx)
4. Jean Bavré (° 23 augustus 1902 + xxxx)
Er is iets merkwaardigs met de geboorteakte van Anna en Marie. Er staat bij Anna dat ze door het huwelijk van Eduard Jean en Suzanna in 1899 "erkend" wordt als wettelijke dochter.
Wat vreemd is, is dat dit niet het geval is voor Marie.
Eduardus, de broer van Edmond, is op zijn minst een "speciaal" geval. Hij had met Elisabeth Stillemans twee zonen, maar nergens heb ik maar enig document gevonden die zou verwijzen naar een huwelijk. Sterker nog, op de geboorteakten van beiden zonen (1869 en 1871) staat telkens vermeld dat hij gedomicilieerd is "rue Saint-Michel n°17", terwijl Elisabeth gedomicilieerd is "rue Saint-Pierre n°9". Beide straten zijn amper op een steenworp van elkaar, maar het is duidelijk dat beide ouders niet onder één dak woonden. Van beroep was hij oorspronkelijk houtzager (scieur de bois)/schrijnwerker (menuisier) om later koetsier te worden.
Hij (her?)trouwde tussen 1871 en 1888 met Rosalie Van Cauwenberg, afkomstig uit Geel. Er zijn (voorlopig) geen aanwijzingen dat uit dat huwelijk kinderen voortkwamen.
Hij hertrouwde tenslotte nogmaals te Brussel op 28 december 1912 (hij was toen al 69 jaar oud) met Marie Thérèse Bolain.
Ook Elisabeth Stillemans heeft een verhaal: ze is geboren op 6 mei 1844 als de natuurlijke dochter van Marie-Thérèse Vandervore en werd op 21 juli 1851 door het huwelijk van haar moeder met François-Joseph Stillemans erkend als zijn dochter.
1. Auguste Bavré (° 26 mei 1869 + xxxx)
Auguste huwde met de zus van zijn vriend Frédéric, Marie Jamaer, afkomstig uit Herk-de-Stad. Ze vestigen zich aldaar en zullen twee kinderen hebben:
1. Frédéric Bavré (° xx/xx/1902 + xx/xx/1974), huwt Marie Amandine van Haesendonck.
1. Edgard Bavré (° 9 januari 1930 + 10 oktober 2007), huwt Liliane Deman
1. Mireille Bavré (° 11 januari 1959)
2. Arnold Joseph Bavré (° 7 februari 1871 + 20 februari 1871)
Ten slotte is er Sabine Bavré. Zij is het enig kind van Pieter Joannes en Marie Mercier die niet geboren werd in Oordegem.
Ze kwam ter wereld in Brussel in 1948. Haar vader heeft zich nooit gekend, hij overleed amper zes maand later.
Er is vrij weinig over haar bekend, in feite alleen dat ze op één of andere manier in Amsterdam terecht kwam en daar dienstbode was.
Ze overleed aldaar op 31 jarige leeftijd, ongehuwd en kinderloos.
* * * * * * * * *
Hiermee sluit ik (voorlopig) het relaas af, dat begint omstreeks 1770 vanaf het moment dat Gérard Bavré (of Geraud Vabré) zich te Sint-Lievens-Houtem vestigde en zorgde via zijn nakomelingen voor de verspreiding van de naam Bavré in België.
"Voorlopig" omdat er nog heel wat blinde vlekken zijn en omdat er nog vrij veel data ontbreken. De volgende stap is alvast via de "Staten van Goed" meer info op te diepen die een licht kunnen werpen op details van hun dagelijks leven (waar woonden ze juist, wat bezaten ze, ...enz).
Ik zet in een apart artikel "Gezocht" alvast enkele losstaande naangenoten, waarvoor ik tot hiertoe geen link gevonden heb met één van de verschillende takken. Mocht iemand over deze personen informatie hebben, dan hoor ik het graag.
