Dit gelooft niemand, maar ’t is kwart over acht en ik lig al in mijn Kongolees bedje, goed afgeschermd van de malariamuggen met een muskietennet, een walm van Deet-spray en een Malarone-ke dat zwemt in mijn overigens niet hongerige maag. Net nog wat gegrilde maïs gegeten, alhoewel Johan dat maar voor de kippen vond en omdat hij geen kip is er dus niet heeft van gegeten, heeft het mij toch gesmaakt evenals de gebakken bananen die we deze namiddag op bezoek bij Pere Joelle kregen voorgeschoteld.

Pikdonker, is het hier, met een sterrenhemel waar we niet over uitgepraat raken. Het is net of alle sterren naar hier zijn geïmporteerd. Johan is ondertussen, lieve Goedele en co, wees niet bevreesd, begeleid door een verpleger, vertrokken naar zijn slaapplek in het college. In een klooster zou het toch een beetje ondenkbaar zijn dat er mannen logeren, alhoewel Johan door de zusters op handen wordt gedragen, want hij brengt hen voortdurend aan het lachen en hij spreekt ondertussen ook een aardig woordje Kyaka.hou je dus maar vast als we binnenkort in het ziekenhuis een warrig taaltje uitbrabbelen … Je wordt verkocht waar je bijstaat !

Een dag in het ziekenhuis. We zoeken beiden onze eigen weg, leggen elk onze prioriteiten en dat wordt hier duidelijk geapprecieerd. Johan heeft vandaag de poupinel kunnen herstellen, die hier door Memisa (deels dus ook met ‘ons geld’) werd geleverd enkele maanden geleden, maar hier werkloos stond te zijn omdat er een ‘onoplosbaar probleem’ leek mee te zijn … Niet dus voor Johan, die al zijn klussercapaciteiten maar vooral zijn ‘boerenverstand’ moest gebruiken om de poupinel aan de praat te krijgen. Iedereen hier dus supercontent ! Bij de ijskast, die eigenlijk moet dienst doen als bloedbank, stelde Johan (of zou het toch Bob zijn ?) na een grondige check-up volgende diagnose : foutief ingelegde ‘rubberafdichting’ waardoor de temperatuur van de ijskast natuurlijk pijlsnel de hoogte in ging doordat ze niet voldoende werd afgesloten. Misschien kan deze overigens spiksplinternieuwe ijskast nu dus in de heel nabije toekomst gebruikt worden waarvoor ze nodig is. Natuurlijk loopt Johan niet altijd rond met zijn Bob de Bouwer outfit en zet hij zo af en toe ook het petje van inspecteur op. Op zoek naar ieders noden en behoeften, peilend naar ieders wensen en dromen. En dat zijn er veel, heel veel …

Een ziekenhuis waar er geen enkele sanitaire voorziening is, waar kinderen op de pediatrie, die overigens tot de nok gevuld is, slapen op een bed zonder matras, waar iemand op intensieve zorgen voor ons duidelijk ligt te sterven, terwijl iedereen hier doet alsof deze man’gewoon maar’ een epilepsie-aanval heeft gehad en ze hem dus een infuus geven en een spatel tussen zijn tanden steken en voor de rest gewoon weer doorgaan met het schoonmaken van de hele zaal, het is duidelijk dat dit ziekenhuis grote noden heeft !

Dat het hier in het ziekenhuis overigens stukken properder is dan de vorige keren dat ik dit ziekenhuis bezocht, is overduidelijk. Hier en daar vind je nog wel eens een verloren spuit, trousse of naald, maar in het algemeen is het geen vuilnisbelt meer en ligt het vuil in de doorgesneden vaten (= vuilnisbak). De mannen van de technische diensten onderhoudsploeg zijn trouwens alom aanwezig en houden met man en macht de terreinen rond het ziekenhuis proper. Geen sinecure met al de geiten uit de cité die hier een rustig plekje opzoeken tot zelfs in de ziekenzalen … Ik kan het echter niet nalaten tegen onze mensen van de TD en onderhoudsploeg te zeggen dat de efficiëntie waarmee in Deinze wordt gewerkt ongeveer zo’n 80% hoger ligt ! Dat als je het gras eerst afdoet met een machete en het dan bij deze temperaturen in brand steekt, net naast de klaslokalen waar ondertussen student-verpleegkunde leskrijgen, dat deze leelringen dan ‘uitgerookt’ en ‘hoestend naar buiten moeten lopen, dat was in de hoofden van de heren tuinmannen nog niet opgekomen. Misschien moet er hier wel dringend een vrouw aan de slag ?

