Tot gisteren
kreeg je nog zowat overal mierzoete thee aangeboden. Deze Chinese thee, in
uitzonderlijke gevallen met verse, verwelkte of gedroogde munt, wordt
ceremonieel bereid door de mannen. Gewoonweg omdat die er de tijd voor hebben...
Per theesetje zijn er per definitie slechts twee kleine glaasjes. Deze worden steeds
opnieuw gevuld voor de vrienden en gasten. Je krijgt de schuimende thee dus aangeboden in
het glaasje van je voorganger, met een plakkende, bruine rand. Bart, hier kan
je nog wat van leren Ziek wordt je er niet van, want de thee wordt minutenlang
gekookt en heet opgediend. Onderaan je glas vind je meestal nog wat restjes theeblaadjes.
Door de thee luidruchtig op te slurpen, vermijd je dat de theeblaadjes in je
mond terecht komen. Vandaag is de
ramadan begonnen, dus alle houtskoolvuurtjes zijn uit het straatbeeld verdwenen. De mannen hangen er verloren bij.
Gisterenavond, bijeenkomst om de compostopleiding voor de 20 gezinnen van het pilootproject voor te bereiden.
Vandaag de
toer van de markten gedaan. Ons afvalprogramma loopt enkel voor de centrale
markt, hoewel op de andere markten actie ook broodnodig is. Elke markt, Tamba telt er vier, heeft
een metershoge afvalberg, vlak naast de kraampjes. Enkel de varkens, geiten en
ander ongedierte kunnen er van genieten.
Gisteren was
het groot feest! Het stadsbestuur van Tambacounda stelde het aangekochte
materiaal van het afvalprojectvoor aan
al haar inwoners. Ik, als vertegenwoordigster van Sint-Niklaas, de sponsor van
dit alles, was eregaste. Afgevaardigden van alle niveaus wilden de voorstelling
niet missen. Tricycles, karren, kruiwagens, schoppen, vuilbakken alles stond
mooi per wijk opgesteld. Goed georganiseerd, aardig om zien. Hoewel. De
voorstelling ging pas van start op het voorziene einduur, maar niemand scheen
hem er druk in te maken. Animatie was voorzien. De muziek en de micro stonden
zoals altijd veel te luid. RTS, de nationale TV, was aanwezig. Afwachten of ze
iets uitzenden...
Anja en Wouter,
wellicht hebben jullie oren hels getuit, want er werd uitgebreid met lof
gesproken over Sint-Niklaas! Bij deze maak ik de vele woorden van dank over aan
iedereen die aan dit project meewerkt. Echt lang heeft het niet geduurd. Op het
moment dat het materiaal officieel zou verdeeld worden, stak een hevig wind op
en viel er een stroompanne over gans Tamba. De uitbundige sfeer werd opeens zenuwachtig.
De mensen en het materiaal zochten zich een weg in het pikkedonker. Als een
plotse windvlaag opsteekt, heb je minder dan vijf minuten om een schuilplaats
op te zoeken of je kan je kleren uitwringen. Wij konden net op tijd een taxi
induiken.
De vooravond
van de ramadan kondigt zich aan. De imam is nu ook al in de voormiddag zeer actief.
Gelukkig brengt een stroompanne (alweer) terug rust.
Hotel Niji
heeft geïnvesteerd in een rubberboot. Dat moeten we proberen!
Vandaag allen naar de 'marché central' gegaan en armbandjes voor Maudje gekocht.
Resultaat van de grote opkuisactie vorige zondag op de grote markt: foto voor (15 juli):
foto na (30 juli):
Dagelijks worden de 12 rolcontainers op en rond de markt geledigd door stadspersoneel met behulp van de huisvuilwagen van Ecosystème. Binnenkort krijgen de kraampjes een eigen vuilbak (400) en wordt een afvalophaling met kruiwagens tussen de kramen opgestart.
Ik heb me voorgenomen om zelf wat meer achter het gasbekken te gaan staan.
De rijst is me beu. De aanleiding zijn enkele mislukte pogingen van Nicolas om Juliette wat
anders te laten klaarmaken dan tiébou dienne. De pannekoeken met
geconcentreerde melk worden gesmaakt. Vraag het maar aan Maud. Een in weinig
olie gebakken eitje tussen een baguette,
smaakt me beter dan een veel te zout, gefrituurd ei met rijst. De Senegalese keuken kan je moeilijk 'fijn' noemen. Krokante frietjes leer ik ze hier ook nog maken.
In mijn favoriete winkeltje is een nieuwe lading Europese producten toegekomen. Ik
laat me verleiden door Italiaanse lange vingers, een Nederlandse peperkoek, La
vache qui rit en vier peperdure potjes yoghurt.
26 juli: studie-uitstap naar Kaolack met de afgevaardigden van de
wijkcomités en andere lokale partners van het afvalproject.
Kaolack ligt op de
weg naar Dakar, op ongeveer 275 km van Tambacounda. De stad is voor een groot
deel omgeven met zoutpannen. Kaolack is bij de meeste Senegalezen gekend als de
vuilste stad van het land. Eerdere pogingen van de overheid om de stad op te
kuisen en proper te houden, liepen vast bij de uitvoering. De laatste jaren nam
ngo Caritas bijna de helft van de wijken onder hun hoede om een
huis-aan-huisafvalophaling op te zetten. Caritas investeert in materiaal en
vorming en het wijkcomité sensibiliseert de gezinnen. In de meeste wijken
schijnt het te lukken. Een echte oplossing voor het afvalprobleem is er echter nog
niet. Vermits er geen stortplaats is afgebakend, wordt het afval aan de rand
van de stad ongecontroleerd verbrand of gedumpt. Het stadsbestuur ligt schijnbaar niet wakker van zijn slechte reputatie.