(Mijn dank voor dit artikel aan Régine Garnier -Généanet Phlaura)
Zoals ik reeds aantoonde in het artikel "De oorsprong van de naam Bavré", is de oorspronkelijke naam van de stamvader van onze familie Géraud Vabré.
Hij is op 1 juli 1744 gedoopt in de parochiekerk van Saint-Santin-Cantales; dooppeter en -meter waren Pierre Vabré en Catherine Vabré.
Zijn ouders Jean Vabré en Catherine Vabré waren afkomstig uit het dorp Saint-Rouffy, dat tot dezelfde parochie behoorde.
Ze huwden op 9 september 1727 en kregen 8 kinderen, waarvan Géraud de voorlaatste was:
1. Pierre Vabré (°21/9/1728 + 26/1/1785)
2. Pierre Vabré (°10/2/1732 + ?)
3. Marie Vabré (°21/2/1734 + 23/2/1813), gehuwd met Géraud Bros
4. Pierre Vabré (°25/7/1736 + ?), gehuwd met Cécile Sacède (*)
5. Marie Vabré (°14/12/1738 + ?)
6. Antoine Vabré (°13/12/1741 + 8/4/1818)
7. Géraud Vabré (°1/7/1744 + 4/12/1794), gehuwd met Livina Melkebeke
8. Pierre Vabré (°19/9/1746 + 1/7/1812), gehuwd met Marguerite Montagut
(*) uit het huwelijk van hun dochter Marguerite met Géraud RIEU in 1775 wordt na 7 generaties de bekende Nederlandse violist-componist-orkestleider André RIEU geboren in 1949 te Maastricht.
Het is opvallend dat van die 8 kinderen er liefst 4 de voornaam Pierre kregen en 2 de voornaam Marie. Ik was eerst zelf heel verbaasd, maar na checken en dubbelchecken van de parochieregisters kan ik alleen maar bevestigen dat dit effectief zo is. Later bleek dat dit in die periode en die streek helemal niet uitzonderlijk was en heel vaak voorkwam.
Er blijkt dat slechts een beperkte reeks namen gegeven werden. Voor de mannen: Pierre, Jean en Antoine zijn heel prominent met in minder mate François en Géraud, sporadisch Louis en Etienne maar dat is het zowat. Bij de vrouwen is het nog uitgesprokener: Marie en Catherine springen er uit, met af een toe een Anne, Marguerite of Antoinette.
Zowel Vabre als Vabré worden in de diverse akten doorheen gebruikt, de ene keer met, de andere keer zonder "accent aigu". Dit laat me zonder enige twijfel toe te besluiten dat de fonetische uitspraak van de naam - zowel met als zonder accent - klonk als "vabré". Ik kreeg daarvan definitieve bevestiging tijdens mijn trip naar de streek in mei 2016 van de huidige bewoners.
Jean Vabré, Gérauds vader, is geboren op 19 december 1703 te Pruns, een dorp binnen de parochie Saint-Santin.
Zijn ouders, Louis Vabré (° Pruns) en Anne Montagut (°30/09/1679 Selves + 28/04/1728 Pruns)huwden op 12 september 1701 en kregen minstens 5 kinderen waarvan Jean de oudste was.
1. Jean Vabré (°19/12/1703 + voor 1777), gehuwd met Catherine Vabré
2. Jean Vabré (°29/12/1706 + ?)
3. Louis Vabré (°8/11/1708 + ?), gehuwd met Marie Anne Fenies
4. Antoine, dit Garrigue, Vabré (°18/11/1709 + 6/10/1772), gehuwd met Jeanne Bros
5. Marie Vabré (°7/3/1715 + ?), gehuwd met Guillaume Bonis
Louis Vabré is zelf de oudste zoon van Jean Vabré (° Pruns) en Anne Cabanet. Zijn ouders huwden op 6 juni 1680 en hadden 7 kinderen
