Opochnia, einddoel van mijn reis, is de 'столица гончарства' de hoofstad van de pottenbakkerij of keramiek van het land; dit houdt verband met de uitstekende klei die daar gedolven wordt. Rond 1900 waren daar maar eventjes 1000 familiebedrijfjes pottenbakkers: vader en zonen draaiden potten, moeder en dochters versierden deze. Onder Stalin trad een massale emigratie op van de pottenbakkers; later keerden er terug maar door industriële concurrentie ging, zoals nagenoeg overal, dit ambacht teloor. Nu is er nog 1 fabriek. Toch blijft het stadje het vaandel van de keramiek hooghouden o.m. door een bekend museum, een kunstschool en enkele 'museumhuizen'.
Vond ik in
Albanië een restant van het aards paradijs dan heb ik nu weeral prijs zo denk
ik. Stel u een licht glooiend lanschap voor met bloeiende fruitbomen en verder
overal groen zover men kijken kan.
Het is onwezenlijk stil, jawel we horen
vogeltjes fluiten en er is zelfs een vroege koekoek. Op een zachte helling een
boerenwoonst met strooien dak.
In het hoevetje ernaast woont Sasja die met van
alles behulpzaam is, met mij afgedaald is naar de bron om water te halen. Naast de bron is er ook een openluchtbad...
In de hoeve is er een typische oude
stenen kachel die Sasja aan de praat kreeg,
Hij zorgde ook voor een prive
pottenbakkersles
Hij beraamde ook een programma voor morgen. Joelia bereidde ondertussen een lekkere maaltijd
voor mij en twee andere 'hoevelingen' Dit alles in overweging
nemende zult gij het met mij eens zijn dat mij hier voor een paar dagen de hemel
op aarde te wachten staat. Daarnet hoorde ik voor mijn open onverwacht
lawaai. Ik dacht een ogenblik aan de spoken van Gogol. Het was evenwel een poes
die binnenkwam. Nu moet ik nog een keuze maken tussen 5 bedden waarvan 1 op
de kachel.
Poltava is vooral bekend door de veldslag
van 1709 waar Peter de Grote Karel XII van Zweden en de kozakken in de pan
hakte. Daardoor bleef Oekraine bij Rusland. Het slagveld waarop een museun,
enkele monumentjes en een kerk kunnen bezocht worden. Op een gevel van de kerk
zie je Peter zegevierend op zijn ros.
'Avonden in een hoeve bij Dikanka' is een boek van
Gogol met vertellingen waarin hoog gehalte aan humor maar ook surrealisme met
spoken en duivels waarvoor de man zelf erg voor bevreesd was. De mooie kerk speelt in
zijn boek een rol.
Die kerk was bij mijn aankomst op het middaguur nog stampvol
Dikankers in een zee van groen daar iedereen een bos takken bij had.
Dat greon bleek het
equivalent van onze palmtakjes te zijn, volgende zondag valt immers het orthodox
pasen en nu dus palmzondag. Tussen dat volk ging de pope rond met een kwispel waarmee hij met
zichtbaar genot zeer kwistig water kwispelde zodat iedereen, ik incluis,
een mini douche kreeg waarbij reflexgewijze de ogen dichtknepen werden.
In een mini kantine wou ik na het eten van een bord soep en pelmeni mijn
valiesje een uurtje in bewaring geven wat door de waardin niet kon worden
toegelaten: er zou wel eens een "bomba" kunnen inzitten want het land
is toch in oorlog. Ik toon ook foto van een veelzeggende tekening op een
schutting "pray for Ukriain".
Hopelijk was de zon in Vlaanderen
evenzeer van de partij als hier in Poltava. Goed voor een ganse dag rondlopen
met fototostel in aanslag. Het huidige Poltava is naar geometrisch plan gebouwd
met zeer brede straten en veel bomen. Er zijn een aantal 18e eeuwse kerken met
de klassieke gouden koepels en vrijstaande klokkentoren.
Gisteravond zagen we reeds
het theaterplein met vooraan paarden.
Deze middag stonden daar nu ook tentjes
waar kinderen druk in de weer waren met het zeer minutieus beschilderen van
eieren en (de wat ouderen dan) de decoratie van keramiek b.m.v. ringeloren: dat
zijn die rechtopstaande gummiperen met buisje.
