Zondag 11 september 2011 omstreeks 14 uur heb ik samen met een goede vriend deelgenomen aan de activiteiten die in Halle ondernomen werden in het kader van Openmonumentendag. Zo kon ik de oude stadsmuren bezichtigen in het st Augustinus en een oorlogsbunker bezoeken. Ik heb deze activiteit gekozen omdat het ten eerste gratis was en omdat het kortbij huis was. Bovendien vind ik het leuk om elementen uit de geschiedenis te kunnen bezichtigen en zeker als ze maar zelden opengesteld worden. Ik vertrok met het gevoel dat ik veel zou bijleren en verwachte dus dat er hier en daar uitleg zou staan over de betrokken monumenten.
Ik had al enkele artikels gelezen over de activiteiten rond openmonumentendag en zocht de activiteiten in mijn buurt op hier kwam ik dan te weten waar deze zich precies bevonden. verder was deze activiteit in de klas aangeraden omdat het makkelijk te berijhken was en kregen we dus hier ook de basis informatie te horen. Spijtig genoeg is er over de activiteiten dat ik heb gedaan weinig te vinden op het internet, daarom koos ik voor een artikel over het algemene project en niet over de activiteiten in Halle.
Ook dit jaar zet Open Monumentendag het onroerend erfgoed in de bloemetjes en dit op zondag 11 september. Maar liefst 193 steden en gemeenten zetten hun deuren open om je kennis te laten maken met hun patrimonium. Het thema voor deze 23e editie is Conflict.
Wereldoorlog I en II lieten in onze streken talloze sporen en verhalen na. Maar ook daarvoor was Vlaanderen regelmatig een strijdtoneel. Stadspoorten, mottes, burchten, kastelen, versterkte hoeves, fortengordels zijn hiervan de stille getuigen. Ook zijn er monumenten van uiteenlopende omvang opgericht om conflicten te herdenken. Niet alleen militaire maar ook maatschappelijke twisten staan op het programma. Om het samenleven van mensen in goede banen te leiden, wordt de orde gehandhaafd, rechtgesproken en soms bestraft. Sporen hiervan zijn te vinden in lokalen van de schuttersgilden en politiekantoren, vredegerechten en justitiepaleizen, schandpalen en gevangenissen. Ook ideologische en sociale conflicten zijn van alle tijden, maar vooral die aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw, hebben erfgoedpareltjes nagelaten. Tot slot kan erfgoed ook de inzet zijn van een conflict. Denk maar aan de strijd om het behoud en beheer van waardevol patrimonium. Tijdens deze editie van Open Monumentendag wordt ook de (historische) strijd die voor bepaalde monumenten, sites en landschappen werd en wordt gevoerd, belicht.
Het programma kan je raadplegen via www.openmonumenten.be. De Monumentenkrant is te verkrijgen in de Standaard Boekhandels, Fnac-filialen, Lijn-winkels, gemeentehuizen, toeristische infokantoren, openbare bibliotheken of in De Standaard van zaterdag 10 september.
Soms hebben de themas van Open Monumentendag en Erfgoeddag ook raakvlakken. Naar verbanden tussen de themas Conflict en Helden hoef je niet lang te zoeken. Wie waren de mensen die bij een conflictsituatie het voortouw namen? Waren dit helden? Worden zij vandaag nog als held beschouwd of zijn zij van hun voetstuk gevallen?
Denk er dus zeker over na of jouw activiteit van Open Monumentendag, mits een kleine aanpassing, misschien niet perfect in het programma van Erfgoeddag kan opgenomen worden. Kortom, laat je inspanningen zo optimaal mogelijk renderen!
afbeelding: campagnebeeld Open Monumentendag 2011
Zoals ik al eerder zei ging ik vol goede moet op pat in Halle om kennis te maken met deze monumenten. We hadden de plaatsen opgezocht en afgesproken eerst naar de bunker te gaan kijken, deze moest iets hoger als stroppen gelegen zijn. Dit monument hebben we echter niet gevonden. Toen we aan een deur gingen bellen en vroegen of deze mensen de bunker wisten liggen kon echter niemand antwoorden. Dit was dus al de eerste teleurstelling van de namiddag. Na nog eens op en afrijden van de straat besloten we dus verder te gaan met de activiteiten en de laatste is te proberen. We gingen richting St. Augustinus waar we iets meer geluk hadden en het monument toch vonden. We werden naar binnen geleid door het plaatselijk personeel, niet echt met de volle overgave aangezien de organisatoren op zich lieten wachten en deze mensen door de toeschouwers van het werk gehouden werden. Eindelijk in de kelder geraakt zagen we een kleine kamer met de ruïnes van de oude stadsmuur, er was echter niemand van de organisatie te zien, deze waren immers al een uur te laat. Het enige wat we konden zien is enkele panelen met tekeningen van de oude stad en een minimum aan info. In het artikel dat ik las spreekt men over het thema conflict. Ik kan begrijpen dat de onvindbare bunker te maken heeft et de oorlogen, maar ik weet niet waar de oude stadsmuren in dit plaatje passen. Misschien komt dit doordat er geen uitleg gegeven werd en we dus de historie niet kenden.
Een beetje geërgerd gingen we weer naar buiten aangezien de moeite allemaal voor niets was. Het project Openmonumentendag is een groot initiatief en een goed idee. maar er is nog zeer veel werk aan. Van de organisatie was amper iets te merken en wegwijzers zou misschien ook heel handig zijn geweest. Ik zou de openmonumentendag niet aanraden aan een kennis aangezien dit bij mij een zware tegenvaller was. Misschien is dit echter enkel in Halle een probleem en zou ik eens naar de grote steden moeten gaan. Misschien is het hier beter georganiseerd.