Een wijkcomité vermaalt afgeschreven harde plastic voorwerpen tot
pellets. Deze worden doorverkocht aan de plasticbedrijven in Dakar, die ze
recycleren tot ondermeer bassins en meetlatten. Tamba zou,volgens mij met beperkte middelen, kunnen
inpikken op dit proces Enkel vrouwen zijn zeker al enthousiast.
s Avonds heb ik met veel smaak een Senegalese shoarma en hamburger
verorberd. De hamburger bestond uit een uitgeholde grote, ronde sandwich met
een gebakken ei met kaas, een lapje vlees en te weinig gebakken frieten met te
veel ketchup. Nog maar weinige keren zo genoten van een hamburger.
25 juli: studie-uitstap naar Joal-Fadiouth. We vervolgen onze weg
richting kust. Joal is het Oostende van Senegal. De invloed van Dakar (lees
Europa) stijgt exponentieel als we de kust naderen. Sommige deelnemers zien voor de eerste maal de
zee. Nadat de nodige protocolaire behoeften zijn vervuld, kunnen we het
terrein op. Hier hebben de gezinnen uit de pilootwijken al drie vuilbakken: gft,
plastic en rest! Ook hier worden de harde plastics vermalen en doorverkocht. De
plastic zakjes zamelt men in, om ze nadien geperst aan de verwerkingsbedrijven
in Dakar door te verkopen. Het gft wordt gecomposteerd op een betonvloer.
Compostwormen komen hier niet voor. Alweer veel goede voorbeelden voor Tamba!
Na een veel te laat middagmaal, brengen we een blits bezoek aan het
geboortehuis van de eerste president. Ondanks het feit dat deze katholiek was,
waarderen de musulmannen het bezoek ten zeerste. Terwijl de groep het eiland
Fadiouth verkent, ontmoet ik met Yoro en Djouf in het idyllisch kader, de grote
baas van Ecosystème. Deze firma uit Dakar levert aan Tamba rolcontainers en een
huisvuilwagen. Omdat niet alle voorwaarden van het contract werden nageleefd,
drong ik aan op een rechtstreeks overleg. Ik ontmoet een kleine Italiaan die
amper Frans spreekt met te veel verkoperallures. Even ben ik niet fier om toubab te
zijn. Ik ga niet in op zijn uitnodiging om hem in Dakar te ontmoeten, hoewel
hij ginds wellicht geniet van alle Europese luxe die ik in Tamba mis.
Na 20 uur komt Joal tot leven. De pirogues (boten) brengen hun
visvangst aan land. Bassins, karren en camions worden gretig gevuld met verse
vis en vertrekken de nacht in naar alle hoeken van het land. In Tamba, 500 km
landinwaarts, is echt verse vis moeilijk te krijgen. We kunnen het de vrouwen
dus moeilijk kwalijk nemen dat ze bijna twee uur nodig hadden om hun vis voor
de volgende dag te kiezen. Na een bustocht van meer dan drie uur richting
Kaolack, werden we om één uur verwend met kip-friet, zonder bestek. We hadden
immers nog geen avondeten gegeten De Senegalees is tolerant en flexibel. Ik
zie mijn bed om 2u.
Dit weekend op "safari" geweest naar het
nationale park Niokolo: ons gedrietjes en de chauffeur. De chauffeur (een ranger
militair) was vrijdagavond laat nog eens gepasseerd om voorschot te vragen en
toen bleek dat de prijs die we hadden afgesproken per dag was en niet per
weekend. Met heel Aantwerpen maar niet met mij dacht ik, en we hebben de prijs
die we hadden afgesproken gewoonweg behouden.
Zaterdagochtend vertrokken
met de Jeep en na 2 uren kwamen we toe in het centraal
parkhotel.
Een beetje Afrikaans, want zo een afgelegen hotel
heeft uiteraard geen verbinding met het stroomnet of stadswater. Normaal gezien
werkt men dan met zonnepanelen of een groep, maar aangezien het nu regenseizoen
is en er nagenoeg geen toeristen zijn was de groep niet werkzaam. Geen airco
dus, dus dat beloofde een zwoele nacht. Er was ook een zwembad, maar die was
uiteraard ook gesloten :) Aan het Simenti Hotel moest je trouwens super goed
uit je doppen kijken: binnen de 5 minuten waren we 2 broden en 2 bananen kwijt,
terwijl we nochtans met 3 man rond de jeep stonden. De groene meerkatten bleken
heel snelle diefjes te zijn :) Gelukkig zijn de apen totaal niet gevaarlijk, ook de bavianen zijn hier heel rustig en blijven mooi op afstand.
broodje aap
Het zicht vanop het terras was wel
adembenemend: de Gambia rivier omzoomd door hoge palmbomen lag enkele tientallen meters lager, en daar lagen
ook enkele krokodillen te zonnebaden. We waren de enigste gasten in het hotel
(vroeger waren ze gesloten id zomer, en in alle gidsen en op internet stond dit
nog steeds zo aangegeven...) ! Op enkele honderden meters lag er ook een
groot meer, met groepen wrattenzwijnen die aan het grazen waren, pelikanen en
kroonkraanvogels, antilopes en een groep bavianen.
In de namiddag gereden
naar een wachtpost van de rangers, en daar zat er ook een luipaard in
gevangenschap. Vorige nacht had in de omgeving van de kooi een luipaard (een
wilde) gelopen, daarvan was volgend spoor het bewijs :
's Avonds vroeg
gaan slapen (er was toch geen elektriciteit) en 's nachts was het letterlijk
baden in eigen zweet zonder airco of ventilator..
Zondag terug
rondgereden op zoek naar nijlpaarden en ander wild: door de hoge waterstand
waren de nijlpaarden foetsie, maar enkele krokodillen (en niet eens zo ver)
zorgen voor wat adrenaline opstoten. Daarnaast zitten er overal veel kobben (antilopes) en waterbokken. Voor groter wild moet je gewoon veel geluk hebben : het park is heel groot en door de regen zitten de dieren heel erg verspreid.
