Lokeren. De vooravond van Parijs-Roubaix. Treinconducteur is verbaasd te horen dat ik in koersoutfit niet richting de Hel van het Noorden moet maar naar Hamburg.
Toen ik 12 was had ik de keuze : met de ziekenbond naar Zwitsersland of 5000 frank op mijn spaarboekske. Dat was meteen mijn eerste nachttreinervaring.
Voor het vertrek thuis bel ik nog een aantal vrienden in het Duits op alsof ik aan de Reis van het Grote Afscheid begin.
Fahrrad, Zug, Billig . die drie uren Duits in de collegetijd zijn dan toch niet voor niets geweest. Danske, here we come !
Met zon nachttrein heb ik altijd sterk het gevoel in 8 uur tijd al in de Oeral te zijn of Lissabon te naderen. Maar traag is soms mooi .
Het fietsen start in Flensburg, grens Duitsland Denemarken.
160 fietskilometers later : stijf achterwerk maar blij weerzien van de Belgische collegas Marina (VDAB), Régine (VOCVO), Henk en Glenn (Culturele Dienst Gevangenis Gent).
Stralende zon, geen fietspech, veel energie in de benen. Zeker de laatste 60 kilometer van Veijle tot Ry zijn subliem. Af en toe wat kuitenbijters, meren , bos , open landschap.
De Denen zijn gereserveerd maar als je ze zelf benadert zijn ze erg behulpzaam. En ze spreken allemaal veel beter Engels dan de Duitsers.
Na 5 dagen intens samenzijn zijn we behoorlijk groggy. Het is boeiend om Deense puzzelstukken naast Roemeense, Griekse en Belgische te leggen. Voor het eerst voel ik heel scherp hoe groot de verschillen in Europa zijn. Simplistisch samengevat : in Denemarken zou minister Vanackere zich vervelen, België is het land van de wachtlijsten en in Roemenië is er een groot gebrek aan welzijnsvoorzieningen.
Neem nu Roemenië. Anna verdient 600 per maand en dat is een toploon voor een sociaal werkster in Timisoara. Ze heeft 600 dossiers, voor volwassenen zijn er nauwelijks welzijnsorganisaties uitgebouwd. Het leefloon is 20 euro (twintig !!) , er is 1 opvanghuis voor een stad van bijna 1 miljoen inwoners.
Een vrouw die 5 kippen stal zit al vijf jaar vast. Ik word er eerlijk gezegd wat mottig van. Het kontrast met Denemarken is gigantisch.
Als we gevangenissen bezoeken tonen ze ons af en toe een lege vleugel, ondenkbaar in Zuid-, West- of Oost-Europa. De stafmedewerkster van de probatiedienst herhaalt regelmatig als we ongelovig knipperen met de ogen dat er geen wachtlijsten zijn voor agressietherapie, voor behandeling van seksueel delinquenten. Woningnood is een marginaal probleem en drugstherapie is goed uitgebouwd. Een probatie-assistent beheert een vijftigtal dossiers, een ideale caseload. Wie vrij komt krijgt ogenblikkelijk aansluiting op de steun en kontrole van de Probatiedienst. De lokale voetbalclub vraagt regelmatig of ze geen personen met werkstraf kunnen aanbieden om de lijnen te witten of snoeiwerk te doen.
Bestaat Utopia dan toch ? Een impressie van de geroemde Scandinavische welvaartstaat ? Een sterk uitgebouwde publieke dienstverlening, een efficiënte en kwaliteitsvolle Staat in ruil voor de belastingen die je als burger betaalt ?
We hebben niet de pretentie het Deense gevangenissysteem te doorgronden en onze sterkte-zwakte-analyse hier neer te pennen, laat staan Europees te vergelijken. Dat laten we aan proffen criminologie over.
Maar we hebben veel vragen gesteld, een half Colruyt-schriftje volgeschreven. Elke broodmaaltijd met Smorebrod grepen we aan om verder van gedachten te wisselen met leraars, drugstherapeuten, vrouwen met en zonder snor.
Het recidivecijfer bij Deense gedetineerden schommelt rond de 80% , de Roemenen hanteren 10 à 15%. Roemenië kent officieel weinig recidivisme, maar ze weten dat heel wat van hun ex-gedetineerden terecht komen in gevangenissen van buurlanden. De Deense liberale-conservatieve regering wordt gesteund door extreem-rechts en is de staat aan het ontvetten. Scholen bvb. moeten het komende jaar 1% besparen. Tegelijk worden gevangenissen bijgebouwd. 14 dagen eerder schreven Julien Borremans en Johan Veys in De Standaard een opinieartikel Cellen bijbouwen volstaat niet
De heer Larsen is directeur van de open en gesloten gevangenis in Norre Snede. Denemarken telt 4000 gedetineerden, 70 op 100.000 inwoners. Het model Denemarken wijkt op een paar punten erg af van de Griekse, Roemeense of Belgische situatie.
