s Ochtends - na het douchen - de koffer verder ingepakt......................daarna het ontbijt. Omdat het vliegtuig pas om 3 uur zou gaan, wilde ik weten hoe laat ik uitgecheckt moest zijn uit het hotel................... 12.00uur...............dus dat viel mee.................meteen afgesproken, dat de receptionist een taxi zou bestellen om half een.................
Om 12.00 uur heb ik mijn koffer naar de receptie gebracht en betaald............. Even wachten nog op de taxi............... Tegen 1 uur heb ik gevraagd, of de taxi wel besteld was......natuurlijk !!!!!was het antwoord....... Om kwart over een heb ik nogmaals nagevraagd..........men zou een ander taxibedrijf bellen, want........... al die tijd was het gebruikelijke taxibedrijf niet bereikbaar geweest...............dus er was niks besteld !!! Tegen half twee kwam de taxi............naar het vliegveld was niet echt lang en op het vliegveld had ik weer voorrang bij het inchecken............(Idoso !!!) Het inchecken ging vlot (het gewicht van de koffer was niet gewijzigd, want ik had niets gekocht............) En het vliegtuig ging zelfs op tijd !!! Zij het, dat de vlucht later was aangegeven op de screen, dan op mijn papier stond.............(vertrek 3.20u) Over de vlucht valt niet veel te vertellen deze keer.............. In Sao Paulo was de bagage er snel (op de heenweg moest ik een uur wachten voordat de bagage er was) Dus wat langer wachten op het vliegveld............. Inmiddels had ik mijn horloge weer bijgesteld naar de tijd van Sao Paulo, omdat de Pantanal een uur verschil heeft met de rest van Brasil (ligt meer westelijk) Na het inchecken en controle (ik mocht een flesje guarana mee het vliegtuig in nemen !!) wachten op het in het vliegtuig mogen...................duurde niet lang en ik had een plaats aan het raam.......... Daar had ik niet veel aan, want het was inmiddels hardstikke donker........
Op het vliegveld in Salvador (na 2 uur vliegen) heb ik - in afspraak met Fatima - een taxi genomen naar haar huis, want zij heeft geen auto en het is maar een ritje van tien minuten.......
Het was ruim 12.00 uur s nachts, toen ik bij Fatima aankwam.............Fatima was nog op en ik vertelde wat over mijn belevenissen............maar realiseerde me, dat Fatima om 5.00 uur s morgens op moet om ontbijt te maken voor haar zoon, die om 6.00 uur naar school moet......... Afgesproken dus, dat ik de volgende dag.....als mijn fotos op de computer staan, omdat er een DVD van gemaakt wordt, ik de fotos zal laten zien en erover vertellen.......
Doodmoe naar bed............... De koffer heb ik niet eens uitgepakt.alleen mijn pyama eruit gehaald............
Maandag 29 augustus 2011
Pas om 10.00 uur werd ik wakker.....................na douchen ontbeten...........Fatima had al gegeten dus dronk een kop koffie mee............. Luciana, de dochter, die op de universiteit studeert, had op deze dag geen colleges.........dus zij heeft mijn fotos op de computer gezet...vandaar uit wordt dan een CD of DVD gemaakt .............. Aan de hand van de fotos heb ik een en ander verteld over de dieren in de Pantanal..............
Later in de middag heb ik met Fatima wat plannen gemaakt over wat ik verder hier in en rond Salvador kan zien en doen............. Op het programma staan voorlopig...........zonnen, zodat ik na twee maanden Brazilie tenminste wat kleur krijg (in lange broek lopen maakt geen bruine benen..............) Verder een boottocht naar Itaparica........................een van de eilanden die in de baai voor Salvador liggen.
Salvador heeft een grote baai..............de baai van allerheiligen (Bahia do todos dos Santos , vandaar de naam van de deelstaat BAHIA) en ^van allerheiligen^ omdat op 1 november voor het eerst voet aan land gezet werd daar............. De baai heeft 44 grotere en kleinere eilanden...........Itaparica is het grootste.............heeft veel kleine gehuchtjes.............en mooie stranden............. Als ik het bezocht heb zal ik er meer over kunnen vertellen..........