Gisteren lange stroompanne in de namiddag (geen ventilatie, geen airco, geen Tour de France, geen computer, geen licht,...). Als gevolg van het veelvuldig gebruik van de airco's en ventilators in het zwoele Senegal is er af en toe een gebrek aan elektriciteit, en dan ontstaan er stroompannes. Ook zonder verbinding stel ik me voor dat er in het Belle Gique een drache nationale is, een defilé en een speechende koning en wellicht is de regering ook nog niet gevormd.
's Avonds toon ik Toumany een videoclip van Primus:" Too many puppies!" en hij blijkt het te kennen :) We regelen samen met hem voor dit weekend bij de plaatselijke militairen vervoer met jeep en toegang tot het nationale park Niokolo Koba! De militairen hebben hier een basis in Tamba, en ze werken ook als wachter in het nationale park. Dit park ligt in het zuidoosten van Senegal (tegen de grens met Guinee) en is het laatste en grootste relict in West-Afrika waar nog groot wild (olifanten, leeuwen, luipaarden, nijlpaarden, krokodillen, panters, chimpansees en andere apen) rondloopt. Het is normaal gesloten tijdens regenseizoen. Er blijft gelukkig nog een klein gedeelte toegankelijk voor eventuele toeristen die in juli of augustus in Senegal rondreizen. Het park is ongeveer zo groot als een derde van België.
Donderdag 21 juli (Veerle) Gisteren een loodzware dag achter de rug. Het was de derde
en laatste dag opleiding over integraal afvalbeheer. De lesgever leek me op het
eerste zicht een zeer capabel man.Na
drie dagen kon ik meer eerdere bevinding alleen maar bevestigen. Een zeer
participatief lesgever, die daarenboven zijn leerlingen perfect aanvoelt en
bovendien een specialist ter zake is. Dit zijn witte raven.
De klas bestond voornamlijk uit de afgevaardigden van 20
wijken uit de stad en van de regionale technische diensten en enkele lokale,
politieke vertegenwoordigers. Ik vertegenwoordigde 33% van de vrouwen en 100%
van de blanken. Vermits niet iedereen Frans sprak, was de voertaal
Wolofs-Frans. Verschillende clous moest
ik aan me voorbij laten gaan.
De eerste dag kwam moeilijk op gang. Het startuur van 9u
werd, zoals voorspeld, niet gehaald. De lesgever kreeg het woord pas rond het
middaguur, na de officiële speeches en het ontbijt van 11u30. Dit laatste
bestond uit kleine zoete en zoute oliebolletjes met oploskoffie en fruitsap. Het
veel te zoete bissap blijft mijn favoriet. Het sap van de baobabvrucht smaakt
een beetje als bananen-mangosap. Lekker, maar beperkt dorstlessend. Het
gembersap wekt de transpiratie op, dusdat mijd ik. Rond 14u krijgen we verrassend gekookt: thiébou dienn, thiébou
yapp of poulet yassa (of rijst met vis, vlees of kip).
De lesgever begon steevast in een mooi gestreken, lichtgrijs
hemd. Naarmate mijn broek steeds meer aan mijn benen begon te plakken,
veranderde de kleur van zijn hemd in donkergrijs,als ware het een aquarel die werd
bijgeschilderd door de ventilator.De
laaste dag kwamen er in grote getalen muggen bij. De tol is groot, blijkt
vandaag.
Gisterenavond werden we nog verwacht in de wijk Camp-Navetam
waar Sint-Niklaas de investeringen grotendeels ondersteunde voor de
afvalophaling. Hier veel vrouwen, te luide muziek en een verzameling plastic
tuinstoelen onder een tentzeil. De opgewarmde muur, waar we als genodigden
tegenzaten, deed me zweten als een rund. Veel positieve reacties en
bedankingen, maar ik was blij als Yoro me uiteindelijk naar ons appartement
bracht.
Net
een stroompanne achter de rug. Het duurt nooit lang. Zon 30 min, schat ik.
Maar het is frequenter als men ons beloofd heeft.
Gisteren
werd een grote opkuisactie georganiseerd in de wijk Camp Navetam. Een van de
pilootwijken uit het project. Als de stortplaatsen langs de straat te groot
worden, heeft een wijkverantwoordelijke wel eens het wilde idee om op te
ruimen. De stad stelt een kruiwagen met chauffeur te beschikking en wijk heeft
zelf kruiwagens, schoppen, rieken en maskers. Ware het niet dat Sint-Niklaas ze
betaald heeft. De wijkverantwoordelijke bedankte Sint-Niklaas hartelijk.
Hopelijk kan ook deze wijk binnenkort volledig zijn afvalophaling autonoom
organiseren.
Samen
met Ousmane werk ik aan een planning voordeze grote opkuisacties, voor alle wijken. Hopelijk krijg ik voldoende
op papier om de uitvoering ervan voldoende te verzekeren. Volgende zondag is
het de beurt aan de centrale markt. Dit idee kwam spontaan tijdens een bezoek
aan de markt, vorige vrijdag. Geen propere markt, is geen vuilbakken! Deze
laatste zouden al meer dan een week moeten toegekomen zijn uit Dakar, maar ik
heb nog steeds niets gezien. Het maakt Yoro zenuwachtig, want donderdag is er
een receptie van de burgemeester voorzien, waarop al het aangekochte materiaal,
grotendeels betaald met geld van Sint-Niklaas, wordt voorgesteld aan Tamba.
Vandaag met de mountainbike uit de "stadskern" gereden, op zoek naar gevogelte in de bushes. Valt hier goed mee, er is direct struiksavanne en overal melodieus vogelzang in de vorm van tamboerijn (de Tambourine Duif) en luid gekwetter van de Groene langstaart glansspreeuwen. Er vliegen ook nog Roodsnaveltokken (soort neushoornvogel) en de Zwartbandbaardvogel (Bearded Barbet) laat zich zelfs fotograferen ! De vogel heeft zwarte borstelhaartjes rond zijn knalgele bek. Om de Sahelscharrelaar te fotograferen ben ik net te traag...
