|
Eric- Emmanuel Schmitt : Concert voor een gestorven engel
Verhalen
Vertaald door Eef Gratama
Uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2011
Bundel van vier verhalen bekroond met Prix Goncourt de la Nouvelle 2010
Wat is het verband tussen een vrouw die haar echtgenoot vergiftigt en een verliefde president?
Wat heeft een eenvoudige zeeman op de grote vaart te maken met een internationale oplichter, die religieuze kitsch uit China verkoopt?
Welke wonderbaarlijke rol speelt de heilige Rita, beschermvrouwe van hopeloze gevallen, die deze op raadselachtige wijze door het leven loodst?
Alle personages in deze verhalenbundel krijgen de gelegenheid om hun fouten goed te maken. Sommige grijpen die kans met beide handen aan, andere willen er niet van weten of hebben niets in de gaten.
Vier verhalen met een gemeenschappelijk thema.
Vier verhalen die het alledaagse en uitzonderlijke van elk leven laten zien.
Vier verhalen die draaien om menselijke vrijheid. Zijn we vrij in onze keuzes of moeten we ons schikken in ons lot? Zijn we tot verandering in staat?
1) De gifmengster
Nadat Marie Maurestier uren had doorgebracht in de biechtstoel bij de jonge pastoor Gabriel van Saint-Sorlin stond haar besluit vast.
Morgen, dorpsgenoten, zullen jullie merken dat jullie dorp nog beroemder is dan het al was, het dorp van Marie Maurestier, de duivelin die een engel is geworden, de moordenares die iedereen had misleid, maar God niet wilde misleiden. (p. 45)
2) De thuiskomst
Zeeman Greg krijgt op zee de boodschap dat één van zijn dochters overleden is. Hierdoor is hij totaal van streek. Hij beseft dat hij bij zijn thuiskomst van de zeereis een nieuwe vader voor zijn vier dochters is geworden.
Ze hadden vooral een afwezige in hun leven gehad, van wie ze niets anders kenden dan zijn fysieke kracht en de bevelen die ze moesten gehoorzamen, maar nu bekeken ze hem met andere ogen en begonnen ze een beetje minder bang voor hem te worden. (p. 69)
3) Concert voor een gestorven engel
De titel verwijst naar een muziekstuk van Alban Berg. Op een Thais eiland volgen twee conservatoriumstudenten een cursus. De Australiër Axel speelt viool en de Fransman Chris is een pianist. Axel en Chris zou men kunnen beschouwen als twee broers met tegenovergestelde karakters: de harde Kaïn (Chris) en de zachte Abel (Axel).
'Dat zeg ik omdat het de waarheid is. Een mens is niet eenmaal slecht, altijd slecht, Karim. Als je dat beseft, kun je een beter mens worden. We zijn vrij, Karim, vrij!' (p. 100)
'Geef je leven een andere wending, Karim. Een dief kan een eerlijk mens worden, een moordenaar kan begrijpen dat hij verkeerd heeft gehandeld en dat nooit meer moet doen. Karim, ook al heb je je een paar keer schuldig gemaakt aan vandalisme, plunderen, inbraken en heroïnehandel, dat wil nog niet zeggen dat je je niet goed kan gedragen. Het bewijs daarvan is dat je een hekel hebt aan jezelf. Iemand die echt slecht is, denkt juist dat hij goed is. Hetzelfde geldt voor klootzakken: die hebben niet in de gaten dat ze klootzakken zijn. Maar jij - sorry dat ik het zeg - bent al een stapje verder gekomen. Ik heb vertrouwen in jou, Karim. En ik beloof je dat ik je zal helpen, zoveel ik kan.' ( p. 100)
'Ja logisch, dat staat toch in de Koran!'
'En ook in de Bijbel. Die twee jongens zijn de zonen van Adam en Eva, ze hebben nooit problemen met elkaar totdat ze de befaamde ruzie over hun offer krijgen. een van de twee, Abel, offert aan God de opbrengst van zijn werk als veehouder, waarschijnlijk een rund en een schaap, terwijl Kaïn God zijn vruchten en groenten aanbiedt. Zonder dat er een logische reden voor is, neemt God Abels gave aan, maar hij weigert die van Kaïn. Zo is het leven nu eenmaal, dat weet je: onrechtvaardig, onvoorspelbaar, oneerlijk. Dat moet je accepteren. Maar Kaïn is heel trots en accepteert dat niet, hij wordt razend, hij komt in opstand. God geeft hem op zijn donder en zegt hem dat hij zich koest moet houden. Niks ervan! In een vlaag van woede doodt Kaïn zijn broer Abel op wie hij jaloers is geworden. Waarom,vraagt God hem op de plaats des onheils, als het kwaad al is geschied. "Ben ik mijn broeders hoeder?" antwoordt Kaïn grinnikend. Inderdaad ja, dat was hij, maar dat had hij niet begrepen, hij had niet nagedacht over de grote familie die de mensheid is. Iedere mens is verantwoordelijk voor iedere mens, voor zijn broer en voor de anderen. Wie iemand om het leven brengt, vergeet dat. Wie gewelddadig is, vergeet dat. Ik wil het niet meer vergeten: ik ben jouw hoeder, Karim, ik laat je niet vallen. En jij, jij bent de hoeder van je jongere broertjes: je mag ze niet aan hun lot overlaten, je moet ze juist helpen.' (p. 101)
4) Liefde in het Elysée
Er zijn drie verschillende vormen van doodsangst: angst omdat je niet weet wanneer je dood zult gaan, angst omdat je niet weet hoe je dood zult gaan en angst omdat je niet weet wat de dood zelf inhoudt. ( p. 155)
Onze gevoelens zijn niet veranderlijk, maar tweeslachtig, zwart of wit al naar gelang de invloeden waaraan we worden blootgesteld, ze bewegen zich golvend en kronkelend in het spanningsveld van hun tegenstrijdigheden en zijn in staat tot het ergste kwaad en het hoogste goed. ( p. 175)
De herinneringen boden de kans om fouten recht te zetten, misverstanden uit de weg te ruimen, alles te herzien. (p. 175)
10-07-2018, 19:47 geschreven door Fernand Vyvey 
|