Verder wil ik graag naar Cachoeira en zusterstad Sao Felix..............mijn boekje vertelt, dat die plaatsen de moeite van het bezoeken waard zijn............ Verder wil ik ook nog graag naar Aracaju...............een badplaats in de deelstaat Sergipe.......... Maar we moeten nog afstemmen wanneer en hoe........... In de praktijk wil Fatima graag mee............is voor haar ook een uitje.............maar ze heeft ook haar huishouden........ We zien wel.................. Verder wil Fatima mij de markt der armen laten zien...............een marktplaats, waar de armen van Salvador een markt houden..........min of meer de schaduwkant van een grote stad..........
Dinsdag zullen we of naar de markt of naar het eiland gaan...afhankelijk van het weer..............als het niet zonnig is, is het op het eiland minder mooi en gaan we naar de markt.......is het mooi, dan maken we daar gebruik van om naar het eiland te gaan...........
Dinsdag 30 augustus 2011
s Ochtends om 5.30 werd ik gewekt door Fatima.............de zon scheen, we zouden het eiland bezoeken en Fatima s broer Jorge, die in het centrum van de stad werkt, vlak bij de aanlegplaats van de ferry naar Itaparica, zou ons met zijn auto meenemen........... Tegen acht uur kwam hij en de rit van 24 kilometer duurde 5 kwartier, zo druk was het.......... Jorge rijdt elke dag die afstand heen en terug, want hij woont vlakbij Fatima in een mooi huis aan de rand van de duinen........... We werden dus bij de aanlegplaats afgezet...............de ferry, die wij nog konden halen, zou om 10.00u vertrekken...........duur van de overtocht 50 minuten............ In verband met mijn leeftijd had ik weer vrij vervoer !!!!!!!!!
Tijdens de overtocht heb ik diverse fotos gemaakt van het zicht op Salvador vanaf het water....... Alhoewel het in het begin van de dag zonnig was, was het btrokken weer tijdens de overtocht.........dus geen mogelijkheid mijn benen alvast wat te bruinen..........
Op het eiland hebben we een busje genomen naar de plaats Itaparica op het eiland...............omdat de prijs per persoon laag was werden er veel mensen in het busje gepropt...........met 4 op een bank voor nauwelijks drie................maar de vrouwen in Bahia hebben bijna allemaal een flink achterwerk..........dus het was gekneld zitten............ De wegen zijn (zelfs in de stad Salvador) vaak erbarmelijk slechts, dus ook nog een gehobbel..........als je daarbij telt, dat de chauffeur zo snel mogelijk op zijn bestemming wilde zijn voor weer een volgende rit, dan kun je begrijpen, dat ik blij was toen we er waren.......
In Bahia, waar destijds veel negerslaven zijn terechtgekomen, bestaat er - naast het katholieke geloof - nog altijd een geloof in de goden uit Afrika..............en dat gaat samen.......(misschien wel met de gedachte, als de ene niet helpt, dan misschien wel de andere..........) In het geloof uit Afrika moeten er om allerlei redenen offers worden gebracht........de ene god wil dit de andere weer iets anders.............en zo kun je op allerlei plaatsen potten of bakken met offers vinden..... Zo ook in een bosje tussen twee wegen............Fatima wees mij erop, omdat ik - nadat ik erover gelezen had - haar over had nagevraagd......... Er stonden potten van aardewerk met stinkende resten van wat ooit misschien wel een kip geweest was of zo.........
Na deze ontdekking (en bevestiging van het bestaan van deze riten) zijn we naar het terrein gegaan van de watervoorziening................er zijn minerale bronnen........dus daarvan maar gedronken in plaats guarana...........Itaparica schijnt het enige eiland te zijn met minerale bronnen (dat stond tenminste daar geschreven) Natuurlijk is er ook een Marina................daar is trouwens ook de plaatselijke policia militar gevestigd.... Langs het strand zijn we naar het centrum(metje) van het plaatsje gewandeld.........mooi gezicht op de baai en op een aantal eilandjes...........en fotos gemaakt natuurlijk. In het centrum was de kerk - in een rustiek straatje - in de renovatie...........dus geen mooie fotos daarvan. Er was een lieflijk pleintje met bomen (voor de schaduw) aan het strandje en daar was een klein restaurantje........ Omdat het inmiddels al 1 uur geweest was hebben we daar de middaglunch gebruikt ...............haai gegeten.........was lekker, met een sausje, dat er goed bij smaakte.........en, natuurlijk, rijst......... Tijdens het smullen bedacht ik dat het beter is haai te eten dan gegeten te worden...........