De meeste gedetineerden in Denemarken zitten in een open systeem zoals in Ruiselede of Hoogstraten. De gevangenissen in Denemarken zijn ook beduidend kleinschaliger : in Norre Snede bevinden zich 85 personen in het gesloten gedeelte, 75 in het open gedeelte. Een open setting is eigenlijk de norm tenzij er tegenindicaties zijn (vluchtgevaar bvb). Het systeem werkt ook trapsgewijs : het regime van een gedetineerde kan evolueren van gesloten naar open, maar ook omgekeerd. Wie bijvoorbeeld op drugs wordt betrapt riskeert de open setting te moeten verlaten.
Wat ook opvalt , zowel in Norre Snede als Horsens : de werkplaatsen zijn ruim, voorzien van licht, het werk is doorgaans kreatiever dan wat we in Gent kunnen aanbieden. In Horsens wordt meubilair gemonteerd voor de andere Deense gevangenissen en politiediensten.
Jacob Hertz is leraar in de open gevangenis van Horsens. Hij ergert zich rot aan Fogh Rasmussen, de Deense premier. De regering heeft geen antwoord op het geweld van migrantenjongeren in de voorstad van Kopenhagen, er is geen beleid om te investeren in samenlevingsproblemen. Hij windt zich op als de cartoons van Jylland Posten ter sprake komen. Hoe haalde de premier het in zijn hoofd om dit te duiden als een kwestie buiten de Deense politiek ? Het Midden-Oosten wachtte op een politieke Deense repliek. Zeker niet alle Denen kijken zo naar jullie profeet en trekken een lineair verband tussen terrorisme en Islam. Dit signaal kwam er niet, een gemiste kans mét gevolgen. De Deense zuivelindustrie incasseerde zware klappen, haar feta en andere zuivel vindt de weg niet langer naar tal van afzetgebieden in het buitenland.
Ik moet denken aan de analyse van de Franse socioloog Loïc Wacquant in zijn boek Straf de Armen. Deze veldwerker vertaalt perfect wat deze professor beschrijft. Alleen de proporties zijn in Amerika van een veel beschamender en dramatische orde !
Over drugs, drugs en criminaliteit, drugs en behandeling is ook in Denemarken het laatste woord nog niet gezegd.
Klaus is verantwoordelijk voor het programma Dandelion wat zoveel betekent als dahlia. Twintig personen kunnen in de gesloten gevangenis van Norre Snede in een aparte vleugel in een laagdrempelig therapeutisch aanbod stappen. Harm reduction is het uitgangspunt. Opkrikken van levenskwaliteit eerder dan mensen clean krijgen. Het tempo van de cliënt staat centraal, kleine doelstellingen, haalbare stappen. Volgens Klaus is behandeling wel degelijk mogelijk in een gevangenis. Niettemin gelden dezelfde strikte regels op vlak van gebruik en bezit van roesmiddelen voor deze vleugel als in de rest van Denemarken.
Torben zijn verhaal volgt een kompleet andere lijn. Drugsgebruikers worden in Denemarken opgejaagd, er is politieke druk om te criminaliseren, zero tolerance is het ordewoord. Hij pleit ervoor om drugs als item niet te isoleren in het werken met mensen. Van de doelgroep heeft 8 op 10 persoonlijkheidsstoornissen, relaties lopen in 80% dus problematisch. Alle sociale problemen kunnen een aanleiding zijn om het over drugs te hebben maar dat is niet aan hem als pedagoog om te bepalen. Langdurige gebruikers hebben nood aan positieve menselijke ontmoetingen, ze moeten gehoord, gezien worden. Anders is niets mogelijk. De eigen ambities van de hulpverlener zijn de grootste valkuil. Als hulpverlener is het essentieel om te weten hoe je zelf naar drugs kijkt. Daarenboven is onvoldoende wetenschappelijke aandacht voor methodiekontwikkeling in Denemarken . Er wordt te weinig nagedacht hoe we met langdurige gebruikers moeten werken. Ik zal zijn rapport waaraan hij schrijft na 1 jaar werking niet kunnen lezen maar heb het gevoel dat hij zijn overheid op vuurwerk zal trakteren. Ik wil het hier zeker met Ward , onze drugsspecialist van JWW over hebben en met Kurt die als psycholoog in het Guidance center met jonge adolescenten werkt .
