Belevenissen in het land van de Magyaren - Kalandok a magyarok országában. Deze blog gaat over Hongarije (Magyarország), voor velen onder ons een vrij onbekend land, ver van mijn deur. Daarom tracht deze blog ons een beter inzicht te geven in dit land, zijn tradities, zijn cultuur, de anekdotes, de lokale gebruiken en evenementen, het landschap en vooral zijn boeiende geschiedenis .
- Ez a blog Magyarországról szól, sok külföldi szemében egy ismeretlen ország, amely messzén áll az otthonunktól. A weboldal sok érdekes kérdést megmagyaráz erről az országról, a hagyományairól, a kultúrájáról, viccekről, a helyi hagyományokról és eseményekról, a tájról és mindenekelőtt Magyarország feltűnő történetéről mesél.
26-01-2020
De Mooiste âCommunistischeâ Auto Ooit!
De Mooiste Communistische Auto Ooit!
andrascsengo
Achter het IJzeren Gordijn was het van 1945 tot 1989 niet echt prettig leven. Behalve als je je in de top van de communistische partij bevond natuurlijk. Jan met de pet had geluk als hij een autootje kon aanschaffen, sommigen genoten het privilege rond te kunnen touren in een echte Lada. Geen tweetakt maar een benzineauto. In plaats van een rokende Trabant met een polyester geraamte een echte bak. In Nederland/Vlaanderen werd algemeen aangenomen dat Lada de afkorting betekende van LAndDAf. In het Groningse Finsterwolde een traditioneel communistisch bolwerk schijnen in de zeventiger jaren van de vorige eeuw relatief meer Ladas verkocht te zijn dan in de rest van het land. Waar die (ex)communisten uit het Groningse land nu in rijden? Waarschijnlijk in een (teedehands) Japanner of Zuid-Koreaan en zijn ze lid van GroenLinks .
Over relatief gesproken. Tegenwoordig zijn de meest populaire automerken in Hongarije Mercedes, Audi, BMW en dan bij voorkeur in de meest afschuwelijke SUV-versies. Er is nogal wat veranderd door de jaren heen . Natuurlijk worden er tegenwoordig ook nog mooie autos gefabriceerd, vaak straalt de eenheidsworsterigheid er trouwens wel vanaf. En nu moeten we van de internationale politieke lobby en inmiddels ook de autolobby ook nog elektrisch gaan sturen. En die vehikels kunnen ook al uitzichzelf inparkeren en op de snelweg kan je gewoon de krant lezen achter het stuur, de computer loodst je wel door de file. Dit laatste zal wel bijdragen aan de verkeersveiligheid, maar mijn autoplezier gaat zo wel naar de gallemiezen. En of elektrisch rijden nu beter is voor het milieu? Daar zijn op zijn zachtst gezegd wel wat vraagtekens bij te plaatsen
Maar goed, laten we het hebben over esthetiek. De meeste klassieke autoliefhebbers benoemen hun favoriete cabrio onmiddellijk als hun deze vraag wordt gesteld. De ene praat verliefd over de Alfa Romeo spider uit de jaren zeventig, de ander met een iets duurdere smaak over zijn/haar Aston Martin DB5 of misschien wel over een Volkswagen Kever cabrio uit 1960. Allemaal prachtige karretjes, daar niet van, maar er kan er natuurlijk maar één uitspringen en dat is de koda Feliciacabriolet die in productie was gedurende de jaren 1959 1964.