Er zitten hier in de bushes toch meer vogels dan in Tamba centrum: daar zie je eigenlijk vooral een grote groep gieren (Hooded Vultures) in de lucht, op zoek naar restjes vis op de welriekende vismarkt of een brokje vlees rond de abattoirs. Er vliegen naast de gieren ook huisgierzwaluwen boven 't appartement, en de Speckled Pigeon (Guineaduif) schuilt in de schaduw van het terras,en komt zelfs in het open zithuis als wij niet thuis zijn.
Hieronder 2 foto's van de mountainbike :
Voor de liefhebbers die graag eens van Dakar naar Tamba rijden is er ook een georganiseerde mountainbiketocht olv Filip Meirhaege ! Onze allerliefste en sportiefste Berlinde Wuytack (buurvrouw uit Sint-Gillis-Waas) heeft zich al ingschreven en je kan haar sponsoren op onderstaande website, en zo kan je 2 projecten rond ontwikkelingssamenwerking (bananenteelt en sesamzaad zijn de projecten ondersteund door Vredeseilanden) helpen steunen ! Doen ! Of schrijf je in als deelnemer :) http://www.senegalclassic.be/ http://www.senegalclassic.be/detail?dn=3433&ed=november2011
Ontmoetingen met de lokale fauna bleven tot hier toe beperkt. Gelukkig maar, want het is meestal kriebelend goed dat enorme afmetingen aanneemt, zodat er maar weinig aangenaams aan is. Enkele nachten geleden vloog er precies een helikopter door de kamer. 't Bleek een kever van wel 10 cm te zijn. Gisteren fladderde er een bleke wandelende tak op ons terras. 't Was wel een 'touba', maar ik had hem toch niet graag over de vloer. De gekko's op de muur zijn precies kleine grijsgroene leguanen met een bleekgele graffitiplek op hun rug of kop. In Indonesië hebben gekko's een veel hogere aaibaarheidsfactor! Als je in de stad naar de lucht kijkt, is de kans groot dat je gieren op termiek ziet vliegen. Op zoek naar aas... Gelukkig zijn er ook schone dingen. Koninginnepages kunnen hier gans de dag door fladderen en genieten van de Oleanders die volop beginnen te bloeien. Er vliegen ook veel soorten libellen, maar ik waag me niet aan enige vorm van determinatie. Voor de vogels laat ik de eer aan de kenner.
En voor Kathelijne: een ware zoektocht naar wc-papier kende een onverwacht positieve climax. We vonden toiletpapier met het EU-flower ecolabel! Dat konden we niet laten liggen. En het is nog zacht ook!
Ons fietsje is terug in herstelling, en aangezien de fietsenmaker de taal van Voltaire totaal niet beheerst weet ik niet wanneer ik er om kan. Ondertussen zit er al een nieuw balhoofd, trapas, binnen en buitenband, naaf en remmen op.. Qua sporten zie je hier heel af en toe een jogger, maar de populairste sport is voetbal uiteraard. Heb ontdekt dat Coulibaly eigenlijk afkomstig is van deze stad ! Via koning voetbal geraakt een mens toch overal; van Tamba via Uustakker, Ninove, Deinze, Kortrijk, De Gantoise ! en in de toekomst misschien in Ankara ?
Vandaag heb ik een groep Waaslanders
(?!) kunnen ontmoeten in Tamba: er is een inleefreis van Bevrijde Wereld die
plaatsvindt in Senegal, en hierin zijn ook enkele dagen Tamba voorzien. Het
zijn een twintigtal jongeren (uit omgeving Sint-Niklaas), en voor de meesten is
deze reis een eerste en unieke kans om te kunnen kennismaken met de Afrikaanse
cultuur. Deze voormiddag stond voor hen een boomplantactie rond een school op
het menu, en ben ik deze voormiddag eens gaan piepen De jongeren hadden gisteren
al een intense dag meegemaakt, ze hadden allen overnacht bij hun gastgezinnen (elk
afzonderlijk), dus werden er heel wat ervaringen gedeeld rond de nachtrust of
het gebrek aan , de keuken & hygiëne en de manier waarop ze in het
huishouden werden begeleid (of ingeschakeld: de jongeren zijn bijna allen
meisjes en dan word je snel ingeschakeld J
Vanmiddag
bissap (de nationale drank: fruitsap van hibiscus bloem) gemaakt. Men neme een
zakske gedroogde hibiscusbloemen,5
liter kokend water, 1 kg suiker en daarnaast nog wat munt en citroen of
passievruchtensap. Nadien in frigo laten koelen en cest fini ! (Veerle) Ik probeer een beetje structuur in mijn werkdagen te brengen. 's Morgens begin ik rond 9u op het bureau van SINVAD. Ik neem een taxi of Yoro komt me vriendelijk ophalen. In de voormiddag doen we meestal een terreinbezoek of ontstaat er een 'spontaan' werkoverleg. Rond 14u keer ik terug naar ons appartement. Het hongergevoel blijft uit door de warmte. Nicolas stimuleert Juliette om een zo Belgisch mogelijke maaltijd te laten bereiden. De ene keer al met wat meer succes dan de andere, maar we mogen zeker niet klagen. Rond 16u begin ik dan opnieuw op het bureau te werken of volg ik een wijkvergadering of overleg, tot ongeveer 19u.
Gisterennamiddag werd het afvalproject voorgesteld aan de Sint-Niklase en Senegalese jongeren van de inleefreis (foto op bovenstaande post). Ik grijp het moment aan om ook jullie een beetje in te leiden in de afvalophaling van Tambacounda.