Ik heb vandaag ook mijn ‘kruistocht voor handhygiëne’ verdergezet. Nadat ik de vroedvrouwen heb gebruikt als proefkonijnen, kon ik vandaag op de zaal met de chirurgie patiënten en op de inwendige dienst samenmet verpleegkundigen en studenten een oefening maken rond het handen wassen. Iets wat hier toch wel dringend nodig en op zijn plaats is. Volgens hun statistieken (die hebben we ondertussen ook gecheckt) is hier de laatste 5 maanden geen enkele wondinfectie geweest. Lijkt me toch eigenaardig als ik gisteren een moeder op de materniteit zag waarbij ter hoogte van haar sectiowonde zo’n gat was dat ik er een vuist kon inleggen. Of wat te zeggen van de vrouw die na een sectio na 2 maand nog steeds op de dienst chirurgie is omdat ze ter hoogte van de navel een fistel heeft ? Dus ik met mijn pulleke handalcohol, een kommetje water en zeep, op kruistocht. Eerst wat theorie over het belang van de handen te wassen en nadien de praktijk. Iedereen moest zijn handen wassen, leerling verpleegkunde die overvloedig aanwezig zijn en het aantal verpleegkundigen duidelijk numeriek overstijgen, moeten hetgeen ik heb verteld, herhalen of toch stukken ervan. Zo gaat hier immers nog altijd het ‘doceren’ zijn gang, met tucht en discipline. Een lesje opzeggen, rechtop naast de bank, alles noteren in een klein schrift, het laatste woord van de zin die de leerkracht net heeft gezegd, herhalen, afdreunen, het behoort hier allemaal tot de didactiek. Onze kinderen zouden nogal eens moeten kijken, zeggen Johan en ik dikwijls tegen elkaar, hier zijn geen voorgedrukte cursussen met oefeningen om in te vullen, hier is geen les via een blackboard of een computer. Er werden in het college net 7 leerlingen van het vijfde jaar weggestuurd, vlak voor de examens, een tuchtmaatregel avant la lettre. Wat hadden de heren uitgespookt ? Ze hadden een aantal meisjes naar een klaslokaal gelokt met een smoesje, eentje had dan de deur gesloten, had het licht uitgedaan en was voor de lichtschakelaar gaan staan. De anderen ? Zij konden hun ‘gang gaan’, dwz. voor het eerst in hun jonge leven een vrouwenborst van heel dichtbij betasten … De paters konden er niet mee lachen, dat mag duidelijk zijn.

Handen wassen zonder stromend, lees proper water, is natuurlijk geen evidente zaak en de vraag naar handalcohol is dan ook groot. Opnieuw iets wat we moeten onderzoeken wat hier de mogelijkheden zijn, want het belang hiervan is vanzelfsrekend niet te onderschatten. Morgen neem ik de pediatrie onder handen !

Sabine en Johan

26-05-2011 om 20:01 geschreven door Sabine  

Ja, we leren snel, en vooral Johan maakt er een wedstrijd van om zoveel mogelijk woorden van het Kayaka (=plaatselijke taal) aan te leren. En dat is niet eenvoudig, want je kan ze alleen maar leren door ze te horen en onmiddellijk op te schrijven, er bestaan géén boeken vol grammatica of woordenschat, alles ontstaat tussen deze mensen, in hun dorpen, hun scholen.