Ach, zult u zeggen na aanblik op de fotos boven dit artikel , dat valt toch wel mee, zo bijzonder is deze vierwieler toch ook weer niet? Tja, ik vind van wel, de belijning is gestileerd en geavanceerd, vooral de achterflanken met de lampen lijken op de eerste versie van de USS Entreprise, het ruimteschip uit de serie Star Trek. Leuk hè, deze kinderlijke fantasie. Helaas is de productieperiode danig kort geweest, in totaal zijn er slechts 14.863 koda Felicias vervaardigd. Aan de andere kant: als collectors item wordt de Felicia er alleen maar waardevoller van. Over de huidige koda Felicia doe ik het liefst maar het zwijgen toe. Hoe is het mogelijk dat Volkswagen de huidige eigenaar van koda de naam Felicia op deze wijze bezoedeld. Tegenwoordig is de Felicia-versie een goedkoop middenklassertje, niks mis mee, maar niet onder deze naam! Felicia betekent toch geluk? Dat is ver te zoeken op deze manier, die Duitsers hebben het woordenboek er waarschijnlijk niet op nageslagen .
Maar is nog een andere veel belangrijkere reden dat deze koda a King of a Cabriolet is. Hoe is het mogelijk dat de communistische machthebbers destijds hun akkoord hebben gegeven op het ontwerp en de productie van een zogenaamde bourgeois automobiel? Alles aan deze koets had toch een imperialistische reuk. Nu ja, het was meer stank voor die communistische Moskou ja-knikkers die normalitair gewend waren aan het prachtige geluid en de vormgeving van een Sovjetrussische Belarus tractor. En die fijne olierook die er uit die krengen tevoorschijn kwam. Die partijlkameraden in Boedapest en Praag kwamen nogal eens van het platteland. Hun intellectuele hersenpannetjes waren natuurlijk eenvoudig te brainwashen door de voorgangers van Poetin ..
Schrijvers, acteurs en anti-communistische intellectuelen in Boedapest vielen voor de koda Felicia en sprokkelden vaak met een groep vrienden de benodigde Forintjes bij elkaar om een beetje vrijheid te genieten. Als was dat alleen maar mogelijk tijdens een ritje langs het Balatonmeer: met wapperende haren plankgas over de boulevard van het kuuroord Balatonfüred bijvoorbeeld. Daarna moest je weer terug naar het grijze muizenbestaan van het dorre Bolsjewisme. Hoppa, maak ik daar toch even een onvergeeflijke fout! Intellectuelen zijn natuurlijk altijd anti-commmunistisch. Oef, laat wijlen Jean-Paul Sartre het niet horen. In ieder geval wees Sartre als oerMarxist het neerslaan van de Hongaarse opstand door de Sovjet-Unie wel af .
Op grond van de polulariteit in verkeerde kringen volgens de communistische GeStaPo dan begonnen die Tsjechische kameraden in Praag toch nattigheid te voelen. In 1964 was het alweer over en sluiten voor de stijlvolle cabriolet. Bleef over de Wartburg Cabrio uit de DDR. Wartburg Cabrio? Wat is dat nu weer voor een vlag op een modderschuit? Inderdaad, de laatste versie heeft meer weg van een doosje Pennywafels maar de eerdere ontwerpen hadden wel niveau. Ook allemaal weggebulldozerd door de Belarus tractoren. In het communisme is natuurlijk iedereen gelijk. En arm van geest. Én zonder verbeeldingskracht
De auto is een redelijk nauwkeurig equivalent van gotische kathedralen.(Roland Barthes, Frans schrijver, 1915 1980)
Een van de laatste treinkinderen wordt honderd - Nu helaas overleden
Augustus 2012: Anna van Rompay-Béber 100 jaar
Een van de laatste treinkinderen wordt honderd
'Vorige week ben ik bij een lezeres in Vlaanderen op bezoek geweest... De dame had speciaal voor mij de avond tevoren nog tot één uur s nachts goulashsoep staan koken. Ik moest en zou er tijdens mijn bezoek de volgende dag een glaasje echte Stierenbloed bij drinken. Haar dochter kwam tussen de middag ook meeëten met de Hongaarse maaltijd. Die dochter is 75.'