Bij afwezigheid van vast plan heb ik me
aan het toeval overgelaten en op de eerste de beste bus gesprongen. Dit heeft
me geen windeieren gelegd. Na een rit door buitenwijken met niet zo'n
aantrekkelijke woonblokken ging het langs een uitgediende reuzenfabriek. Dan
werd het beter, langs een aardeweg met min of meer oude datcha's, bloesemend
geboomte om uiteindelijk te belanden aan een pachtige brede stroom omzoomd met
lis, gras en grote bomen. Vaneigens uit de bus gesprongen, en mijn persoon op
een boomstronk neergevleid en dan natuurlijk naar best vermogen fotos genomen
om jullie van al dat schoons te laten meegenieten. Olena Ivanova vertelde mij naderhand dat de stroom vroeger de 'Ltava' heette: Po-Ltava wil dan ook zeggen: aan de Ltava: zo weten we meteen hoe de stad aan haar naam kwam. In 1709 werd de Ltava herdoopt in 'Vorskla'. Dat kwam zo: Peter de Grote (waarover later meer) toen hij hier kwam vechten liet zijn bril vallen in het water waarop hij besliste dat de stroom voortaan Brillendief zou heten, in het russisch Vorskla.
Aan de oever waren ook een
paar mensen wissen aan het snijden die daar opschoten; ze gingen manden maken.
Verder ook even gekeuveld met een baboeska die niet goed begreep wat ik daar
kwam doen.
Vandaag verlaten we Kiev, niet geheel zonder spijt, ik begon er reeds een beetje gehecht aan te raken. Maar we hebben deze morgen nog wat rond te tjolen en het museum voor russische kunst te bezoeken. Werp u met mij in de mensenstroom die de Kievse metro is, heerlijk toch. Boven grond gekomen wandelen we in we zon langs de botanieke tuin . De kleur geel is populair alhier zoals je ziet. In het museum zijn we zoals dikwijls het geval is nagenoeg alleen. Ik constateer dat er in Rusland zeer goed schilderwerk verricht wordt maar dat al die kunstenaars wellicht even goed zijn als deze die in het westen aanbeden worden. Slechts 1 naam kende ik nl die van de beroemde Repin geboren in Oekraine.
Het station van Kiev. Hier en in Rusland moet je je paspoort voorleggen aan het loket. Tis maar dat je het weet. De trein is ultramodern. Drie uur sporen naar Poltava, oostwaarts. Terwijl het vlakke groene landschap voorbijschuift zijn nagenoeg alle reizigers lusteloos hun smartphone aan het knuffelen waarna ze de een na de ander vredig inslapen waarvan acte.
We zijn in Poltava. Regelrecht naar Palazzo hotel, dat ik hierbij aan iedereen met klem aanraad (4 verdiende sterren, 32 euro/nacht inclusief ontbijt). Olena Ivanova, gedreven receptioniste zoekt voor mij uit dat er om 18 u concert is in Philharmonie.
Toch nog eerst met
chauffeur Igor naar klooster mooi op heuvel gelegen . Igor, een zestiger met pet en sigaret, niet de vrolijkste Poltavïer
die ik ontmoette, gaat gebukt onder het slechte leven alhier. Er is
werkloosheid en de president is niet slecht maar slechter dan slecht. In de
sovjettijd was alles veel beter.
Hijzelf is ook niet zonder gebreken want hij zette mij aan de verkeerde
concertzaal af.
Het concert. Goede volksmuziek met rijpere primadonna die nog over zeer krachtige
stem beschikt, verder een volbloed charmezanger die o.m. mij buurvrouw wist mee
te slepen cfr foto.
Deze morgen
een manifestatie vóór het stadhuis van Kiev.
Krachtige toespraken o.m.van zeer flamboyante activiste. Geestdriftig applaus,
liederen en gedichten, vlaggen en pancarts alom. Gezien mijn Oekrains uiterst
zwak is vroeg ik uitleg aan de dame in blauwe regenjas van de foto. Deze
Nadjezjda gaf mij een uitleg waarvan ik in het rumoer vnl de woorden деньги
geld en квартира appartement opraapte wat m.i. de problematiek voldoende
schetst. Op mijn vraag wat ze vond van de president wees ze naar haar achterwerk
wat niet van aard was om mijn mening over de man in positieve zin bij te
stellen.