Na wat slenteren door het piepkleine centrummetje heeft Fatima onderhandeld met een taxi........voor de prijs van het busje naar de aanlegsteiger van de ferry terug........na enig heen en weer gepraat (Fatimas argument was dat het busje, dat er zo aan zo komen, een prijs van 2 R$ per persoon had en dat ze niet meer wilde betalen EN dat de taxichauffeur toch naar de aanlegsteiger moest, ook zonder vracht !!) Wij dus luxe in de taxi terug............heel wat comfortabeler dan de heenreis.........
Op de terugtocht was er inmiddels wel zon, maar omdat we wat oponthoud hadden bij het inchecken (de juffrouw aan de kaartjesbalie had geen idee wat mijn copie-paspoort betekende en moest navragen of ik toch gratis mee terug mocht) haalden we net de ferry en waren de mooie plaatsen (zon en zicht op de baai) al bezet................
Ik heb nog wel wat fotos gemaakt vanaf de zijkant van de boot.....vooal van de stad Salvador vanaf de waterzijde..............met name de huisjes uit de sloppenwijken aan het water... In de haven lagen schepen met containers.............op enkele stond HAMBURG.............gaf even het idee van een soort herkenning in den vreemde.......
De stadsbus naar Petromar, de wijk waar Fatima woont in Stella Maris, had bijna twee uur nodig om er te zijn........het is lang vanaf het centrum, maar er is ook druk verkeer en de bus heeft geen apart deel van de weg ter beschikking.............
Na het avondeten vroeg naar bed........... De volgende dag zou ik gaan zonnen, om wat kleur te krijgen..........
Woensdag 31 augustus 2011
Tegen half acht opgestaan, vandaag serieus aan kleur gaan werken !!!!!! Luciana, de dochter van Fatima (26 jaar) zou met mij meegaan...................naar het strand, dacht ik......... maar zij tracteerde mij op een bezoek aan een spa, die hier is voor medewerkers en oud-medewerkers van Petrobras. Petrobras is de oliemaatschappij van Brazilie, dat op diverse plaatsen in zee zelf olie wint (zoals shell bij ons) Vlak bij Salvador is er ook zo n winplaats in zee en dus zijn er (al sinds lang) medewerkers, die hier in de buurt wonen............ Het condominium (bij elkaar horende groep woningen) Petromar (waar Fatima woont) is destijds gebouwd speciaal voor medewerkers van de oliemaatschappij)...........en de spa is daarom ook vlakbij aangelegd. Een vriend van Luciana is medewerker en dus lid van de club (CEBE).............Hij heeft Luciana een toegangskaart bezorgd en Luciana heeft mij meegenomen als invite.............
Het is een groot terrein met bv 6 zwembaden, 3 voetbalvelden (de club heeft een eigen voetbalclub)......allerlei gebouwen voor diverse bezigheden................een groot wandelpark met diverse meertjes............... In een van de gebouwtjes was er dansles voor ouderen..........de engelse wals werd ingestudeerd !!!
Na de rondleiding die Luciana mij gaf zijn we op een terrasje vlak bij een van de zwembaden gaan zitten..... Ik in een lange ligstoel met mijn hele voorkant in de zon..............30 minuten.......daarna 30 minuten mijn achterkant (ik had alleen een zwembroek aan)................Luciana heeft mijn achterkant ingesmeerd met nr 30 tegen zonnebrand............ik wil graag wat bijkleuren, maar niet (weer) verbranden.......
Na dit ruime uur (Luciana was inmiddels weer terug van wat zwemmen) zijn we weer naar huis gegaan....... Naar Braziliaanse gewoonte was het weer tijd om te eten (almoço)........ Tijdens mijn zonnen heeft Luciana 45 mooie fotos voor mij gemaakt van de spa, ter herinnering Fantastisch van haar !!!! Na een dag wil ik het zonnen wat herhalen................