Menigmaal heb ik dit na mijn bezoekje in deze woorden verteld. Het duurde altijd even voordat de mensen zich realiseerden wat dat inhield: dan moest die moeder dus nog veel ouder zijn. Ja, inderdaad, Anna (Anneke) van Rompay-Béber uit het Vlaamse Onze Lieve Vrouwe Waver is, naar ik mag aannemen, onze oudste abonnee. In augustus hoopt ze 100 jaar te worden! Bij dezen alvast van harte proficiat!! Isten éltesse! (De igen, a jóisten éltette, mégpedig száz évig...)
Anna en haar dochter Annuska brengen met hun levensloop feitelijk de Hongaarse geschiedenis van de twintigste eeuw in beeld: na de Eerste Wereldoorlog, toen er hongersnood heerste bij de verliezende partij, Oostenrijk-Hongarije, werd er in Nederland en kore tijd later ook in België een grote hulpactie op touw gezet: honderden, zo niet duizenden Hongaarse kinderen werden op de trein gezet naar onze landen, waar ze een half jaar zouden blijven om aan te sterken. Velen zijn echter gebleven, raakten verliefd, verloofd en getrouwd en stichtten hier een gezin. Maar ook de kinderen die wel teruggingen naar Hongarije, hebben nog lang de band onderhouden met Nederland en België. Er zijn nog steeds veel lezers van dit magazine die door de bekende Kindertreinen uit de jaren twintig van de vorige eeuw een band hebben met Hongarije...
Anna was dus zon Hongaars treinkind. In 1924 kwam ze als elfjarig meisje naar België. Ze vond uiteindelijk onderdak bij een intelligente dame van gegoede afkomst. Haar pleegmoeder, wier verloofde in de slag bij Diksmuide was omgekomen, wilde Anna graag langer bij zich houden en verzocht de instanties en haar ouders in Hongarije om toestemming. Vanwege de slechte leefomstandigheden in Hongarije vonden haar ouders dat goed. In 1935 trouwde ze met de leraar en heemkundige Jozef van Rompay, wiens naam de gemeente later op een fraai bord heeft laten zetten op de gevel van het woonhuis. Anna kreeg twee dochters, Sárika, genoemd naar haar pleegmoeder Sara van Reeth, en Annuska, genoemd naar grootmoeder Anna in Hongarije. Eind jaren tachtig is haar man Jozef overleden.
Op haar negenennegentigste woont Anna Béber nog steeds zelfstandig in het huis waar ze als kind terechtkwam. Ze heeft zich haar leven lang geïnteresseerd voor cultuur en was lid van allerlei culturele organisaties.
Geheel indachtig de vermaning van haar vader bij haar vertrek uit Hongarije Légy mindig kedves és hálás! (Wees altijd aardig en dankbaar) heeft zij altijd met dankbaarheid aanvaard wat haar gegeven werd en heeft zij altijd voor iedereen een aardig woordje klaar. Tot voor kort ging ze nog elke dag naar het naburige bejaardenhuis om daar 'de oudjes' te bezoeken.
Omdat Anna haar moedertaal nooit is verleerd en altijd Hongaars is blijven spreken (ik spreek aan de telefoon ook voornamelijk Hongaars met haar!), werd ze vaak door mensen gevraagd om te helpen als er ergens een Hongaar in moeilijkheden zat of - laten we maar zeggen de weg kwijt was.
Zo ook in 1956. Na de opstand werd Annas talige assistentie menigmaal gevraagd bij de opvang van de Hongaarse vluchtelingen. Alras kwamen er ook diverse Hongaren in huize Van Rompay-Béber over de vloer. Een van hen, de 23-jarige Gyula Bódi, trouwde met dochter Annuska. Daarmee kreeg Anna een sympathieke Hongaarse schoonzoon, die helaas een paar jaar geleden is overleden.