On se debrouille, of het artikel 15, waarover zoveel Kongolezen het hebben, het wordt dagelijks in de praktijk omgezet. Ze proberen zich inderdaad te beredderen met de weinige middelen die ze meestal hebben. En héél vaak met zoveel levensvreugde dat wij er een beetje stil van worden. Hoe féésten hier echte feesten zijn, mochten we gisteren ervaren …

We werden plechtig geïnviteerd op een ‘partie de la maternité’. Een vrouw bevalt van haar baby in het ziekenhuis en blijft er meestal zo’n dag of 7. De man is nergens te bespeuren, niet in de verloskamer, niet op de materniteit … Op dag 7 als de vrouw naar huis vertrekt, wordt ze door de vroedvrouwen (lieve dames vroedvrouwen : een idee voor bij ons ?!) helemaal opgemaakt en met opgemaakt bedoel ik dat ook redelijk letterlijk, want wat mij betreft lijkt ze dan meer op een kleurboek. Ik hou meer van wat ‘naturel’ … Er wordt uren tijd gestoken in haar kapsel en het liefst van al draagt ze een pruik met sluik haar, zoals het onze. Hoe ze dat kunnen verdragen met zo’n temperaturen, het is mij een raadsel, maar Kongoleze vrouwen zouden er alles voor over hebben om toch maar geboren te worden met Westers haar. Een heleboel vrouwen, allemaal in dezelfde prachtige Afrikaanse outfit komen de vrouw en haar baby afhalen op de materniteit. Dansend en zingend wordt ze meestal te voet, soms kilometers ver naar huis begeleid. Onze vrouw is de echtgenote van een professor aan het college en dus ging de stoet luid toeterend met de jeep van het college op pad, gevolgd door een hele horde kinderen uit het dorp. Ondertussen is thuis alles in gereedheid gebracht voor een groot feest. Vrouwen hebben de hele dag eten geprepareerd en ik kan jullie verzekeren dat eten koken voor een 50-tal gasten niet zo eenvoudig is als alles op een klein houten vuurtje moet …Van HACCP normen is hier vanzelfsprekend geen sprake. Als de stoet arriveert staan de gasten en de vader zijn vrouw en haar baby op te wachten. Er wordt voortdurend gezongen en gedanst, en ook de kinderen doen zingend een duit in het zakje. De moeder, één en al glimlach, legt de baby in de armen van de vader waarmeehij het kind thuis verwelkomt. Hij staat te stralen, in een kostuum dat denk ik zeker 2 maten te groot is én dat ooit eens proper is geweest. Met een rode das, die schots en scheef hangt, maar, weet je, het doet er niet toe als je de vreugde van dit koppel ziet, als je de liefde ziet waarmee dit vierde kind thuis wordt verwelkomd. Binnen wordt er voor het kind gebeden, terwijl buiten de festiviteiten losbarsten : zingen, dansen, drinken (Primus of Skoll, echt Kongolees bier, of een sucré = een colaatje) op z’n Kongolees. Gebakken bananen (ongelofelijk lekker), rijst, maniok, fufu, chicoins (zal wel niet juist gespeld zijn en het smaakt eigenlijk een beetje naar griesmeelpap, naar niets dus eigenlijk), rundsvlees (het is meer vel dan vlees volgens mij), lever (God mag weten van wat), saté’s van geitenvlees, een beetje pasta (of misschien was dat wel speciaal voor ons ?), … Dat Kongolese ritmes opzwepend zijn, merkten we toen zowaar ook onze voeten niet stil konden blijven zitten en richting dansvloer schuifelden. Tot groot jolijt van de zwarte massa, gingen we eventjes uit de bol temidden van een juichende menigte, die het maar al te grappig vond dat deze ‘medele’ (=blanken) ook konden dansen en daarmee schuif ik alle eer naar Johan die duidelijk de ‘rumbakriebels’ had.

Sabine en Johan

26-05-2011 om 20:00 geschreven door Sabine  

26-05-2011 om 00:28 geschreven door Sabine  

Geen bereik, ‘pas de ruisseau’, veel gehoorde begrippen, hier en er is weinig aan te doen, maar vaak heeft het grote gevolgen en je moet dus dan maar alles ‘te voet doen’, een dokter gaan halen bijvoorbeeld voor een noodgeval, je kan niets afspreken en moet maar hopen dat de ander een goed ‘buikgevoel’ heeft en net op hetzelfde moment hetzelfde denkt als jij en dat hij dus benzine voor de jeep of wat vis voor het middageten meebrengt. Net als de ‘rupture de stock des fiches, des médicaments’ in het ziekenhuis, is er dus omwille van ‘dit geen bereik’ ook een rupture des messages op onze blog … We willen dus wel, maar zijn totaal afhankelijk van de Kongolese Proximus (= Vodacom).