In de twee pilootwijken gebeurt de ophaling met ezel en kar. Elk gezin kon een plastic vuilbak van 50L kopen tegen 1,5 euro. De vuilbak wordt om de twee dagen opgehaald, hiervoor betalen de gezinnen maandelijks 1,5 euro aan de wijk, welke de ophaling grotendeels op zich nemen. Binnenkort komen er twee nieuwe pilootwijken bij. Hier zal de ophaling gebeuren door twee gemotoriseerde driewielers met laadbak (foto op bovenstaande post). Hopelijk verloopt de ophaling hierdoor efficiënter en sneller. De investeringen in de pilootwijken werden grotendeels door het project van Sint-Niklaas gesubsidieerd.
Omdat de burgemeester niet kon weerstaan aan de vraag van de andere wijken om bij hen ook een afvalophaling te organiseren, wordt sinds mei ook beroep gedaan op de firma Ecosystème. Zij plaatsten 130 grote, groene rolcontainers in de overige wijken en hoofdstraten en ledigen deze dagelijks tot twee maal per week. Het systeem werkt nog niet optimaal, omdat er onvoldoende middelen zijn voor sensibilisering en communicatie en de firma nog niet voldoet aan alle voorwaarden van het contract. Maar het wakkert de discussie rond afval aan en geeft de inwoners een kans om hun afval af te voeren. De grote hopen zwerfvuil verdwijnen stilaan uit het straatbeeld...
Ik hoor dat jullie ginds één voor één doorweekt thuiskomen van het werk. Ik wil jullie niet jaloers maken, maar ik geniet nu van een fris briesje op mijn zweterige schouders. We hebben voor het eerst 's avonds aangenaam op het terras kunnen eten, zonder te veel vliegen en voorlopig nog zonder veel muggen.
Vannacht is het zwaar beginnen regenen, het heeft echt enkele uren gegoosd. Maar ondanks de regen koelt het niet echt af als we de deuren openzetten... Hebben ook eens getest of we de airco 's nachts kunnen afzetten, maar dat bleek toch ijdele hoop te zijn :) Wederom zijn er veel zweetdruppels gevloeid :) Echt aangepast of voorzien voor zware regenbuien is men hier niet: in het weerbericht gelooft men toch niet :) De taxi-chauffeur staat 's morgens water te scheppen uit zijn 25 jaar oude Renault en de jongste kinderen staan enthousiast en bloot zich te wassen aan de drup thv het afdakje. De werkdag zal hier voor de meesten gewoon wat later beginnen, wanneer de ergste regenbui gedaan is. Nadien is het zich een weg banen door de plassen en de modder...
We beginnen het hier stilletjesaan gewoon te geraken. De omgang tussen de mensen begin ik ook meer en meer te doorzien, men is hier gewoon niet te veel met een ander bezig. Als men elkaar ontmoet vraagt men wel 'tout va bien ?', maar bij afscheid gunt men elkaar geen blik. Braafjes aanschuiven zoals destijds de Engelsen mooi deden is er ook niet bij, iedereen probeert elkaar voorbij te steken, dus moet je gewoon snel en assertief zijn en dit geldt ook in het verkeer. (waar men al bij al nog vrij hoffelijk is, maar meestal heeft de snelste toch voorrang).
Overdag liep ik in de stad rond en zag ik dat een vuilniswagen gekanteld was over het spoor. Redelijk onnozel zicht, en de trein die hier maar 1x per week meer passeert ondervond hier ook hinder van. Achteraf hoorde ik dat Veerle hier ook van op de hoogte werd gebracht :) In feite is het hier niet zo een grote stad, 't zijn echt maar enkele lange straten (de hoofdwegen in asfalt, de rest zijn pistes). Aangezien er blijkbaar recent toch 3 verkeersslachtoffers zijn (men rijdt nochtans echt niet zo snel) zijn er ook deze week op 2 plaatsen verkeersdrempels aangelegd. 't zijn steile boebels van zowat 15 cm hoog en de meeste auto's moeten echt vertragen tot bijna stilstand, omdat de vering van al die auto's versleten is. De meeste taxi's zouden niet echt door de keuring geraken:) deurklinken werken meestal niet van binnen, zodat een passant je moet helpen uitstappen, het glas van de voorruit is iets te slecht voor een Carglass beurt :), enzovoort. Een taxiritje kost hier ook amper 0.7 euro, dus zullen ze ook niet snel nieuwe wagens kunnen aanschaffen vrees ik...
Veerle werkt als
duurzaamheidsambtenaar voor de stad Sint-Niklaas. In het kader van de
stedenband tussen Sint-Niklaas en de Sengalese stad Tambacounda, krijgt ze de
kans om 6 weken in Tamba te werken gedurende de zomer van 2011. Nicolas en Maud (1,5 jaar) reizen mee in
het avontuur.
Maandag 4
juli (Veerle)
Terwijl de Sint-Niklase ambtenarij geniet van een
dagje zomerkermis, klopt ons hartje een versnelling hoger. De grote oversteek
wacht op ons! We laten met wat graagte de files van de Brusselse ring achter
ons. Jurgen helpt ons bagagekarretje laden. Pff, veel te veel bagage. In de
luchthaven adem je de stress, de drukte, maar gelukkig ook wat vakantie. We
komen vroeg aan bij de gate. Tot onze grote verbazing zit er al veel volk. Zijn
de Senegalezen dan toch overal te vroeg? Of zijn ze België gewoon goed beu?
We krijgen, zoals we gehoopt hadden twee zitjes aan
het raam. Maud verkiest de schoot van mama en het Danettje van beiden. Reserve
opbouwen. Het laatste van de zes uur vliegen, maakt het Maud niet echt gemakkelijk.
De vermoeidheid is groter dan de nieuwsgierigheid.