En zo gaat dat de hele week maar door. In de splinternieuwe gevangenis van Horsens merkt Despina van Tessaloniki op dat alles zo steriel is. Het is ook mijn gevoel. De leefgroepenbenadering trekt me aan, ze garandeert wellicht kleinschaligheid en meer persoonlijkheid. Maar het samenleven is wellicht sterk verschraald in dit concept van aparte paviljoenen. De hele gevangenis lijkt overgeorganiseerd. In veel facetten doen de Denen het hier beter dan wij mooie bibliotheek, comfortabele sanitaire voorzieningen in de cellen, indoor sporthal, aparte gebedsruimte voor moslims, keukenfaciliteiten per vleugel van 12 personen . en toch heb ik het gevoel dat ik hier als werker niet zou kunnen aarden.
We maken ook kennis met KRIS-house in Horsens (www.kris-danmark.dk) . Het model van deze hulpverlening komt uit Zweden overgewaaid. Karsten en Tom runnen zowel de ontmoetingsplek als de slaap-en leefruimte die zich op twee verschillende adressen bevinden.
Ze hebben beiden heel wat jaren gezeten en zijn dus wat je zou kunnen noemen ervaringsdeskundigen. Wekelijks hebben ze contact met 50 personen die langslopen.
KRIS is verbonden met een netwerk van diverse diensten zoals het Job Center en de Social Service, zelfs met de politie. Kopenhagen heeft een equivalent van KRIS maar is groter en heeft een meer therapeutisch aanbod. 27 stappen in twee maanden. In Horsens zijn ze gestart met lobbyen om dit ook te kunnen aanbieden. 60 % recidiveert niet na contact met KRIS-house. De hele filosofie kan ik niet beter samenvatten dan wat ik deze morgen las in een contactblad van een Vlaamse priester in Brazilië : Het idee bestaat erin dat mensen van de straat mensen van de straat helpen. Wie op straat heeft geleefd, kan de ander beter begrijpen. Wie op straat geleefd heeft, is een levende getuigenis dat het mogelijk is om te veranderen (uit Braziljan, jaargang 18, nr.1, 15 april 2008) .
De werving en promotie gebeurt door Tom in de gevangenissen op Jutland. Er zijn strikte huisregels, overdag moet men het huis uit, drugsbezit leiden tot uitsluiting uit de woonst. Tijdens de week worden allerlei activiteiten aangeboden zoals bowling, cinema, sport.
Intussen en tussendoor : het projectwerk gaat met veel dynamiek gepaard.
De projectmeetings zijn krachtig, het fascineert me altijd wat er allemaal mogelijk is als je mensen van vier verschillende landen samenzet met een zelfde begeesterende focus nl. reïntegratie van gedetineerden.
De Grieken zijn terug aan boord, het idee rijpt dat ze verder gaan bouwen op een product in volle ontwikkeling van de ngo Arsis. Email- en postadressen worden in schriftjes genoteerd, USB-sticks gaan over en weer.
Denemarken wil vooral de domeinen werk en onderwijs, de mogelijkheden voor en na detentie, goed uitwerken. Ook hun huiswerk zit in een stroomversnelling.
Roemenië botste op een reeds bestaande gids die in Moldavië wordt gebruikt. Ze deden ook een voorzet voor de hoofdstukkenbudget en administratie. De toon van het huiswerk is nogal moraliserend merken zowel Marina als ik op.
België blijft gaan voor zijn pocket-formaat. De Deense bijeenkomst kan opnieuw een boost geven aan de redactieraad , schat ik in.
Het gemeenschappelijke van het project zal zich focussen op de cartoons (tegen de Denen zeggen we : they dont have to be related to the prophet Mohammed) , de voorpagina,het inleidend woord, de verschillende kleuren.
Van 16 tot 20 november zal JWW Gent opnieuw gastheer zijn. Bezoek aan de gesloten instelling voor minderjarige meisjes in Beernem wordt voorgesteld. Enthousiast geknik. Het Justitiehuis, bijwonen van lessen, een interactief gesprek met de resonantiegroep we werken hard en efficiënt. Af en toe krijg ik complimenten als coördinator, het doet me deugd. Dit heeft zin, voel ik. Mijn collegas evalueren de voorbije week ook als uiterst positief.
