Goed dat we Pamplona niet voorbijstapten, hebben in namiddag kathedraal en museum bezocht. Nadien leerde ik Monika wat tapa's zijn met een glas sangria. Straks om 19u15 is er in de kathedraal een speciale mis voor de pelgrims en nadien eten. We moeten zeker op tijd binnen zijn, want logeren in refugio opengehouden door duitse vrijwilligers, ze willen stiptheid. We betalen in de refugio's tussen 5 en 8 euro voor een overnachting, tot 2006 waren ze gratis - of vrije gift, maar ze werden alle vernieuwd en nu vraagt men een kleine bijdrage. In elke refugio moeten we eerst onze pelgrimspas tonen, laten afstempelen en betalen. In Santiago is deze pas het bewijs van onze tocht en krijgen we onze compostela. In de restaurants en musea krijgen we een menu aan een speciale prijs en ook korting bij de spaanse vliegmaatschappijen. Deze eerste dagen bekijken we het nog als vakantie, het is een periode van kennismaken, het verwonderd zijn over het landschapm het nieuwsgierig zijn naar de anderen : Is het de eerste keer, hoeveel dagen stap je, waarom doe je het en uit welk land kom je.... Monika zegt dat men de camino in haar land vergelijkt met het leven van een mens : in het begin leren we stappen, nadien gaat het steeds vlotter, dan volgt er al eens een crisisperiode en met het einde in zicht de berusting en tevredenheid over het afgelegde traject. Ik denk dat het na die eerste week anders zal worden, dat we stilaan de tapa's en de sangria achterwege laten, maar dat zien we wel. Ondertussen leert de camino je elke dag iets anders - of herinnert je eraan. Ons inzicht vandaag : Al wat je deelt, krijg je terug. De eerste dag leende ik iemand een wandelstok, later kreeg ik zelf oordopjes voor de nachten, ...we delen alles, koekjes, chocolade, zonnecreme,... Er is enorm veel solidariteit, we krijgen hier meer oog voor mekaar, ook omdat we zelf de ander al eens nodig hebben. We zijn Jaak vandaag uit het oog verloren, we kozen een verschillende route, maar maakten in de refugio dan weer kennis met enkele Duitsers.
Het mysterie van de vele Brazilianen is opgelost : het boek van Paulo Coelho over deze tocht doet hen dromen het ook ooit te doen, Monika wil het al 6 jaar doen, een andere Braziliaanse al 15 jaar. Of hoe 1 boek vele mensen in beweging kan brengen. In Europa is Coelho iets minder populair, hij heeft speciale spirituele gedachten in zijn boeken, die niet iedereen aanspreken, het bekendste is "De alchemist". Monika leerde me de Brazilianen van ver te herkennen: geen ander volk stapt zo heupwiegend, gisteren herkende ze van ver een bleke Braziliaan met rood haar, van wie ik had gezworen dat het een europeaan was. Monika is echt een zon op onze weg, ze lacht altijd, ze spreekt iedereen aan, ook alle dieren, en zingt heel veel, want ze heeft een i-pod mee met 6000 liedjes. Gisteravond maakte ze de hele tafel heel de tijd aan het lachen, we zaten met britten en australiërs en italianen, en amuseerden ons door commentaar te geven op mekaars keuken. Iedereen lag rond 21u al in bed, om 5u maakte Jaak ons wakker, en na ontbijt vertrokken we als eersten om 6u30 in het donker. Een geluk dat Jaak een hoofdlamp meeheeft, hij zorgt voor ons. Gisteren liepen Monika en ik het hele dorp rond en vonden niets, Jaak vond een bar om iets te drinken, een winkel waar we konden ontbijten en een restaurant waar hij al gereserveerd had. We stonden al om kwart voor 6 aan de deur voor ontbijt, waarvoor de bazin ons uitgebreid uitschold. Ze kon geen eieren koken, koffie zetten, roosteren gelijktijdig, want dan viel het licht uit. Monika kon haar in het spaans kalmeren. Na 5u aangekomen in Pamplona, ze lieten de bossen van Navarro achter ons, de betoverde bossen, waar vroeger wolven, beren en struikrovers de pelgrims opwachtten en waar je net in de middeleeuwen bent. We blijven de rest van de dag in Pamplona, willen de kathedraal zien, Monika wil hier vanavond het spaans bier drinken dat in Brazilie zo duur is en ook cava kent ze niet. We mogen niet overdrijven, want morgen wacht nog een zware klimtocht. Gisteren leerde de camino ons weer iets anders : Door anderen te volgen, kan je verloren lopen... Het is beter zelf de tekens te zoeken en te beslissen dan blindelings een rugzak te volgen. We zagen onze vergissing snel in en vertrouwen nu in de eerste plaats op onszelf.
