Maakt de wolf
een kans in België .
_____________________________
Na de waarneming
in juli van een jonge wolf te Gedinne door de tv-ploeg van Dieren in Nesten werd er veel
aandacht in de media aan gegeven. Aanvankelijk
twijfelde de ploeg of het om een wolf of een wolfshond ging. Maar de Franse
wolvendeskundige Erik Marboutin neemt die twijfels resoluut weg. Volgens hem heeft
het dier alle typische kenmerken van een wolf, terwijl een wolfshond die nooit
allemaal heeft. Al is het nog maar voor 99% zeker dat het om een wolf gaat en
moet verder DNA onderzoek de waarneming nog bevestigen maar er zijn geen haren
of uitwerpselen gevonden. Er is hier
waarschijnlijk sprake van een zogeheten dwaalgast, een relatief jonge wolf die
na twee jaar zijn roedel heeft verlaten en letterlijk alle kanten omzwerft, op
zoek naar een nieuwe leefplek.
De dichtstbijzijnde wolvenroedels bevinden zich vierhonderd kilometer van de
Belgisch-Nederlandse grens in het buitengebied van het Duitse Saksen en
Brandenburg. In ons land is al
meer dan een eeuw geen wolf waargenomen. De laatste Belgische wolf werd gedood in 1898 te Virton. Intussen is de wolf een
beschermde soort en mogen ze dus niet gedood worden. Maar een cruciale
vraag die zich opdringt is of de wolf als soort nog kans heeft in België?
Direct ontstonden
er tegengestelde meningen van mensen pro
en contra. Zelfs uit wetenschappelijke hoek.!! De ecoloog Hugh
Jansman trok uit vergelijking van verschillende studies de conclusie dat
inteelt een groot gevaar kan vormen voor de wolvenpopulaties door de
beperkte uitwisselingsmogelijkheden in onze geïndustrialiseerde wereld. Wolvenroedels
hebben territoria van gemiddeld 200 km² tot 1000 km² afhankelijk van het
voedselaanbod. (De minimum
grootte van een territorium voor de Europese wolf wordt op 120 km² gesteld.)
In in het hoge
Noorden van de Scandinavische landen hadden de Lappen , hun graasweiden
wolvenvrij gekregen door medewerking van jagers en anderen Het gevolg
was dat er geen uitwisseling meer plaats vond van genetisch materiaal vanuit
Finland en de Zweedse populatie onder druk kwam. De populatie nam af. Als oplossing
werden er niet verwante dieren ingevoerd die al snel werden geaccepteerd. Ook in Oost Europa
wordt de wolf ,al dan niet legaal, vervolgd
maar het enorme aanpassingsvermogen van de soort heeft er erger voorkomen .
België kent een
grote bevolkingsdichtheid, ongeveer 11 miljoen wettelijke inwoners, waarvan er
9 miljoen leven in Vlaanderen en in Wallonië boven Samber en Maas. Onder deze
grens is de populatiedichtheid beduidend minder. Hier bevinden zich ook de
meeste bosrijke gebieden van België en werd ook de
laatste wolf geschoten (1898).
De pro-wolf
georiënteerde groepen o.a. natuurbewegingen, wetenschappers, ecologisch bewuste
geesten en mensen met een hart voor al wat leeft, zien hierin een aanwinst en
een verbetering van ons milieu. De 'contra wolf '
groepen zijn de jagers, de landbouwers,enkele paardenfokkers en mensen met
het Roodkapje syndroom dit is de onverklaarbare angst en afkeer van een voor mythisch wezen, de wolf. De landbouwers
zien de wolf als een schadepost voor hun overgesubsidiëerde broodwinning. De jagers zien hem als een concurrent
voor hen en hun hobby. Kijk maar naar de
hetze die er al jaren woedt in België rond de vos. De wolf voedt
zich o.a. met groot wild: edelhert, ree,everzwijn enz... en sommige invloedrijke
politici zijn fervente jagers, dat geeft onvermijdelijk conflicten. Dat wolven een
directe bedreiging zouden zijn voor het jachtwild wordt door verschillende Europese
studies tegengesproken. Feit is dat wolven
hun prooipopulatie in optimale toestand houden en het natuurlijke evenwicht
behouden of herstellen maar dat met de jacht populaties kunnen worden uitgeroeid. De aanwezigheid
van de wolf heeft nauwelijks invloed op de prooipopulaties in tegenstelling
tot de jacht en het verkeer met zijn slachtoffers. Nog erger is de toenemende verkeersintensiteit soms een echte
barrière optrekt voor sommige diersoorten, ook de wolf. Daarbij nog de
mensen met het Roodkapjesyndroom, de omvang ervan is misschien groter dan gedacht. Allen zijn we
opgegroeid in een door de mens beheerste omgeving. Nu wordt dit plots
verstoord door een dier dat de mensheid in onze contreien al eeuwenlang een
panische angst bezorgde omdat het gelijk stond met de dood. Een
oerinstinct, het lijfsbehoud, krijgt terug de overhand en rationeel redeneren wordt onmogelijk. Het argument dat
elke door een wolf gedode mens een dode teveel is komt steeds naar voor. Maar dat er
dagelijks vele mensen sneuvelen door menselijke activiteiten o.a.
verkeersdoden, oorlogsslachtoffers, enz......heeft nog nooit geleid tot
drastische maatregelen die herhaling in de toekomst zouden voorkomen. Hier dringt een
totale mentaliteitswijziging zich op. Een enorme uitdaging kondigt zich aan.
