Ik had het er onlangs nog over met Hans Knot, mede-oudstrijder in enkele duizenden radioverhalen. En misschien is dit aantal niet eens overdreven. We hadden het over onze eerste journalistieke schrijverijen en dito tijdschriftjes. Baffle, Pirate Radio News, RadioVisie en Freewave zijn slechts enkele namen waar Hans en ikzelf onze schouders onder zetten.
Pure nostalgie is dit, maar niet echt naar de manier waarop die bladen tot stand kwamen. Het is nauwelijks nog voor te stellen hoe ambachtelijk het er toen aan toe ging. Een hele snelle handleiding.
Op een wit A4-vel werd de tekst getypt van ons verhaal. Waar fotos, tekeningen of hoofding moesten komen, werd de passende ruimte overgelaten. Koppen en tussentitels werden gemaakt met afwrijfletters. Zo ging het voor alle paginas. Uiteindelijk werden die op de juiste volgorde gelegd en met de nodige aanduidingen naar de drukker gebracht. Baffles en RadioVisies werden in Breda gedrukt omdat het BTW-tarief er lager was dan in België.
Na een weekje wachten konden de boekjes opgehaald worden en klaar gemaakt voor verzending. Wat inhield dat heel veel mensen rond een grote tafel gingen zitten, waarbij persoon 1 de adressen op de enveloppen schreef, een tweede de postzegels kleefde, terwijl de derde de tijdschriftjes in de omslagen stopte. Uiteindelijk werd de hele oplage naar België
gesmokkeld (landsgrenzen en invoerrechten bestonden nog!). Want daar lagen de portokosten weer een heel stuk lager. Via de Belgische post ging drie kwart van de oplage daarna
terug naar Nederland.
Tussen het schrijven van het artikel en het lezen ervan door de abonnee, zat niet zelden tien dagen voor de Belgische abonnees. De Nederlandse radiovrienden moesten meestal nog iets langer wachten. En tegenwoordig? Wat je wil melden en onder woorden kan brengen, wordt meestal binnen de tien minuten door de beoogde doelgroep gelezen. En gezien, want fotos zijn al net zo makkelijk te maken en op de juiste plek gezet.
Naast de snelheid, kwam er nog een ander aspect bij... Iedereen is tegenwoordig auteur, stukjesschrijver, fotograaf, uitgever en commentator. En verantwoordelijke uitgever? Of is dit weer een ander verhaal?


|