Ieder ouder wil dat zijn kind de kans krijgt om te leren. De kans om zijn talenten te ontdekken en te ontplooien. Hoe vaak heb ik zelf niet gehoord van mijn moeder: Ik wil je de kans geven om te studeren die ik zelf nooit heb gehad.
En hoe dankbaar ik ook ben dat ik die kans heb gekregen, blijf ik toch met een hol gevoel zitten na jaren op de schoolbanken te hebben gezeten. Hoe kan het na 18 jaar naar school gaan (basisschool, secundair en hoger onderwijs) ik nog steeds zo weinig begrijp van het leven en vooral mijn plaats daarin?
Na een zoektocht naar een antwoord, kwam ik al wat wijzer. Ik ben niet de enige die deze vraag stel.
Er is iets vreselijks mis met ons onderwijs.Waar leerplicht bedoeld was om kinderen kennis te geven zien we echter een trend ontstaan van schoolmoeheid onder kinderen. Hoe is dit mogelijk, want ieder kind wil toch van nature leren? Als we vanuit deze stelling vertrekken kunnen we misschien stellen dat er iets mis is hoe we ons kinderen laten onderwijzen.
Want laat me duidelijk zijn een kind dat schoolmoe is, is daarom nog niet leermoe!
Als kind word je vanaf je het jaar dat je zes wordt in een muf lokaal gestopt en als je het gelukt hebt is dit maar met een tiental andere kinderen. Jammer genoeg is dit in vele gevallen anders met klassen van 20 tot 30 leerlingen. Daar word je onderworpen aan het gezag van de leerkracht die heer en meester, maar vooral allesweter is. Hij is degene die van jou het perfecte burgermodel moet maken waar onze maatschappij zon behoefte aan heeft.
Uit het artikel 'School is uit' pag. 22 "Ode" nr. 110 - okt. 2008
Verplichte massascholing is ontstaan in en gepropageerd gedurende het grootste deel van de negentiende eeuw. Er werden grofweg drie redenen opgegeven voor deze verstoring van het gezinsleven en de culturele tradities: goede mensen maken, goede burgers maken en uit elk mens het beste halen.
Het beste dat onze maatschappij nodig heeft is de productie- en consumptiemogelijkheden van onze kinderen. Als je de jeugd bekijkt, dan mag je op zijn minst zeggen dat het onderwijs alleszins zijn doelstellingen bereikt ondanks de onethische manier van onderwijzen die het welzijn van onze kinderen danig ondermijnt. Maar laten we de aanklacht tegen de huidige vorm van onze maatschappij even buiten beschouwing laten. Ik ben er van overtuigd dat onze kinderen een veel grotere bijdrage kunnen leveren aan deze maatschappij als we ze anders zouden onderwijzen. Zou een kind (en de maatschappij!) niet meer hebben aan het exploreren van zijn eigen creativiteit, interesses, bewustzijn en intuïtie, met andere woorden het exploreren van zijn eigen zijn? Een onderwijs waarin het kind zichzelf leert ontdekken zou het onze kinderen makkelijker kunnen maken om te weten welke plaats ze willen innemen in de maatschappij en nog meer, hoe ze zelf die maatschappij willen vorm geven.
Jammer genoeg zoals het er nu aan toe gaat: het zitten, zwijgen en luisteren naar een leerkracht die ook maar weer herhaald wat hem is geleerd, leidt er momenteel enkel toe dat we van onze kinderen volgzame en gehoorzame slaven maken die niet zelf creatief kunnen denken. Ze worden geleerd om ideeën van anderen te leren en om daarop verder te bouwen. Er wordt hen geleerd dat het alternatieve verkeerd is, omdat de standaard de zekerheid biedt.
Er breekt echter een periode aan waarin we dringend op zoek zijn naar alternatieven voor de toekomst. En we lijken te vergeten dat we onze kinderen broodnodig zullen hebben om die toekomst vorm te kunnen geven. Er moet dus dringend iets verandert worden me dunkt.
Laten we verder gaan. In de verplichte 12 jaar wordt het kind 5 op 7 dagen, 8u per dag kennis gegeven. Onder het motto: kennis is macht, worden onze kinderen onderwezen in zoveel mogelijk vakken: taal, wiskunde, chemie, fysica, biologie, Zoveel mogelijk passeert de revue om van onze kinderen goede burgers te maken. En daar heb ik persoonlijk een aantal vragen bij. Laat me een voorbeeld geven:
Als leerlinge van het ASO was ik verplicht om een uur chemie en fysica te volgen. Twee uren per week waar ik naar buiten aan het staren was, dromend dat ik daarbuiten was!
Toen ik las hoe het onderwijs me een goede burger maakte, vroeg ik me af hoe in hemelsnaam die lessen chemie en fysica daartoe hun bijdrage hebben gedaan. Want eerlijk ik herinner me er geen snars van, ook al ben ik voor die examens geslaagd.
En dit overkomt ieder kind binnen het regulier onderwijs. Ze worden overrompeld met informatie die geen enkele meerwaarde biedt voor hun wezen, hun zijn, laat staan hun toekomst. Het zijn met andere woorden verloren uren. Uren waar ze stilletjes zaten te dromen, want luidop dromen kan helemaal niet binnen een klaslokaal! En als ze dan betrapt worden op dromen, dan krijgen ze straf. Zo wordt langzaam maar zeker de levensenergie uit hen gezogen. Ze moeten opletten, en vooral niet dromen over datgene ze graag zouden willen.
Zeg nu zelf, je zou voor minder schoolmoe worden.
Ik denk dat één ieder zich aan bovenstaand stuk kan relateren. Maar jammer genoeg eindigt het daar niet. Dan spreken we nog niet over de zwakke leerders die slechts met veel moeite de abstracte kennis kunnen omzetten naar concrete vaardigheden. Zij vallen uit de boot, niet omdat ze de leerstof niet begrijpen, maar omdat ze de manier van lesgeven niet aankunnen. Ik vind het dan ook betreurenswaardig hoe er met talent wordt omgegaan binnen ons onderwijs, hoe het wordt weggegooid en onontdekt blijft.
Maar als je dacht dat enkel de kinderen het moeilijk hadden binnen het reguliere onderwijs, denk dan nog maar eens goed na. Leerkracht zijn is een zeer onaantrekkelijk beroep geworden. Men smeekt om leerkrachten voor vakken als wiskunde, godsdienst, Nederlands, Latijns en wetenschappen.
Uit rondvragen bij leerkrachten blijken deze het met verschillende zaken moeilijk te hebben: een te strak leerplan waar niet van afgeweken mag worden, te grote klassen, een steeds grotere opvoedende functie moeten opnemen, het moeten lesgeven aan gefrustreerde en niet geïnteresseerde kinderen, te weinig ondersteuning vanuit het beleid, etc. Het is een hele waslijst. Ook leerkrachten ondervinden dus steeds meer dat de riem strakker en strakker wordt aangespannen, met tot gevolg dat het plezier om les te geven verdwijnt.
Laat me om af te sluiten het simpel samenvatten: de kinderen zijn niet tevreden en de leerkrachten zijn niet tevreden van het reguliere onderwijs. Misschien is het wel eens tijd om het hele systeem te evalueren?
(Met dank aan B-Bladluis voor zijn inspirerende woorden en bronnen.)
