Christenen moeten een goed, heilig leven leiden. In de Bijbel staan regeltjes over hoe je een zondeloos bestaan moet leven. De helft van het Onzevader gaat over schulden vergeven en verlossing van het kwade. Als men dan toch zondig is geweest, dan moet men boeten. En alsof dat alles nog niet genoeg is, zal je waarschijnlijk na je dood eerst nog voor je resterende schulden moeten opdraaien in het vagevuur, of in het slechtste geval in de hel. Alleszins, dat is wat vaak gedacht wordt. Maar is dat echt de kern van het christelijke geloof? Of is er iets belangrijkers?
De waarde van waarden
Toen ik laatst (voor de zoveelste keer) over de waarde van het christendom aan het discussiëren was, was er vooral een meningsverschil over de waarden van het christendom. Al die ethische regeltjes, zijn die wel zo waardevol? De belangrijkste reden waarom die persoon niet in God geloofde, was omdat zij niet kon geloven in een God die mensen straft voor de kleinste fouten. Het leek wel alsof voor haar God enkel een grote rechter was die ons enkel op onze fouten beoordeelde. Maar ik kan inderdaad begrijpen dat het heel moeilijk is te geloven in een goede God en een bevrijdend geloof als je gelooft dat God zich enkel bezig houdt met het straffen van zondaars.
Het fundament
Persoonlijk deel ik haar godsbeeld niet. Voor mij draait het christendom niet zozeer over aan welke ethische regeltjes (zogezegd) alle christenen zich moeten houden. Ik vind het belangrijker te kijken naar welke functie die regeltjes hebben binnen mijn geloof. Op de website van Broeders in Christus staat een lijst van geloofsfundamenten. In die lijst vind je inderdaad enkele zonde-gerelateerde aspecten aan, maar het enige dat alle aangehaalde fundamenten gemeenschappelijk hebben, is dat ze over God gaan. Dat vergeten de meeste mensen. Leven als goede christen is geen eenrichtingsverkeer. Waar het om draait is dat God van de mens houdt, en misschien houdt de mens van God. Die regeltjes die we zogezegd opgelegd krijgen, mag je volgens mij niet zien als een wetboek. Het zijn regels zoals ouders die aan hun kinderen opleggen. Ze zijn een aspect van de opvoeding, maar niet de essentie.
Onze Vader
Noemen we God ook niet Onze Vader? In het gelijknamig gebed vragen we dingen waarvan we eigenlijk al bijna weten dat God die aan ons zal geven. We vragen om vergiffenis, maar God weet dat wij slechts mensen zijn, die in onze vrijheid af en toe fouten kunnen maken. We moeten alleen onszelf er af en toe aan herinneren dat we niet zomaar alles kunnen doen. Hoewel onze maatschappij tegenwoordig leeft onder motto Als je er gelukkig van wordt, mag het, moeten we hier misschien toch eens een vraagteken achter zetten. We vragen God ook om ons niet in bekoring te brengen en ons te verlossen van het kwaad. Is dat niet iets dat iedereen zou willen? Weten dat wat je doet, goed is?
Conclusie
Om terug te komen op mijn vraag van in het begin, is zonde de kern van het christendom, zou ik hier een eenduidig negatief atwoord op willen geven. Maar net zoals met zoveel dingen die ik zou willen, gaat dit niet zomaar. Als ik zeg dat de ethiek niet het belangrijkste is, zeg ik dan gelijk dat het er niet toe doet? En als ik zeg dat God zomaar iedereen vergeeft en dus niemand naar de hel stuurt, betekent dit dan God onverschillig is tegenover de mens en niet oprecht van ons houdt? Elke ouder is ooit al eens serieus kwaad geweest om zijn of haar kind. Als we ouder worden beseffen we dat elke straf die we ooit van onze ouders kregen, hoe zwaar ook, telkens een doel had: ons doen beseffen wat goed is en wat slecht. Volgens mij is Gods grootste wens voor de mensen niet dat wij zonder nadenken alle christelijke ethische regeltjes volgen, maar dat wij door een combinatie van onze eigen ervaring en de (neergeschreven) ervaring van mensen uit de geschiedenis komen tot een grotere kennis van goed en kwaad. Hij wil ons zien opgroeien tot betere mensen. Dat gezegd zijnde wil ik samenvatten dat niet de zonde van de mens centraal staat, maar de liefde van God.