De rest van de dag weer wat geluierd, correspondentie beantwoord en wat geschreven voor mijn weblog...... Voor de volgende dag staat er bezoek van Salvador op het program............en nu met name de armere wijken............en de ^markt van de armen^, waar arme, zwarte inwoners hun marktkraampjes hebben, waar de armen kopen en waar het zal stinken en de vloer vuil zal zijn. Ben benieuwd naar dit minder mooie deel van de stad.
Donderdag 1 september 2011
s Ochtends op tijd op (7.30u), want het wordt een lange dag.............. Na het ontbijt met een flesje drinken en mijn fototoestel gewapend en wat geld voor je weet maar nooit, zijn we (Fatima en ik) op stap gegaan..................naar de bus....... De afstand van het huis waar Fatima woont tot het centrum van Salvador is zo n 24 km.............de busreis duurt bijna anderhalf uur........vooral in verband met de drukte op de wegen........ Gelukkig heb ik vrijwel altijd plaats in de bus (Idoso) maar dan nog duurt het lang....... Bij aankomst hebben we eerst gekeken of we niet de kerk Sao Joaquim konden bezichtigen............maar er was een bijeenkomst, en of we niet later konden terugkomen. Dus naar de markt................feira de sao joaquim..........een markt waar arme, zwarte mensen kopen, waar hoofdzakelijk negroide mensen verkopen..................en er is vanalles te koop. Lopend door de smalle paadjes tussen de kraampjes kreeg ik vaak een wat onbehagelijk gevoel.......en was blij, dat Fatima hier diverse mensen kende.........jaren geleden heeft ze met anderen voor verbetering van de situatie van deze mensen gewerkt. En in de tijd dat ze een restaurant vlakbij had deed ze hier de inkopen van fruit en dergelijke bij de groothandelaren, die hier ook hun domicilie hebben........... Om de paar straatjes werd Fatima hartelijk begroet..............en kreeg ik ook steeds een hand.............en mocht fotos maken.......dit alles gaf een veilig gevoel in een omgeving waar ik alleen voor geen geld naar toe had willen gaan.......... De achterbuurt van Salvador. Hier zijn ook de mensen, die nog hun afrikaanse geloof hanteren naast het christendom........de kippen en geiten, die hier te koop zijn, zijn bestemd als offerdier..niet om te consumeren...... Er was, vooral waar de vis lag,een vieze geur..............en de vloer was verre van schoon (Fatima had me hiervoor al gewaarschuwd)...........maar het gaf mij de mogelijkheid een stukje van de stad te zien,die een toerist niet te zien krijgt....... Verder viel mij op, dat fruit op met karton verbrede kruiwagens lag, en ook werd vervoerd.........slim idee!! Ik heb veel fotos gemaakt en had het gevoel, dat (dankzij Fatima) dit allemaal in heel vriendelijke sfeer kon. Naast fruit,groente, specerijen en kleine dieren werden er ook gebruiksvoorwerpen verkocht, tbv de keuken en zo. Maar bijzonder (voor mij) was dat er ook afrikaans-religieuze voorwerpen werden verkocht, naast afrikaans-bahiaanse kunst als dikke vrouwenfiguren in felle kleuren met alleen een lendedoekje......
Na de feira (=onoverdekte markt - tegenover mercado = overdekte markt) gingen we terug naar de kerk........de pater was nog bezig, dus even (!!!!!) wachten............. Tijdens het wachten werd ons koffie aangeboden (had ik al vaker meegemaakt), een klein bekertje erg sterke koffie.............. Eindelijk kwam de pater, een passionist, om ons de kerk te laten zien. De kerk is niet bijzonder, maar is verbonden met een tehuis voor wezen..............