1. Louis Vabré (°13/03/1681 + 11/09/1718), gehuwd met Anne Montagut
2. Antoine, dit Custoy, Vabré (°27/1/1684 + 1/11/1746), gehuwd met Marie Bourbouse
3. Pierre Vabré (°24/2/1685 + ?)
4. Anne Vabré (°11/9/1686 + ?)
5. Jean Vabré (° 1690 + ?)
6. Pierre Vabré (°11/1/1696 + ?)
7. Pierre Vabré (°26/7/1698 + 10/2/1758), gehuwd met Jeanne Claux
Jean Vabré is de zoon van Etienne Vabré (° 1615 Pruns + voor juni 1680) en Magdeleine Saint-Rame (° Brousse + voor juni 1680).
1. Jean Vabré (° 19/4/1635 + 30/1/1698), gehuwd met Anne Cabanet
2. Géraud Vabré (° 22/11/1638 + ?)
Met Etienne Vabré loopt het spoor dood: er zijn geen vroegere geschreven bronnen meer in de archieven van Saint-Santin-Cantalès.
De volledige agnatische (vaderlijke) lijn ziet er als volgt uit:
De geboortestreek van Gérard Bavré (Géraud Vabré) is gelegen rond de dorpen Saint-Santin-Cantalès en Arnac, in de Cantal (Zuid-Westen van de Auvergne). Hij is geboren in het gehucht Saint-Rouffy, vandaag amper een kleine tiental huizen groot, weliswaar mooi gerestaureerd.
Op het dorpsplein van Saint-Santin-Cantalès, vlak voor de kerk, staat een eeuwenoude lindeboom. Deze is daar geplant in het begin van de 17de eeuw, in opdracht van Maximilien de Béthune, graaf van Sully.
In mei 2016 bezocht ik de streek en ontmoette ik enkele nog in leven zijnde afstammelingen van het geslacht Vabré, al draagt niemand nog die naam. Een gehucht van het dorp Arnac heet trouwens Vabre.
Ergens omstreeks 1765 besloot een jonge twintiger zijn geboortedorp St-Rouffy behorende tot de parochie Sant-Santin-Cantales te verlaten. Net zoals voor vele van zijn tijdsgenoten uit de Haute Auvergne, noodzaakte het harde klimaat van de streek hem zijn geboortegrond al was het tijdelijk te verlaten. De bittere kou die heerste in deze hoge gronden, maakte elke vorm van landbouw op de schrale bodem quasi onmogelijk voor meer dan de helft van het jaar. Om zijn overleven en dat van zijn familie te garanderen, moest hij naar mildere oorden op zoek naar werk.
Deze eenvoudige, maar werkwillige jongeman vertrok aan het begin van de herfst richting de meer bevolkte en vruchtbare streken, waar hij vaak de zwaarste jobs aannam tegen een zeer bescheiden loon. In het voorjaar keerde hij terug naar zijn familie met de opbrengsten van zijn labeur en om de kennis die hij had opgedaan met hen te delen om in de daaropvolgende herfst opnieuw te vertrekken. Zijn naam: Géraud Vabré.
Ik kan uiteraard slechts gissen of het in werkelijkheid zo is gelopen, maar het is toch waarschijnlijk dat zijn levensverhaal op deze manier begon. De hierboven beschreven situatie is goed gedocumenteerd in verschillende historische bronnen. Er ontstond reeds in de vroege 17de eeuw een seizoensgebonden emigratie vanuit de regio van de Haute Auvergne naar de grote bevolkingscentra: de enen op weg naar Parijs en Bordeaux, de andere naar Normandië, Vlaanderen, Picardië, Nederland en Zwitserland. Ter ondersteuning van deze theorie: zijn achterneef Jean Bros, afkomstig van het dorp Progiés (Saint-Santin-Cantales) overleed in 1795 te Brugge (West-Vlaanderen). Jacobus Vabré, afkomstig uit Arnac (5 km van Saint-Santin-Cantales), huwde in 1747 te Chimay (Henegouwen). Een sprekender voorbeeld is de bekende violist-orkestleider André Rieu wiens over-over-over-grootvader vanuit Saint-Rouffy naar het Nederlandse Haarlem trok om daar te huwen met Helène Four - aldaar geboren - maar haar vader was een generatie eerder - ook al vanuit Saint-Santin-Cantales - naar Nederland getrokken.
