- Met Noorwegen als het ultieme voorbeeld 

Vorige week maandag was er tijdens de IBC2017 Conferences in Amsterdam, het jaarlijkse feestje van al wat met broadcasting verband houdt, opnieuw een WorldDAB Session. De afgelopen jaren bleken dat telkens zeer boeiende uiteenzettingen over de actuele stand van zaken van DAB+ wereldwijd en dat was dit keer niet anders. DAB+ groeit als kool, met de Europese landen in een leidende rol en met België in het vakje van de ‘developing countries’. Je kunt de video herbekijken via onderstaande link. Een warme aanrader voor wie zijn algemene kennis over DAB+ wil bijspijkeren. 

Vooral de eerste vier uiteenzettingen zijn de leerrijkste. Zo hoor je Patrick Hannon, grote baas van WorldDAB, zeggen dat er al vijftig miljoen DAB+ toestellen werden verkocht, verkrijgbaar vanaf 20,00 euro (dus Sven Gatz zat er maar 5 euro naast...), en waarvan al twaalf miljoen autoradio’s. DAB+ is dus geen nicheproduct meer, maar een volwaardig massaproduct. In de UK luisteren zeventien miljoen mensen dagelijks naar een ‘digital-only station’. De twee grootste commerciële radiogroepen in de UK (Global en Bauer) konden de voorbije tien jaar dankzij deze nieuwe mogelijkheden elk hun marktaandeel opkrikken met vijf procent (naar respectievelijk 20 en 15 %). 

Zijn belangrijkste boodschap was echter voor de Europese Unie: stop nu onmiddellijk met het verkopen van toestellen met ‘analog-only’. Vermijd geldverspilling bij de consument, versnel de digitale transmissie en beperk de kost voor de radiostations om al te lang te moeten simulcasten op FM en DAB+. Elf Europese landen (waaronder België) dienden een verzoek in die zin in bij de Europese commissie. 

Graham Dixon, hoofd van de EBU, breekt vooral een lans voor de blijvende noodzaak aan ‘terrestrial radio’, met DAB+ als dé nieuwe standaard die economisch en maatschappelijk wordt verantwoord. Het internet zal om tal van redenen altijd onvoldoende betrouwbaar zijn, plus het is gewoon te duur, voor de radiostations, aldus Dixon. 

Bekijk ook zeker de derde uiteenzetting, over de volop aan de gang zijnde FM-afschakeling in Noorwegen. Gek verklaard door de rest van de wereld, maar lang niet zo gek als je eens duidelijk uitgelegd krijgt hoe Noorwegen die digitale ommezwaai uiterst efficiënt en consequent doorvoerde. 

Met 5,5 miljoen Noren en vijf nationale producten op FM verschilde de Noorse markt trouwens niet zo fel van de Vlaamse situatie. Ook daar beheerst de openbare omroep de luistercijfers. Hét verschil zit ‘m vooral in de woondichtheid: veertien inwoners per vierkante kilometer in Noorwegen, tegenover 462 in Vlaanderen. Dat Noorwegen bewust de periode voor de digitale transmissie beperkte in de tijd heeft dus alles te maken met de enorme kostprijs van de FM-parken in dit uitgestrekte land. Die vele duizenden FM-zenders zijn nu vervangen door duizend veel efficiëntere DAB+-zenders. Enkel de lokale radio’s mogen nog enkele jaren op FM blijven uitzenden. 

In Noorwegen vonden publieke en private radio’s elkaar en nu hebben de Noren keuze uit 29 nationale producten via DAB+, verspreid over 13 radiospelers. Het is ook niet meer nodig om frequenties te veilen (zoals Noorwegen deed voor commerciële omroepen), want er is nu voldoende plaats voor alle potentiële gegadigden. Ook een nuttige les voor Vlaanderen: bij de gefaseerde FM-afschakeling, regio per regio, loopt de openbare omroep telkens twee maand voor op de commerciële zenders. Dat neemt meteen de scepsis weg van de ‘commerciëlen’ om luisteraars te verliezen. 

De luistercijfers worden zorgvuldig gemonitord. Zo blijkt er al bij al slechts een lichte terugval in het dagelijkse totale radiobereik (momenteel 2,86 miljoen t.o.v. 2,99 miljoen vorig jaar). Wel opmerkelijk: 28 procent van de luisteraars kiest dagelijks al voor één van de nieuwe digitale producten (11 procent in 2014). Op weekbasis hebben de nieuwe stations samen al een bereik van bijna 50 procent, of 2,6 miljoen Noren. De grotere keuze zorgt er dus ook voor fors wijzigende luistergewoontes. 

Tot slot laat Marcello Lombardo van de EBU zijn licht schijnen op de kostprijs van FM, DAB+ én streaming via internet, gebaseerd op reële cijfers in de vijf grootste Europese radiomarkten. Die berekening bevestigt dat de kostprijs van uitzenden via DAB+ slechts 10 procent bedraagt van wat uitzenden via FM kost. Streamen via internet is minstens vier keer duurder, waarbij dan ook nog eens werd rekening gehouden met het feit dat er via internet gemiddeld slechts 17 minuten per dag naar de radio wordt geluisterd. 

Als iedereen evenveel via internet zou luisteren als er momenteel op FM het geval is (gemiddeld 80 à 90 minuten per dag), dan kost dat de omroepen tot anderhalve keer de prijs van FM en tot vijftien keer de prijs van DAB+. Of anders gesteld: voor de prijs om 24 uur/dag uit te zenden via DAB+ kun je iedereen maximaal 1,7 minuten per dag laten streamen. 

(Rudy De Saedeleir) 

#ebu #noorwegen #IBC2017Conferences #svengatz