Tijdens de terugreis opnieuw stralende zon- denk ik af en toe aan mijn patatten. Of ze hun kop al boven de grond steken. Ik geniet van de vele windmolens in Denemarken en Duitsland. Duitsland heeft reeds 14% groene energie uit wind en dat valt op ! Ik Kolding ontmoet ik Marc uit Londen en Dorte, een Deense. Praatgraag koppel. Dat ik altijd welkom ben voor een kop thee. Ook als ik met zes kom ? Mijn gezin is als een invasie. Emailadres wordt voor de grap terug opgevraagd
O ja, in de avonduren hielden we onze spelletjestraditie in ere. We bootsten geluiden van victoriabaars, modderdiertje en klapekster na. Enkel Glenn en ondergetekende haalden een perfecte score. Ook dat was Denemarken : een Roemeen onder het deken die een frog nabootst en een VDAB-consulente die zich een breuk gokt en lacht.
In mei 2009 plannen we de Big Bang. Pers en politici nemen akte van vier Gouden Gidsen. Fietsen kan van Wenen of Boedapest naar Timisoara. Misschien krijg ik Ward, collega-TB wel zo ver ?
Meer weten over Open Doors ?
Surf naar www.vocvo.be en doorklikken naar onderwijs aan gedetineerden open doors
Bezinken heet dat. De derde projectmeeting. Timisoara in Roemenië. Er was geen enkele link met tiramisu. We hebben dit grondig nagevraagd. De delegatie bestond uit Régine Cuypers van het VOCB, Henk Debruyne (Gevangenis Gent, Dienst Sociaal-Cultureel Werk) , Eveline Nyffels (Justitiehuis Gent) en Stefaan Segaert (CAW Artevelde , Justitieel Welzijnswerk Gent). Drie penitentiair beambten van Gent sloten aan op dinsdag , Danny De Landtsheer met roze pull , Rik Brouckaert met camera en Nicolae Geamanu , geboren in Boekarest.
Het verhaal zou kunnen beginnen met Wie heeft ooit , een spelletje dat me helemaal vreemd was. En aan me geopenbaard werd in het clublokaal van SK Sarajevo. Gisterennacht.
In het Belgo-Roemeens klonk dit uit de mond van Nicolae Geamanu als Vie gif oit ..
Maar terzake.
Welke geuren, welke gesprekken , welke beelden, welke blikken, welke idealisten, welke grappen, welke spitsvondigheden zijn me het meest bijgebleven ?
Een top drie doet onrecht aan de enorme diversiteit van al die prikkels, dat lijkt me dus geen goed idee.
Verslag van een bezoek aan de Timisoary Penitentiary dan maar , want geef toe : daar zat u op te wachten !
1300 gedetineerden terwijl de capaciteit 650 bedraagt. 30% zijn beklaagden.
Een personeelsbezetting van 500 maar veel diensten zijn slechts voor de helft ingevuld. De norm is één PSD voor 200 gedetineerden maar men moet het rooien met één derde , er zijn drie leraars
Roemenië telt 44 gevangenissen en heeft 15.000 gevangenen.
Cijfers om van te duizelen en toch, zoals mijn Deense collega Kai opmerkt : On some way, it works. Dagelijks gaan zomaar eventjes om zes uur s morgens 650 (zeshonderdvijftig !!!) bajesklanten de stad in. Ze staan in voor het groenonderhoud in de stad, werken bij aannemers en in fabrieken. En ze gaan niet lopen, s avonds pikken twaalf bussen hen weer op, netjes tot aan de gevangenis. Ook voor ons klonk het bizar, surrealistisch, haast ongeloofwaardig. En toch was het zo. Voor de gevangenis was het een manier om tenminste overdag met overbevolking om te gaan.
Knelpunten waren er ook.
Nauwelijks opvolging van wie vrijkomt (the inmates who come free are lost in the society), geen uitgebouwde justitiehuizen zoals we die in België kennen. Meteen een kanjer van een argument om een Gouden Gids te ontwikkelen voor ex-gedetineerden met wegwijzers, met info over diensten die de gedetineerden kunnen gebruiken.
Er blijkt vooral onvoldoende bereidheid in de samenleving om gedetineerden kansen te geven. Werkgevers staan weigerachtig (ook al schreeuwt de arbeidsmarkt om mankrachten) om jobkansen te bieden aan zij die de gevangenis verlaten.
De materiële levensomstandigheden zijn compleet anders. De werkhuizen draaien op donaties. Lees: serre-ramen die een tweede leven krijgen. Enkele gedetineerden staan de Duitse ziekenwagen (ook een donatie) met een lans af te spuiten. Metalen stoelen worden in een werkhuis van nauwelijks tien op twee gemonteerd. De machine doet het. Niet altijd. Nu wel.