Ook is het gedrag
van de mens zelf bepalend. Bijvoorbeeld het aanbrengen van afrasteringen voor slapend
vee, gebruik van kudde bewakende honden en laten liggen van (ge)dood vee omdat
anders de wolven instinctief een andere prooi gaan zoeken voorkomt vele problemen. Dat af en toe een rund of schaap wordt gedood is
onvermijdelijk maar kan worden gecompenseerd door het toekennen van een
schadevergoeding zoals in Zweden en onze buurlanden. Israël
heeft positieve ervaringen met kadaverlocaties en wolven. De dieren
mijden er de bewoonde wereld en fungeren als natuurlijke opruimdienst., (Noot: In Spanje had
het gecontroleerd laten liggen van
kadavers van vee een positieve invloed op het gierenbestand . Maar een
Europese richtlijn gooide hier roet in het eten. Kadavers moesten omwille van
hygiënische redenen worden opgeruimd en dit had dit een nefaste invloed op
de gierenpopulaties. Ze namen catastrofaal af. De richtlijn werd ondertussen aangepast.)
Tenslotte is er
een enorme versnippering van het landschap in ons land door een
historisch ongebreidelde ruimtelijke ordening, gedirigeerd door de
verschillende belangengroepen zoals landbouw, projectontwikkelaars,
industrie,etc.... Alle ruimtelijke
structuurplannen,ecologische netwerken en natuurontwikkelingsprojecten ten
spijt zal dit niet verbeteren, zeker niet in tijden van economische crisis waar
andere belangen dan het natuurbehoud en de natuurbescherming doorslaggevend
zijn.
Besluit: de terugkeer van de wolf is niet te
stuiten maar het zal nog even duren alvorens een gezonde populatie van
familiegroepen (roedels) zich zal kunnen opbouwen. Intussen staat de soort er
alleen voor. Doch de kans is klein. Hopelijk halen ze
het . Tot slot geldt dit
verhaal evenzeer voor de andere soorten die aan een terugkeer bezig zijn zoals Europese lynx,
Bruine beer en boom - en steenmarter. Update: anno 2023 zijn er roedels wolven in België en Nederland gevestigd. Kwestie zal nu het samenleven met de wolf zijn.
Bronnen: Leo
Theunissen- tijdschrift Los Vast 2-2011
www.deredactie.be/vrt nieuws
www.wolveninnederland.nl
www.trouw.nl
De wolf, dierenmonografieën,
Elsevier uitgeverij
Noot: Donderdagochtend 4 juli 2013, in Luttelgeest in het noorden van
Nederland wordt een dode wolf gevonden langs de kant van de weg. Het nieuws slaat in als een
bom en de gekte voor de wolf slaat toe in Nederland. Meer dan drie maanden
later blijkt het te gaan om een geschoten exemplaar uit Polen dat in
Luttelgeest door een grappenmaker werd neergelegd. Nadat
onderzoekers van DWHC van de
universiteit Utrecht en instellingen Alterra en Naturalis eerst het
nieuws in de media hadden
verspreidt dat het om een wild dier ging, moesten ze schaamrood
toegeven te vroege conclusies te hebben getrokken toen uit DNA onderzoek
bleek dat het om een dier afkomstig uit Polen ging en de resten van de prooi in de maag gevonden behoorden tot de Poolse beverpopulatie. Meer
dan 900 km hier vandaan. Volgens Jos de Bruin, wolvendeskundige is dit te ver voor een solitair dier om zover een nieuw territorium te gaan opzoeken.
Feiten over wolven
In tegenstelling wat in sprookjes wordt verteld zijn wolven ongevaarlijk voor de mens. Wij vormen immers geen onderdeel van hun menu.Ze zijn immers bang van ons en vluchten weg als ze de mens voelen aankomen. Vee en wilde dieren moeten dan wel weer opletten! Normaal doodt een wolf zijn prooi en keert ie de volgende dagen terug om te eten van de resten. In Gedinne maakte men de cruciale fout om de kadavers te verwijderen wat uiteindelijk resulteerde in 8 slachtoffers.
De wolf is een beschermde soort in België en de meeste EU landen.
Categorie:Zoogdiernieuws
|