Gezien het hier bijna middernacht is zal ik mijn verslag beknotten. Naast het
prächtige museum vr schone kunsten waar vlaamse meesters in het oog springen en
waat ook op gebied van keramiek iets te bewonderen valt wil ik nog 1 tafereel
vermelden waarvan ik getuige was en op foto zette. Aan de ingang van een oud
klooster stond een auto met deuren, motorkap en koffer wagenwijd open met
daarachter een pope die het kennelijk gloednieuwe voertuig aan het inzegenen
was.
Deze avond de opera Ballo in Maschera van Verdi. Zeer genietbaar zoals trouwens
ook de klassieke zalmboterhammetjes met champagne. Zoals wel meer het geval is
eindigde het stuk dramatisch met de dood van de rampzalige minnaar tengevolge
van dolksteek van rivaal, de wettige echtgenoot. De doodsteek weerhield de
ellendige, op de grond liggende graaf er niet van om in een aria zijn laatste
gevoelens en raadgevingen ten berde te brengen alvorens de geest te geven, dit
alles begeleid door de machtige muziek van de maestro. Het kan enkel een onmens
geweest zijn die bij het vallen van het doek geen stevige brok in de keel had.
PS. In het museum voor schone kunsten viel
mijn roebel betreffende een punt vaak aangetroffen bij russische schrijvers dat
nu en dan er een en dan een op de kachel gaat slapen. Op foto zie je een
tegelkachel waarbij onderaan inderdaad een uitsprong als ligplaats dienst doet.
Het is een prachtstuk met mooie majolicategels waarop tafereeltjes waaronder
telkens een vers. Verder majolicategels in metro waarbij levend
tafereel...
Hier begint het tweede luik van mijn studiereis of als dit wat hoogdravend
klinkt omzwervingen waarin belangstelling voor de lokale pottenbakkerskunst een
rol speelt. Toegegeven, niet de enige. Er is immers veel te ontdekken in dit
ondermaanse, waarvan Oekraine een significant deel uitmaakt al was het maar door
zijn oppervlakte: het is het grootste land van Europa. Een andere rode draad is
de gastvrijheid, dat mocht ik kort na aankomst reeds ondervinden. Na de
voortreffelijke luchthaven Borispol verlaten te hebben nam ik
plaats in de
autobus naar Kiev. Nu was ik toch wel de naam van het hotel vergeten zeker
en ik had het ook nergens op papier. Een jonge snaak naast mij gezeten had reeds
gevraagd of ik kwam om te гулять wat wandelen betekent maar insiders weten dat
dit een eufemisme us voor uutgaan Ik vroeg hem om op zijn smartphone te zoeken
naar een hotel aan de Dnipro waarvan de naam eindigt op A, zijnde de gegevens
die ik nog voor de geest had. Vruchteloos. Mijn volgende buurman wist meer van
wanten. Deze Sergei die zich even graag Sergio of Serge laat nemen al naargelang
het land waar hij toevallig vertoeft had snel door dat dit het hotel Impressa
moest zijn. Sergei is een good looking dertiger geboren in Kazakstan waarna hij
in meerdere landen verbleef en nu een eigen zaak heeft in immobilien. Zijn vrouw
is met de twee kinderen in de States: elk jaar een trimester omwille van het
onderwijs. Deze Serge was blij wat frans te kunnen praten want hij was onlangs
in Belgie, ook Brugge. Hij stelde voor mij een lift te geven van de busterminus
naar het hotel. In zijn dikke BMW, ondanks zijn bewering dat het slecht gaat met
de immos en de oekrainse ekonomie in zijn geheel. Hotel Impresa is best
aardig. De gevel zie je op foto, binnenin veel palissanderhout en glas in lood.
Het restaurant is georgisch en ik verorberde er een Mingreelse katchapuri en en
onbetamelijk lekkere schotel van runderwangen met honing, rozijntjes, kruiden en
couscous. Van de wandeling in het schemerdonker bij volle maan inclusief
funicular klim, met zichten op gouden koepels en beneden de Dnipro krijg je ook
helemaal gratis beelden.