Cultuurparticipatie en artistieke waarde

Cultuurparticipatie en artistieke waarde hebben geen onderlinge relatie. De kwaliteit van een voorstelling of een kunstwerk mag niet worden gemeten aan de hand van het aantal bezoekers. De kwaliteit van de kunst moet worden gemeten aan de hand van de intrinsieke waarde.

De wortels van cultuurparticipatie

Eind jaren ’70 was men overtuigd van de positieve effecten van cultuurspreiding. De kunst moest bij het volk worden gebracht. Cultuur moest voor iedereen toegankelijk worden gemaakt. De beperkingen hiervan werden langzaam duidelijk. Het spreiden van het aanbod alleen was niet voldoende voor participatie. Het vermogen om met kunst om te gaan moet ontwikkeld worden.

Participatiedrempels

Interesse voor participatie ontstaat door socialisatie. Zowel de primaire socialisatie, in het gezin, als de secundaire socialisatie, op school, nemen een belangrijke rol in bij participatie. School, scholing en thuismilieu zijn de sleutels voor een op participatie gericht beleid.

Cultuurparticipatie: een kwestie van kunnen kiezen

Cultuurparticipatie betekent dat mensen de kans moeten krijgen om te kiezen. Ze kunnen kiezen om deel te nemen aan cultuur of om niet deel te nemen. Toch zijn er nog veel factoren die de keuzevrijheid belemmeren. De uitdaging bestaat erin deze hindernissen te laten verdwijnen.

Cultuurparticipatie herontdekt?

De term cultuurparticipatie werd sterk geïntegreerd in 1999 toen Bert Anciaux Minister van Cultuur werd. Ondertussen vinden we de term terug in vele beleidsplannen.

Cultuurparticipatie: verbreding, verdieping en vernieuwing

Cultuurverbreding: ‘Een ruimer en ander publiek bereiken’.

Cultuurverdieping: ‘De belevingswaarde van de bestaande participant verhogen.’

Cultuurvernieuwing: ‘Participeren aan nieuwe en vernieuwde kunstvormen.’

Participatiestrategieën

1)    Participatie moet gericht zijn op het vergroten van de positieve vrijheid van de mens.

2)    Participatie mag niet worden gereduceerd en geïsoleerd tot een middel.

3)    Participatie gebeurt altijd in een context.

4)    Er moet worden geïnvesteerd in de culturele habitus.

5)    Het gebrek aan participatie heeft steeds te maken met duidelijke of verborgen uitsluitingsmechanismen.

Bemiddeling

Bemiddeling wordt omschreven als: ‘Het werk dat moet verricht worden om de artistieke creatie in contact te brengen met het publiek.’ We zien dat er niet steeds een actieve bemiddeling is en zelden een educatieve omkadering. Bemiddeling kan op veel verschillende manier aan de hand van heel uiteenlopende middelen.

Cultuureducatie

Onze schoolloopbaan start uitzonderlijk artistiek, maar tegen het einde ervan is er nergens nog creativiteit te bespeuren. In ons onderwijs moet er meer ruimte gegeven worden aan creativiteit. Het is de plaats waar we onze culturele competentie ontwikkelen.

Cultuurcommunicatie

Cultuurcommunicatie speelt een belangrijke rol bij cultuurparticipatie. De communicatie moet verbeterd worden om potentiële bezoekers en deelnemers te prikkelen. De media spelen een uiterst belangrijke rol in communicatie. Er moet meer aandacht worden besteed aan kunst en cultuur in de media omdat ze de goesting om aan cultuur te participeren kunnen vergroten.

Misverstanden over cultuurparticipatie verklaard