Stilaan acclimatiseren we een beetje maar het is hier, en vooral vandaag, bijzonder heet. Laten we het houden op zo’n 40 graden, maar ik denk dat het veel warmer is, want in de zon is het niet uit te houden en ik kan normaal gezien wel wat verdragen. We passen ons ook aardig aan wat betreft het Kongolese leven. Leven in harmonie met de natuur, heet dat. Wakker worden met engelengezang, want  de zusters staan op om 5:00 uur en gaan daarna naar de mis. Op 10 minuten tijd is het klaarlicht en kan ik me wassen op grootmoeders wijze, in een kommetje dus met water opgehaald met een emmer uit de ‘put’.  Er begint dus zo stilaan een Kongolees geurtje rond mij te hangen. Om 06:30 uur zitten we aan het ontbijt en kan deze Kongolese dag beginnen. ’s Middags moeten we –veplicht van zuster Ria- een siesta houden en met dit weer voelen we dat dat ook wel nodig is, want zelfs ik val ’s middags als in een grote put, waar ik maar moeilijk uit kan kruipen. Na een kop echte koffie (en koffiedrinkers ! met de nadruk op echt, want hij hangt hier aande bomen, wordt hier gemalen en gebrand, dus verser dan vers !) moesten we ons gisteren gaan registreren bij de dienst voor immigratie van KL. Wees gerust ze gaan ons hier niet houden. De registratie is een fijn staaltje van Kongolese ‘efficiëntie’. Met 5 man in één bureau, de ene al wat beter uitgedost dan de andere, 1 stylo, 1 overjaars typmachine, 2 tafels en enkele stoelen. Documenten die ‘onvindbaar’ zijn. Nadat we een formulier moesten invullen, dat ze ons letterlijk hebben voorgelezen en waarbij zeals  moesten kunnen, onze hand zouden vasthouden om het in te vullen, stak de verantwoordelijke met zo’n blik op zijn gezicht van ‘kijk eens hoe belangrijk ik ben, dat ik kan stempelen’ zijn stempel in de inktdoos en plantte een kanjer van een stempel op onze documenten. We mogen dus blijven, voor een tijdje maar … dat kost wel 20 dollar ’t stuk !

Vanmorgen was ik blij Johan terug te zien, want er was hier nogal wat te doen over het feit dat de mannen vandaag zouden moeten gaan sterven. Eén of andere sekte verspreidt hier op grote schaal dit gerucht, waardoor heel veel kinderen nu plots niet meer naar school komen omdat ze bij hun papa wil blijven, die binnenkort zal sterven. Dames, niet te vroeg viktorie kraaien over een ‘mannenloze wereld’ want volgens dezelfde boze tongen zal op 24 mei de hele wereld vergaan …

Kongolese groeten,

Sabine en Johan

21-05-2011 om 21:22 geschreven door Sabine  

In alle haast vergat ik nog te melden dat we toch wel gezond en veilig zijn aangekomen in Kasongo Lunda. Onze chauffeur (papa Nico) doet deze route al sedert 1975, toen met de vrachtwagen, nu reeds 15 jaar met de jeep, momenteel een Toyota Land Cruiser, een beest van een wagen. Papa Nico  kent dan ook ieder obstakel en iedere put in de weg en ik kan u verzekeren meer putten dan weg. Onze medereizigers zijn: Jules, verpleegkundige opgeleid door Zr Ria en nu medewerker bij Memisa en Zr Brigitte, nursing directrice in Kasongo Lunda en een helper (Eureka, what’s in a name, hij vindt dus alles snel terug …) die de klusjes opknapt (bagage dragen, auto sluiten, …) en die wellicht niets mag zeggen en zich moet wegtoveren.

