Zaterdag  27 juli 2013                  Sukamade - op zoek naar zeeschildpadden

Vandaag rijden we naar het Meru Betiri Park dat 58.000 hectare groot is en zo genoemd naar de hoogste berg in het park, de Gunung Betiri (1223m).  Dit park heeft één van de laatste uitgebreide laagland-regenwouden van Java en ook mangrovebossen, moerassen en stranden. We vertrekken om 8u aan het hotel met twee jeeps, drie personen per jeep en één rugzak, de rest van onze bagage vertrekt met de bus. De zes anderen, die deze excursie niet mee doen, gaan snorkelen terwijl wij op schildpaddenjacht gaan! Het eerste deel van de rit gaat over geasfalteerde baantjes waarop onze chauffeur rijdt alsof de duivel hem op de hielen zit. We rijden door een 33 km2, rubber-, koffie- en cacoa- en palmbomenplantage, die eigendom is van de staat, naar Sukamade . Wij stoppen bij een fabriekje waar ze palmsuiker maken door het in de palmbomen opgevangen sap te koken in ijzeren schalen boven ovens boven een houtvuur. Uiteindelijk worden cilindervormige stukken bruine verkregen. De fabriek wordt door een aantal families, waarvan de kinderen ook vrolijk rond de houtvuren spelen zonder enig gevaar te zien, draaiend gehouden. Per familie krijgen ze 45 à 50 bomen toegewezen en zo verdienen man en vrouw samen +/- 45€ per dag waarvan ze 10% aan de staat moeten betalen. Hiervan moeten ze zelf ook hun hout aankopen, maar al bij al krijgen ze een redelijk loon voor hun harde labeur. Wij rijden verder en stoppen om half twaalf aan in de buurt van een klein vissersdorp aan de baai van Rajekwesi, waar we na een stuk over het strand gelopen te hebben een picknick-lunch krijgen, met de bekende koude nasi, kippenpoot en gekookt ei. Bah! Er is niet eens een deftige  plek om gewoon fatsoenlijk te zitten, buiten de banken van een drankkraampje... en niemand durft hier zelfs van de sanitaire voorzieningen gebruik te maken. Pa en ma zitten met een stok de kippen bij ons weg te jagen en het lijkt wel of we bovenop een afvalberg aan ’t eten zijn. Wij hadden liever onze lunch box op onze schoot genomen en op het strand gaan zitten!!