Vorig jaar zomer was Anna nog even in Budapest. Ze heeft nog steeds contact met haar tien jaar jongere zus en haar familie en met de familie van haar schoonzoon. Ze wordt door haar dochters regelmatig bezocht, en vrienden en kennissen nemen haar nog vaak mee naar allerlei activiteiten. Anna is blij met alle goede dingen die haar overkomen. Tijdens ons gesprek zegt ze menigmaal: 'ik vraag nooit iets, maar toch krijg ik altijd heel veel.' En daar is ze God heel dankbaar voor. 'Want dankbaarheid is,' zegt ze 'het geheugen van het hart!'
Gelukkig Nieuwjaar! of BÚÉK! Mijn goede voornemens voor dit nieuwe jaar? Ik beloof plechtig geen vervelende, cynische, satirische en laatdunkende stukjes meer te schrijven over welke burgers, b(h)oeren en buitenlui dan ook. En dit voornemen geldt specifiek voor (inter)nationale politici. U zult zeggen, en gij geleuft dat zelf? U heeft gelijk, maar ik waag een poging in mijn eerste bijdrage van dit jaar. Ik wens U veel leesplezier tijdens het meters maken op de loopband in het fitnesscentrum. Want dat jaarabonnement voor de sportschool heeft U toch al gekocht mag ik aannemen? Ach, moet U maar denken, zo begint het financiële jaar tenminste prettig voor al die spierversterkende zweethokjesondernemers. Na 15 januari zien ze U toch niet meer terug Potverdrie, ga ik nu al in de cynische fout!
In Nederland kon het nieuwe jaar niet beter beginnen, je kon door de mist geen hand voor ogen zien. Zelfs de tuin van de buren was in een waas gehuld. Een stuk minder ergernis dus in vergelijking met het vorige jaar. POSITIEF! Zogenaamde vuurwerktegenstanders hadden gisteravond ook genoeg redenen om te gniffelen. Voor een recordbedrag van 77 miljoen Euro ging er de lucht in. Maar ja, die vuurpijlen kwamen terecht in een witte wattendeken, de vuurwerkafschieters hadden zo maar weinig eer van hun werk. POSITIEF! Ik las in het Algemeen Dagblad dat zogenaamde compounds in 2019 erg in trek waren. Dit zijn samengestelde boxen met complete vuurwerkshows. Of bedoelen ze daarmee een compound van Nederlandse militairen in het Afghaanse Uruzgan? Das toch ongeveer hetzelfde?
In de Belgische supermarkt Lidl eigenlijk Duits, maar volgens boze tongen in eigendom van die afschuwelijke Scientology-sekte verkopen ze tegenwoordig katervrije Prosecco. Aldus de Belgische krant de Standaard. POSITIEF dus! Wat een marketingtruc, ik ben welhaast jaloers. Prosecco is in de meeste gevallen al een veel te duur halfwas bubbeldrankje dat misschien eventueel nog van de Proseccodruif wordt gefabriceerd, maar met Italianen weet je het natuurlijk nooit zeker. De katervrije Prosecco bevat geen sulfiet, dus kun je er liters van drinken zonder de volgende dag met barstende koppijn wakker te worden. POSITIEF! Maar in 99 van de 100 gevallen veroorzaakt niet de hoeveelheid sulfiet de hangover, maar de grote hoeveelheid geconsumeerde alcohol, gecombineerd met de slechte kwaliteit van de wijn, In dit geval de Prosecco. 99 van de 100 te koop aangeboden Italiaanse bubbeltjesbocht is deze kwalificering waardig, dus de kater is sowieso gegarandeerd.
Zijn alleen de Belgen op deze manier in het ootje genomen? Nee hoor, Lidl is wel slimmer. Ook in de Nederlandse vestigingen is de Proseccovariant te koop. Deze blijkt ook nog de classificatie biologisch te dragen. Volgens één of andere bekwame Jan Doedelexpert ene Richard Bampfield is de kans op kleine mannetjes die op de eerste januari met grote hamers op je schedeldak beuken een stuk kleiner geworden. POSITIEF! Toch blijft er in mijn hoofd een klein zeurend migrainegevoel hangen: van sulfiet krijg je GEEN kater, behalve als je allergisch voor sulfiet bent. Bovendien is een allergische reactie eigenlijk niet als een kater te betitelen. Hoe dan wel? Als een allergische reactie. Tenslotte is ook de sulfietvrije Prosecco niet echt sulfietvrij. Er zit volgens Lidl weinig sulfiet in het bubbeltjesdrankje en dat kan ook niet anders: zonder de sulfietzouten wordt de wijn zo mistig als de oudjaarsavond in Nederland, dus onverkoopbaar.