De Afrikaanse lucht beklijft ons nog voor we uit
het vliegtuig zijn. Na minder dan een minuut op Afrikaanse bodem voel ik de
eerste zweetdruppel. Ook de jongeren van Bouworde, die in de rij voor ons
staan, hebben last van de zwoele lucht. We worden uit de rij gehaald. Kindjes
mogen langs een aparte rij langs de pascontrole. Alles verloopt vlotter dan we
hadden durven hopen. Geen lastige vragen of bedenkelijke blikken. Integendeel,
Maud doet een brede lach verschijnen op het gezicht van de douanebeamten. Na
een kleine twijfeling, vinden we de uitgang van de luchthaven en daar wacht gelukkig
en zoals afgesproken, iemand van de ViaVia ons op.
De uitgang van de luchthaven is volledig met nadar
vrijgemaakt. Lastige verkopers en opdringerige taxichauffeurs krijgen geen kans
meer van de overheid. Een hele verbetering ten opzichte van enkele jaren
geleden! In de taxi moeten we even slikken. Moeten we hier twee maanden
blijven? Ik was al vergeten hoe anders het was. Nicolas was hier duidelijk niet
op voorbereid. Maud plakte met haar zweetneusje tegen het raam. Plots was ze
weer klaarwakker. Ook zij kwam in een andere wereld. Het is even bekomen op de
binnenkoer van de ViaVia Maud slaapt snel en wij genieten van frietjes en sla
(of mocht dat niet?). Het shockeffect trekt weg, maar de warmte blijft.
Dinsdag 5
juli (Veerle)
We ontmoeten Yoro Ba, de coördinator van SINVAD (Sytème Intégré de Nettoiement et de Valorisation des Déchets domestiques),
slechts 20 minuten later dan afgesproken. SINVAD is het afvalproject dat
grotendeels standhoudt met Sint-Niklase middelen. Van hieruit wordt het
afvalbeleid in Tamba gestuurd. Het is te vergelijken met de stedelijke reinigingsdienst
of intercommunale, maar dan een beetje anders. Yoro geeft me een vertrouwde
indruk. Niet oud, niet jong en hij lijkt te weten hoe het hier draait. We zijn
in goede handen.
Zonder file en op een relatief nieuw wegdek,
verlaten we Dakar. Gedurende een klein uur passeren we constant kraampjes langs
de weg. We zullen later nog wel ontdekken wat er verkocht wordt. Nicolas is
gerustgesteld als de kraampjes ophouden en we de omgeving te zien krijgen. Heel
veel stelt het niet voor. Een bruine vlakte met verspreide bomen en struiken
die tegen de droogte vechten. Het wordt boeiender als we echte huttendorpen
passeren met baobabs.
We eten in Kaolack zoals voorzien. Te weinig
gebakken brochettes met frieten en alweer verboden sla. De meerderheid aan
blanken in het restaurant en de Italiaanse uitbaterpriester geven ons echter
voldoende vertrouwen in de kok. Alles verloopt alweer vlotter dan gedacht. Maud
heeft al even geslapen en eet bananen bij de vleet. Hoe langer we in de wagen
zaten, des te groener alles werd. Tamba krijgt duidelijk meer regen dan de
kust. De kan alleen maar in ons voordeel zijn.
Na 8 uren rijden we Tamba binnen. Ik herken flarden.
Yoro presenteert meteen zijn realisaties. Op de grote invalswegen staan grote,
groene rolcontainers (1100L) van Ecosystème, de firma die gedeeltelijk de
afvalophaling op zich neemt. Het wekt alleszins mijn nieuwsgierigheid op.
Ons appartement blijkt eigendom te zijn van een universiteitsprof economie, die nu in Dakar woont. De
grote, donkere kamer is fris. De airco was ondertussen gemaakt. Alweer een
voltreffer! De voorkamer en het terras zijn me te warm. Het achterterras is
daarentegen des te overweldigend. Inclusief overdekte zithoek, een wasdraad en
twee plastic tuinstoeltjes. De badkamer doet me even twijfelen, zoals
verwacht.
Woensdag 6 juli (Veerle)
Omdat we zo onder de indruk zijn van het
behaaglijke (lees: bewolkte) weertje, verkennen we zelf de omgeving. Een buggy hebben
ze blijkbaar nog niet echt veel gezien. Niet zo handig op piste. Om het voor de
Senegalezen en voor ons niet nog vreemder te maken, loop ik achter het stuur. Yoro
werd van het avontuur van de 'Touba' meteen op de hoogte gebracht en hem kwamen we dus niet echt toevallig
tegen. Hij stelt ons voor aan Juliette, een studente die voor ons het
huishouden zal opnemen. Een bescheiden, jong en mooi meisje. Ze neemt Maud
meteen op haar schoot en die vindt het allemaal nog niet zo erg. Richting
centrale markt. Vandaag is immers voorzien voor aankopen. Het appartement blijkt geen keuken te hebben...
In het eerste winkeltje is mijn cash geld er al
door. 30 000 CFA (ca. 45 EUR) is blijkbaar niet veel waard. De geldautomaat is buiten
gebruik. In de bank wisselen is geen (Europees) pretje. Na bijna twee uur heb
ik opnieuw geld. Snel op zoek naar bananen en drinken voor Maud.
Yoros vrouw heeft gelukkig gekookt voor ons. Dus er is nog tijd om op zoek te gaan naar een clé van Epresso voor
een draadloze internetaansluiting. Ondertussen worden we verrast op een
ferme onweersbui. Straten worden levendige beken en kraampjes en ateliers lopen
onder. Zonder veel tumult herstelt het straatleven zich weer.s Avonds wordt het baguette met choco.
terras achteraan
Donderdag 7
juli (Nicolas)
Dankzij de airco hebben we binnen nog geen muggen
gezien. Het heeft ook nog niet veel geregend voor de tijd van het jaar en het is nog maar het begin van het regenseizoen.
Vandaag enkele uren op zoek in de stad voor een gasfles
voor de keuken. Overal leeggoed, maarnergens is er een grote gasfles te vinden. Uiteindelijk toch 1 fles
gevonden. Allelujah !