Onderweg konden we toch al enkele merkwaardige figuren ontmoeten.   Het is soms leuk om te horen hoe de congolezen een eigen taal spreken: de taal van de streek  vermengd met frans en vlaams.   In een missiepost sprak men de Congolese overste aan met “mama moedre”.  Je hoort hier af en toe een zwarte zuster een pittig woordje Vlaams spreken.  In Popokabaka had ik een gesprek met  ingenieur  Jules. Hij woont in Kinshasa maar werkte nu voor de zusters van Popo en verbleef er 45 dagen om verder te bouwen aan het weeshuis en de school.  Hij was het type Mohamed Ali, zelfde gezicht,  groot en stevig van gestalte, luide diepe stem, minder gespierd maar veel meer buik. Hij stond in voor de coördinatie van de bouwwerken. Bouwopdrachten hier in deze streek verschillen nogal van deze van bij ons. Hij vroeg personeel om water van de rivier naar boven te brengen, anderen moesten kleine keien uit de rivier halen en naar boven brengen om beton te kunnen produceren.  De stenen worden hier ter plaatse gemaakt en gedroogd onder grote hitte (middagzon).  Alles moest vooraf goed voorbereid zijn want het transport van Kinshasa naar Popo duurt minimum 3 dagen (zonder pech aan eigen voertuig of pech aan een voorliggend voertuig). Ze dromen hier van een Gamma, althans de organisaties en de  congregaties want Gougounie met de pet heeft niet de middelen om daar iets te kopen. Igr Jules wenste mij het allerbeste en gaf me de raad om zeker de “vin de palm” te drinken. Toen ik vroeg of dit niet gevaarlijk was, bulderde hij van het lachen en riep dat het 100% natuurlijk is en dat ze er geen chemische produkten aan toe voegen.  Ik weet het nog zo niet. Sabine heeft het mij in iedere geval afgeraden. Ik denk dat ze geen miserie wil. We konden in Popo net voor de tocht naar Kasongo Lunda eventjes kennismaken met de bisschop, Monseigneur Louis.  Hij was dan weer eerder het type Desmond Tutu maar dan wel veel minder energie en een minder brede smile. Hij vertelde ons dat hij deze morgen van Kasongo Lunda kwam en voor ons de weg had vrijgemaakt. We kregen zijn zegen en we waren terug op weg.

Het was wederom een boeiende rit langs vele kleine dorpjes zoals ik ze ooit op de prentjes zag van ’s Lands Glorie.  Westerlingen omschrijven dit als schilderachtig, zeker met  de Kwangostroom op de achtergrond en in de verte de bosrijke heuvels van Angola.

Een jeep in de verte horen wil zeggen dat iedereen naar de weg komt gelopen om te kijken. Kinderen zijn zeer enthousiast, roepen en zwaaien.  De meeste roepen “Ndele(blanke)”  sommige roepen “chinois”, nog andere roepen gewoon “Mbote (goedendag)”.   De grootste verbazing was toen we even halt hielden aan een dorp en een jonge vrouw heel spontaan begon te roepen “mama Sabine”.  Dat vele medewerkers en zusters, Sabine nog bij naam kenden en heel blij waren om haar terug te zien, was zeer aangenaam en typeert de warme vriendelijkheid van de Congolezen. Maar twee jaar na een week te verblijven in Kasongo Lunda, onderweg herkend en aangesproken worden met de juiste naam, door een onbekend iemand, tart alle verbeelding.  Terwijl ik dit hier aan het schrijven ben krijg ik opnieuw een rilling door me heen. Het duurt niet lang want buiten hoor ik muziek en veel gejoel.  Ik slaap in het gastenhuis in het college van de Paters Jezuieten vlakbij de cité van Kasongo Lunda (ongeveer 25OOO inwoners). De zusters willen geen mannen onder hun dak, princiepskwestie …denk ik.  Een kijkje nemen in de cité zou tof zijn maar rond 18uur is het hier reeds donker. Een half uurtje later is het pikdonker. Mijn weg terugvinden lijkt bijna onmogelijk.  Ik blijf hier en schrijf verder aan mijn tekst.