Zon 9 euro dient voor de organic Prosecco neergeteld te worden! POSITIEF! Voor Lidl en die sluwe Italiaanse wijnboeren natuurlijk. Niet voor de consument die een astronomisch hoog bedrag betaalt voor een flesje bocht met een snedig marketingsprookje. Maar ach, die snobistische wijndrinkers barsten toch van het geld, wat een fantastisch grachtengordelproduct is dit toch! Dit type volk is in Hongarije nog niet in groten getale mate te vinden. Misschien is het daarom dat ik geen bio Prosecco in de Hongaarse Lidlschappen heb gevonden. POSITIEF! Tja, het is maar hoe je het bekijkt, in ieder geval heeft een meerderheid van de Hongaren op 1 januari last van Másnaposság (een kater dus). Daar helpt geen fles bio Prosecco tegen. En ook geen lieve moeder
Sorry, die Prosecco-migraine blijft maar in mn hoofd doorzeuren, nog even terug naar Belgenland. Persoonlijke ervaring leert me dat Vlamingen/Walen ietwat meer kijk hebben op culinaire geneugten dan Nederlanders, waaronder het degusteren van wijn. Vlamingen die het bubbeltjesbrouwel consumeren? Van Walen reservefransen kan het me al helemaal niet voorstellen. Maar er is nog een overtreffende trap: het grote aatal Italiaanse (immigranten)Belgen en hun kinderen dat voornamelijk in Wallonië woont. Die Rocco Granatafans moeten zich toch een Italiaanse bubbelbreuk lachen om die Proseccogekte. Daarom kom ik op mijn existentiële vraag: hoe is die Belgische bevolking momenteel eigenlijk samengesteld?
Tenslotte goed nieuws van het Hongaarse geboortefront. Het Hongaarse nieuwsportaal Origo één op één de nationale Orbánbarometer meldt dat er op het Hongaarse platteland vidék twee kinderen zijn geboren! POSITIEF! Maar U en ik zullen waarschijnlijk met de volgende opmerking counteren: So what ? Nee, nee, het is wel degelijk breaking news, want het betreft twee zuigelingen die vlak na twaalf uur ter wereld zijn gekomen. Het uitsterven van de Hongaarse bevolking dient koste wat kost voorkomen te worden, de Hongaarse regering heeft de gezinspolitiek derhalve hoog op de agenda staan.
het geboortenieuwsbericht heeft onmiskenbaar de bedoeling Hongaarse vrouwen aan te zetten tot het krijgen van kinderen. Op zichzelf is daar niks mis mee, wat mij betreft zelfs toe te juichen. Jammer voor de Orbánisten is wel dat ze niet konden berichten over een geboorte zo vlak na middernacht te Boedapest. Of mogen er in de hoofdstad geen kinderen geboren worden in verband met het risico dat ze later op de oppositie gaan stemmen? Noot: in oktober won de oppositie de gemeentelijke verkiezingen in Boedapest. Ik vermoed echter dat er vlak na 00.00 uur in Boedapest geboorte is gegeven aan menig mensenkindje maar dat de hoofdredactie van Orbán Origo dit niet relevant achtte om te plaatsen. Leve het platteland, want daar komen de zekere Fideszstemmen vandaan. POSITIEF! Maar niet meer voor iedereen .
Als je goede voornemens breekt ben je een zwakkeling, als je er één maakt ben je een idioot. (F.M. Knowles, Canadese schilder 1859 1932)