De stad zelf valt nog enigszins mee, maar tussen de
wijken ligt er gigantisch veel zwerfvuil, je moet het zelf zien om te geloven.
En door de warmte zijn al de geuren hier nog eens versterkt, zowel de vismarkt
als de stortplaatsen hebben niet zo een aangenaam aroma.
s Avonds dompel ik mij in de Congolese en
koloniale geschiedenis via het boek Congo (David Van Reybroeck) op mijn
e-reader, wel superhandig om zonder al te veel storend licht voor Maudje te
kunnen lezen!
(Veerle) Mijn eerste werkdag. Ik mag meteen mee op congres (Congrès Régionale d'Harmonisation). De doelstelling van het overleg is om de werking en de middelen van de regionale diensten op elkaar af te stemmen. Daar kunnen wij in Vlaanderen enkel nog maar van dromen... Ik ontmoet de bugemeester en nog enkele notabelen. Yoro geeft een presentatie. Zijn kennis wordt gewaardeerd. Na een veel te lang discussiemoment (3 u) loopt de temperatuur in de zaal op. Desondanks smijt de burgemeester en de gouverneur met beloftes.
Om vijf uur worden we samen met de mensen van ngo GADEC (partner van de Sint-Niklase ngo Bevrijde Wereld) verwacht bij de burgemeester. Terwijl de burgemeester nog wat zaken ondertekent, start onze toelichting al. Herkenbaar. De burgemeester geeft een zeer ontspannen indruk en ook de houding van 'mijn' delegatie laat merken dat de burgemeester een zeer beschikbaar iemand is. Hij apprecieert mijn aanwezigheid in zijn stad ten zeerste en hij wil zich enkel in België vertonen als hij daadwerkelijke resultaten kan voorleggen. Een zeer goed standpunt, lijkt mij.
Zicht vanop ons voorste balkonterrasje
Maud & Juliette
Vrijdag 10
juli (Nicolas)
In de namiddag zijn veel winkels gesloten, s
avonds horen we vanop het terras een urenlang gebed door de microfoons van de
moskee, t is blijkbaar een imam met een forse Vmax en geen cassette !
Ben eens op prospectie geweest voor een fiets, maar
ze vragen tot 60.000 CFA (bijna 100 EUR) voor een fiets die nieuw is (icl.roestplekjes). Iets zoals een citybike of een oude koersfiets met versnellingen op het
kader: kortom, prix des touristes. Ik beslis dan maar voor de
meest duurzame oplossing: de fiets (oude mountainbike) van Toumany (onze vriendelijke conciërge) laten
herstellen en nieuwe banden en remmen kopen.
(Veerle) Er wordt gewerkt op het bureau van SINVAD. Ik krijg mijn eigen bureau toegewezen. Ik word om de oren geslagen met letterwoorden. Dat maakt het frans er niet gemakkelijker op. Zucht. Het SINVAD-team bestaat uit Yoro (coördinator), Ousame (technisch ambtenaar) en Maiya (assistent). Het lijken me degelijke collega's. Niet tegenstaande Bart en Kim zeer moeilijk te overtreffen zijn. Met alle begrip leiden ze me in, in het afvalbeleid van Tamba.
zaterdag 9
juli (Veerle)
Ook vandaag wordt gewerkt! Jawel. Terreinbezoek met de auto (4x4) en chauffeur van de burgemeester. Alweer herkenbaar. Aangekomen op het grootste afvalstort (dépot finale), wordt de chauffeur al opgeroepen door de burgemeester. Gevolg: twee uur wachten en dan maar te voet de weg aanvatten. Het stort ziet er niet goed uit. Afval puilt uit de kapotte omheining. Zucht. Ik had beter gehoopt. Ik heb de indruk dat ze zich ervoor schamen en er wordt onmiddellijk actie ondernomen. De huisvuilwagen van Ecosystème wordt opgeroepen en aangemaand om de tweede toegangspoort te gebruiken, waar wel nog vrije stortruimte is. Ik durf bijna niet kijken als de huisvuilwagen de rudimentaire route neemt. Waggelt tot 45°... Er wordt toestemming gevraagd aan de burgemeester om een bulldozer te huren om het afval naar het midden te duwen en de tweede aanrijroute te verbeteren. Een test case van mijn impact, lijkt mij. Als dit lukt...
In de namiddag geniet ik even van Studio Brussel. Het brengt kalmte.
Maud haar kleine snurkjes stellen me gerust. Ze heeft nog maar weinig gegeten
vandaag. Beetje diarree. ORS wordt ingeschakeld. Ook Nicolas zijn darmen hebben
voor t eerst last. De mijne houden stand. Gelukkig stabiliseert de darmactiviteit tegen de avond en kan Maud alweer genieten van drie (!) bananen.
Zondag 10
juli (Nicolas)
Rustig ontwaakt.
De moskee is gelukkig binnen in ons gebouw amper hoorbaar, enkel op vrijdag
hoor je vanop het terras een urenlang sfeervol gezang en geprevel. Vandaag nog
eens op stap samen met Toumany, onze conciërge, om wat herstellingen te doen
voor zijn mountainbike. Nieuwe banden, remmen en pedalen maken het een waar
race-machine (hoop ik).
In de namiddag voor het eerst naar het zwembad met
ons drietjes: Maud is een echte waterrat geworden en wil zich constant smijten en
kronkelen in het water, in haar zwemband (annex reddingsboei) kan ze
zelfstandig drijven, maar bij mama of papa is veel plezanter uiteraard!