Vrijdag moeten we ons officieel aanmelden dat we hier een week verblijven. In ruil voor 25 dollar krijgen we op onze “ordre de mission” een mooie Congolese stempel en zijn we niet langer illegalen. Sabine zal haar werk hebben op de materniteit.  Zuster Ria heeft voor mij ook wat in petto en is maar al te blij dat ik mij een totaalbeeld van het ziekenhuis wil vormen en alle mogelijke noden wens op te lijsten. Het werken kan beginnen ! 

Het is niet zeker dat we iedere avond in de mogelijkheid zullen zijn om berichten door te sturen.  Het is voor ons allemaal zeer leuk om de reacties te kunnen lezen, waarvoor dank.

Vele groeten

Sabine en Johan

PS voor Nele, graag dit blog-adres doormailen aan al onze contactpersonen van de Memisa-acties (zeker rustoord Vinkt via mail aan Gerda Ducquet, zie outlook Johan)

21-05-2011 om 21:20 geschreven door Sabine  

19-05-2011 om 19:16 geschreven door Sabine  

Geklop op de deur, wekdienst ‘Johan’ gebiedt mij op te staan … Het is pas 5:45 maar onze zwarte haan is ook al wakker en blijkbaar is er in het huis van de Salesianen al een drukte van jewelste. Iedereen vertrekt vandaag naar zijn/haar partnerziekenhuis. De bagage wordt verzameld en de chauffeurs doen het onmogelijke om alles in de jeeps te krijgen. Het wordt een beetje ‘sardinez-vous’, maar wij mogen vooraan in de jeep gaan zitten, een echte ‘luxepositie’ ! En dan kan de tocht beginnen. Voor mij speelt zich de film af van 2009 waarin we een ware calvarietocht moesten doen om uiteindelijk in Popokabakka, onze eerste tussenstop, te geraken. Johan zit letterlijk op het puntje van zijn stoel (wegens wel heel beperkte beenruimte), benieuwd naar het avontuur op de Kongolese wegen. Het begint alleszins al goed, we vertrekken netjes op tijd en om 7:oo uur wringt onze chauffeur zich door het chaotische (en dat is een understatement) verkeer in Kinshasa. Wat daar allemaal rondrijdt, geraakt in België gegarandeerd reeds jaren niet meer door de schouwing. Iedereen mag hier ook rijden, als je een auto hebt (of iets dat erop lijkt) kan je vertrekken. Gelukkig blijkt onze chauffeur niet alleen over een rijbewijs maar ook over zoveel stuurvaardigheid en kennis van de weg te beschikken, dat we ons onmiddellijk op ons gemak voelen. Het is ongelofelijk maar de eerste 200 kilometers rijden we op een geasfalteerde weg, waar soms zelfs verkeersborden op staan, waar echter niemand naar kijkt. We snorren zowaar 120 km en rijden massa’s gestrande vrachtwagens voorbij. Mensen liggen ervoor of eronder te sleutelen of te slapen. Of ze ooit hun rijtuig zullen herstellen, dat weet niemand. Veel kans dat we ze terug ontmoeten bij onze terugkeer ..

Als we rechtsaf slaan, belanden we plots in eenandere wereld, vanaf hier geen geasfalteerde wegen meer, hier stopt de Chinese-Europese goodwill, en hier begint het echte Kongolese binnenland, de brousse, zeg maar. We ‘dansen’ over de weg, maar genieten ten volle van het prachtige landschap dat voorbijschuift. Geen enkele Kongolees beseft in welk mooi land zij leven, maar de landschappen wisselen razendsnel, van savanne over duinenachtig zand, over bossen, platteland en kleine bergen. Dat alles onder het prachtige Kongolese zonnelicht en een mens zou er zowaar lyrisch van worden, ware het niet dat je toch vaak uit je dromen wordt wakkergeschud door de erbarmelijke wegen.

Gelukkig kunnen we ons in Popo wat verfrissen en kruipen we vandaag extra vroeg onder de wol. Alhoewel dat laatste nu ook niet nodig is, want het is hier nu (21:00 uur) nog altijd zo’n 32 vochtige graden.

Tot morgen !

Sabine en Johan

19-05-2011 om 19:03 geschreven door Sabine  

Bijlagen:
paradijs.JPG (27.1 KB)   

17-05-2011 om 01:24 geschreven door Sabine  

15-05-2011 om 22:37 geschreven door Sabine