Feit is wel dat de persoon die we nu kennen onder de naam Gérard Bavré en erkennen als de "stamvader" van de verspreiding van de naam Bavré in België vanaf het einde van de 18de eeuw, geboren is als Géraud Vabré op 1 juli 1744 als zevende kind van Jean Vabré en Catherine Vabre, in het dorpje St-Rouffy, dorp dat deel uitmaakt van de parochie Saint-Santin-Cantalès (in het huidige departement Cantal).
Het is heel erg aannemelijk en zelfs waarschijnlijk, dat hij de trip heen en weer tussen de Auvergne en Vlaanderen minstens een aantal jaren heeft gedaan, vooraleer te huwen in Zottegem en zich te vestigen in Sint-Lievens-Houtem.
In die verschillende periodes in Vlaanderen heeft hij wellicht toch een mondvol "Vlaams" geleerd; het lijkt me ongeloofwaardig dat hij zonder enige mogelijkheid tot iet of wat verstaanbare communicatie, zijn toekomstige Livina het hof kon hebben gemaakt en haar (en de toestemming van haar vader) ten huwelijk zou hebben gevraagd.
Hoe weten we dat Géraud Vabré één en dezelfde persoon is als Gérard Bavré die zich omstreeks 1770 vestigde en een gezin stichtte in het ruim 750 km verder gelegen Vlaamse Sint-Lievens-Houtem?
Het bewijs hiervoor is de huwelijksakte tussen hem en Livina Melckebeke op 18 oktober 1770 in Grotenberge (Zottegem).
De originele akte in de gemeentelijke archieven van Zottegem is spijtig genoeg onleesbaar geworden, maar ik ontdekte (mijn eeuwige dank hiervoor aan Ingrid De Moor) dat er een digitale, perfect leesbare versie op microfilm was gezet in de jaren 70 van vorige eeuw.
Hierin lezen we: "eodem die 18 octobris 1770 jugo contraxerunt factis tribus proclamanibus ordinadiis matrimonium Geeraert Vabré, filius Joannis et Catharina Vabre, orinadus ex Sinsante Decanteles in Gallia, et Livina Melckebeke ordinada ex hoc parochia".
Gallia is de Latijnse naam van het toemalige Franse Rijk (La Gaule > Gallië)
Sinsante Decanteles is de Latijnse naam van de parochie Saint-Santin-Cantales is het departement Cantal (departementen zijn een uitvinding van de Franse Republiek en bestond dus als dusdanig nog niet in 1770), in de regio Haut-Auvergne.
De Auvergne dankt haar naam aan één van de 54 Gallische stammen die tussen de 7de en de 1ste eeuw voor Christus Gallië bevolkten. Les Avernes (Averni in het Latijn) waren gevestigd in de streek die we nu als de Auvergne kennen.
Zie: https://fr.wikipedia.org/wiki/Arvernes
Er ging toen nog een lichtje branden: in de doopakte van zijn zoon Petrus had ik 2 jaar geleden al een eerste verwijzing gevonden naar de afkomst van Gérard Bavré: "23 septembris 1779 baptisatus est Petrus hoc circa horam quartam pomeridianam natus, filius legitimus Gerardi Bavré ex Averne et Livina van Melkebeke ex Grooteberge..."
Ik dacht al die tijd verkeerdelijk dat dit een verwijzing was naar het Frans dorpje Avernes in Val-d'Oise. Nu vallen alle puzzelstukjes naadloos in elkaar: "ex Averne" betekent "uit Auvergne"!