Op de markt gelopen met Veerle en Maud (bij mij in
de rugzak). Vele verwonderde blikken, mannen die hier kinderen dragen is hier absoluut
not done. Vele kinderen roepen 'touba' (bleekscheet) en 'Tout-va-bien?'. Ook de
meeste volwassenen spreken geen Frans. Er zijn hier vele talen eigenlijk: zowat
de meesten spreken Wolofs, maar op het platteland zijn er nog zeker 6 andere
courante talen.
s Avonds kan ik korte videofragmenten van de Tour
de France bekijken (live stream overdag werkt helaas niet in den Afriek) en zie
ik dat VDB gevallen is in een ravijn. Spijtig, spijtig ! Sommigen hebben
satelliet-TV, dus als ik wil kan ik naar de koers kijken bij Toumany.
Maandag 11
juli (Nicolas)
Deze nacht minder geslapen, er was héél de nacht
muziek te horen: een feest van scholieren om het einde van het schooljaar te
vieren.Afrikanen hier werken allen
(behalve inde fabrieken stopt men wat
vroeger) 7 dagen op 7 en van s morgens tot middernacht !!? Op kalme en warme
momenten nemen ze een hazenslaapje op een geïmproviseerd bed, in de achterkamer.
s Morgens om vuur gereden met de fiets (doosje
lucifers was te week door de hoge luchtvochtigheid en kreeg ik niet meer aan).
Door de warmte kan je hier alles maar 5x zo
traag doen. Zeker in het regenseizoen is alles heel vochtig en drukkend. Een tas koffie zweet je zo weer uit.
Maudje begint te beseffen dat na het ontbijt mama
vertrekt en dat valt niet mee. Nog een allerlaatste knuffel en dan roept de
plicht terug voor Veerle
Nadien naar de markt geweest met Maud &
Juliette: eieren en groenten gekocht, daarnaast ook anderhalve vis gekocht en
zo snel als mogelijk teruggekeerd om dit in de frigo te bewaren.
In de vooravond wat gespeeld met de buurtkinderen:
wat een strandbal al niet kan doen voor de ambiance, en nadien de mountainbike
eens getest. Goed doorgevlamd, veel bekijks gehad de meeste 'toubas' zijn
hier eerder jongbejaard en fietsen nooit. Ik moet het bekopen met heel veel zweet
(Veerle) Alweer geniet de Vlaamse ambtenarij van een vrije dag. Maar nee, ik heb nog geen spijt dat ik hier ben. In de voormiddag boks ik het compostprogramma ineen met Ousmane. Een project dat al meer dan vier jaar in de kast ligt van SINVAD. Locatie en verantwoordelijke zoeken, materiaal oplijsten... De chef du quartier stelt zijn binnenkoer ter beschikking. Ik lijk ze te hebben overtuigd van het feit dat het beter is dat je klein begint, in plaats van onmiddellijk de compostfabriek in dienst te nemen. Deze laatste staat hier al zeker 10 jaar stof te vergaren, met gardien (!).
Ondertussen vernemen we dat de bulldozer op het finaal stort, in opdracht van de burgemeester, al bezig is om het vuilnis weg te duwen en de tweede toegangspoort beter bereikbaar te maken. Mijn aanwezigheid heeft blijkbaar impact!
In de namiddag wordt ik uitgenodigd op de wijkraad van Liberté. De wijk is sinds 2010 gestart met afvalophaling met ezel en kar. SINVAD ondersteunde de opstart met Sint-Niklase middelen, maar nu draait de ophaling in de wijk op eigen kracht. De 500 gezinnen betalen hiervoor elke maand 1.000 CFA (ca. 1,5 EUR). Hun professionaliteit en transparantie verwondert Yoro en mij. Ze betuigen hartelijk hun dank aan Sint-Niklaas.
Vermits zo goed als alle gezinnen aan het project deelnemen, heeft de wijk een klein, financiële marge opgebouwd. Hiermee willen ze in de nabije toekomst andere projecten in de wijk opstarten. Bv. microkredieten verstrekken aan vrouwen om een winkeltje te openen.
Vanavond komen de jongeren van de inleefreis van Dwagulu vanuit Tiez toe. Benieuwd hoe zij het er al vanaf gebracht hebben. Ze zullen afgezien hebben, want het is een ongelofelijke plak-dag.
.
Dinsdag 11 juli (Veerle) Deze nacht is het beginnen regenen. Gieten. In de hoop een beetje verkoeling te vinden, had ik de deur opengezet, maar niets. De zwoele lucht en mijn zweet bleef als een suikerspin aan mijn lijf plakken. Geen zuchtje wind en 's morgens alweer geen druppel water uit de kraan. Toomany draait altijd de kraan toe omdat het beneden lekt. Tegen 9u hielt het zachtjes op met regenen. Na ongeveer vijf uur was eindelijk min of meer alle vochtigheid uit de lucht weggeregend. Bijna twee uur met Anja van de dienst Internationale Ontwikkeling gebeld. Weer wat inspiratie bij en blij dat ik mijn info eens kwijt kon. Met de regen komt iedereen toch later op het bureau.
In de namiddag belt Yoro me op. De huisvuilwagen van Ecosystème is gekanteld. Hij ligt op de spoorlijn! Het zou Afrika niet zijn, als nu ook net niet de minder dan wekelijkse goederentrein trein moet passeren. Alle hens aan dek. Veel bekijks. De enige bulldozer die Tamba rijk is, wordt ingezet. De jonge werkmannen van Ecosystème komen later de diesel van de bulldozer betalen op het bureau, die had Yoro voorgeschoten. Ik bedank hun, desondanks de ongelukkige situatie, voor hun heel ondankbare job. Ca c'est très, très dure. Ze lijken het te appreciëren. Van hun bazen in Dakar moeten ze dat wellicht niet verwachten...
Ik bel Els die mee is als begeleidster van de inleefreis. Hun tweede dag in Tamba zit er op. Geen pretje zonder airco en onder veel te ruime belangstelling. Morgen hebben de begeleiders een welverdiende rustdag. De jongeren blijven in de gastgezinnen. Tijd om een fris pintje te heffen!
.
