N.a.v. het feit dat in Nederland onlangs vier mensen veroordeeld werden wegens het

beledigen van een politieagent schreef Oscar van den Boogaard in De Standaard van maandag 6 augustus een stuk waaruit ik volgende parel heb geplukt: “Vrijheid van meningsuiting impliceert ook de vrijheid om te beledigen, schokken, kwetsen en verontrusten, ook al is zulks misschien niet fatsoenlijk.  Regels van fatsoen horen in het strafboek niet thuis.  Als rechters dat moeten afdwingen wonen we in een politiestaat.”

Prachtig gezegd, alleen hebben wij niets in deze zin gehoord op het ogenblik dat het Vlaams Blok veroordeeld werd.  Kritiek uiten op een rechterlijke uitspraak in Nederland is uiteraard stukken minder gevaarlijk dan hier ten lande de onverdraagzaamheid van de politieke correctheid op de korrel te nemen.  Indien Nederland een politiestaat is, wat is België dan wel?  Maar van den Boogaard is een schrijver.  En hiermede zijn we dan terecht gekomen bij het onderwerp van dit stuk: het merkwaardig maatschappelijk verschijnsel van de “Vlaamse intellectueel”.  Misschien is het wel het moment om hier eventjes bij stil te staan.  T.g.v. de nu heersende komkommertijd en de lang aanslepende regeringsonderhandelingen teisteren mensen zoals Van den Boogaard, Kristien Hemmerechts, Marc Reynebau, professor Buelens en zelfs de directeur van de Brusselse KVS immers meer dan ooit onze kranten en ons TV-scherm.  Hoog tijd dus om enkele vragen in hun verband te beantwoorden. 

Wie is een “Vlaamse intellectueel”? Het antwoord hierop is eenvoudig.  Een Vlaamse intellectueel is iemand die door andere “Vlaamse intellectuelen” als dusdanig erkend wordt.  Dit gebeurt door hem regelmatig de kans te geven op het televisiescherm te verschijnen of een tribune te plegen in “weldenkende” kranten die steevast door de “Vlaamse intellectuelen” daarom als “kwaliteitspers” worden bestempeld. 

Zijn de “Vlaamse intellectuelen” talrijk? Neen, maar dat merk je niet onmiddellijk omdat ze elkaar zoals hierboven reeds gezegd voortdurend in kranten en/of op televisie aan het woord laten. Wie er niet bij hoort wordt daar meestal per definitie uitgesloten, waardoor zij als het ware in elke actuele discussie over een monopoliepositie beschikken.

Kan de “Vlaamse intellectueel” rechts zijn? Nooit!  In dit knusse eliteclubje kan niemand aanvaard worden die er nog maar van verdacht wordt ooit ergens niet politiek correct te zijn geweest.  Anders zouden het “pluralisme” en de “verdraagzaamheid” van het clubje immers in het gedrang komen. 

Is de “Vlaamse intellectueel” links? Ja, maar selectief en van ver.  Zo zal hij zich steeds inzetten voor de zaak van de Derde Wereld, maar zeker niet ter plaatse.  Een korte “inleefreis” (noem het vooral geen toerisme) tot daar aan toe, maar verder vindt hij dat hij zijn taak in het o zo misprezen rijke westen moet uitvoeren.  Ook neemt hij het op voor allochtonen, maar hij woont zelf zo ver mogelijk van de vreemdelingenwijken.  De Vlaamse arbeidersklasse daarentegen moet zeker niet op zijn steun rekenen.  Zij leeft immers vaak in de omgeving van bovenvermelde vreemdelingenwijken en reageert hierop volgens de “Vlaamse intellectueel” bekrompen en racistisch. 

Kan een “Vlaamse intellectueel” katholiek of christelijk geïnspireerd zijn? Neen. Nooit. De “Vlaamse intellectueel” koestert voor het christendom in het algemeen en het rooms-katholicisme in het bijzonder de grootste minachting.  Telkens naar christelijke waarden verwezen wordt schiet hij in de lach of gaat hij tot een scheldtirade over.  Een gelijkaardige houding t.o.v de islam is voor hem dan weer totaal ongepast.

Kan de “Vlaamse intellectueel” Vlaamsgezind zijn?  Nog minder dan dat hij christelijk kan zijn.  Vlaams zijn staat immers gelijk met bekrompen zijn, “nationalisme is de oorsprong van alle oorlogen”.  De Vlaamse intellectueel heeft zelfs geen nationaliteit, hij is “wereldburger”.  Merkwaardig is wel dat hij nooit zal proberen Fransen, Engelsen of…Marokkanen ervan te overtuigen dit standpunt met hem te delen.  Het is alsof alleen Vlamingen hun nationaliteit moeten opgeven.

Is de “Vlaamse intellectueel” een Belg? Ja, ook al voelt hij zich “wereldburger”, hij is Belg.  Uit progressieve overwegingen associeert de “Vlaamse intellectueel” zich met die staat, die in 1830 door de katholieke hiërarchie in nauwe samenwerking met de liberale burgerij (of was het omgekeerd?) kunstmatig in het leven geroepen werd. Uit democratische overwegingen dweept de “Vlaamse intellectueel” bovendien ook met de Belgische erfelijke monarchie.  Sommige “Vlaamse intellectuelen” gaan nog verder in hun progressiviteit.  Geert Van Istendael koestert naast België zelfs de nostalgie van de DDR.  Progressiever kan moeilijk. 

Spreekt de “Vlaamse intellectueel” Frans? Ja.  Om zeker niet de indruk te geven dat hij een “bekrompen flamingant” is zal hij dit vooral in Brussel doen. Dat dit Frans vaak allesbehalve is, beseft hij niet of wil hij niet geweten hebben. 

Waar woont de “Vlaamse intellectueel?” Voornamelijk in steden. In Brussel bijvoorbeeld, maar dan niet in Schaarbeek, Molenbeek of Sint-Joost-ten-Node. Wel in de modieuze restaurantwijk van de Dansaertstraat. Ook in Gent woont hij graag, maar dan niet in Ledeberg, aan de Brugse Poort of in Sint-Amandsberg. Wel in het veilige en mooie centrum van de Arteveldestad.  In Antwerpen wonen ook nogal wat “Vlaamse intellectuelen” maar ze lopen hier veel minder mee te koop gezien de “bruine” (naar hun zeggen) reputatie van de Scheldestad.

Waar gaat de “Vlaamse intellectueel” op vakantie?  Zeker niet in Beieren of Tirol.  Daar spreken ze immers Duits en dragen ze lederhosen.  Je vindt hen wel in het mondaine Toscane en in de trendy Provence, of op een of ander select en duur hotel dat hem aanbevolen werd in een gespecialiseerde rubriek van De Morgen. Maar opgelet, overal blijft hij trouw aan zijn rolpatroon.  Zo kan ik mij gemakkelijk inbeelden Reynebau in minizwembroek over het strand te zien lopen met “Finnegan’s Wake” van Joyce ostentatief onder de arm.

Ziezo.  Dit lijkt mij een eerlijk portret van de mensen die deze weken in de politiek systematisch de kant van de Franstaligen kiezen en zich tegen elke vorm van verdere Vlaamse autonomie verzetten.  Vergeet niet ze te koesteren want gezien de omstandigheden zullen ze het steeds moeilijker hebben om geloofwaardig over te komen.  En geef toe, we zouden wat missen indien ze zouden verdwijnen…

*vrij naar Kor Van der Goten