Het avondeten was lekker : pasta als voorgerecht en aardappelen met forel, dessert en wijn. De refugio van Roncevalles is heel bijzonder : een slaapzaal met 120 bedden. De refugio's zijn hier open vanaf ongeveer 16u, vanaf 18u mogen de fietsers de lege plaatsen innemen. De mis was enkel in het spaans, de priester somde alle nationaliteiten op in de kerk aanwezig. Op het einde mochten alle pelgrims naar voren om gezegend te worden voor de tocht en mekaar vrede te wensen, ontroerend moment. 's Morgens om 6u werd er stille muziek opgezet en zie je alle hoofden omhoogkomen, niemand zegt een woord. 5 minuten later worden de lichten aangestoken en maakt iedereen zich klaar in stilte. Om kwart voor 7 vertrokken in het donker, en tot 15u gestapt. Het was even warm als gisteren, zeker 30 graden, niet zo zwaar en veel in het bos, maar de vele stenen maakten de tocht lastig. Onderweg gestapt met 3 fransen, we koñen elke dag verschillende keren de mensen tegen die met ons vertrokken. Gisteren toch iets geleerd : aanvaarden dat anderen me voorbijsteken. Ik had in de voormiddag Monika en Jaak achtergelaten, tot ik aan de eerste en enige auberge kwam. Bij een tas koffie dacht ik : waarom die haast, om er een uur vroeger te zijn ? De refugio is pas open om 16u. Ik besloot hen toen op te wachten. Ondertussen passeerden tientallen stappers, maar ik had mezelf overwonnen : ik had mezelf een trager tempo opgelegd en begon om 10u te genieten van de dag. We hebben toen samen een pintje en een broodje besteld en achteraf gepicknickd op de bergweiden tussen de tientallen schapen, zalig. We waren gisteren zo euforisch over de landschappen, het bijeenzijn, alle andere indrukken dat we moeilijk konden slapen. Vandaag al wat vermoeider van 2 zware etappes en zullen we zeker beter slapen.
Vandaag eindelijk vertrokken, de spanning is weg. Gisteren bij mijn dag in St-Jean in de juiste stemming kunnen komen. St-Jean is de traditionele verzamelplaats voor pelgrims, vlak voor ze de Pyreneeën overtrokken. Per dag vertrekken hier 100 wandelaars van alle nationaliteiten. Deze morgen stond ik in het pikdonker al om 6u30 aan het onthaalcentrum om te zien of ik met anderen kon vertrekken. De eersten waren 2 vrouwen alleen en we zijn onmiddellijk vertrokken : met Monika, 37 en uit Brazilië en met Maria, een twintiger uit Zweden. Maria hebben we spijtig genoeg al vroeg moeten achterlaten, en we kregen onderweg gezelschap van Jaak, een Nederlander van 70. Jaak was al 10 dagen onderweg van in Pau met een rugzak van 15 kg. Het was een heel mooie dag, 8u30 stappen, onderweg 1 auberge om iets te drinken en 1 bron. Maar de panorama's van de moeilijkste route, waarover Napoleon met zijn legers trok, zijn voor ons onvergetelijk. Er was veel volk onderweg, je ziet altijd wandelaars voor en achter je, ok veel vrouwen alleen, en verbazingwekkend veel jonge mensen. Ook meegestapt met priester van 29 uit Zuid-Afrika, die momenteel in Tongerlo zit en zijn overplaatsing kreeg in Postel over 3 maanden. In de tussentijd kan hij de tocht doen, hij vertok in Lourdes 4 dagen geleden aan 50 km per dag, ze konden er dus niet lang bijblijven. Om 19u eten we een pelgrimsmenu aan 9 euro en we slapen voor 6 euro. Om 20u is er traditioneel hier in Roncevalles een mis om alle pelgrims te zegenen voor hun tocht. Hier vertrekken degenen die de overtocht over de Pyreneeën willen vermijden, hoewel het zeker een aanrader is, als je het fysiek kan. Om 22u gaat het licht uit en om 6u terug aan. Voor 8u moeten we weg zijn.
De reis is goed verlopen. St-Jean-Pied de Port is een pittoresk stadje, veel volk gisteren en vandaag ook, want markt. Ik had een snipperdag bijgeteld en die vandaag al voor vertek genomen, want wat vermoeid van afgelopen week. Zo kan ik morgen uitgerust vertrekken rond 7u. Eerste etappe 25 km en niet gemakkelijk, want Pyreneeën over, de afstand schrikt me niet af, wel het dragen van de rugzak, maar er worden mooie uitzichten beloofd. Tof van de aanmoedigingen die ik al kreeg. Foto's bijzetten kan vandaag nog niet, probeer ik morgen ergens.
Nog 2 dagen en ik vertrek naar Saint-Jean Pied de Port, de startplaats voor mijn voettocht naar Santiago de Compostela. In 30 dagen zal ik proberen de afstand van 750 km af te leggen vanaf de grens Frankrijk-Spanje. Morgen en overmorgen nog heel wat te doen : morgen hele dag naar de bib om onze overstap naar het Provinciale Bibliotheeksysteem voor te bereiden, zaterdag doe ik nog de uitleen in de voormiddag. Ik probeer de de laatste week zelf wat te vervangen op het werk, want nadien een maand in verlof en nemen de anderen het over. Ik kan gerust vertrekken, de planning is goed opgemaakt, er mag alleen geen griep uitbreken. Zaterdagnamiddag heb ik nog vrij om boodschappen te doen met Stijn en om mijn rugzak in te pakken. Gelukkig ligt alles al dagen gereed, ik vrees enkel dat de helft terug de kast in moet, mijn rugzak mag maximum 10 kg wegen. Voor vrouwen een moeilijke opdracht !
