Crazy Horse - Indianenleider
 
Traditionele Normen en Waarden :
Crazy Horse heette als kind Curly, vanwege zijn bruine krulhaar.
Zijn vader, een medicijnman, behoorde tot de Teton, een van de zeven hoofdgroepen
van de Sioux, en daarbinnen tot de Oglala.
Omdat Curly's moeder al vroeg overleed,
nam haar zus de zorg voor het gezin op zich.
Vaststaat dat Curly nog traditioneel is opgevoed.
Aan het begin van zijn leven zwierven de Lakota nog relatief ongehinderd over de prairie.
Curly hield veel van paarden en kreeg er al snel zelf een.
Hij leerde schieten met pijl en boog en maakte samen met
leeftijdgenootjes jacht op korhoenders en prairiehazen.
Als de volwassenen op bizonjacht gingen, mocht hij mee om de pakpaarden te bewaken.
Leergierig als hij was, werd hij in korte tijd zelf een volleerd jager.
Curly viel als kind al op.
Liever dan te spelen, luisterde hij naar de verhalen van de ouderen over de
Lakota-geschiedenis, de jacht op de bizon en de strijd tegen vijandige indianenstammen.
Zo maakte hij zich de traditionele normen en waarden eigen
waardoor hij zich zijn hele leven zou laten leiden.
Bij de Lakota staat van oudsher dienstbaarheid aan de gemeenschap voorop,
desnoods ten koste van zichzelf.
Over hoe serieus Curly dit nam gaan mooie verhalen.
Zo was er die strenge winter waarin de Lakota ingesneeuwd raakten,
Curly was toen vier of vijf. Iedereen leed honger.
Na dagen zonder succes te hebben gejaagd,
slaagde Curly's vader erin twee antilopen mee naar huis te brengen.
Al gauw vormde zich voor zijn tipi een lange rij wachtende indianen.
Ze bleken door Curly te zijn uitgenodigd.
Ongevraagd was hij op zijn pony het kamp rondgereden om te zeggen dat er vlees was.
Ieder kreeg een portie, tot er nauwelijks nog iets over was voor het eigen gezin.
De volgende dag sloeg de honger weer toe, maar Curly werd
geprezen om zijn vrijgevigheid en over de honger werd niet meer gepraat.
In de zomer van 1857 trok Curly zich terug op een afgelegen plek in de natuur voor
zijn eerste 'vision quest', een van de belangrijke religieuze ceremonies bij de Lakota.
Na enkele dagen vasten en bidden kreeg hij het verlangde visioen.
Hij zag een man op een paard.
De man snelde door stormen van geweld, zonder dat hij
werd geraakt door de pijlen en kogels die op hem werden afgevuurd.
Hij voerde volgelingen aan, maar er waren ook handen die hem wilden afhouden van wat hij
moest doen. Dit visioen zei Curly dat hij standvastig moest zijn,
ook in de moeilijke tijden die zouden komen.
Kort daarna raakte Curly verwikkeld in zijn eerste gevecht met vijandige indianen.
Hij doodde er twee.
Wegens zijn dapperheid kreeg hij terug in het kamp van zijn vader de naam waaronder
hij beroemd zou worden: Crazy Horse.
Zijn vader had die naam zelf ooit van zijn eigen vader gekregen
en gaf hem nu door aan zijn zoon.
Crazy Horse , (Curly) , of Tashunkewitko zoals hij in zijn eigen taal heette,
heeft maar kort geleefd. Hij is nog geen 35 jaar geworden.
Geboren tussen 1842 en 1845,
kwam hij in de nacht van 5 september 1877 bij Fort Robinson (Nebraska) om het leven.
Hij is een van de meest roemgeruchte strijder uit de geschiedenis
van de Noordamerikaanse prairie-indianen. Overtuigd tegenstander van de blanken
in de negentiende-eeuwse indianenoorlogen, was hij volgens de overlevering
bijzonder moedig maar niet wreed.
Hij wilde zich nooit laten fotograferen.