Gedetineerden leven er in paviljoenen. Ze sporten er, leven er samen. Met 13 op een kamer. Als we daar enkele studenten over bevragen zeggen ze : Liever met veel samen, dan gaat de dag vlugger voorbij.
Qua transparantie scoorde het bezoek hoog : we kregen uitgebreid toegang tot de cellen. Eéntje was een soort clublokaal van de plaatselijk voetbalclub Timisoara. Heel netjes maar wel in een lelijk soort paars. Gisteren was een lokaal TV-station gepasseerd. Een andere cel. En nog één van de vrouwen. Het leslokaal , 58 gedetineerden studeren. De bibliotheek heeft 9000 boeken en 300 leden. Een opleiding kapper wordt in het sobere kapsalon opgestart., de vrouwen wachten.
En dan die babbel met Radu. Kale knikker, ogen vol levenslust. Radu is de lokale journalist, regisseur, held en gedetineerd. Hij neemt vrolijke verhalen op van het gevangenisleven. De talenten van de gedetineerden zijn de focus, geen jammerklachten. We are people, we are not so different. We are people with talents. Ze noemen hem boldi en hij is trots op zijn werk en zijn team : the biggest tv-team, more than CNN. Radu krijgt alle bewegingsruimte om zijn reportages te maken. Hij viel ook net in de prijzen op een filmfestival in Boekarest. Gedetineerden waren eerst wantrouwig maar nu ook de reportages worden uitgezonden op televisie bellen ze hun moeders op: Hoi mam, niet vergeten te kijken, je vindt me om negen uur op de buis.
27 verschillende priesters verzorgen de erediensten.
Timisoara is immers een grensstad. Belgrado ligt op 150 kilometer, Sofia is dichter dan Boekarest. Ook de nederlaag van de Duitsers en Oostenrijkers en ineenstorting van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie was voor Roemenië van grote betekenis : het kreeg flinke gebiedsuitbreiding met de Boekovina, de Banaat en Transsylvanië, restanten van de dubbelmonarchie. Veel inwoners van Timisoara spreken Servisch, Hongaars, Duits, Roemeens. Een witte melting pot. Er zijn dus Servisch-ortodoxe, Hongaars-ortodoxe, Roemeens rooms-katholieke erediensten en oneindig veel meer variaties op hetzelfde thema.
De gevangenis heeft een fort-structuur. Voor 1960 functioneerde het als een strafplek voor militairen. Als we peilen naar het tijdperk voor en na Ceaucescu horen we dat het nu harder is om te werken. Er is inderdaad een veranderingsproces bezig , ook onder invloed van de Europese Unie maar de ruimte en het personeel is daar niet op voorzien.
Daiana Huber van het Centre for Promoting Lifelong Learning liet zich ontvallen op de eerste werkdag :The prison is as it is; I cant change it, at e few places I can do some things.
Donderdag bezochten we het Juvenile Reeducation Centre Buzias.
40 kilometer van Timisoara bevindt zich het Mol en Ruiselede van Roemenië. Een gesloten instelling voor minderjarige jongens die een misdrijf hebben gepleegd. De instelling is gloednieuw. Het model werd enkele jaren geleden met try and error en via teksten op het internet opgebouwd. We zijn onder de indruk. De ideeën zijn progressief, de programmas zijn verbazend integratiegericht, de projecten hebben tentakels in de 10.000-koppen tellende gemeenschap van Buzias. De directeur was leraar geschiedenis, met veel kracht brengt hij de missie en doet hij de doelstellingen uiteen van zijn centrum.
Maar geen rozen zonder doornen.
Er is nood aan opvang als de jongeren de instelling verlaten, de rechters maken veel te weinig gebruik van de mogelijkheid om jongeren hier te plaatsen. En dus wordt ook daar veel energie in gepompt. Een bezoek aan Beernem of Ruiselede klinkt als muziek in de oren.
Iedere jongere heeft recht op geluk klinkt hier alles behalve als een holle slogan. Hetzelfde vuur van de directeur brandt ook bij de sociaal werkster Marina, bij de sportmonitor, bij de leerkrachten, de bewakers, de psychologe.
Het gevoel leeft dat Vlaanderen veel kan leren van dit centrum. Gastenboeken worden van lof voorzien en gesigneerd.
De jongeren zijn 14-18-jarigen. Plegers van geweld, diefstal, verkrachting. In de sporthal ontmoeten we er een dozijn. Veel jongens zijn van zigeunerafkomst, een aantal jongens hebben een mentale handicap. Ze zijn opvallend mondig en met eigen ogen zijn we getuige van de warme omgang tussen personeel en de jongeren. Een groepje van 5 staat met schop en pikhouweel een greppel te graven en te kappen.