Daarna zijn we naar de kerk gegaan van een zuster, die erg veel voor de wezen en armen heeft gedaan in Salvador............Irma Duce, een soort moeder theresa, maar dan in Salvador........ Toen Fatima, na haar opleiding tot voedingsdeskundige, ging werken heeft ze in haar eerst job met deze zuster gewerkt...............waarschijnlijk daarom ook haar enthousiasme mij dit alles van deze non te laten zien. Er is een bijna hele wijk met tehuis voor ouden van dagen, ziekenhuis, weeshuis, allemaal voor arme mensen......het ziekenhuis verleent gratis alle medische hulp (voor deze armen) en het geheel is destijds opgezet door deze zuster Irma Duce. Het is indrukwekkend.......... Binnen korte tijd zal haar heiligverklaring plaatsvinden............ De Kerk is van indrukwekkende eenvoud, maar van prachtige materialen............prachtig hout, overal hetzelfde hout..................de vloeren van een mooi soort graniet, maar dan alles van een soort...........enz Het altaar wordt gedragen door vier verschillend gekleurde blokken graniet, die niet exact op elkaar gestapeld lijken (zoals de blokken van Struycken ongeveer) maar toch een harmonisch beeld geven. Deze kerk is na haar dood gesticht.....................tijdens haar leven was er een kleinere kapel, die ook nu nog te bezichtigen is. Verder is haar kamer in tact gelaten en kun je zien, dat zij niet in het (wel aanwezige) bed sliep, maar wegens ademhalingsproblemen, sliep in een soort ligstoel...........
Na dit zijn we met de bus naar het schiereiland Ribera gegaan...............dat een stukje in de baai van Salvador steekt............ Bij het uitstappen uit de bus herkende ik de plek................in 2009 hebben we daar een enorm en enorm lekker ijsje gegeten....................nu dus ook weer..............het is (zelfs voor onze begrippen) niet goedkoop, maar lekkerrrrrrrrrrrrrrr............als bij de beste italiaan !!!!!!!
Weer verder gelopen, nu naar het klooster van St Benediktus en de bijbehorende kerk............ (Mosteiro de Sao Bento da Bahia) De benedictijnen hebben hier een klooster gesticht (destijds) uit dankbaarheid dat de Hollanders zijn vrdreven uit Salvador !!!!!!!!! Bij het klooster hoort natuurlijk een kerk en die kon ik bezichtigen............. Een rijke mooie kerk, met een enorme lichtkoepel.......het klooster is nog in gebruik, er leven nog een 20 monniken......
Daarna naar de wijk Pelourinho..................de oude stad, waar iedere toerist heengaat om alle oude moois te zien. Ik ben daar voor het eerst geweest in 2009 tijdens carnaval, en daarna in dezelfde periode nog eens en deze keer was ik er ook al eerder. Alleen had ik toen de pech (of stommiyeit), dat mijn batterij leeg raakte en ik geen fotos meer kon maken van de azulejos van de Franciscuskerk. Verder heeft Peluorinho meerdere mooie kerken die ik nog niet heb gezien..............
Maar eerst in Praça de Se , iets voor de oude wijk, iets eten....................mijn buik geeft tegenwoordig aardig aan, wanneer het tijd is voor een hapje.......... We zagen een kilo-restaurantje, erg schoon en er waren veel mensen. Dat is vaak een goed teken voor de kwaliteit........... Omdat het middag was en er dus geluncht werd, duurde het niet erg lang voordat er een tafeltje vrij kwam. Kilo-restaurant betekent, dat je van alles, dat er aan gerechten ligt, zoveel kunt nemen als je wilt, het wordt gewogen en je betaalt de kilo-prijs voor wat je hebt genomen. Je moet dus (vind ik) alleen de lekkere dingen nemen en geen (of weinig) rijst en zo............. Hier hadden ze een heerlijke keuze van groente-voorgerechten en (wat ik genomen heb) stukjes vlees in een verrukkelijke saus. En garnalen..............Nou, daarvan heb ik goed opgeschept........heerlijk............
Daarna de oude wijk in. Wat fotos gemaakt van kerken, die ik al had bezocht, maar omdat het licht goed viel, heb ik ze nog maar eens op de foto gezet. Toen naar de Franciscuskerk..............met van binnen een overdaad aan goud............echt mooi is de kerk niet, vind ik, teveel overdaad...............maar wel indrukwekkend door al dat (blad-)goud....... Achter de kerk, in de ommegang van het vroegere klooster, zijn alle 4 de wanden bezet met azulejas (in wit-blauw tegelwerk uitgebeelde voorstellingen van religieuze aard)...............die heb ik de vorige keer niet meer kunnen fotograferen omdat mijn batterij leeg was en ik geen reserve bij me had. Nu dus de schade ingehaald............Normaal gesproken hasd ik weer de entreeprijs moeten betalen, maar de juffrouw van de kaartjes herinnerde zich haar belofte, dat ik gratis terug mocht komen, omdat de batterij van mijn fototoestel leeg was...........De entree-prijs is 10 R$ pp, dus een tientje uitgespaard, dank zij Fatima, die de vorige keer dit had gevraagd.