Er bleef dus enkel nog een tastbaar bewijs te vinden van het bestaan of de geboorte van Gérard Bavré in Saint-Santin-Cantales. Via de facebookgroep Généalogie, kreeg ik toegang tot de archieven van de parochie Saint-Santin en vrij vlug was het bingo!
Op 1 juli 1744 werd in het dorpje St-Rouffy het zevende kind van Joannis Vabré en Catharina Vabre gedoopt in de parochiekerk van Saint-Santin-Cantales; hij kreeg de naam Géraud Vabré.
Gérard Bavré en Géraud Vabré zijn ontegensprekelijk één en dezelfde persoon.
* * * * *
Ethymologisch gezien is de naam Vabré afgeleid van de Gallische term "wabero", wat een toponiem is voor "ravijn" of "ingesloten bergstroom (ruisseau caché)". De naam Vabre verwees dus oorspronkelijk naar de persoon die woonde in of dicht bij een ravijn of ingesloten bergstroom. Door de invloed van het Occitaans (Langue d'Oc) is dit geëvolueerd via Vabro naar Vabre (fonetisch "Vabré").
De naam Vabre/Vabré komt het meest voor in de departementen Tarn en Aveyron (Regio Midi-Pyrénées), met uitlopers in noordwestelijke richting tot Lot en Cantal (Regio Auvergne).
Er bestaat een dorp genaamd Vabre in de Tarn, op een 30-tal km van Castre, effectif aan een kleine rivier - Le Gijou - waar de ruissau de Vabrés in uitmondt. Zeer waarschijnlijk moeten de vroegste wortels van onze familienaam dus hier vandaan komen.
Hoe werd Vabré dan Bavré ?
Uiteraard is er vooreerst het evident verschil tussen het "Frans" uit de geboortestreek van Géraud, de Cantal, en het "Nederlands" uit de streek van Zottegem. Beide talen beantwoorden niet aan een algemene standaard (zoals we nu bijvoorbeeld kunnen verwijzen naar het ABN).
Veel meer dan nu hadden talen vroeger zeer sterke plaatselijke varianten of dialecten. In het grootste deel van de Auvergne sprak men "auvernhat", een dialect dat sterk verwant is met de Langue d'Oc. Echter in de streek van Aurillac (waaronder Saint-Santin-Cantalès), werd een distincte variante dialect gesproken: le dialecte carladézien.
Vanuit het oogpunt van vocabularium is er uiteraard geen enkele wederzijdse referentie mogelijk tussen een dialect uit het Franse Centraal Massief en deze uit de Zottegemse Vlaamse Ardennen. De opname van Franse termen in het Nederlands gebeurde pas vanaf de 19de eeuw.
Daarnaast zijn er uiteraard ook de fonetische aspecten van beide talen: de open eindklanken van het carladzien (onder sterke invloed van het Latijn, het Italiaans en het Spaans) tegenover de tweeklanken midden in het woord van het Oost-Vlaams dialect (oorspronkelijk sterk verwant aan het West-Vlaams, maar vanaf de 16de eeuw steeds meer onder invloed van het Brabants).
Ten slotte, maar niet het minst belangrijke factor: onze voorouders waren - zeker in de 18de eeuw - voor het merendeel ongeletterde mensen. Op geen enkele van de negen aktes waarin Gérard Bavré rechtstreeks tussenkwam, is zijn handtekening terug te vinden. We mogen daaruit dus gerust besluiten dat hij noch kon schrijven, noch lezen. Concreet betekent het dat de plaatselijke Vlaamse pastoor of ambtenaar van Burgelijke Stand bij het noteren van namen van personen en plaatsen, alleen beroep kon doen op wat hij fonetisch kon ontcijferen uit de informatie die hij mondeling verkreeg.
Voor de invoering van de registers van de burgerlijke stand met de Franse Revolutie bestond er geen "wettelijke" familienaam. De schrijfwijze gebeurde dan volgens de regionale klanktoon.