Welke organisaties bezochten we nog ?
The Community Center Hope in the Future ondersteunt jongeren die door een verkeerde bloedtransfusie voor en na de revolutie HIV-besmet zijn geraakt. Jongeren die nog 15 tot 20 jaar mét cocktails hebben te leven. Ze dragen een enorm kruis. Vorming, projectwerk gericht op de gemeenschap, werken met de familie, steun door individuele gesprekken.
De organisatie draait vooral op idealisme (Alin Cuza is priester en directeur), op werkkracht en nauwelijks op centen. 65 jongeren worden bereikt, het aantal per ongeluk besmette jongeren is meer dan het twintigvoud in de regio.
Een grotere tegenstelling dan het Centrul de Prevenire, Evaluare si Consilieri Antidrog Timisoara (werking rond drugs die ressorteert onder het ministerie van Binnenlandse zaken) konden we zelf niet bedenken. Zeven ambtenaren maar geen bereik van de doelgroep. Zelfs de geur van een joint was de maatschappelijk assistente helemaal vreemd. Een verhaal van teveel centrale richtlijnen van Boekarest, een onverschillige overheid. Geen ontwikkelde methodieken, een schrijnend gebrek aan therapeutische settings, aan gespecialiseerde dagcentra zoals De Kiem en de Sleutel. Geen werkruimte, geen straathoekwerk om op terug te vallen. Après nous, de leegte.
Een derde sociale organisatie is de Fundatia Estera. Dit centrum biedt steun aan zwangere vrouwen. Ze bestaan 10 jaar en volgend jaar planten ze 1000 bomen, symbool van de 1000 kinderen die ze in die tijd hebben gered. Ik vraag of vrouwen voor haar baas zijn in eigen buik ? De teneur is duidelijk een afwijzing van abortus die de directrice Cosmina Cretu moreel niet kan aanvaarden. Toch enige nuance : respect voor de keuze van de vrouw is tegelijk een uitgangspunt. Er wordt op basis van vrijwilligheid gewerkt, materiële hulp wordt geboden, vorming, vrouwen worden geïnformeerd over de veranderingen die hun lichaam ondergaat. Indien mogelijk wordt er met de vaders ook gewerkt maar die zijn dikwijls met de Roemeense noorderzon vertrokken. Het verhaal van de werking heeft een bredere context : abortus was tijdens het communisme illegaal en dus taboe met alle miserie vandien. De cijfers anno 2007 op vlak van nataliteit zijn zeer laag : 1 kind per gezin. Het aantal abortussen is naVietnam het hoogste ter wereld. Als de Roemenen zo verder doen zijn ze in 2107 nog amper met 8 miljoen , de bevolking bedraagt nu 23 miljoen.
Wat me tijdens de afgelopen week erg intrigeerde was de hele omwenteling sinds Ceaucescau. Ik peil naar de haat van de Roemenen over zijn bewind. In Buzias vertellen ze me dat het ergste aan het communisme was dat getalenteerde mensen geen kansen kregen en dat een schoenmaker president kon worden. De vrouw van de dictator was half analfabeet maar stond bekend als de Grootste geleerde van het Land. De gids op dinsdag vertelt hoe hij als veertienjarige studeerde met kaarsen als de elektriciteit weer eens niet werkte. De rijen wachtenden voor de winkels, de media als 1 grote propaganda- en leugenmachine
Voor de terugreis word ik op vrijdag nog rondgeleid door een oude ex-vee-arts, hij werd beschoten aan zijn been tijdens de woelige decembermaand 1989.
In een klein maar krachtig Herinneringsmuseum die hij runt om niet te vergeten word ik getroffen door de gruwelijke en tegelijk heldhaftige beelden van 15 tot 27 december. Met mijn laatste lei zoek ik een fotoboek over die bange dagen vol dramatiek. Het zijn beelden die beklijven : de biddende menigte voor de kathedraal na de eerste doden, tanks op het Mariaplein, de revolutie die uitdeint naar de andere steden, de wereldvreemde reactie van Nicolae, de executie van de tiran.
De Servische chauffeur van het hotel die ons naar de luchthaven voert, vertelt dat een gemiddeld Roemeens salaris 250 euro bedraagt. De kloof met de West-Europese landen is nog steeds immens. De werkloosheid in de regio van de Banaat is er ontzettend laag maar de lonen zijn dat ook. Veel Duitse bedrijven vestigen zich rond Timisoara.