Daarna de oude wijk in.......de oude wijk ligt op hellingen, dus het is op keien omlaag en weer omhoog steeds.... Op de eerste helling stond een aantal mensen in bijzondere kleding............er bleek een film gemaakt te worden............Verder heb ik wat sfeerfotos gemaakt van de oude straatjes............ In een van de straatjes bood een baiana in folkloristische kleding mij aan samen op de foto te gaan voor 10R$. Ik heb al een aantal van deze fotos, dus ik had geen interesse............toen ik haar vertelde dat ik niet wilde betalen voor een foto bood ze aan toch een foto van haar en mij te maken, terwijl ze me haar wang toestak. De wijze waarop ze met mijn weigering omging en met alle vriendelijkheid in gesprek bleef is een van de dingen die mij steeds weer verbazen...............dat gebeurt bij strandverkopers................bij restaurants, waar je kunt vragen wat de kaart is en zeggen, dat je ook nog even daar(elders) gaat kijken.................zij blijven vriendelijk, geven je soms nog andere mogelijkheden op.............totaal andere mentaliteit......(dan de onze) Wel vroeg ze daarna, of we in haar winkeltje wilden gaan kijken....................dat deden we............kochten niets en werden zo vriendelijk behandeld alsof we grote klanten zouden zijn geweest.
Onderweg werd ik aangesproken door een verkoper van kralensnoertjes met ^eh alemao^............. In het portugees vroeg ik hem waarom hij mij aansprak met duitser...........het verbaasde hem in zijn eigen taal aangesproken te worden door een toerist...........en we raakten wat in gesprek............. Toen ik vertelde dat ik nederlander was kwam het geprek meteen op voetbal. Dit zijn dingen die ik ook leuk vind..........kletsen met de mensen over gewone dingen.
Het was niet alleen steil omlaag, het was ook steil omhoog.En met de wetenschap dat de weg terug precies vice versa zou zijn. Bovenaan de laatste berg (waar wij heen gingen, er zijn er meer) stond de kerk van de Carmelieten. Een monumentaal bouwwerk.................in deze kerk stonden (voor mij) wat vreemde christusbeelden.........alsof ze uit de kruiswegstaties zouden zijn gehaald en levensgroot hier neergezet. De kerk zelf was ook best mooi.......... In de sacristie lag een jesusbeeld, alsof het van het kruis gehaald was............met veel bloed.........Deze bloeddruppels en stroompjes gestold bloed waren kleine robijntjes....tweeduizend in totaal............ Deze mededeling kreeg Fatima als extra informatie van de bewaakster..............een nederlands paar, dat ik daar ook trof had deze mededeling niet gekregen.........natuurlijk heb ik dat hun ook verteld.
Tegenover deze carmelkerk stond een groot oud gebouw met boven de ingang het nederlands wapen (Nederlandse Leeuw)..... Het Nederlands consulaat in Bahia.....!!!!!!!!! Wij er naar binnen, we kregen koffie en de mededeling dat er op dit moment geen nederlands sprekend persoon aanwezig was, maar dat we de vertrekken, die in gebruik waren voor het consulaat mochten bekijken en ook het uitzicht over de oude stad vanuit het raam van de consul.
De laatste kerk van vandaag heet Kerk van onze lieve vrouw van de Carmel............er is nog maar een restantje als kerk, de rest is inmiddels (een deftig) hotel.
Nu weer steil berg af en steil bergop......de terugweg................. Op de bus naar huis wachten duurde nogal..............bussen hebben hier geen exacte vertrektijden.........als die komt ga je mee en anders wacht je op de volgende, die ooit eens komt......... Toen we eindelijk in de bus zaten heb ik de tijd eens opgenomen om te zien hoe lang de tocht nu zou duren.............. Bleek bijna 2 uur te zijn. Bij de uitstaphalte wat verse broodjes gekocht (er is daar een goede bakker) en het laatste stukje naar het huis van Fatima gelopen............
Gegeten en nog wat nagepraat..................daarna (voor mijn doen) vroeg naar bed............morgen wat schrijven en zonnen.................
