Samenvatting teksten:
'Kunst in de wereld: Participatiestrategieën'
bron: Kunst in de wereld: Participatiestrategieën.
Het participatieprobleem = Het probleem van sociale ongelijkheid:
- Laaggeschoolden worden weinig of niet betrokken bij de politieke vormgeving (diplomademocratie)
- Het toenemende markkapitalisme zorgt voor toenemende ongelijkheid.
- Cultuur is in staat van 'non-verandering'. Het aanbod is niet toegankelijk voor kansengroepen en laaggeschoolden. Het spreekt hen niet aan.
Cultuuridealisme versus Cultuurrelativisme:
Cultuuridealisme streeft naar 1 gezamenlijke cultuur die door de samenleving gedragen wordt. Dit is een vorm van behoudsgezindheid en heeft er niet voor gezord dat de laaggeschoolden en kansengroepen meer participeren aan cultuur.
Binnen cultuurrelativisme daarentegen zijn alle cultuurvormen evenwaardig.
Cultuurparticipatie gaat over het zelf ontwikkelen van een culturele voorkeur, het bevorderen van positieve vrijheid.
Iedereen heeft recht op cultuur en op dit proces van betekenisgeving aan onze natuur, leefwereld...
MAAR we ondervinden participatieproblemen omdat:
- cultuurproducie getekend wordt door het personeel dat te weinig divers is
- het cultuuraanbod aansluit bij de leefwereld van de middenklasse
- culturele participatie werd herleid tot culturele toegang en interactie
Welke strategieën hebben slaagkansen?
- Kunstinteractie als methode: Kansengroepen 'hebben deel' en worden mondiger.
- Lokale trajecten als afstemming: Op lokaal niveau samenwerken een een gedeelde visie ontwikkelen.
- Transversaal handelen als vernieuwing:een grensoverschrijdende aanpak over de verschillende levensdomeinen heen.
- Viale coalities: Wederzijdse dialoog tussen parktijk en beleid vormt een hefboom om participatie te bevorderen bij kansengroepen
'Visietekst participatie'
bron: Kunstenloket: Visietekst Participatie. (n.d.). Geraadpleegd op 9 april, 2016, op: http://www.kunstenloket.be/nl/documenten/visietekst-participatie
Een levend gesprek in een wilde bar of Hoeveel participatie verdraagt de kunst? - Erwin Jans
Kunst staat in relatie met de context.
Moderne kunst maakte zich los van sociale verwachtingen en culturele verboden en was niet langer verbonden met een bepaald wereldbeeld.
Heteronome kunst wil geen erkenning van bepaald publiek of van een bepaalde gemeenschap.
Avantgardische kunst gaat op zoek naar een nieuwe verhouding tussen kunst en samenleving.
(Wendy Steiner)
De nieuwe artistieke instelling ziet er volgens Tim Etchells zo uit:
- Een theater dat even beweeglijk is als de wereld waarin het zich begeeft
- Een theater dat mensen samenbrengt
- Een theater dat eigen grenzen doorbreekt en openstaat voor nieuwe artistieke en maatschappelijke impulsen
Kunst als openbare ruimte
Straten en steden zijn 'contactzones' waarin culturen elkaar ontmoeten, maar waar ook ongelijkheid in relaties bestaat.
Er is een evolutie nodig van: 'kunst in de openbare ruimte' naar 'kunst als openbare ruimte'
Openbaarheid moet teruggewonnen worden door het creëren van nieuwe ruimtes die uitdrukking geven aan de nieuwe stedelijke werkelijkheid.
'Cultuurparticipatie: Kwestie van kunnen kiezen'
bron: Cultuurparticipatie: Kwestie van kunnen kiezen.
Wortels van cultuurparticipatie
Vroeger (jaren 70) trachtte men kunst dichter bij de mensen te brengen door het toegankelijker te maken. Er was sprake van territoriale of horizontale cultuurspreiding. Toch bleek dit zeer moeilijk voor minder toegankelijke cultuurvormen.
Individualisering
Er is een verschuiving merkbaar van participatie aan cultuur buitenshuis naar binnenshuis. We spreken over 'verhuiselijking' van de vrije tijd.
Wat zijn redenen om aan Cultuurspreiding te doen?
- Het draagt bij tot democratisering - het kunnen deelnemen aan cultuur en het kunnen participeren aan cultuur
- Cultuur vormt een voorwaarde voor andere waarden
- Het houdt de gewenste dialoog tussen de samenleving en de kunstenwereld
- De maatschappij heeft er als geheel voordeel bij
Welke participatiedrempels bestaan er?
- Primaire socialisatie: Wat je wel/niet hebt meegekregen over kunst tijdens de opvoeding
- Secundaire socialisatie: Wat je hebt meegekregen over kunst tijdens school en opleidingen
Er blijken uit onderzoek in Nederland vijf determinanten aan de basis te liggen voor het al dan niet deelnemen aan cultuur:
1. Culturele competentie/ vorming en opleiding
2. Het streven naar sociale waardering/sociale netwerk
3. De beschikbare tijd
4. financiële bestedingsruimte
5. Ruimtelijke aspecten/ bereikbaarheid en mobiliteit
Uit onderzoek in opdracht van de Vlaamse overheid blijkt dat jongeren meer aan culturele activiteiten deelnemen dan vroeger. Maar dat deelname wel vermindert vanaf 60 jaar. Het meekrijgen van voeling met cultuur (primaire en secundaire socialisatie) heeft een positief effect op participatie.
Welke vormen van cultuurparticipatie bestaan er?
- Verbreding: Met als doel een ruimer en ander publiek bereiken.
- Verdieping: Met als doel de belevingswaarde te verhogen.
=> Participatie dient gericht te zijn op het vergroten van de positieve vrijheid.
|