Tussen de vele bezoeken door maken we ook werk om het project verder vorm te geven. Twee efficiënte lange werkvergaderingen volstaan om elkaar uitgebreid te briefen over de vorderingen en de knelpunten. Er worden werkafspraken gemaakt voor het bezoek aan Denemarken, deadlines worden in de agendas genoteerd.
De gids moet zowel tijdens detentie als postpenitentiair een instrument zijn om de integratie te vergemakkelijken voor wie vrij komt of zich in een overgangsfase van detentie naar vrijheid bevindt.
Met veel vuur en massas ideeën land ik in Lokeren, klaar voor een enthousiaste briefing aan ons team, aan de resonantiegroep en de stuurgroep.
Justitieel Welzijnswerk Gent is momenteel actief in een Europese uitwisseling.
Samen met Denemarken, Griekenland en Roemenië maakt ze werk van een cursus die gedetineerden beter moet voorbereiden op een terugkeer naar de samenleving.
Vlaanderen organiseerde een eerste projectvergadering met een ambitieus programma in oktober 2006. In maart 2007 was Griekenland aan de beurt.
De JWW-delegatie bestond uit Regine Cuypers (Vlaams Ondersteuningscentrum voor de Basisedukatie) , Heidi Arijs (Trajectbegeleidster in de gevangenis van Gent) en Stefaan Segaert (organisatie-ondersteuner in de Nieuwewandeling) .
De projectweek startte op 25 maart en eindigde met de nodige wallen onder de ogen op 30 maart.
Het programma .
De week zat propvol. Drukker dan de Gentse week kon niet dachten we.
Maar dan hadden we buiten onze gastvrouw Despina gerekend.
We brachten een bezoek aan het Adult Education Centre of Tessaloniki die programmas als Engels, informatica en maatschappelijke vorming in de gevangenis aanbood.
We maakten kennis met Praksis, een ngo gegroeid uit Artsen Zonder Grenzen die sociale en medische bijstand bood in een kansarme buurt , vooral aan nieuwkomers.
Er werd ook straathoekwerk naar kinderen van migranten voorzien. Op vlak van diversiteit en onderwijs bleek er nog veel werk aan de winkel, structureel had ik het gevoel dat er nog veel missing links waren tussen de nieuwkomers en de scholen. Migratie is voor Griekenland een relatief nieuw fenomeen . Pas na het vallen van de muur zijn mensen uit voormalig Oostblok Griekenland komen bevolken . Albanezen en Roma zijn de groepen die het vaakst genoemd worden. Ook opvallend : in Athene zijn dan weer eerder nationaliteiten (uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika) aanwezig.
Arsis leerden we ook kennen : een ontmoetingsplaats zoals het SOC mét hulpverlening voor ex-gedetineerden, tieners op de dool, daklozen , vluchtelingen De werking speelde zich af op verschillende plaatsen voor verschillende groepen (kringloopcentrum, kinderwerking, werking voor gerepatrieerden in Albanië )
28 maart was dan de kers op de taart : ontvangst én een rondleiding aan de gevangenis van Diavata . Midden in een industriezone bood de gevangenis huisvesting aan 650 gedetineerden met een personeelsbezetting van 150. Ter vergelijking met Gent : 400 gedetineerden (cijfers maart 2007) en 250 personeelsleden van FOD Justitie. Veel vacatures geraakten niet ingevuld zoals die van bewaking en sociaal werkers. De gedetineerden moesten het doen met een PSD-staf van twee personen !
Na een hartelijk en open gesprek met de staf bezochten we het project Tweedekansonderwijs : 40 gedetineerden konden er terecht voor het halen van een diploma. En de ambitie van de gevangenis was om dit eerstmaands uit te breiden naar 100 gedetineerde studenten. Het onderwijsproject vond plaats in prachtige lokalen waar we alleen maar jaloers van werden
We passeerden ook de keuken, 14 gedetineerden zonder personeel maakten eten voor 650 gedetineerden. Er waren ook goed uitgeruste lokalen voor alfabetisering, therapie rond verslaving, krea . Kortom : we dachten in de Middeleeuwen terecht te komen terwijl we op een progressieve goed uitgeruste gevangenis uitkwamen.
Diezelfde dag nog werd een kinderwerking bezocht in de wijk Finikas.
Het aanbieden van ontmoetings- en edukatieve kansen in een dichtbevolkte buurt met veel kinderen en kleine appartementen was de voornaamste doelstelling van deze organisatie.