Uit het overzicht van alle akten hieronder, zien we hoe de naam Géraud Vabré evolueerde naar Gérard Bavré:
Naam Voornaam Datum TaalBron
VabréGeraud 01/07/1744 FR Doopakte - St-Rouffy, Saint-Santin-Cantalès, Auvergne, France
Bavré Gerard 05/04/1833 NL Overlijdensakte - zoon Petrus - St-Lievens-Houtem, Oost-Vlaanderen, België
Bavré Geraerd 03/12/1838 NL Overlijdensakte - zoon Petrus Franciscus - St-Lievens-Houtem, Oost-Vlaanderen
Bavré Gerard 11/03/1840 NL Overlijdensakte - zoon Joanna Catharina - St-Lievens-Houtem, Oost-Vlaanderen,
Opvallend is dat zijn originele familienaam op zijn huwelijksakte nog correct wordt vermeld (zijn voornaam was echter al "vervlaamsd" tot Geeraert).
Reeds bij de doopakte van zijn eerste zoon, Petrus Josephus, zien we een omkering van de V en de B.
Pas bij de doop van zijn zoon Petrus in 1779, wordt de naam Bavré voor de eerste maal met deze schrijfwijze gebruikt. Die omkering herhaalt zich tot de doopakte in 1785 van zijn zoon Cornelius. In die akte wordt opnieuw - maar voor de laatste keer - de naam Vabre gebruikt. Twee jaar later, Cornelius stierf in 1787, worden de V en de B opnieuw omgewisseld.
De enige logische verklaring die ik kan bedenken is de volgende: het huwelijk vond plaats in Grotenberge (Zottegem) en werd voltrokken door pastoor J. De Meyer, die nog de oorspronkelijke naam Vabré gebruikt. Het koppel vestigt zich dan in Sint-Lievens-Houtem, waar ze in 1771 hun eerste zoon laten dopen door pastoor De Bruyn.
Welke ook de reden is (Heeft hij het slecht verstaan? Heeft Gérard het anders uitgesproken in zijn carladézien? - denk maar aan het Spaans, waarin de V aan het begin van een woord als een B wordt uitgesproken), pastoor De Bruyn is het die er voor zorgt dat de omkering van de letter V en B gebeurt en dat Vabré omgevormd wordt tot Bavre. Pastoor De Bruyn voltrekt alle volgende dopen, maar deze van Cornelius niet: deze wordt voltrokken door vicaris A. Van Havermaet, die de oorspronkelijk naam fonetisch wel correct verstaat en opnieuw Vabre gebruikt.
Bij het overlijden van Cornelius twee jaar later, is het opnieuw pastoor De Bruyn, die ondertussen de familie "kent" onder de naam Bavré.
Vanaf de Franse Republiek (omstreek 1792) worden akten van Burgerlijke Stand (geboorten, huwelijken, overlijden) opgesteld, met een veel striktere discipline en wordt de naam Bavré systematisch in deze schrijfwijze gebruikt.
Ik besef dat voorgaande uitleg slechts één mogelijk verklaring is, gebaseerd op een aantal niet te verifiëren interpretaties.
Toch is het wel ergens leuk te bedenken dat mochten Géraud en Livina in Grotenberge gebleven zijn of indien pastoor De Bruyn van Sint-Lievens-Hautem wat beter had geluisterd, ik hier nu zou rondlopen met de naam Yves Vabré ipv Yves Bavré ;-)
Marie Mercier, een telg met een rijke familiegeschiedenis
Toen ik in de archieven van Lede de huwelijksakte vond van Pieter Joannes Bavré met Marie Mercier, was er een zinnetje - dat ik met veel moeite kon ontcijferen - dat mijn aandacht trok.
Uit de akte blijkt toch één of andere vorm van "verzet" tegen het huwelijk, vanwege Pieter Joannes' moeder, in die zin dat ze haar instemming niet gaf. Dit kon het huwelijk niet verhinderen, daar haar zoon meerderjarig was. Toch is dit opvallend.