Om 13u rijden wij verder op een heeeel slechte, stijgende weg in de jungle. Wij worden ‘in the middle of nowhere’ gedropt om twee uurtjes te voet over dat pad te trekken en ondertussen van de natuur te genieten. Onderweg vliegt er enkele keren een Toekan over ons heen een echt indrukwekkend geluid dat je van ver hoort dichterbij  komen. Hier en daar hebben we een doorkijk naar de zee en uiteindelijk lukken wij er toch in om een Toekan te fotograferen. De zwarte makaken met hun enorme staarten lachen ons van ver uit en zwieren vrolijk van de ene boom naar de andere. Zij hebben er echt plezier in. De jeeps wachten ons op bij een wachtpost en wij rijden nog een kleine 10 km waarbij we drie maal een rivier moeten doorwaden met de jeep. Iedereen haalt met droge voeten de overkant! Daar zijn het bijna onberijdbare wegen tot in het dorpje waar we logeren. We zijn er al om drie uur en krijgen eerst een rondleiding door een fabriek die door de Nederlanders in 1970 is opgericht. Op een primitieve manier wordt hier de eerste en tweede kwaliteit latex gewassen en tot platen verwerkt. De eerste kwaliteit is wit en wordt voor vooral voor het maken van autobanden gebruikt, de tweede kwaliteit bevat veel verontreinigingen door takjes en aarde e.d. en wordt vooral gebruikt voor zolen van sandalen. Buiten was ook nog een onduidelijke activiteit met kokosnoten en verder wordt er ook koffie en cacao verwerkt. De fabriek en het terrein maakten een erg verwaarloosde indruk. Direct naast het terrein is de vroegere mess, nu een zeer eenvoudig “hotel”. In het Nationaal park zijn slechts twee dorpjes, die langzaam verdwijnen. De concessie van de onderneming wordt door de regering niet verlengd omdat men wil dat het weer een volledig natuurpark wordt. Dit heeft tot gevolg dat de onderneming jaarlijks kleiner wordt en er steeds meer mensen wegtrekken. In het dorp is alleen elektriciteit van de onderneming en de generator gaat om 22u uit en pas om 6u weer aan. De op de plantage Sukamade gelegen Mess (Wisma) Perkebunan Sukamade is vrijwel de enige mogelijkheid tot overnachting in de wijde omgeving en heeft zeer eenvoudige en nogal spartaans ingerichte kamers met de traditionele Indonesische badkamer, met schepteiltje koud water. De verlichting is al gemoderniseerd: na het wegvallen van de generatorstroom gaan automatisch de LEDs op zonne-energie aan. Eén (kaal) vertrek is ingericht als eetzaal. Wij blijven op de veranda voor onze kamers wat drinken (dat kon je wel krijgen!), in afwachting van het eten en de avondexcursie.  Na het eten rijden wij met de jeeps in een half uurtje naar Pantai Penyu strand. Daar krijgen we in het gebouw van de rangers tekst en uitleg en we zien de 'kraamkamer' en 'opgroeibad' van de kleine schildpadjes. We krijgen er zelfs een paar in onze handen. Die beestjes hebben hele sterke pootjes en ze spartelen om terug in hun waterbakje te belanden. Het laatste stuk, een pad van enkele honderden meters door het bos, moeten in het pikkedonker te voet worden afgelegd. Het is hier aardedonker en muisstil..... maar als wij op het strand zelf komen zien wij een prachtige sterrenhemel: geen sprake van lichtvervuiling.
Wij wachten geduldig en genieten terwijl de gids op zoek gaat naar verse sporen. Hij vindt ze en geeft een signaal dat wij naar het nest mogen komen. Op dit strand komen regelmatig zeeschildpadden hun eieren leggen en vooral tijdens het graven van hun hol mogen de schildpadden niet gestoord worden en moeten alle lampjes uit en moet het stil zijn! Pas als ze bezig zijn met eieren leggen kunnen wij een kijkje nemen.

De leatherback turtles die hier voorkomen kunnen wel 1,5 meter in doorsnee worden. De schildpadden die hier eieren komen leggen variëren van 150 tot 350 kg en leggen gemiddeld 100 - 150 eieren. De dieren zijn zo’n 2 uur op het strand om het nest te graven, eieren te leggen en het nest weer dicht te gooien. Na 55 – 56 dagen komen dan de eieren uit. Omdat er veel stropers zijn, wordt het nest gemarkeerd en direct, maar anders de volgende dag, worden de eieren uitgegraven en naar het opvangcentrum gebracht in emmers om daar uit te komen. Hier laat men de jonge diertjes enkele dagen aansterken (tot het schild hard begint te worden) Het gevolg hiervan is dat 95 % de eerste 10 dagen overleeft terwijl dat percentage normaal slechts op 10 % ligt. Het is een magisch moment om ‘onze’ schildpad 151 eitjes te zien leggen en daarna haar eitjes te zien begraven en dan een vals spoor aan te leggen om haar natuurlijke vijanden te misleiden. Zij lijkt totaal uitgeput als zij na bijna 90 min labeur terug naar de zee trekt. Zij heeft echter niet op de rangers gerekend die zelfs niet wachten tot zij in zee verdwenen is om haar 152 eitjes opte graven en ten toon te spreiden voor ons toeristen. Weinig respectvol mogen wij er zelfs eentje in ons hand houden, maar wij troosten ons met de gedachte dat er door de menselijke tussenkomt in dit natuurfenomeen toch meer zullen overleven.  Als de schildpad in zee is verdwenen, wordt het signaal gegeven om terug te keren naar de jeeps en daarna naar onze slaapplaats. De rit in het donker door de jungle is om nooit meer te vergeten. Als wij aan ons bed geraken, zijn ze ons wel vergeten te zeggen dat wij maar 10 min meer elektriciteit krijgen dus ……. Tasten en zoeken naar onze lampjes en dan vlug bed in zonder veel na te denken over wat hier allemaal niet rond zou kunnen kruipen ………