Romatieners waren er aan het surfen naar Ronaldinho , kinderen van Turkse origine speelden soccer op de PS2. Mijn zoon van 12 zou het er ook fantastisch gevonden hebben .
De inhoud van het project
Ook rond het project boekten we vooruitgang.
Er waren in januari en februari 2007 in de vier gevangenissen van waaruit we opereren interviews met gedetineerden over reïntegratie geweest. Deze interviews werden uitgewisseld. De voornaamste topics die in Roemenië en Denemarken en Griekenland en België terugkwamen zijn werk , financiën (schulden), sociaal netwerk, justitie, onderwijs.
De samenvatting van de interviews zal dienen om een Gouden Gids van de (ex-)gedetineerde samen te stellen. Inhoud van deze gids gaat over noden die de gedetineerden zelf formuleren op vlak van kennis, vaardigheden en affectie (gevoelens). In Vlaanderen willen we wat verder gaan : we willen de gouden gids koppelen aan een actieve cursus met info-avonden over themas als nieuwe multimedia, wonen, mijn plaats in het gezin na detentie
Er werden ook ettelijke bomen geplant over de agenda van de volgende projectmeeting in Timisoara, over de verdere fasering van de komende maanden, over de disseminatie van de resultaten
De stad .. Tessa, die schone !
Voor ondergetekende was het zijn eerste Griekse bad.
De stad heeft heel veel geschiedenis achter zich. Romeinse restanten, oud-Christelijke kloosters (Paulus in de eerste eeuw) , Byzantijnse overheersing heel veel gebouwen herinneren aan deze bewogen tijden. Kloosters, kerken, badhuizen, markten en theaters bij de vleet. Een gids op maandagavond wandelde ons doorheen enkele eeuwen heen.
De relatie met Turkije is gevoelig ; de 4-2 nederlaag in het voetbal was een te mijden onderwerp werd ons gefluisterd. Grieken zijn ook van oordeel dat niet de Turken hen hebben beïnvloed maar dat zij hun invloed hadden op de Balkan, op Turkije, op Albanië Voor mij voelde dat een tikkeltje hooghartig aan. Ze benoemen zichzelf als een verheven volk boven andere volkeren.
Maar Tessaloniki was ook : dikke olijven, lekkere salades, schitterende muzikanten, veel leven op straat , veel handel(tjes) op straat , eten op straat , schoppen tot een flink gat in de nacht. Voor veel Grieken is het hard knokken om de eindjes aan elkaar te knopen leerden we van de hotelreceptionist. Bier was duur maar eten was eerder goedkoop ! Fietsers zie je er niet en dubbelparkeerders zoveel te meer. Maar daar hebben de Grieken een Griekse oplossing op gevonden : je parkeert dubbel , je plaatst je GSM-nummer achter de vooruit, de persoon van de geblokkeerde wagen belt je op uit een nabijgelegen taverne en je verplaatst je .
We hebben om te starten ook al een reeks extra's toegevoegd aan uw blog, zodat u dit zelf niet meer hoeft te doen. Zo is er een archief, gastenboek, zoekfunctie, enz. toegevoegd geworden. U kan ze nu op uw blog zien langs de linker en rechter kant.
U kan dit zelf helemaal aanpassen. Surf naar http://www.bloggen.be/ en log vervolgens daar in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Klik vervolgens op 'personaliseer'. Daar kan u zien welke functies reeds toegevoegd zijn, ze van volgorde wijzigen, aanpassen, ze verwijderen en nog een hele reeks andere mogelijkheden toevoegen.
Om berichten toe te voegen, doet u dit als volgt. Surf naar http://www.bloggen.be/ en log vervolgens in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Druk vervolgens op 'Toevoegen'. U kan nu de titel en het bericht ingeven.
Om een bericht te verwijderen, zoals dit bericht (dit bericht hoeft hier niet op te blijven staan), klikt u in plaats van op 'Toevoegen' op 'Wijzigen'. Vervolgens klikt u op de knop 'Verwijderen' die achter dit bericht staat (achter de titel 'Proficiat!'). Nog even bevestigen dat u dit bericht wenst te verwijderen en het bericht is verwijderd. U kan dit op dezelfde manier in de toekomst berichten wijzigen of verwijderen.
Er zijn nog een hele reeks extra mogelijkheden en functionaliteiten die u kan gebruiken voor uw blog. Log in op http://www.bloggen.be/ en geef uw gebruikersnaam en wachtwoord op. Klik vervolgens op 'Instellingen'. Daar kan u een hele reeks zaken aanpassen, extra functies toevoegen, enz.
WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.
WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
Het Bloggen.be-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!