Ik besloot eerst verder naar de afstamming van Pieter Joannes te zoeken, zodat dit even in vergetelheid geraakte.
Toen ik de draad weer opnam, vond ik een mogelijke aanwijzing voor dit vreemde verzet van Pieter Joannes' moeder: bleek dat Marie Mercier reeds eerder in het huwelijk was getreden op 19 februari 1834, met een zekere Englebert François. Op zich is dit niets bijzonders, maar bij nader onderzoek van hun huwelijksakte ontdekte ik dat ze voor dat huwelijk reeds twee onwettige kinderen had. Beide kinderen droegen eerst de naam Mercier, maar werden bij het huwelijk door Englebert als zijn kinderen erkend.
Dit staat woordelijk in de akte: "...en zo aanstonds hebben beiden verklaard dat van hen geboren zijn twee kinderen van het mannelijk geslacht, het Eerste ingeschreven op het Register van geboorten dezer gemeente in de akte van tien november achttienhonder eenen dertig met namen Joannes Carolus Mercier, en het tweeden ingeschreven op het Register van geboorte dezer gemeente in de akte van zeven november achttienhonderd drie en dertig met namen Pieter Bernard Mercier;"
Ik ging dan op zoek naar haar geboorteakte en had goede hoop deze terug te vinden, aangezien haar huwelijksakte vermeldde dat haar vader, Charles Joseph Mercier, te Oordegem was overleden. En ja, het duurde niet lang voor ik de akte terugvond...
(Hieronder: huwelijksakte van Pieter Joannes Bavré en Marie Mercier op 27 november 1839)
Marie Mercier is geboren op 14 augustus 1803 te Oordegem als eerste dochter van Charles-Joseph Mercier en Judoca De Smedt. Ze had vier zussen en een broer.
Haar vader was afkomstig uit het Henegouws dorpje Ogy en was hoefsmid van beroep. Dit detail zou nog van belang blijken om de link te zetten met het geslacht Le Merchier. Haar moeder was herbergierster van "De Swaen"en afkomstig uit Smetlede.
Zoals eerder geschreven huwde ze voor een eerste maal in 1834 met Englebert FRANCOIS, met wie ze reeds twee kinderen had voor het huwelijk. Kinderen die hij erkende bij het huwelijk. Englebert Francois was afkomstig uit Lage Zwaluwe, een plaatsnaam in de Hollandse provincie Noord-Brabant. Hij is in 1805 geboren en was veearts, net als zijn vader. De plaatsnaam Lage Zwaluwe heeft me twee jaar lang op een dwaalspoor gezet: ik dacht verkeerdelijk dat de naam verwees naar Nederzwalm in de provincie Oost-Vlaanderen. Het is pas bij de ondekking van de bijlagen aan de huwelijksakte, dat de juiste geboorteplaats duidelijk werd.
Ze hadden samen nog 2 kinderen: een dochter Catharina en een zoon Alphonse. Englebert overleed op vrij jonge leeftijd op 7 februari 1838, zodat Marie met vier jonge kinderen van 7, 5 en 2 jaar en ééntje van 3 maand achterbleef. De jongste twee stierven beiden binnen de zes maand na hun vader, eveneens in 1838.
Dit kan verklaren waarom ze vrij snel nadien - op 27 november 1839 - hertrouwde met Pieter Joannes. Wat er met haar twee zonen gebeurde, is niet duidelijk. Hoogstwaarschijnlijk werden ze opgenomen in het nieuwe gezin en later ook mee naar Brussel verhuisd, maar verder onderzoek is nodig om hierover zekerheid te krijgen.
Haar geboorteakte is de cruciale link met de beroemde familielijn Le Merchier, die teruggaat tot 1377 met Grard Le Merchier uit Ath. De akte vermeldt Marie's grootvader, Jean-François Mercier, als getuige en peter: "Jean François Mercier agé cinquante un ans, maréchal demeurant à Ogy, Département de Lessines". Haar vader en grootvader waren beiden hoefsmid. Ze waren ook beiden geletterd, aangezien de geboorteakte door beiden duidelijk leesbaar ondertekend is.