Toch komt zijn gezicht langzaam maar zeker tevoorschijn uit Thunderhead Mountain,
een hooggelegen rotsmassief in de Black Hills, de heilige bergen van de Lakota
(Sioux) in Zuid Dakota. Het verhaal achter de legende die met het Crazy Horse
Monument wordt geëerd.
Crazy horse Memorial :
In de Black Hills, niet ver van Mount Rushmore waar de hoofden van de
presidenten Washington, Jefferson, Lincoln en Roosevelt in de rotswand zijn
uitgehouwen, verrijst de inheemse tegenhanger van dit blanke monument:
Crazy Horse Memorial. Het wordt een immens beeld van Crazy Horse op zijn paard,
aan alle kanten uitgehakt en twee keer zo hoog als de hoofden van de vier
presidenten. Ontwerper Korczak Ziolkowski, een Amerikaan van Poolse afkomst die
in 1982 is overleden, wist dat hij zijn creatie nooit af zou zien.
Deze 'verhalenverteller in steen' had geassisteerd op Mount Rushmore en een prijs
gekregen op de Wereldtentoonstelling van 1939 in New York voor hij aan
Crazy Horse begon. Hij was hiervoor gevraagd door een lid van de Oglala-Lakota
stamraad, Henri Standing Bear, 'zodat de blanken zullen weten dat de rode mensen
ook helden hebben'. Het werd Ziolkowski's levenswerk. Hij ging met eigen geld op
de gekozen berg aan het werk en besloot dat het een non-profit project moest
zijn, gefinancierd door bezoekers en donateurs. Bij de uitvoering schakelde hij
zijn hele familie in. In 1948 ging de eerste tien ton rots door dynamiet de
lucht in. Inmiddels is ruim vijftig jaar aan het monument gewerkt en is meer dan
8 miljoen ton steen verwijderd. Het gezicht van Crazy Horse is nu zichtbaar,
maar het werk is nog lang niet klaar. Behalve het monument-in-wording omvat het
complex momenteel een bezoekerscentrum met een cadeauwinkel, een museum, een
boekwinkel en twee theaters. Een Indiaanse universiteit en een medisch
opleidingsinstituut liggen in het verschiet. Het complex trekt elk jaar meer
bezoekers en is in die zin een succes. Toch zijn er vanaf het begin ook
tegengeluiden geweest. De Indiaanse krant Indian Country Today, die in 1996 een
serie artikelen aan het monument wijdde, beschrijft hoe sommige Lakota het gehak
in de berg als een ontheiliging zagen en zien. Zij wijzen er op dat Crazy Horse
dit zelf nooit zou hebben gewild, hij wilde geen publieke figuur zijn.
Ziolkowski wist dat Crazy Horse niet wilde worden afgebeeld; hijzelf beschouwde
het monument daarom als een Indiaans symbool, niet als een letterlijke
uitbeelding van Crazy Horse. Volgens een oude voorspelling komt het monument
nooit af. Velen geloven dit. De mensen die nu leven zullen de voltooiing in elk
geval niet meer meemaken. Sommige Lakota vinden dat de blanken wel erg
profiteren van de roem van Crazy Horse. Ze betwijfelen ook of de beloofde
universiteit ooit werkelijkheid wordt. Andere stellen dat de situatie niet kan
worden teruggedraaid, maar willen waakzaam zijn dat het monument aan de indianen
ten goede komt en niet ontaardt in een commercieel, blank project. Er gaan
stemmen op om het beheer meer aan indianen over te laten.
Lengte van het complete beeld
Hoogte
van het complete beeld
Hoogte van het hoofd
Lengte van de
arm
Lengte van de hand
Hoogte van de manen van het
paard
Hoogte van de kop van het paard
Aanvang
werkzaamheden
Onthulling van het gezicht van Crazy Horse |
:
:
:
:
:
:
:
:
: |
195,4 meter
171,6 meter
26,7 meter
80,2 meter
10,0
meter
18,9 meter
66,8 meter
3 juni 1948
3 juni 1998
|
22-03-2013, 21:46 geschreven door indiananneken 
|