*****
De familie is helemaal terug te traceren tot een zekere Grard Le Bosquillon, op het einde van de 14de eeuw in Ath en omstreken. Niet zijn geboortedatum, maar zijn eerste vermelding betreft een document die het verloop het vellen van een aantal eiken acteert in het woud van Wilhourt in 1377-1378, tussen de parochies van Maffles en Lanquesaint, ten oosten van de stad Ath. Hij staat aan het hoofd van een groep metgezellen.
Grard le Bosquillon leefde in de tweede helft van de veertiende eeuw en in het eerste kwart van de vijftiende, in de voorstad Brantignies. Hij behoorde tot een familie die de achternaam Lemerchier droeg, al zijn er geen documenten die hem met die naam aanduiden. Zijn kinderen en kleinkinderen worden wel vernoemd als "Lemerchier, dit le Bosquillon" in officiële documenten.
Hij zelf wordt verschillende keren vernoemd in de bewaardgebleven rekeningen (ARCHIVES GENERALES DU ROYAUME, Chambre des Comptes, n°8264, f° 1 v°) van het domein van Ath - dat toebehoorde aan de Graven van Henegouwen - voor de ontvangst van lonen voor verschillende professionele werken in het bos van Ath. Hij was niet alleen, maar met een groep van "metgezellen" waarvan hij beschermheer was. Hij was van beroep boswachter, houthandelaar en landbouwer.
Hij wordt aanzien als de stichter van de oude bourgeois-familie Lemerchier/Merchier/Mercier die in de 15de eeuw in Ath belangrijke lakenhandelaars waren en deelnamen aan het stadsbestuur.
Grard Le Bosquillon °<1377 Brantignies +1423 : boswachter, houthandelaar, landbouwer
(De naam Grard komt van dezelfde stam als Grardin, Géraud, Gérard,...)
> Thumas Le Merchier °omstreeks 1390 Ath +1463 : lakenhandelaar
> Jehan Le Merchier, dit "Bosquillon" °omstreeks 1430 Ath +1503 Hyon : lakenhandelaar, Schepen in Ath
> Jehan Lemerchier, dit "Bosquillon" °omstreeks 1470 Ath +1524 Hyon : lakenhandelaar, Schepen in Ath
> François Lemerchier, dit "Bosquillon" °1500 Hyon +1584 Mons : landbouwer,
beheerder van het leengoed Hyon voor de Graaf van Henegouwen, Schepen in Hyon
> Jehan Lemerchier, dit "Bosquillon" °1540 Hyon +17/2/1611 Wodecq : landbouwer, Schepen in Hyon en Wodecq,
beheerder van het leengoed Hyon voor de Graaf van Henegouwen (officier die verantwoordelijk was voor het beheer van het bos en goederen van de leenheer of een beëdigde persoon die verantwoordelijk is voor het acteren van de handelingen van overdracht, vooral voor kleine dorpen waar er geen koninklijke notaris aanwezig was).
Hij was bourgeois en koopman in 1582, wethouder van Ath tussen 1585 en 1604. Hij nam actief deel aan het openbare leven van de stad Ath, waar hij wethouder was in 1585, 1592, 1593 en 1604. Tot in 1588 was hij kapitein bij de garde van Ath.
Zijn halfbroer Guillaume Lemerchier, geboren in Ath op 28 juli 1572, was een theoloog en 30 jaar lang professor aan de Universiteit van Leuven waar hij tweemaal rector was. Hij richtte beurzen op om minder begoede kinderen naar school te kunnen sturen. Hij maakte ook legaten over aan diverse instellingen in de stad Ath.
> Charles Lemerchier °26/2/1633 Wodecq +7/11/1679 : landbouwer
> Charles Lemerchier °4/5/1666 Wodecq +8/6/1710 : landbouwer, Burgemeester van Wodecq
